Różności
Abominacja – repulsja – uczucie odrazy, wstrętu, obrzydzenia.
Acenestezja – nienormalne lub osłabione odczuwanie własnego ciała (wrażenia
ustrojowe, omam).
Acholia – upośledzenie lub ustanie wytwarzania barwników żółci.
Afrodyzjak – środek wzmagający popęd płciowy.
Agrawacja – przesadne wyolbrzymianie objawów chorobowych (podświadome lub
świadome).
Aktyna – białko stanowiące 15% białek mięśni.
Akupunktura – metoda leczenia (pochodząca z Chin) polegająca na wkłuwaniu na kilka
sekund lub wiele godzin w określone punkty ciała złotych lub srebrnych igieł.
Alergen – substancja z grupy białek, glikoproteidów lub wielocukrów zawarta w
pokarmach, kurzu, sierści, pyle roślinnym itp., powodująca u osób uczulonych
występowanie choroby alergicznej.
Algolagnia – sadomasochizm – doznawanie rozkoszy przy zadawaniu i odczuwaniu
bólu.
Alkoholatury – preparaty lecznicze otrzymywane przez ekstrakcję spirytusem świeżych
roślin leczniczych.
Alopatia – metoda leczenia, polegająca na stosowaniu środków wywołujących w
organizmie objawy przeciwne objawom danej choroby.
Anaglezja – zniesienie czucia bólu wskutek uszkodzenia lub zablokowania środkami
znieczulającymi przy zachowaniu innych rodzajów czucia i przytomności.
Analeptyki – wszelkie środki cucące.
Anamneza – wywiad lekarski – jedna z podstawowych czynności lekarza, mająca na
celu ustalenie rozpoznania.
Anergia – brak zdolności obronnych organizmu na działanie czynników
chorobotwórczych.
Anestetyk – środek znieczulający.
Anestezja – zniesienie czucia wszelkich bodźców przy zachowaniu przytomności lub
połączonego z utratą świadomości.
Ankiloza – unieruchomienie stawu z powodu zrostu kości stawowych na tle
chorobowym.
Anoreksja – brak łaknienia występujący w niektórych chorobach.
Antropozoonoza – choroba zakaźna, którą człowiek może się zarazić od zwierząt.
Apetyt – wzmożona chęć do jedzenia.
Aseptyka – postępowanie zapobiegające zakażeniu, bakteriologiczne wyjaławianie
pomieszczeń, narzędzi chirurgicznych, materiałów opatrunkowych.
Astenia – stan zmniejszonej wydolności fizycznej i nerwowej ustroju, będący często
następstwem wiotkiej budowy ciała.
Astenopia – osłabienie wzroku spowodowane nie poprawioną okularami wadą wzroku
(ból i pieczenie oczu przy patrzeniu z bliska).
Atanazja – określenie na nieśmiertelność.
Atonia – obniżenie napięcia mięśni szkieletowych i mięśni gładkich narządów
wewnętrznych.
Autopsja – sekcja zwłok – pośmiertne badanie zwłok.
Autoszczepionka – szczepionka sporządzona z bakterii wyhodowanych z
zaatakowanych tkanek lub wydalin chorego, stosowana w celu pobudzenia odporności
na te same bakterie.
Bariatria – leczenie chorobliwej otyłości.
Blokada – metoda miejscowego znieczulania (głównie mięśni).
Bradykardia – rzadkoskurcz – zwolnienie czynności serca (poniżej 60 uderzeń na
minutę).
Bulimia – wilczy głód – przemożne uczucie głodu, charakterystyczne dla stanu
hipoglikemii, także dla niektórych chorób układu nerwowego (uszkodzenie czołowych
płatów mózgowych).
Cenocyt – pierwotniak pasożytniczy wywołujący u człowieka malarię.
Chemioterapia – leczenie za pomocą związków chemicznych, np. antybiotyków,
sulfonamidów itp.
Dawca – donor – człowiek dostarczający krwi do transfuzji – posiada krew grupy
zerowej lub takiej samej jak biorca.
Degeneracja – zwyrodnienie – proces patologiczny, zmiana wsteczna polegająca na
uszkodzeniu struktury komórek upośledzającym ich czynność. Przyczyny to: ostre
choroby zakaźne, zatrucia, zaburzenia hormonalne, samozatrucia, starzenie się.
Dermografizm – ograniczone obrzęki skóry w kształcie kresek, występujące w miejscu
mechanicznego podrażnienia jej przez potarcie (np. paznokciem).
Denat – osoba zmarła śmiercią gwałtowną lub nienaturalną.
Dezorientacja – utrata lub zaburzenie orientacji dotyczącej czasu, miejsca, sytuacji lub
własnej osoby (np. upojenie alkoholowe) – występuje w zaburzeniach przytomności.
Diateza – skaza – osobnicza skłonność do zapadania na określone choroby,
spowodowana dziedzicznym, wrodzonym lub nabytym upośledzeniem, różnych
fizjologicznych mechanizmów ustrojowych.
Dreszcze – mimowolne rytmiczne drżenie mięśni, połączone z uczuciem dojmującego
zimna (szybkie narastanie gorączki, zimnica, oziębienie ciała, stan emocji itp.).
Dyskineza – zaburzenia czynnościowe w obrębie niektórych narządów zbudowanych z
mięśni gładkich, objawia się głównie bólami w charakterze kolki.
Dystonia – pojawienie się w mięśniach podczas ruchu, skurczu tonicznego
uniemożliwiającego wykonanie ruchu.
Dysymulacja – świadome zatajenie objawów choroby lub kalectwa, np. w celu
uzyskania zatrudnienia, ubezpieczenia itp.
Egzostoza – apofiza – narośl kostna w obrębie kikuta kości po amputacji kończyny, w
obrębie stawów lub na kościach długich.
Emezja – skłonność do wymiotów.
Febra – potoczne określenie malarii lub w ogóle gorączki z dreszczami.
Fitoterapia – ziołolecznictwo – tradycyjna gałąź medycyny, wykorzystująca w leczniu
chorób i niedomagań działanie lecznicze niektórych surowców roślinnych.
Flebolit – kamień w naczyniach żylnych, zwapniały zakrzep żylny.
Frykcja – nacieranie, wcieranie leku w skórę.
Ginekomastia – powiększenie sutka mężczyzny na skutek zaburzeń hormonalnych.
Hemikrania – ból połowy głowy.
Hospitalizacja – umieszczenie chorego w zamkniętym zakładzie leczniczym.
Inhalacja – wdychanie w celach leczniczych par lub aerozolu leków.
Inkrety – hormony i inne substancje wydzielane przez gruczoły dokrewne do krwi i limfy.
Inwazja – przedostanie się pasożytów do organizmu człowieka.
Jama – kawerna – ubytek w narządach wewnętrznych wskutek martwicy tkanek.
Jatrogenia – wywoływanie lub pogłębianie, względnie utrwalanie drogą sugestii objawów
chorobowych na skutek nieoględnego, niezręcznego zachowania się lekarza
(podkreślanie ciężkości objawów, niepomyślne rokowanie, podsuwanie innych objawów).
Keloid – bliznowiec – wałowate zgrubienie skóry w postaci włóknistej, wybujałej blizny
różnego kształtu, najpierw czerwone, później bielejące.
Komplikacja – dołączenie się jakiejś choroby do innej lub choroba będąca następstwem
dopiero co przebytej innej choroby.
Kontraktura – przykurcz – ograniczenie ruchów i wykrzywienie kończyny, kręgoslupa
lub szyi, będące wynikiem zmian chorobowych w stawach lub mięśniach.
Konwergencja – ruch zbieżny oka, przecinanie się osi wzrokowych przy patrzeniu na
jakiś bliski przedmiot.
Leukoderma – odbarwienie skóry i tworzenie się na niej białych plam.
Lipuria – obecność tłuszczu w moczu, charakterystyczna dla wielu chorób.
Lysis – powolny spadek temperatury w przebiegu wielu chorób.
Naczyniak – znamię – zwykle wrodzone, wytworzone z tkanki naczyniotwórczej, z
gęstej sieci naczyń krwionośnych lub limfatycznych – przeważnie w postaci ostro
odgraniczonych wypukłych plam sinoczerwonych.
Narkolepsja – nagłe napady krótkotrwałego snu, występujące bez względu na sytuację
chorego.
Neuropatia – wrodzone lub nabyte predyspozycje do zapadania na schorzenia na tle
nadwrażliwości układu nerwowego.
Nykturia – wzmożone wydalanie moczu w nocy, będące najczęściej objawem
schorzenia serca.
Objaw – symptom – zjawisko poddające się obserwacji lekarskiej i stanowiące
podstawę do wnioskowania o czynnościach ustroju, tak w stanie zdrowia, jak i choroby.
Odrętwienie – sopor – stan ograniczenia aktywności ruchowej i psychicznej
spowodowany różnymi zaburzeniami w ośrodkowym układzie nerwowym.
Ortognatyzm – nieznaczne wysunięcie ku przodowi kości twarzowych czaszki; profil
twarzy niemal pionowy, charakterystyczny dla białej i częściowo żółtej odmiany
człowieka.
Osłuchiwanie – auskultacja – słuchowa metoda badania lekarskiego (głównie płuca,
serce).
Osłupienie – stupor – stan całkowitego lub częściowego zahamowania wszystkich
czynności psychicznych przy spowolnieniu ruchów.
Owodnia – amnion – błona płodowa otaczająca bezpośrednio zarodek człowieka,
wypełniona płynem – wodami płodowymi.
Palpacja – metoda badania lekarskiego polegająca na dotykaniu i uciskaniu palcami
przez skórę głębiej położonych narządów ciała.
Perfuzja – sztuczny obieg płynu w naczyniach, organie lub tkankach.
Placebo – lek obojętny, podawany pacjentowi dla osiągnięcia skutku psychologicznego,
zwłaszcza żeby zaspokoić jego żądanie.
Pleuralgia – kolka – kłucie, ból w boku.
Polifagia – chorobliwie wzmożony apetyt.
Polio – wirus wywołujący chorobę Heinego–Medina.
Polip – guzowaty twór, miękki, gładki, wyrastający zwykle ze śluzówki (najczęściej w
nosie).
Poliuria – wielomocz – nadmierne wydzielanie moczu.
Praksja – zdolność wykonywania celowych ruchów.
Progenia – nadmierny rozrost żuchwy w stosunku do szczęki górnej.
Prognatyzm – wystawanie kości twarzy ku przodowi, cecha widoczna przy oglądaniu z
profilu (głównie odmiany czarne). W odmianie żółtej człowieka występuje prognatyzm
zębodołowy.
Remisja – przejściowe zniknięcie lub osłabienie objawów choroby.
Restytucja – samorzutne odrodzenie się, powrót do normy utraconej lub zaburzonej
funkcji.
Somnolencja – nieznaczne zaburzenia przytomności, podobne do stanu senności.
Szrama – blizna – znamię, ślad powstały po zagojeniu rany.
Tik – mimowolny, powtarzający się okresowo skurcz jednego lub kilku mięśni (zwykle
twarzy).
Tolerancja – odporność organizmu na czynniki szkodliwe, zdolność organizmu do
znoszenia dużych dawek leków bez objawów chorobowych.
Trematodozy – pasożytnicze choroby ludzi wywołane przez przywry.
Tumor – obrzmienie, np. tkanek w obrębie ogniska zapalnego.
Wiremia – obecność wirusów we krwi (zwłaszcza w końcowej fazie wylęgania choroby).