1

Genetyka molekularna

Genetyka molekularna

Budowa DNA

Budowa DNA

podstawow

podstawow

ą

ą

jednostk

jednostk

ą

ą

strukturaln

strukturaln

ą

ą

DNA jest

DNA jest

nukleotyd

nukleotyd

(deoksyryboza,

(deoksyryboza,

reszta kwasu fosforowego i zasada purynowa lub pirymidynowa)

reszta kwasu fosforowego i zasada purynowa lub pirymidynowa)

zbi

zbi

ó

ó

r nukleotyd

r nukleotyd

ó

ó

w DNA tworzy

w DNA tworzy

ł

ł

a

a

ń

ń

cuch

cuch

polinukleotydowy

polinukleotydowy

nici DNA s

nici DNA s

ą

ą

antyr

antyr

ó

ó

wnoleg

wnoleg

ł

ł

e

e

i skr

i skr

ę

ę

cone spiralnie wok

cone spiralnie wok

ó

ó

ł

ł

siebie

siebie

tworz

tworz

ą

ą

c tzw. podw

c tzw. podw

ó

ó

jn

jn

ą

ą

helis

helis

ę

ę

dwa

dwa

ł

ł

a

a

ń

ń

cuchy DNA s

cuchy DNA s

ą

ą

komplementarne

komplementarne

–

–

jeden

jeden

okre

okre

ś

ś

la sekwencj

la sekwencj

ę

ę

drugiego

drugiego

dwuniciowa

dwuniciowa

helisa ma

helisa ma

ś

ś

rednic

rednic

ę

ę

2nm, na jeden jej obr

2nm, na jeden jej obr

ó

ó

t

t

p

p

rzypada 10 par zasad

rzypada 10 par zasad

2

Budowa i organizacja materia

Budowa i organizacja materia

ł

ł

u genetycznego

u genetycznego

Cz

Cz

ą

ą

steczki DNA s

steczki DNA s

ą

ą

bardzo g

bardzo g

ę

ę

sto

sto

upakowane w j

upakowane w j

ą

ą

drze kom

drze kom

ó

ó

rkowym

rkowym

dzi

dzi

ę

ę

ki

wielokrotnej

spiralizacji

i

ki

wielokrotnej

spiralizacji

i

kompleksom z zasadowymi bia

kompleksom z zasadowymi bia

ł

ł

kami

kami

–

–

histonami

histonami

.

.

Tworz

Tworz

ą

ą

one 23 pary

one 23 pary

homologicznych

chromosom

homologicznych

chromosom

ó

ó

w,

z

w,

z

kt

kt

ó

ó

rych

jeden

w

ka

rych

jeden

w

ka

ż

ż

dej

parze

dej

parze

pochodzi od ojca, a drugi od matki.

pochodzi od ojca, a drugi od matki.

Ca

Ca

ł

ł

o

o

ść

ść

informacji

genetycznej

informacji

genetycznej

zawarta

w

chromosomach

j

zawarta

w

chromosomach

j

ą

ą

dra

dra

kom

kom

ó

ó

rkowego

okre

rkowego

okre

ś

ś

lana

jest

lana

jest

genomem

genomem

.

.

Pojedyncze chromosomy mog

Pojedyncze chromosomy mog

ą

ą

by

by

ć

ć

obserwowane

w

mikroskopie

obserwowane

w

mikroskopie

ś

ś

wietlnym tylko podczas metafazy

wietlnym tylko podczas metafazy

podzia

podzia

ł

ł

u

kom

u

kom

ó

ó

rki,

kiedy

ulegaj

rki,

kiedy

ulegaj

ą

ą

kondensacji.

kondensacji.

Sposób upakowania DNA:

Chromatyna

– kompleks DNA i białek histonowych

Nukleosom

– odcinek DNA nawini

ę

ty na 8

histonów rdzeniowych– oktamer histonowy

3

Budowa chromosom

Budowa chromosom

ó

ó

w

w

chromosomy sk

chromosomy sk

ł

ł

adaj

adaj

ą

ą

si

si

ę

ę

z dw

z dw

ó

ó

ch identycznych

ch identycznych

chromatyd

chromatyd

siostrzanych,

siostrzanych,

kt

kt

ó

ó

re

re

s

s

ą

ą

po

po

ł

ą

ł

ą

czone

czone

centromerami

centromerami

.

.

4

Obraz chromosom

Obraz chromosom

ó

ó

w

w

metafazalnych

metafazalnych

-

-

kariotyp

kariotyp

5

Funkcja gen

Funkcja gen

ó

ó

w

w

Podstawow

Podstawow

ą

ą

funkcja gen

funkcja gen

ó

ó

w jest kodowanie sekwencji

w jest kodowanie sekwencji

aminokwas

aminokwas

ó

ó

w

tworz

w

tworz

ą

ą

cych

polipeptyd.

Proces

cych

polipeptyd.

Proces

prowadz

prowadz

ą

ą

cy do pojawienia si

cy do pojawienia si

ę

ę

produktu danego genu w

produktu danego genu w

kom

kom

ó

ó

rce przebiega wieloetapowo i nazywany jest

rce przebiega wieloetapowo i nazywany jest

ekspresj

ekspresj

ą

ą

.

.

6

7

8

T R A N S K R Y P C J A

T R A N S L A C J A

9

T R A N S L A C J A

T R A N S L A C J A

10

T R A N S L A C J A

11

12

13

14