Kształt impulsu przy swobodnej generacji
P
p
t
[ms]
Impulsowe pompowanie
lasera
ΔN
0
Inwersja obsadzeń
próg generacji
stan równowagi
t
t
P
L
Generowany impuls
lasera jako zbiór
podimpulsów
Kształt impulsu przy
modulowanej dobroci
rezonatora
P
p
t
[ms]
Pompa
ΔN
0
próg
generacji
stan równowagi
t
Inwersja obsadzeń
swobodna generacja
Q
Q
max
Q
min
t
Dobroć rezonatora
swobodna generacja
P
L
Impuls lasera
Metody realizacji modulacji dobroci rezonatora
cd
Za pomocą modulatora Pockelsa
Wyjście
impulsowe
Modulator
Pockelsa
Sterowanie
Ośrodek czynny
Polaryzator
Lampa wyładowcza
Zasilacz
Czas zadziałania modulatora rzędu
10
-10
s
Maksymalne moce rzędu
MW
Impulsy
nanosekundowe
Absorpcja ośrodka liniowego i nieliniowego
τ
1
Gęstość mocy
M
wiązki
W/mm
2
Lokalna
transmisja
ośrodka
I
0
I
d
Dla ośrodka liniowego transmisja
(
)
d
exp
I
I
0
β
−
=
=
τ
gdzie
β stały
współczynnik absorpcji charakteryzujący stopień absorpcji
ośrodka na jednostkę długości niezależnie od wartości padającej
intensywności
s
0
M
M
1
+
β
=
β
W ośrodku z nieliniową absorpcją lokalny współczynnik absorpcji
gdzie
M
gęstość mocy
wiązki padającej
M
s
– stała zależna od ośrodka
Im większa wartość gęstości mocy
M
,
tym mniejszy współczynnik
β
Lokalny współczynnik transmisji
β
−
=
τ 1
Absorpcja ośrodka liniowego i nieliniowego
cd
Wyjaśnienie zjawiska
– model kwantowy
0
1
I
0
I
Ośrodek dla małego
I
0
w stanie równowagi
mocno absorpcyjny
0
1
I
0
I
Ośrodek dla dużego
I
0
w stanie równowagi
niemal przezroczysty
Istnieją różne mechanizmy absorpcji (np. metale) i nie każdy ośrodek jest
nieliniowy
Metody realizacji modulacji dobroci rezonatora
cd
Z wykorzystaniem nieliniowej absorpcji -
migawka pasywna
Ośrodek
nieliniowy
Emisja spontaniczna zmniejsza
się absorpcję migawki -
wzrost
dobroci rezonatora
Uruchomienie akcji laserowej
– migawka jest przeźroczysta
maksymalna dobroć rezonatora
Na początku emisji spontanicznej
migawka absorbuje –
niska
dobroć rezonatora
Ośrodek czynny
Lampa wyładowcza
Zasilacz
Moment startu akcji laserowej regulowany stężeniem ośrodka nieliniowego
Zaleta:
brak aktywnego sterowania migawką
Wada:
podgrzewanie ośrodka nieliniowego i jego parowanie
Parametry podobne jak z modulatorem Pockelsa
impulsy nanosekundowe
Synchronizacja modów –
mode locking
Impulsy pikosekundowe
Wykorzystuje się interferencję
modów podłużnych modu
TEM
00
przy zachowaniu tej
samej fazy początkowej
λ
ν
Próg
generacji
K+3
K+2
K+4
K+5
K+1
K+6
K
δλ
Interferuje
N
modów
(na rysunku
N = 7
)
Rozkład pola dla modu
K
( )
(
)
[
]
z
k
t
i
exp
z
,
r
V
V
K
K
0
K
−
ω
=
gdzie
V
0
(r,z)
jest zespoloną amplitudą uwzględniająca zmiany fazowe i
amplitudowe jednakowe dla wszystkich modów
Założone przy tym, że intensywności i fazy początkowe wszystkich
modów są jednakowe.
Zgodność faz będzie osiągana przez odpowiednią budowę lasera, natomiast
założenie jednakowych intensywności jest częściowo usprawiedliwione i
wynika raczej z prostoty rozważań
Synchronizacja modów
cd
Laser generuje periodyczny zbiór impulsów
Odległość między impulsami równa podwójnej długości rezonatora
Szerokość impulsu w mierze liniowej
δz = 2d/N
– gdzie
N
jest liczbą
interferujących modów podłużnych
Szerokość impulsu w mierze czasowej
δt = δz⋅n
p.
/c
–
gdzie
n
p
jest współczynnikiem załamania powietrza
Im więcej modów podłużnych, tym krótszy impuls.
Oznacza to, że należy
w tym celu wykorzystywać ośrodki laserowe
z szeroką linią widmową
Aby uzyskać impuls
4.5 fs
(
rekordowe osiągnięcie
), co odpowiada
szerokości
δz = 1.35 μm
, dla lasera z rezonatorem
d = 0.5 m
należy
wykorzystać co najmniej
N = 740000 modów podłużnych
Laser
t = const
z
2d
d
2d/N
Idea synchronizacji faz początkowych modów
Absorber nieliniowy
migawka pasywna
d
z
2d
Ośrodek czynny
Migawka pasywna otwierana jest przez propagujące się impuls
raz na dwie długości rezonatora
Idea synchronizacji faz początkowych modów
W wyniku interferencji impuls, który otwiera migawkę
odbity impuls
podział impulsu na
zwierciadle
2d
Wydzielenie pojedynczego impulsu z jego zbioru
Modulator Pockelsa
pod napięciem jako
półfalówka
2d
Propagujący się zbiór
impulsów liniowo
spolaryzowanych
Zasilacz wysokiego
napięcia
Płytka odbijająca światło spolaryzowane
a odbijająca polaryzację
Zogniskowany impuls
wywołujący jonizację
Pojedynczy impuls
Półfalówka obraca płaszczyznę polaryzacji
fs = 10
-15
s
W próżni w km/s
c = 299 792.4562 ± 0.0011
≈ 3•10
14
μm/s
Rekordowy impuls
≈ 4.5 fs
Kompresja impulsu przez samomodulację
fazową w kształtowanym światłowodzie
Tytanowy
OPA
Szerokość impulsu w próżni
[
μm]
m
35
.
1
10
5
.
4
10
3
t
c
l
15
14
μ
=
⋅
⋅
⋅
≈
Δ
⋅
=
Δ
−
Samomodulacja w
światłowodzie krzemionkowym
czas
[fs]
-20 0 20
Photonics Spectra, luty 2000
str. 100-102
OPA – optical parametric amplifier
Lasery barwnikowe
Tytanowy
Szeroko
ść
impulsu
Lata
Impuls skompresowany
OPA
Pomiar szerokości impulsu
OE magazine, październik 2001, str. 48
czas [fs]
pole elektryczne
przesuw
zwierciadła
kompensator dyspersji
optyczny element
nieliniowy blokujący
generację drugiej
harmonicznej dla
pojedynczego impulsu
(zbyt niska moc)
czas opóźnienia [fs]
∝
przesuw zwierciadła [
μm]
korelacja sygna
łów
Trwają prace w celu otrzymania impulsów attosekundowych w
miękkim paśmie rentgenowskim
as = 10
-18
s
Osiągnięto impuls
≈ 250 as
OE Magazine, maj 2004, strony 18-22
Cel: sterowanie reakcjami chemicznymi