CLIFFORD GEERTS, O GATUNKACH ZMĄCONYCH (NOWE KONFIGURACJE

MYŚLI SPOŁECZNEJ)

o

Założenia, z których wychodzi Geerts:

1) nastąpiło pomieszanie form gatunkowych

2) uczeni zwrócili się w stronę „wyjaśniania” wynikającego z koncepcji konkretnego

przypadku i interpretacji (odeszli od „wyjaśniania” związanego z prawem naukowym i

jego realizacją)

3) analogie wywiedzione z humanistyki zaczynają odgrywać rolę w rozumowaniu

socjologicznym

o

C. Geerts bada zwrot w kulturze, który doprowadził do konfiguracji nowej myśli

społecznej

o

Powstał problem z zaszeregowaniem autora i zaklasyfikowaniem dzieła

o

Zmienił się „sposób naszego myślenia o myśleniu”

o

Cechy wiążące teksty ze sobą i cechy wyodrębniające je od siebie, charakteryzują je w

takim samym stopniu:

1) potrafimy porządkować teksty z punktu widzenia praktycznego, relatywnego, w

związku z celami jakie chcemy osiągnąć

2) konwencje interpretacyjne są zbudowane tak by pasowały do sytuacji płynnej,

zróżnicowanej, zdecentralizowanej, nieskładnej

o

Brak cech wyodrębniających nauki społeczne od innych nie spycha ich na margines;

dzięki pomieszaniu gatunkowemu badacze nauk społecznych mogą teraz formułować

swoje zadania zgodnie z koniecznością wewnętrzną i swoim powołaniem:

1) badacze mogą próbować odkryć porządek życia społecznego

2) mogą podjąć próbę ustalenia ex post związku swego działania z dyscyplinami

pokrewnymi

3) mogą przyjąć postawę hermeneutyczną (interpretacyjną)

4) badacze pojmują życie społeczne w kategoriach symboli, których znaczenie musi

zostać uchwycone jeśli mamy zrozumieć organizację społeczną i formułować jej

zasady

o

Celem badaczy nauk społecznych jest: wyjaśnianie poprzez interpretację oraz

wyodrębnienie tworzywa ludzkich doznań

o

Badania nad tym jak epoki, grupy ludzi, poszczególne osoby same dla siebie tworzą sens

(istotą jest sens jaki przedmioty socjologicznego zainteresowania mają dla tych do których

należą)

o

Nauki społeczne szukają analogi w dziedzinie humanistyki, czerpią z humanistycznych

modeli analizy – świadczy to o destabilizacji gatunków oraz przełomie interpretacyjnym

(analogie rozwijają teorie); dochodzi do współpracy humanistów z przedstawicielami

nauk społecznych

ANALOGIA GRY W TEORIACH SPOŁECZNYCH

 dostrzeganie w rozmaitych zachowaniach różnych odmian gry

 Wittgenstein: koncepcja form życia jako gier językowych; pojęcie działania

intencjonalnego jako zgodnego z regułą

 ludyczna wizja kultury Huizingi – zabawa jako paradygmatyczna forma życia

zbiorowego

 von Neumann i Morgenstern – zachowania społeczne jako wielostronne manewry

nastawione na podział dochodu końcowego

 koncepcje Wittgensteina, Huizingi oraz von Neumanna i Morgensterna

wprowadzają styl interpretacji łączący mocne poczucie formalnego porządku

rzeczy z silnym poczuciem dowolności tego porządku (!!!)

 poglądy Ervinga Goffmana: życie to składnica różnych strategii gry (rodzaj gry

zależy od życiowej sytuacji np. gry szpiegowskie, informacyjne, gra ekspresji itp.)

 wszystkie koncepcje życia jako gry łączy pogląd, że istoty ludzie są poddane

określonym regułom - reguły narzucają rodzaj strategii, strategie skłaniają ku

działaniu, działania stanowią nagrodę same dla siebie

 społeczeństwo to zbiór gier (zbiór konwencji i dostosowanych do nich trybów

postępowania)

 KONCEPCJA SPOŁECZEŃSTWA JAKO GRY NIE JEST AKCEPTOWANA

PRZEZ HUMANISTÓW – WOLĄ ONI MYŚLEĆ O LUDZIACH JAKO

ISTOTACH WOLNYCH !!!

DRAMAT JAKO ANALOGIA ŻYCIA SPOŁECZNEGO

o

świat jest sceną, ludzie to kiepscy aktorzy

o

koncepcja wywodzi się z obrzędowej teorii dramatu (związek teatru i religii) oraz z idei

czynności symbolicznych (związek teatru i retoryki)

o

koncepcje te podlegają ocenie humanistów gdyż to oni posiadają wiedzę o dramacie

o

obrzędowa teoria dramatu

 jej zwolennikiem jest Victor Turner

 „dramat społeczny” jako proces regeneracji

 występuje na wszystkich poziomach życia społecznego

 dramat wynika z sytuacji konfliktowych i narasta aż po rozstrzygnięcie, które

następuje dzięki publicznie odegranym zachowaniom

 wydobywa aspekt czasowy i zbiorowy działań

o

idea działań/czynności symbolicznych

 cel: rozplątywanie znaczeń zawartych w inscenizowanych zachowaniach

 zainteresowanie ekspresją

ANALOGIA ŻYCIA JAKO TEKSTU

o najbardziej ryzykowana z analogii

o istotny jest zapis jako utrwalanie znaczeń – mowa jest ulotna, jeśli jednak utrwali się ją

na piśmie to też z czasem przeminie, ale pozostanie jej znaczenie

o tak samo jak z zapisem mowy jest z działaniem – działanie przeminie, ale jego znaczenie

będzie trwać

o

poglądy Altona Beckera; tekst społeczny ma 4 główne porządki relacji:

 relacje zachodzące w samym tekście (SPOJNOŚĆ)

 miedzy tekstem społecznym a innymi tekstami społecznymi (INTERTEKSTOWOŚĆ)

 między tekstem społecznym a ludźmi, którzy go konstruują (INTENCJA)

 między tekstem społecznym a rzeczywistością pojmowaną jako coś zewnętrznego

(ODNIESIENIE)

o

bliskie formy wyobrażeniowe tej teorii to: żarty, przysłowia, sztuka popularna