12

Opisano centralkê

alarmow¹, do której

mo¿na do³¹czyæ

do 8 czujek

ró¿nych typów.

C

entralka jest wyposa¿ona w kla-

wiaturê z 12 przyciskami (wyko-

rzystane s¹ cyfry od 0 do 9 oraz *

i #). Po w³¹czeniu zasilania, po 1

min (czas ustawiany w programie, w jednej li-

nii) centralka przechodzi w tryb czuwania.

W tym czasie naruszenie czujek wyzwala od-

liczanie czasu (miga LED, w³¹czona przez

tranzystor T1 sterowana z bitu 2 portu B, oraz

zaœwieca siê LED „naruszenie czujek” _ bit 7

portu B) i mo¿na wpisaæ kod wy³¹czaj¹cy cen-

tralkê. Wpisywanie nieprawid³owych kodów

(reakcja po wpisaniu oœmiu, trzy próby) powo-

duje zaœwiecenie LED do³¹czonych do wyjœæ

bitów 0, 1 i 6 portu B (próba na poszczególnych

bitach ). Po up³ywie zdefiniowanego czasu

PROSTA CENTRALKA ALARMOWA

r

ELEKTRON

IKA w RÓ¯NYCH ZASTOSOWANIACH

zaœwieca siê dioda do³¹czona do wyjœcia bitu

4 portu B oznaczaj¹ca aktywacjê alarmu oraz

w³¹czaj¹ca przekaŸnik syreny, lampy alarmo-

wej itp. Wpisanie prawid³owego kodu wy³¹-

cza stan czuwania lub alarmu (gasi diody na

bitach 3, 0, 1, 6, 7 oraz 4 portu B). Kody przy-

pisane poszczególnym klawiszom s¹ nastêpu-

j¹ce:

Schemat

centrali

alarmowej

1 2

3

7D

7B

7E

4 5

6

ED EB EE

7 8

9

DD DB DE

* 0

#

BD BB BE

Bit 0

Bit 1

Bit 2

Bit 3

Bit 4

Bit 5

Bit 6

Bit7

Próby wpisywania

Miganie _

1 - czuwanie

1 - alarm

nie

1 - z³y

1 - naru-

kodów. up³ywaj¹ce

w³¹czony

wykorzy-

kod

szenie

00 – brak,

sekundy

stany

czujek

10 – pierwsza,

01 – druga,

00 – trzecia;

w³¹czenie bitu 6

Znaczenie bitów portu B mikrosterownika 68HC11A1

Aktywacja czuwania nastêpuje po wciœniêciu

przycisku „*” po czasie ustalonym w odpowie-

dniej linii programu (opisane ni¿ej).

Do centralki mo¿na do³¹czyæ do oœmiu czujek.

Mog¹ byæ wykorzystane zarówno czujki typu

NO (NORMALNIE OTWARTA) – ruchu (mikro-

falowe i ultradŸwiêkowe), dymu, rozbicia szy-

by itp., jak i NC (NORMALNIE ZWARTE) –

czujki kontaktronowe w drzwiach, oknach, itp.

Wyboru typu czujki (NO czy NC) dokonuje siê

modyfikuj¹c sta³¹ ACTIV w programie. Usta-

wienie logicznej jedynki na odpowiednim bicie

tej sta³ej oznacza, ¿e odpowiadaj¹ce mu wej-

œcie portu E jest aktywowane z chwil¹ zwarcia

13

wejœcia czujki do masy. Ustawienie logiczne-

go zera na tym bicie sta³ej ACTIV oznacza, ¿e

odpowiadaj¹ce mu wejœcie portu E jest akty-

wowane z chwil¹ rozwarcia wejœcia czujki od

masy. W obu przypadkach dla prawid³owej

pracy konieczne jest do³¹czenie równolegle do

czujek rezystorów o rezystancji 10 k

Ω

, po-

winny byæ one zamontowane przy czujkach.

Dane z wejœæ czujek s¹ odczytywane przez

przetwornik a/c (8 kana³ów). Szesnastkowa

reprezentacja ich wartoœci jest dostêpna

w zmiennych od czujki +0 do +8. Chc¹c podej-

rzeæ te wartoœci nale¿y przed kompilacj¹ anu-

lowaæ zaznaczenie fragmentu w koñcu progra-

mu odpowiedzialnego za ci¹g³e wysy³anie

wartoœci tych zmiennych (dla mikrosterownika

serii ,A, nale¿y na ten czas wy³¹czyæ procedu-

rê wysy³ania zmiennych STAN, PORT_B, KEY,

STATUS). Wysy³ane dane mo¿na obserwowaæ

w dowolnym terminalu (np. term95).

Rezystor przy czujce, po³¹czony z nim szere-

Kompilacjê do pliku w postaci HEX mo¿na

przeprowadziæ programem „as11” nastêpuj¹-

co: >as11 test.asm test.s19. Kompilator wy-

œwietli ewentualn¹ informacjê o b³êdach i nu-

merach ich linii.

Po wczytaniu programu eloadnew.bas do pro-

gramu qbasic.exe nale¿y zresetowaæ mikroste-

rownik i uruchomiæ programowanie (program

eloadnew.bas), nastêpnie nale¿y podaæ nazwê

pliku HEX do zaprogramowania w pamiêci

EEPROM mikrosterownika (np. test.s19).

Zworka (na schemacie) opisana jako Boot-

strap/EEPROM musi byæ otwarta. Po skompi-

lowaniu programem as11 dla mikrosterownika

serii ,A, (EEPROM od $B600) otrzymuje siê

wersjê ostateczn¹ o nazwie test.asm

Po zapisaniu programu w pamiêci EEPROM

nale¿y za³o¿yæ zworkê Bootstrap/ EEPROM

i zresetowaæ mikrosterownik. W trakcie rese-

tu i chwilê po nim (uk³ad opóŸniaj¹cy CR) linie

sygna³owe RxD i TxD s¹ zwarte przez klucz

4066. Poniewa¿ mikrosterownik w tej chwili

wstawia logiczn¹ ,1, na linii TxD, dociera ona

do wejœcia RxD, co powoduje start programu

z pamiêci EEPROM.

W uk³adzie mo¿na zastosowaæ dowolny mikro-

sterownik serii 68HC11 z co najmniej 512 baj-

tami pamiêci EEPROM.

Plik eeprogix.boo jest przygotowany do mi-

krosterownika HC11 i uruchamia siê w pa-

miêci RAM, a nastêpnie programuje pamiêæ

EEPROM. Dla mikrosterowników serii E ten

program zosta³ zmodyfikowany (dodane dwie

linie) poniewa¿, w odró¿nieniu od serii A, za-

wieraj¹ one dodatkowy rejestr BPROT bêd¹-

cy zabezpieczeniem przed skasowaniem za-

wartoœci pamiêci EEPROM. Nosi on nazwê ee-

progix.e2 i przed programowaniem tych pamiê-

ci nale¿y go skopiowaæ z nazw¹ eeprogix.boo

do katalogu z plikiem eeload.bas. Uk³ad

MC68HC811E2 ma tak¿e pamiêæ EEPROM

pod adresem F800h a nie B600 jak

MC68HC11F1.

n

Marcin Bielenin

gowo rezystor oraz rezystor PULL-UP tworz¹

dzielnik napiêcia. U

wyj

= 5 V*((R

czujki

+

+ R

szeregowa

)/(suma wszystkich trzech rezy-

stancji)).Wartoœci odczytane na przetworni-

kach s¹ wiêc zale¿ne od stosunku ich podzia-

³u. Stanowi¹ one bazê dla kryteriów aktywuj¹-

cych alarm i s¹ sprawdzane po fragmencie wy-

konuj¹cym przetwarzanie a/c.

Uk³ad mo¿na tak¿e wykorzystaæ jako zamek

cyfrowy. PrzekaŸnik nie bêdzie wtedy sterowa-

ny z bitu 4 portu B (Alarm), a bitu 3 (Czuwanie).

Dodatkowo w procedurze INT_SERVICE we

fragmencie definiuj¹cym czas reakcji zamiast

wartoœci (w tym przypadku) 40hex wpisaæ na-

le¿y wartoœæ 01hex. Do wejœæ czujek pod³¹czyæ

tylko rezystory o rezystancji 10 k

Ω

. Nale¿y

zmodyfikowaæ program tak, aby po wpisaniu

prawid³owego kodu w³¹czany by³ rygiel na

czas oko³o 5 s. Wejœcia czujek pozostan¹

niewykorzystane.

Aby zabezpieczyæ wejœcia przed zbyt du¿ymi

napiêciami wejœciowymi, nale¿y do³¹czyæ miê-

dzy wejœcie a masê spolaryzowan¹ zaporowo

diodê Zenera 5V6 lub transil BZW5V8B.

Mikrosterownik mo¿e byæ zaprogramowany

w specjalnym programatorze (nie jest wtedy

konieczny monta¿ uk³adu scalonego CD4066

i transoptorów PC817, a do normalnej pracy

mo¿na zewrzeæ za sob¹ na sta³e sygna³y RxD

i TxD i do³¹czyæ przez rezystor polaryzuj¹cy

o rezystancji 22 k

Ω

do napiêcia zasilania

+5 V) lub z komputera PC przez port RS-

232. W drugim przypadku konieczny jest uk³ad

konwersji stanów magistrali RS-232 na po-

ziomy TTL (mo¿e to byæ niezale¿ny uk³ad na

p³ytce uniwersalnej np. MAX232). Tutaj tê

funkcjê realizuj¹ transoptory PC817. Uk³ad

scalony CD4066 umo¿liwia start programu

z pamiêci EEPROM (w trybie Bootstrap Mode

– linie MODA i MODB zwarte do masy) po

sygnale RESET lub w³¹czeniu zasilania. Pro-

gram do pamiêci EEPROM jest ³adowany

z komputera PC przy wykorzystaniu programu

napisanego w jêzyku BASIC lub programu

PCBUG11. Oba udostêpniane s¹ bezp³atnie

w Internecie.

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 2/2001

M

ikrosterownik (mikrokomputer) typu 68HC11A1 fir-

my Motorola, ze wzglêdu na bardzo prosty sposób

programowania pamiêci EEPROM przez interfejs

RS-232, nie wymaga zewnêtrznych programatorów

i mo¿e byæ programowany w systemie. Dane s¹ wpro-

wadzane przy u¿yciu programu napisanego w jêzyku

BASIC (eeload.bas, eeloadnew.bas; dokument

AN1010/D Motoroli) lub programu PCBUG11, dostêp-

nego bezp³atnie na stronie Motoroli. Mikrosterownik ma

512 bajtów pamiêci EEPROM i 256 bajtów pamiêci

RAM. Umo¿liwia realizacjê wielu ciekawych uk³adów.

Jego piêæ portów realizuje nastêpuj¹ce funkcje:

·

PA – liczniki, port I/O

·

PB – adresy A8

÷

A15 dla pracy Single Chip i Expan-

ded, port typu Output,

·

PC – adresy A8

÷

A15 i dane D0

÷

D8 dla pracy Single

Chip i Expanded, port typu I/O (OD),

·

PD – RS-232, SPI, port typu I/O,

·

PE Р8 wejϾ analogowych do 8-bitowego przetwor-

nika a/c, port typu Input.

Literatura anglojêzyczna dla mikrosterowników Moto-

roli dostêpna w postaci ksi¹¿ek nosz¹cych oznaczenia

firmowe:

·

M68HC11RM/AD – Reference Manual,

·

M68HC12RM/AD – Reference Manual,

·

M68HC11A8RG/AD – Programing Reference

Manual

oraz przez internet, na stronie Motoroli: www.mot-

sps.com, w postaci plików PDF.