1

2. Problematyka pneumatyki dyskretnej

Głównym zadaniem pneumatyki dyskretnej, zwanej również pneumatyką napędowo-sterującą, jest
realizacja różnego rodzaju układów napędowych.
Układami napędowymi (napędami) nazywane są urządzenia techniczne do wprawiania w ruch
różnego rodzaju obiektów, np. przedmiotów obróbki, narzędzi, materiałów, części lub zespołów
maszyn, a także do wprawiania w ruch względem podłoża całych maszyn lub środków transportu
oraz urządzenia do wywierania odpowiedniej siły na dany obiekt, co zwykle wymaga także
wykonania pewnego ruchu. Dobór elementów składowych napędu zależy od celu, w jakim jest
dany obiekt wprawiany w ruch. Może to być:
 ruch obiektu w celu zmiany jego położenia lub pozycji,
 ruch ciągły w celu realizacji operacji technologicznej, np. ruch obrotowy wrzeciona obrabiarki,
 ruch obiektu w celu wywarcia przez ten obiekt siły na inny obiekt (napęd szczęki imadła lub

napęd bijaka młota),

 ruch strumienia materiału (transport materiałów sypkich, rozpylanie, napylanie itp.).
Mechaniczną energię, niezbędną do wywołania ruchu napędzanego obiektu wytwarza odpowiedni
dla realizowanego zadania, element wykonawczy napędu, wykorzystując doprowadzaną do niego
za pośrednictwem sprężonego powietrza energię zasilania. Różnorodność form pneumatycznych
elementów wykonawczych, umożliwiających realizację różnego rodzaju zadań i procesów
technologicznych, a także wymienione w p. 1 korzystne cechy użytkowe napędów
pneumatycznych sprawiły, że ponad 70% napędów wykorzystywanych w urządzeniach automatyki
i robotyki to napędy pneumatyczne.
Problematyka napędów pneumatycznych obejmuje następujące zagadnienia.
 Elementy wiedzy o powietrzu jako czynniku roboczym urządzeń pneumatycznych: właściwości

fizyko-chemiczne, termodynamika, zjawiska związane z przepływem powietrza, wymagania
dotyczące jakości powietrza wykorzystywanego w urządzeniach pneumatycznych.

 Wytwarzanie i rozprowadzanie pneumatycznego czynnika roboczego: budowa, działanie,

dobór, eksploatacja sprężarek i zespołów z nimi współpracujących, zasady budowy sieci
sprężonego powietrza.

 Budowa, właściwości, zastosowania elementów funkcjonalnych pneumatycznych układów

napędowo-sterujących, w tym:

- zespołów przygotowania czynnika roboczego (filtry, smarownice pneumatyczne, zawory

redukcyjne ciśnienia),

- elementów wykonawczych (siłowniki, silniki, chwytaki, dysze rozpylające),
- elementów sterujących energią czynnika roboczego,
- elementów i urządzeń przetwarzających informacje,
- elementów wprowadzania i wydawania informacji,
- elementów sensorycznych (czujniki, przetworniki pomiarowe),
- elementów wspomagających i korygujących właściwości elementów pneumatycznych

(hamulce, przekładnie, pochłaniacze energii, elementy układów pneumohydraulicznych
itp.),

- zespołów pneumatycznych (siłowniki liniowo-obrotowe, zespoły posuwowe, zespoły

pneumohydrauliczne),

- osprzętu.

 Symbolika elementów funkcjonalnych i zasady sporządzania schematów układów.

2

 Projektowanie typowych elementarnych pneumatycznych i elektropneumatycznych układów

napędowo-sterujących, dobór elementów układów zarówno ze względu na spełnianą funkcję jak
i ze względu na ich parametry użytkowe.

 Projektowanie układów pneumatycznych i elektropneumatycznych o złożonych cyklach pracy.
 Budowa układów pozycjonowania.
 Zasady eksploatacji urządzeń i układów pneumatycznych oraz zasady BHP.