Dewiacja id 134421 Nieznany

background image

1

II. CZŁOWIEK W
SPOŁECZEŃSTWIE



KONTROLA
SPOŁECZNA



GRUPY I
ZBIOROWO

Ś

CI



WIELKIE STRUKTURY

Dewiacja i kontrola
społeczna

ż

ycie to zmienno

ść

, dynamika, dzianie si

ę

społecze

ń

stwa „

ż

yj

ą

”, uczestnicz

ą

c w

nieustaj

ą

cej zmienno

ś

ci

background image

2

CZYNNIKI ZAGRA

ś

AJ

Ą

CE

PORZ

Ą

DKOWI

SPOŁECZNEMU



WIELKO

ŚĆ

POPULACJI



JAKO

ŚĆ

INTERAKCJI



ZAUFANIE



ZAANGA

ś

OWANIE



ZRÓ

ś

NICOWANIE SPOŁECZNE



KULTURA



ROLE ZAWODOWE



DOCHODY



NIERÓWNO

Ś

CI



PIENI

Ą

DZE, WŁADZA, PRESTI

ś

KONTROLA NA POZIOMIE
MAKRO



T. HOBBES

(1651r) – podporz

ą

dkowanie

ka

ż

dego rz

ą

dom „wielkiego brata”

(Lewiatana), jakim jest pa

ń

stwo

(regulacje rz

ą

dowe)



A. SMITH

(1778r) – „niewidzialna r

ę

ka

rynku”- działa prawo popytu i poda

ż

y;

pa

ń

stwo nie jest tutaj potrzebne

KONTROLA NA POZIOMIE
MIKRO



SOCJALIZACJA



MOTYWACJA



INTERAKCJE



RYTUAŁY



ROLE SPOŁECZNE

background image

3

Normy

(powinności

)

Wzory

(realne zachowanie

)

DEF:

Zamierzone panowanie społecze

ń

stwa nad jednostk

ą

(E.ROSS)

FUNKCJONOWANIE
INSTYTUCJI

ZACHOWANIE

FUNKCJONOWANIE
GOSPODARKI,
SYSTEMU
POLITYCZNEGO

JĘZYK
WYGLĄD
WIERZENIA
(KULTURA)

STAN
PSYCHIKI

PEŁNIONA
ROLA
SPOŁECZNA

ZGODNOŚĆ Z
PRZYPISYWANYM
MU ZNACZENIEM

NORMA

Konformizm

i

Dewiacja

Funkcje :









granice dopuszczalnych zachowań









wzmocnienie integracji grupy









czynnik zmiany społecznej

(alternatywne

wzory zachowań)

POSTAWY WOBEC NORM

background image

4









Proces standaryzacji lub

normalizacji efektów

ludzkiej pracy









aby była skuteczna musi

by

ć

zinternalizowana









obyczaj









zwyczaj









moralność









religia









normy prawne









tradycja

NORMY SPOŁECZNE S

Ą

PRZESTRZEGANE, BO:



ISTNIEJ

Ą

SPOŁECZNE

REGUŁY I
WSKA

ś

ÓWKI

OKRE

Ś

LAJ

Ą

CE

WŁA

Ś

CIWE

ZACHOWANIA W
POSZCZEGÓLNYCH
SYTUACJACH
(ZDRADA, KRADZIE

ś

,

NATURYZM..)



SOCJALIZACJA



SYSTEM
KONTROLI
SPOŁECZNEJ

Ewolucja kontroli społecznej

(wi

ę

zi)

F. TOENNIENS

GEMEINSCHAFT

(zwyczaj, tradycja)

GESSELLSCHAFT

(cele racjonalne,
prawo, opinia
publiczna)

background image

5

Ferdinand Tonnies -

wspólnota i stowarzyszenie

własno

ść

prywatna

wspólna

Typ własno

ś

ci

rzeczowe

osobiste

Stosunki społeczne

spisane prawo

tradycja

Regulator działania

a/ interes

b/ umowa

c/ korzy

ść

a/ pokrewie

ń

stwo

b/ s

ą

siedztwo

c/ przyja

żń

Trzy typy wi

ę

zi:

„mechaniczny agregat”

ż

ywy organizm”

Metafora

Wola arbitralna,
refleksyjna

Wola naturalna,
organiczna

Podstawa powstania

Grupa umowna

Grupa wspólnotowa

Typ grupy

Stowarzyszenie

Wspólnota

Cechy

Ferdinand Tönnies



Ferdinand Tönnies

(1855 - 1936)



Ferdinand Tönnies (ur.

26 lipca 1855

koło

Oldenswort - zm.

9 kwietnia 1936

w

Kilonii

),

niemiecki

socjolog i filozof



Od

1913

r. profesor uniwersytetu w Kilonii



Twórca systemu

socjologii ogólnej

, za

którego podstaw

ę

przyj

ą

ł rozró

ż

nienie

wspólnoty

(niem. Gemeinschaft) i

stowarzyszenia (Gesellschaft) stosunków
społecznych. Wprowadził termin

woluntaryzm

. Inspirował si

ę

filozofi

ą

Thomasa Hobbesa

.



Zapocz

ą

tkował w socjologii

formalizm

, który

rozwin

ą

ł i uporz

ą

dkował

Georg Simmel

background image

6

Socjalizacja



problem socjalizacji pojawia si

ę

wtedy, gdy zastanawiamy si

ę

sk

ą

d

ludzie czerpi

ą

wiedz

ę

, umiej

ę

tno

ś

ci,

znajomo

ść

reguł działania,

obowi

ą

zuj

ą

cych norm, które pó

ź

niej

przejawiaj

ą

si

ę

w ich zachowaniach

Proces socjalizacji





socjalizacja

socjalizacja

- proces za po

ś

rednictwem którego jednostka

staje si

ę

członkiem szerszych zbiorowo

ś

ci społecznych









uczenie si

ę

reguł i idei zawartych w kulturze





socjalizacja pierwotna

socjalizacja pierwotna

– dokonuje si

ę

w dzieci

ń

stwie, w

rodzinie i innych grupach pierwotnych





socjalizacja antycypuj

socjalizacja antycypuj

ą

ą

ca

ca

– internalizowanie wzorów grupy,

do której si

ę

nie nale

ż

y, a jedynie pragnie nale

ż

e

ć

, czyli

pozytywnej grupy odniesienia





socjalizacja odwrotna

socjalizacja odwrotna

– sytuacja spotykana w warunkach

szybkiej zmiany kulturowej, kiedy np. młode pokolenie stara
si

ę

wdro

ż

y

ć

tradycjonalnie nastawione starsze pokolenie do

nowych wzorów kulturowych tj. stylów bycia, mówienia,
ubierania si

ę

, rozrywki, twórczo

ś

ci etc.





socjalizacja permanentna

socjalizacja permanentna

– proces uczenia si

ę

coraz to

nowych wzorów kulturowych, w ci

ą

gu całego

ż

ycia

Ogniwa socjalizacji





resocjalizacja

resocjalizacja

– eliminacja gł

ę

boko

zinternalizowanych wzorów kulturowych i
wpojenie wzorów przeciwstawnych





kontrsocjalizacja

kontrsocjalizacja

– uczenie si

ę

wzorów

ż

ycia typowych dla

ś

rodowisk

dewiacyjnych i przest

ę

pczych, odmiennych

od tych, które uznaje wi

ę

kszo

ść

społecze

ń

stwa

background image

7

Kontrola społeczna i sankcje





kontrola spo

kontrola spo

ł

ł

eczna

eczna

– system społecznych sankcji

/negatywnych i pozytywnych/ oraz agend /grup, organizacji,
instytucji/ stosuj

ą

cych takie sankcje





sankcje formalne

sankcje formalne

– kary wymierzane w szczegółowo

przepisanym trybie, w okre

ś

lonym precyzyjnie wymiarze, przez

specjalnie do tego powołane organizacje czy instytucje





sankcje rozproszone

sankcje rozproszone

– spontaniczne i nieformalne metody

nacisku i karania stosowane przez grupy, do których jednostka
nale

ż

y





permisywno

permisywno

ść

ść

spo

spo

ł

ł

eczna

eczna

– atmosfera przyzwolenia na czyny

dewiacyjne czy nawet przest

ę

pcze wywieraj

ą

ca presj

ę

na

agendy kontroli społecznej w kierunku powstrzymywania si

ę

od

wymierzenia sankcji, lub wymierzenia sankcji niewspółmiernie
łagodnych





punitywno

punitywno

ść

ść

– rozpowszechnione w społecze

ń

stwie

żą

danie

wysokich kar i „zerowej tolerancji” w stosunku do dewiantów i
przest

ę

pców

kontrola społeczna

Kontrola spo

ł

eczna jako mechanizm wymuszaj

ą

cy

wsp

ół

dzia

ł

anie społeczne, utrzymuj

ą

cy i stabilizuj

ą

cy

porz

ą

dek spo

ł

eczny;



rodzaje kontroli społecznej:

- wewn

ę

trzna i zewn

ę

trzna;

- formalna i nieformalna;
- prawna i pozaprawna itp.



kontrola społeczna a rodzaj mo

ż

liwej do zastosowania

sankcji za przekroczenie norm (obyczajowa, religijna,
prawna itp.);



style

prowadzenia

kontroli społecznej: penalizacyjny,

kompensacyjny, rozjemczy i terapeutyczny.



kontrola społeczna a inne wa

ż

ne kategorie (

poj

ę

cia

)

społeczne:



„instytucja” („instytucjonalizacja”) i „socjalizacja”.

Internalizacja kultury



wszystkie tre

ś

ci wpajane przez społecze

ń

stwo,

zawarte s

ą

w obr

ę

bie kultury





internalizacja

internalizacja

– proces psychiczny polegaj

ą

cy na

„uwewn

ę

trznieniu” kultury, czyli przekształceniu

jej wzorów w elementy osobowo

ś

ci









motywacje

czy postawy





eksternalizacja

eksternalizacja

– przejawianie si

ę

ukształtowanych kulturowo tre

ś

ci

osobowo

ś

ciowych – motywacji czy postaw w

konkretnych działaniach

background image

8

Kontrola spo

ł

eczna a

dewiacje



dewiacja, czyli „zboczenie z drogi”, „odchylenie od
wła

ś

ciwego kierunku”;



dewiacja

jest

traktowana

jako

„naruszenie”

porz

ą

dku spo

ł

ecznego - jest ono zachowanie

niezgodnym

ze

standardami

normatywnymi

składaj

ą

cymi

si

ę

na

podzielan

ą

wizj

ę

ładu

społecznego;



problemy:



co jest uwa

ż

ane za dewiacj

ę

?;



„dewiacja pozytywna”(„nadgorliwiec”);



granice tolerancji (gdzie przebiegaj

ą

i kto je

okre

ś

la?)

INTERPRETACJE
BIOLOGICZNE



Cesare Lombroso

(1876r): kształt czaszki,

wielko

ść

szcz

ę

ki, długo

ść

ramion – osoby

biologicznie zdegenerowane (typ
„atawistyczny”



Sheldon

(1949r):



typ mezomorficzny (umi

ęś

niony, aktywny,

skłonny do przest

ę

pczo

ść

i)



Ektomorficzny (szczupły)



Endomorficzny (pulchny)

INTERPRETACJE PSYCHOLOGICZNE
– „NIENORMALNE STANY
PSYCHICZNE”



TYPY OSOBOWO

Ś

CI



Hans Eysenck – nienormalne stany
psychiczne maj

ą

charakter dziedziczny



Amoralna osobowo

ść

psychopatyczna

wycofana, pozbawiona emocji jednostka,
która działa impulsywnie i rzadko kiedy ma
poczucie winy

background image

9

DEWIACJA SPOŁECZNA

ŁAC. „DEVIO”

SCHODZENIE Z DROGI

ODCHYLENIE

ZBOCZENIE

Po II wojnie światowej : synonim „patologii”
lub „dezorganizacji społecznej”

Dewiacja i jej rodzaje





dewiacja pierwotna

dewiacja pierwotna

– czyn dewiacyjny popełniony

po raz pierwszy, uruchamiaj

ą

cy sekwencj

ę

kontroli

społecznej i wymierzania sankcji





dewiacja wt

dewiacja wt

ó

ó

rna

rna

– recydywa, czyli wej

ś

cie na

drog

ę

„kariery dewiacyjnej” w wyniku odrzucenia

przez społecze

ń

stwo – „stygmatyzacji”





stygmatyzacja

stygmatyzacja /etykietowanie

/

– trwałe przypisanie

jednostce to

ż

samo

ś

ci dewianta czy przest

ę

pcy

przez ci

ążą

ce na niej znami

ę

karalno

ś

ci





dewiacja w sensie funkcjonalnym

dewiacja w sensie funkcjonalnym

– czyn

wywołuj

ą

cy negatywne reakcje społeczne w

postaci sankcji ró

ż

nego rodzaju

DEWIACJA I
PRZEST

Ę

PSTWO



kryterium - reakcja społeczna na dane zachowanie
(dewiacj

ę

):



historyczna zmienno

ść

kryteriów dewiacji;



ewolucja kryteriów prawnych i ich znaczenie;



kulturowe uwarunkowania (ró

ż

nice kulturowe)

teoria „naznaczania” społecznego (etykietowania),
stygmatyzacja (wa

ż

na rola otoczenia społecznego

w uznawaniu „kogo

ś

” za dewianta);

dewiacja

„pierwotna”

i

„kariera”

dewiacyjna

(przyj

ę

cie „nowej to

ż

samo

ś

ci” i jej akceptacja)

background image

10

DEWIACJA

Jako przedmiot badań socjologii – oznacza naruszeńie

reguł istniejącego porządku społecznego:



„anomia”

wg.

E.

Durkheima,

to

„chaos

normatywny”)



W ujęciu R. K. Mertona (analiza poprzez cele i
środki):

konformizm,

innowacja,

rytualizm,

rezygnacja (ucieczka) i bunt.



przekaz

kultury

dewiacyjnej

(subkultury

dewiacyjne, „kodeks zawodowy” itp.);



„niesprawność”

mechanizmów kontroli

(akcent

pada na osobiste kalkulacje jednostki, czy opłaca
się zachowywać konformistycznie lub też nie?, w
jakich sytuacjach?,i za jaką cenę?).

Dewiant



Człowiek, który

ż

yje niezgodnie z obowi

ą

zuj

ą

cymi

regułami, których przestrzega wi

ę

kszo

ść

z nas: np.

przest

ę

pcy, narkomani, (Giddens, 223)



Kevin Mitnick

– hakerzy jako grupa dewiantów,

zagra

ż

aj

ą

ca epoce informacji (mroczna

społeczno

ść

„nieprzystosowanych społecznie

młodych ludzi, którzy unikaj

ą

kontaktów z innymi

i

ż

yj

ą

alternatywnym

ż

yciem, ukryci za

anonimowymi nazwami u

ż

ytkownika sieci)

Kevin Mitnick w Polsce

background image

11

Kevin Mitnick



Kevin David Mitnick (ur.

6 sierpnia 1963

roku w

Van Nuys

,

Kalifornia

) – jeden z najbardziej znanych

komputerowych włamywaczy

. Za swoje

przest

ę

pstwa został skazany na wieloletnie

pozbawienie wolno

ś

ci.

15 lutego 1995

roku

FBI

przy pomocy dziennikarza komputerowego Johna
Markoffa i

Tsutomu Shimomury

aresztowano go.

Został oskar

ż

ony o włamanie na terenie

USA

do

kilku wa

ż

nych systemów komputerowych. Nigdy

jednak nie zarzucono mu czerpania korzy

ś

ci

materialnych z

crackingu

.

Funkcje „dewiacji”



wyja

ś

niaj

ą

sens społeczny norm (jakie zachowanie s

ą

akceptowane, a jakie nie?; gdzie s

ą

granice tolerancji);



okre

ś

laj

ą

to

ż

samo

ść

grupy i jej granice (podział „my” i

„oni”);



zwi

ę

kszaj

ą

spójno

ść

grupy (mobilizacja grupy wobec

zagro

ż

enia);



s

ą

czasami

„wentylem”

bezpiecze

ń

stwa

(nie

stosowanie si

ę

wobec norm mo

ż

e by

ć

sposobem

przetrwania w trudnej sytuacji);



stanowi

ą ź

ród

ł

o zmian spo

ł

ecznych (to, co dzisiaj jest

dewiacj

ą

, jutro mo

ż

e zosta

ć

zaakceptowane jako

„normalne”).

INTERPRETACJE



teorie funkcjonalistyczne



teoria interakcjonistyczna



teoria konfliktu



teoria kontroli

background image

12

Teorie wyja

ś

niaj

ą

ce

dewiacj

ę

Główne nurty socjologii wyró

ż

niaj

ą

trzy

licz

ą

ce si

ę

teorie dewiacji:

a)

Dewiacja jest rezultatem rozregulowania
systemu społecznego

b)

Dewiacja jest rezultatem transmisji
kultury dewiacyjnej

c)

Dewiacja jest rezultatem niesprawno

ś

ci

mechanizmów kontroli społecznej

Teorie wyja

ś

niaj

ą

ce dewiacj

ę

a)

Zakłócenia porz

ą

dku społecznego

prowadz

ą

do załamania si

ę

jednolitego

systemu powszechnie przyj

ę

tych norm, a

wi

ę

c do dezorganizacji społecznej –

poj

ę

cie anomii wprowadzone przez E.

Durkheima

I. Jako czynnik dezintegracji

(konsesualny, integracyjny model społecze

ń

stwa)









Ustala zakres tego, co wolno, a czego nie









rol

ę

publicznego karania dewiantów

współcze

ś

nie przyjmuj

ą

media









karanie dewiantów wzmacnia konformizm

w

ś

ród pozostałych członków grupy









napi

ę

cia indukuj

ą

ce dewiacje tkwi

ą

w

strukturze społecznej (zanik wi

ę

zi,

anonimowo

ść

kontaktów społecznych…)

background image

13

Teorie wyja

ś

niaj

ą

ce dewiacj

ę

b)

Dewiacja jako rezultat transmisji kultury

dewiacyjnej

Subkultury dewiacyjne - zbiorowo

ś

ci

wytwarzaj

ą

ce własny system warto

ś

ci i

norm sprzeczny z normami szerszego
społecze

ń

stwa

II. Dewiacja jako zachowanie

wyuczone (interakcjonizm

)

(orientacja socjalizacyjno - kulturowa)

Jest to przykład socjalizacji negatywnej









Nabywamy j

ą

poprzez przył

ą

czanie si

ę

do

podkultur dewiacyjnych oraz przynale

ż

no

ść

do

ś

rodowiska o

ograniczonych

mo

ż

liwo

ś

ciach legalnego czy racjonalnego

zaspokajania potrzeb i aspiracji lub

zablokowanego

(np.mniejszo

ś

ci etniczne)









teoria zró

ż

nicowanych powi

ą

za

ń

:

gangi zaspokajaj

ą

te same potrzeby,

co grupy pierwotne (bezpiecze

ń

stwa,

przynale

ż

no

ś

ci, emocjonalne..)

Teorie wyja

ś

niaj

ą

ce

dewiacj

ę

c)

Dewiacja jako rezultat niesprawno

ś

ci

mechanizmów kontroli społecznej

Mo

ż

na przyj

ąć

zało

ż

enie,

ż

e ludzie kieruj

ą

si

ę

interesem egoistycznym i nie maj

ą

powodów, by przestrzega

ć

norm, które

ich ograniczaj

ą

background image

14

III. Dewiacja jako trwały element

życia społecznego

(konfliktowy, oparty na antagonizmach, model

społecze

ń

stwa)



Dewiacja to stały element

ż

ycia

społecznego; o tym co jest, a co nie jest
dewiacj

ą

, decyduj

ą

ci, którzy maj

ą

władz

ę

i mog

ą

stanowi

ć

prawo -

ź

ródła dewiacji tkwi

ą

w

ź

le funkcjonuj

ą

cym prawie, instytucjach władzy

i pa

ń

stwa



Zachowania dewiacyjne s

ą

przypisywane

nieuprzywilejowanym segmentom społecze

ń

stwa;

ludziom pozbawionym korzy

ś

ci, jakie daje władza,

zamo

ż

no

ść

, wpływy itp

IV. Teoria naznaczania



Nie pytamy

dlaczego

ludzie narzucaj

ą

okre

ś

lone normy; przyjmujemy,

ż

e działania

same w sobie nie s

ą

ani dobre ani złe



„zło” to nie sam czyn, a

sposób

jego

definiowania

i reagowania na niego przez

innych



wyra

ż

a struktur

ę

władzy w społecze

ń

stwie;

reguły zostały stworzone przez bogatszych dla
biednych, m

ęż

czyzn dla kobiet, starszych dla

młodszych, itp…

Anomia

Anomia – stan zagubienia powstały w

wyniku osłabienia oddziaływania lub
rozpadu norm, w jakim może znaleźć
się społeczeństwo na skutek
załamania się porządku społecznego.
Brak wspólnych wartości powoduje,
że kontrola społeczna zachowań
jednostek staje się nieskuteczna, co
prowadzi do chaosu i dezorganizacji.

background image

15



LUDZIE, KTÓRYCH
ZACHOWANIE MOśE
WYDAWAĆ SIĘ DZIWNE LUB
NIEZROZUMIAŁE, OKAZUJĄ
SIĘ CAŁKIEM RACJONALNI,
KIEDY POZNAMY MOTYWY
ICH DZIAŁANIA (GIDDENS,
224)

Etym. - gr. 'bezprawie';
zob.
Anomia. Termin fr.
socjologa Emila Durkheima
(1897).

anomia

stan społeczeństwa

wynikający z rozpadu
powszechnie przyjętych
norm postępowania;
sytuacja, w której normy
moralne i wzorce
zachowania są nieobecne,
niejasne, lub w konflikcie ze
sobą ; stan alienacji,
dezorientacji, zagubienia się
jednostki.

Emile Durkheim

francuski filozof

,

socjolog

i pedagog

Jego prace miały wielki wpływ

na rozwój nowoczesnej socjologii

.

(ur.

15 kwietnia 1858

r., zm.

15 listopada 1917

r.)

background image

16



Durkheim to najwybitniejszy przedstawiciel

socjologizmu

. Był profesorem w

Bordeaux

,

gdzie w

1895

roku obj

ą

ł pierwsz

ą

w Europie

katedr

ę

socjologii

, od

1902

roku wykładał na

Sorbonie

.



Autor klasycznych dzieł, spo

ś

ród których

najsłynniejsze to: O podziale pracy społecznej,
Zarysy metody socjologicznej
,

Le suicide.

Étude de sociologie

, Elementarne formy

ż

ycia

religijnego.



Był zało

ż

ycielem i redaktorem pisma

Année

Sociologique

.

Odrzucenie wzorów
zachowa

ń

Odrzucenie
obowi

ą

zuj

ą

cego systemu

warto

ś

ci

Bunt

Stosowanie si

ę

do

obowi

ą

zuj

ą

cych

wzorów zachowa

ń

Nieaprobowanie
uznawanego w
zbiorowo

ś

ci systemu

warto

ś

ci

Rytualizm

Niestosowanie si

ę

do

obowi

ą

zuj

ą

cych

wzorów zachowa

ń

Aprobowanie warto

ś

ci

Innowacja

Stosowanie si

ę

do

obowi

ą

zuj

ą

cych

wzorów zachowa

ń

Aprobowanie uznanych
warto

ś

ci

Konformizm

Robert Merton

Robert Merton

background image

17

OZNACZA TO,

ś

E:



dewiacja wymaga definicji



to proces społeczny, nie –
moralny !


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
dewiacje spoleczne 2 id 134442 Nieznany
Abolicja podatkowa id 50334 Nieznany (2)
4 LIDER MENEDZER id 37733 Nieznany (2)
katechezy MB id 233498 Nieznany
metro sciaga id 296943 Nieznany
perf id 354744 Nieznany
interbase id 92028 Nieznany
Mbaku id 289860 Nieznany
Probiotyki antybiotyki id 66316 Nieznany
miedziowanie cz 2 id 113259 Nieznany
LTC1729 id 273494 Nieznany
D11B7AOver0400 id 130434 Nieznany
analiza ryzyka bio id 61320 Nieznany
pedagogika ogolna id 353595 Nieznany
Misc3 id 302777 Nieznany
cw med 5 id 122239 Nieznany

więcej podobnych podstron