Strona 1

www.sgk.gofin.pl

2010-12-08 08:55:25

http://www.sgk.gofin.pl/11,2363,126063,zestawienie-obrotow-i-sald-jako-narzedzie-wer...

Przygotowanie do sporządzenia sprawozdania finansowego

za 2010 r.

Dodatek do Zeszytów Metodycznych Rachunkowości

nr

12

z dnia 2010-10-01

Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., www.sgk.gofin.pl

Zestawienie obrotów i sald jako narz

ę

dzie weryfikacji zapisów

Jakie bł

ę

dy w zapisach ksi

ę

gowych mo

ż

na wykry

ć

za pomoc

ą

zestawienia obrotów i sald?

Zestawienie obrotów i sald jest uporz

ą

dkowanym wykazem kont syntetycznych, które zawiera salda pocz

ą

tkowe, obroty

oraz salda ko

ń

cowe ustalone dla danego okresu sprawozdawczego.

Zestawienie obrotów i sald jest zgodne (prawidłowo sporz

ą

dzone) wtedy, gdy:

1) suma obrotów debetowych wszystkich kont równa jest sumie obrotów kredytowych,

2) suma sald debetowych wszystkich kont jest równa sumie sald kredytowych.

Salda debetowe kont bilansowych zestawienia obrotów i sald stanowi

ą

aktywa, a salda kredytowe kont bilansowych -

pasywa bilansu, natomiast obroty kont przychodów i kosztów s

ą

podstaw

ą

do sporz

ą

dzenia rachunku zysków i strat.

Zestawienie obrotów i sald pełni bardzo istotn

ą

funkcj

ę

kontroln

ą

, bowiem umo

ż

liwia ujawnienie bł

ę

dów w zapisach

ksi

ę

gowych, które spowodowały naruszenie zasady podwójnego zapisu lub te

ż

bł

ę

dne zsumowanie obrotów.

Bł

ę

dami, które mo

ż

na wykry

ć

za pomoc

ą

zestawienia obrotów i sald, s

ą

:

1) zaksi

ę

gowanie operacji tylko na jednym koncie (tzn. opuszczenie zapisu przeciwstawnego),

2) zaksi

ę

gowanie operacji na dwóch kontach, ale po tych samych stronach (tzn. na obu kontach po stronie Wn

lub na obu kontach po stronie Ma),

3) zaksi

ę

gowanie innej kwoty operacji na jednym koncie, a innej na drugim, np. po stronie Wn konta 01 "

Ś

rodki

trwałe" zaksi

ę

gowano kwot

ę

: 4.500 zł, a po stronie Ma konta 08 "

Ś

rodki trwałe w budowie" zaksi

ę

gowano kwot

ę

:

5.400 zł,

4) bł

ę

dne sumowanie obrotów na kontach, tzn. suma obrotów po stronie Wn nie zgadza si

ę

z sum

ą

obrotów po

stronie Ma,

5) nietypowe dla danego konta saldo, np. konto 10 "Kasa" wykazuje saldo kredytowe, podczas gdy powinno

wykazywa

ć

saldo debetowe. Bł

ę

dne saldo wskazuje na pomyłki w ksi

ę

gowaniu operacji lub pomi

ę

ciu

ksi

ę

gowania.

Zestawienie obrotów i sald nie wykryje takich bł

ę

dów jak:

1) zaksi

ę

gowanie operacji po przeciwnych stronach (tzn. zaksi

ę

gowanie prawidłowej sumy operacji na

wła

ś

ciwych kontach, ale odwrotnie ni

ż

nale

ż

ało), np. zapłat

ę

nale

ż

no

ś

ci na rachunek bankowy zaksi

ę

gowano:

Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami", Ma konto 13-0 "Rachunek bie

żą

cy", gdy poprawny zapis to: Wn

konto 13-0, Ma konto 20,

2) zaksi

ę

gowanie operacji w niewła

ś

ciwej kwocie, ale na wła

ś

ciwych kontach i po wła

ś

ciwych stronach, np.

wydanie zaliczki na delegacj

ę

dla pracownika z kasy firmy zaksi

ę

gowano: Wn konto 23-4 "Rozrachunki

z pracownikami", Ma konto 10 "Kasa" w kwocie: 10.000 zł, zamiast 1.000 zł,

Strona 2

www.sgk.gofin.pl

2010-12-08 08:55:25

http://www.sgk.gofin.pl/11,2363,126063,zestawienie-obrotow-i-sald-jako-narzedzie-wer...

3) zaksi

ę

gowanie operacji na niewła

ś

ciwych kontach (tzn. zaksi

ę

gowanie wła

ś

ciwej kwoty, ale na

niewła

ś

ciwych kontach), np. zapłacone odsetki od kredytu zaksi

ę

gowano: Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty

operacyjne", Ma konto 13-0 "Rachunek bie

żą

cy", zamiast zapisu prawidłowego: Wn konto 75-1 "Koszty

finansowe", Ma konto 13-0 "Rachunek bie

żą

cy",

4) zaksi

ę

gowanie tej samej operacji dwukrotnie,

5) całkowite pomini

ę

cie ksi

ę

gowania danej operacji gospodarczej.

Prowadzenie ksi

ą

g rachunkowych przy u

ż

yciu komputera spowodowało, i

ż

wi

ę

kszo

ść

pomyłek w ksi

ę

gowaniu została

zredukowana przez oprogramowanie. Obecnie to system ksi

ę

gowy wylicza saldo konta, sumuje obroty, uniemo

ż

liwia

m.in. zaksi

ę

gowanie operacji po stronie Wn w innej kwocie ni

ż

po stronie Ma, wymusza na u

ż

ytkowniku utrzymywanie

zasady podwójnego zapisu, mo

ż

e te

ż

informowa

ć

dodatkowymi komunikatami o bł

ę

dach w zaksi

ę

gowanym dokumencie.

Pomimo komputeryzacji systemu ksi

ę

gowego w praktyce niezgodno

ś

ci w zestawieniu obrotów i sald nadal si

ę

pojawiaj

ą

.

Dlatego niezwykle wa

ż

ne jest zweryfikowanie poprawno

ś

ci zapisów ewidencyjnych.

Ż

eby wykry

ć

pomyłki zwi

ą

zane

z bł

ę

dn

ą

kwalifikacj

ą

operacji gospodarczych na kontach ksi

ę

gowych, mo

ż

na korzystaj

ą

c z zestawienia obrotów i sald

przeanalizowa

ć

salda kont - czy wyst

ę

puj

ą

po odpowiednich stronach, np. czy salda kont nale

ż

no

ś

ci wyst

ę

puj

ą

po stronie

Wn, a salda zobowi

ą

za

ń

po stronie Ma, czy saldo konta 10 "Kasa" jest saldem debetowym.

Szczególnie nale

ż

y sprawdzi

ć

zapisy po stronie Ma kont kosztów oraz zapisy po stronie Wn kont przychodów, bowiem

zapisy takie powinny jedynie dokumentowa

ć

korekt

ę

kosztów lub przychodów.

Zestawienie obrotów i sald na pewno nie straciło na swojej funkcji informacyjnej i sprawozdawczej. Jest

ź

ródłem

informacji dla ksi

ę

gowych oraz biegłych rewidentów o stanie składników maj

ą

tku i kapitału.