materiały zamieszczone na www.gwo.pl

1

Autor: mgr Mariola Wójt

Praca nagrodzona w konkursie na scenariusz lekcji, ogłoszonym przez

Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe

TEMAT: GALERIA SŁÓW I OBRAZÓW

Scenariusz lekcji oparty na wierszu Jerzego Ficowskiego Tutaj. Język polski
„Między nami”, podręcznik dla klasy IV szkoły podstawowej, str. 204

CELE
- rozumienie pojęć: obraz poetycki, galeria
- rozpoznawanie środków artystycznych i określenie ich funkcji w tekście

literackim

- dobór cytatów, argumentowanie
- plastyczne przedstawienie treści przeczytanego tekstu

METODY
- praca z tekstem, przekład intersemiotyczny

FORMY
- indywidualna, grupowa

MATERIAŁ
- tekst wiersza J. Ficowskiego Tutaj, reprodukcje obrazów, wycinki z gazet,

kartki z kalendarzy

CZAS REALIZACJI
- 2 jednostki lekcyjne

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

Uczniowie przygotowywali się do zajęć, gromadząc reprodukcje obrazów,
fotografie, wycinki z gazet, kartki z kalendarza przedstawiające elementy
przyrody polskiej. Spośród przynoszonych materiałów nauczyciel wybiera te,
które będą pomocne w pracy z tekstem. Zgromadzone materiały, umieszczone
w widocznym dla wszystkich miejscu, tworzą minigalerię.

Jako zadanie domowe uczniowie otrzymali następujące polecenia:

a) W Słowniku języka polskiego odszukaj wyraz „galeria”, zapisz jego

znaczenie.

b) Korzystając z dostępnych źródeł informacji (encyklopedia, Internet),

przygotuj wiadomości na temat najsłynniejszych galerii.

materiały zamieszczone na www.gwo.pl

2

c) W lokalnej prasie znajdź informacje na temat wystaw w twoim mieście.

PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Zwiedzanie galerii.

2. Zadanie domowe – na podstawie notatek w zeszycie uczniowie wyjaśniają

pojęcie „galeria”, dzielą się informacjami na temat najsłynniejszych galerii
oraz wystaw, które można obejrzeć w naszym mieście.

3. Omówienie prac zgromadzonych w klasowej galerii. Uczniowie

wypowiadają się na temat przyniesionych zdjęć, reprodukcji.
- Dlaczego to zdjęcie zwróciło twoją uwagę? Czym cię zainteresowało?

Jaki element przyrody został utrwalony? Co szczególnie przemawia do
twojej wyobraźni, twoich uczuć? Jaka kolorystyka dominuje w tej
reprodukcji? Co możesz powiedzieć o kompozycji pracy?

Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na reprodukcje prac malarzy, prace

rzeźbiarzy, krótko omawia ich dzieła (J. Czapski Tęcza, J. Stanisławski
Obłok, St. Chrostowski-Ostoja Burza, Jaskółki, W. Szamański Pomnik
Fryderyka Chopina w Warszawie itp.).

4. Podsumowanie części wprowadzającej.

Zaimprowizowana przez nas galeria świadczy o pięknie otaczającej nas
przyrody zauważanej i utrwalanej przez malarzy, fotografów. Chętnie
oglądamy ich prace, ucząc się od nich wrażliwości i oryginalności
spojrzenia. Przyjrzyjmy się teraz, jak opisuje otaczającą nas przyrodę poeta
Jerzy Ficowski w wierszu pt. Tutaj.

Czas realizacji: 15 min.

5. Analiza tekstu.

a) Uczniowie samodzielnie zapoznają się z tekstem, następnie nauczyciel

głośno odczytuje wiersz.

b) Polecenie 2, str. 205 – Co to znaczy – Tutaj? Odpowiedz na pytanie

postawione w utworze.

c) Polecenie 1, str. 205.

Jakie elementy przyrody zostały opisane w wierszu? Jakie obrazy
poetyckie tworzą?

- Wyodrębnij je w tekście,
- nazwij każdy z nich,
- powiedz, co przedstawia.

materiały zamieszczone na www.gwo.pl

3

Uczniowie głośno odczytują wersy, które tworzą poszczególne obrazy,
i wypowiadają się na ich temat. Odnajdują ich podobieństwa do prac
znajdujących się w minigalerii.

d) Jakich narzędzi użył autor, by stworzyć te obrazy? Czym zostały one

namalowane? Dlaczego nazywamy je obrazami poetyckimi? Podanie
tematu: GALERIA SŁÓW I OBRAZÓW.
Temat w formie szyldu zostaje umieszczony nad zdjęciami
i reprodukcjami.

e) Polecenie 3, str. 205.

Poezja zaprasza słowa do niezwykłych spotkań. Które sformułowania,
zestawienia słów uznacie za szczególnie trafne i oryginalne?
Uczniowie wypowiadają się na temat zastosowanych środków
artystycznych:

- wyszukują je w tekście i cytują,
- analizują, próbując wyjaśnić skojarzenia poety,
- klasyfikują (przenośnia, porównanie,

dżwiękonaśladownictwo).

Na przygotowanych kartkach uczniowie zapisują wybrane cytaty
i umieszczają je w galerii.
Uświadamiamy uczniom wartość słowa – podnosimy je do rangi
sztuki i umieszczamy w galerii.

Czas realizacji: 40 min.

6. Wykonanie ilustracji. Polecenie 6, str. 205.

Posługując się techniką kolażu, uczniowie wykonują ilustracje na
podstawie wybranego obrazu z wiersza. Przygotowane wcześniej materiały
(pióra, folia aluminiowa, celofan, wata, nitki, kokardki itp.) posłużą
uczniom do wykonania różnorodnych prac. Ilustracje zawisną w galerii
obok cytatów, tworząc galerię słów i obrazów.

Czas realizacji: 30 min.

7. Zadanie domowe. Wymyśl poetyckie podpisy do wybranych reprodukcji,

zdjęć. Zastosuj znane ci środki artystyczne.

UWAGI
Podczas zajęć nauczyciel ocenia aktywność i zaangażowanie uczniów. Zwraca
uwagę na oryginalne pomysły, ciekawe wykorzystanie materiałów w pracach
plastycznych oraz adekwatną konkretyzację obrazów poetyckich. Dobrą formą

materiały zamieszczone na www.gwo.pl

4

oceny będą tutaj „zachętki” i „motywce” proponowane przez Gdańskie
Wydawnictwo Oświatowe.

OPRACOWANIE:
Mariola Wójt