drewniany
Zygmunta Augusta
…w Warszawie na Wiśle zbudowano w 1573 roku
, będący najdłuższą tego typu
konstrukcją w ówczesnej Europie. Zwana mostem Zygmunta Augusta – drewniana
konstrukcja miała 500 metrów długości. Przetrwała przez 30 lat.
zawalił się pod
naporem wiosennej kry. Ulica Mostowa, która do niego prowadziła pozostała w Warszawie
do dnia dzisiejszego. Budowę zarządził sam król Zygmunt August, który często bywał „za
Wisłą” czyli w północno-wschodniej części Rzeczypospolitej
W 1556 roku Warszawa stała się miejscem elekcji królów, w 1569 siedzibą sejmów, a od
1596 roku rezydencją króla i stolicą Rzeczypospolitej. Zmuszeni do uciążliwych przepraw
przez Wisłę posłowie litewscy i małopolscy zażądali od króla Zygmunta Augusta budowy
mostu. I król taką decyzję podjął, wykładając ze skarbca królewskiego ogromne pieniądze (o
wartości około 700 murowanych domów).
Budowę, rozpoczętą w 1568 roku przez króla Zygmunta Augusta, po jego śmierci zakończyła
w 1573 roku Anna Jagiellonka. W 1573 roku oddano
, a w 1582 Bramę Mostową,
od drewnianych zabudowań miasta (dla ochrony przed pożarem). Po
praskiej stronie Wisły nie było podobnej Bramy, a wjazd na
znajdował się w rejonie
wylotu dzisiejszej ulicy Ratuszowej.
To był dębowy
, zbudowany z 22 przęseł. Miał około 500 metrów długości, 6 metrów
szerokości i opierał się na 15 filarach. Spód konstrukcji, podniesiony o 4 m nad poziomem
wody, pozwalał na łatwy przepływ łodzi, statków. Przeprawa przez
, także dla
pieszych, była płatna. Zawsze pozostawał jednak wybór – przy moście na podróżnych czekały
również łodzie.
Jak dowiadujemy się z książki Michała Pilcha, Warszawska Praga. Przewodnik:
„Budową kierował Erazm Giotto z Zakroczymia, nadzór sprawował kasztelan czerski i
starosta warszawski Zygmunt Wolski. Ksiądz Kasper Sadłocha, kanonik warszawski i
sekretarz królewski, odpowiadał za sprawy finansowe. Budowa kosztowała 100 tys. florenów.
Pierwszy pal wbito 25 czerwca 1568, a w 1572 po nie wykończony jeszcze moście przeprawił
się sam król Zygmunt August. Porządku na moście pilnowała specjalnie powołana milicja,
pobierane też były opłaty za przeprawę. Najprawdopodobniej w latach 1569-1572 powstał po
praskiej stronie przy przeprawie drewniany dwór Zygmunta Augusta, wzniesiony na
kamiennym fundamencie i posiadający 3 główne pomieszczenia: wielka ogrzewana sala
jadalna, komnata z piecem kaflowym i sypialnia z wejściem do piwnicy. Dwór otoczony był
ogrodem i palisadą i był wykorzystywany przez króla do odpoczynku przy przeprawach przez
Wisłę.”
Jan Kochanowski napisał o tym moście fraszkę pt. Na
warszawski :
Nieubłagana Wisło, próżno wstrząsasz rogi,
Próżno brzegom gwałt czynisz i hamujesz drogi;
Nalazł fortel król August, jako cię miał pożyć,
A ty musisz tę swoję dobrą myśl położyć,
1
Bo krom wioseł, krom prumów już dziś suchą nogą
Twój grzbiet nieujeżdżony wszyscy deptać mogą.
2