1
GRAFIKA IN
ś
YNIERSKA
ZASTOSOWANIE RZUTÓW PROSTOK
Ą
TNYCH
KATEDRA MECHANIKI I PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN
POLITECHNIKA OPOLSKA
dr in
ż
. Roland PAWLICZEK
Literatura
[1]
Dobrza
ń
ski T.,Rysunek Techniczny Maszynowy, WNT,
Warszawa, 2004.
[2]
Felis J., Zapis i podstawy Konstrukcji, strony internetowe
Rzutowanie prostok
ą
tne jest odwzorowaniem konstrukcji w
postaci rysunków dwuwymiarowych.
Rozró
ż
nia si
ę
dwie metody rzutowania:
metod
ę
europejsk
ą
,
metod
ę
ameryka
ń
sk
ą
.
Rzuty prostok
ą
tne
Rzuty prostok
ą
tne
Rzutowanie metod
ą
europejsk
ą
(E) polega na wyznaczaniu
rzutów prostok
ą
tnych przedmiotu we wzajemnie prostopadłych
rzutniach przy zało
ż
eniu,
ż
e przedmiot rzutowany znajduje si
ę
pomi
ę
dzy obserwatorem i rzutni
ą
.
[2]
2
Rzuty prostok
ą
tne
Rzutowanie metod
ą
ameryka
ń
sk
ą
(A) cechuje si
ę
tym,
ż
e
rzutnia znajduje si
ę
pomi
ę
dzy obserwatorem a przedmiotem
rzutowanym.
[2]
Rzuty prostok
ą
tne
Przedmiot rzutowany umieszcza si
ę
wewn
ą
trz układu sze
ś
ciu
rzutni opartych na prostok
ą
tnym układzie współrz
ę
dnych –
rzutnie tworz
ą
prostopadło
ś
cian.
[1]
UWAGA:
Nale
ż
y zachowa
ć
konsekwentnie wzajemne poło
ż
enie
poszczególnych rzutów.
Liczba rzutów zale
ż
y od zło
ż
ono
ś
ci rysunku.
Nale
ż
y wykona
ć
tyle rzutów, aby jednoznacznie i w sposób
czytelny odzwierciedli
ć
obiekt.
Rzuty prostok
ą
tne
[2]
Rzuty prostok
ą
tne
[2]
[2]
Porównanie metody europejskiej i ameryka
ń
skiej:
3
Rzuty prostok
ą
tne
Rozmieszczenie rzutów na rysunku:
Nale
ż
y zachowa
ć
konsekwentnie wzajemne poło
ż
enie
poszczególnych rzutów.
Dopuszcza si
ę
dowolne rozmieszczenie rzutów, w razie
trudno
ś
ci uzyskania układu wynikaj
ą
cego z rozwini
ę
cia
prostopadło
ś
cianu rzutni przy zastosowaniu odpowiednich
oznacze
ń
.
Rzuty prostok
ą
tne
Rzuty mo
ż
na rozmieszcza
ć
dowolnie na jednym arkuszu lub na
wielu
arkuszach
rysunkowych
stosuj
ą
c
odpowiednie
oznaczenia. W przypadku rozmieszczenia rzutów zgodnie z
rozwini
ę
ciem prostopadło
ś
cianu rzutni nie s
ą
potrzebne
dodatkowe oznaczenia rzutów.
[1]
Rzuty prostok
ą
tne
W przypadku du
ż
ych obiektów mo
ż
liwe jest umieszczenie
ka
ż
dego z rzutów na oddzielnym arkuszu. Wymagane jest
odpowiednie oznaczenie rzutów na arkuszach.
[1]
Rzuty prostok
ą
tne
Zasady rzutowania:
Liczba rzutów powinna by
ć
ograniczona do minimum
niezb
ę
dnego do jednoznacznego przedstawienia kształtów
przedmiotu i wymiarowania. Najcz
ęś
ciej wystarczaj
ą
dwa
lub trzy rzuty, rzut główny zawsze wyst
ę
puje.
Przedmiot
powinien
by
ć
tak
ustawiony
wewn
ą
trz
wyobra
ż
alnego prostopadło
ś
cianu rzutni, aby wi
ę
kszo
ść
jego powierzchni płaskich i osi była równoległa lub
prostopadła do rzutni w celu ułatwienia rysowania i
wymiarowania.
Rzut główny (je
ż
eli jest to mo
ż
liwe) powinien przedstawia
ć
przedmiot w poło
ż
eniu u
ż
ytkowym widzianym od strony
najbardziej charakterystycznej.
4
Rzuty prostok
ą
tne
Mo
ż
liwe s
ą
odst
ę
pstwa od podstawowych zasad rzutowania:
Przedmioty długie, których poło
ż
enie u
ż
ytkowe jest
pionowe mo
ż
na narysowa
ć
w poło
ż
eniu poziomym, doln
ą
cz
ęść
przedmiotu umieszcza si
ę
z prawej strony rzutu,
Przedmioty nie posiadaj
ą
ce pionowego lub poziomego
poło
ż
enia u
ż
ytkowego oraz przedmioty zajmuj
ą
ce ro
ż
ne
poło
ż
enia u
ż
ytkowe rysuje si
ę
w poło
ż
eniu poziomym lub
pionowym.