30.10.2007

Wykład 5

Denotacja – skrótowy opis obiektu (np. słowo drzewo opisuje drzewo, jako drzewo)

Wiele słów, prócz ścisłego znaczenie posiada także tzw. konotację, która oznacza pewno dodatkowe znaczenie, lub skojarzenie będące cechą kultury, w której wyrastaliśmy. O konotacjach dowiadujemy się nie z własnego doświadczenia, ale raczej z rozmów, czy kontekstów

W językoznawstwie słowo stereotyp nie posiada nacechowania pejoratywnego. Stereotyp na temat słowa „dom”, oznacza budynek z dwoma oknami, drzwiami, dachem i koniecznie dymem. Podobnie „stół” zawsze będzie miał cztery nogi i blat.

Różnice znaczeniowe:

Język nakłada na nas pewne normy. Niektóre rzeczy mają swoje nazwy, zaś inne nie. W największym stopniu różnice te wnikają z gramatyki. W polskim języku funkcjonuje ogólny podział na rodzaj męski i niemęski. Kategoria męskości i niemęskości jest absolutnym fenomenem nawet w językach słowiańskich. Wynika to najprawdopodobniej z XVI wiecznej polski szlacheckiej, gdzie kategoria męskości, w połączeniu ze stanem szlacheckim stanowiła synonim nobilitacji, co najwyraźniej zasługiwało na wyróżnienie osobnym, stricte męskim, rodzajem.

Ludzie w zależności od systemów którymi się posługują, mają pewien określonych obrazów świata. Przykładem może byś system liczbowy, który w różnych kulturach jest inny. Mimo że w naszej kulturze funkcjonuje system dziesiętny, to w innych częściach świata funkcjonują systemy dwójkowe, trójkowe, czwórkowe, czy nawet dwudziestko siódemkowy. Dla społeczeństw, które posługują się tymi systemami, są one tak samo naturalne, jak dla nas dziesiętny.

W języku polskim słowo „mu” inkluzyjne (czyli ja i wy), oraz ekskluzywne (ja i tamci inni) zawiera się w jednym słowie. W innych kulturach SA to inne słowa. Podobnie jest z formą pluralis majestatis (mu, król) która w innych częściach świata brzmi zupełnie inaczej.

Istnieją systemy językowe, w których babcia ze strony mamy nazywa się inaczej niż babcia ze strony taty. Podobnie bracia bywają rozróżniani na starszych i młodszych, zaś sama nazwa brat, jako część mojego rodzeństwa, nie istnieje. On musi być młodszy, albo starszy, ewentualnie bliźniak.