CLIFFORD GEERTS, O GATUNKACH ZMĄCONYCH (NOWE KONFIGURACJE MYŚLI SPOŁECZNEJ)
Założenia, z których wychodzi Geerts:
nastąpiło pomieszanie form gatunkowych
uczeni zwrócili się w stronę „wyjaśniania” wynikającego z koncepcji konkretnego przypadku i interpretacji (odeszli od „wyjaśniania” związanego z prawem naukowym i jego realizacją)
analogie wywiedzione z humanistyki zaczynają odgrywać rolę w rozumowaniu socjologicznym
C. Geerts bada zwrot w kulturze, który doprowadził do konfiguracji nowej myśli społecznej
Powstał problem z zaszeregowaniem autora i zaklasyfikowaniem dzieła
Zmienił się „sposób naszego myślenia o myśleniu”
Cechy wiążące teksty ze sobą i cechy wyodrębniające je od siebie, charakteryzują je w takim samym stopniu:
potrafimy porządkować teksty z punktu widzenia praktycznego, relatywnego, w związku z celami jakie chcemy osiągnąć
konwencje interpretacyjne są zbudowane tak by pasowały do sytuacji płynnej, zróżnicowanej, zdecentralizowanej, nieskładnej
Brak cech wyodrębniających nauki społeczne od innych nie spycha ich na margines; dzięki pomieszaniu gatunkowemu badacze nauk społecznych mogą teraz formułować swoje zadania zgodnie z koniecznością wewnętrzną i swoim powołaniem:
badacze mogą próbować odkryć porządek życia społecznego
mogą podjąć próbę ustalenia ex post związku swego działania z dyscyplinami pokrewnymi
mogą przyjąć postawę hermeneutyczną (interpretacyjną)
badacze pojmują życie społeczne w kategoriach symboli, których znaczenie musi zostać uchwycone jeśli mamy zrozumieć organizację społeczną i formułować jej zasady
Celem badaczy nauk społecznych jest: wyjaśnianie poprzez interpretację oraz wyodrębnienie tworzywa ludzkich doznań
Badania nad tym jak epoki, grupy ludzi, poszczególne osoby same dla siebie tworzą sens (istotą jest sens jaki przedmioty socjologicznego zainteresowania mają dla tych do których należą)
Nauki społeczne szukają analogi w dziedzinie humanistyki, czerpią z humanistycznych modeli analizy - świadczy to o destabilizacji gatunków oraz przełomie interpretacyjnym (analogie rozwijają teorie); dochodzi do współpracy humanistów z przedstawicielami nauk społecznych
ANALOGIA GRY W TEORIACH SPOŁECZNYCH
dostrzeganie w rozmaitych zachowaniach różnych odmian gry
Wittgenstein: koncepcja form życia jako gier językowych; pojęcie działania intencjonalnego jako zgodnego z regułą
ludyczna wizja kultury Huizingi - zabawa jako paradygmatyczna forma życia zbiorowego
von Neumann i Morgenstern - zachowania społeczne jako wielostronne manewry nastawione na podział dochodu końcowego
koncepcje Wittgensteina, Huizingi oraz von Neumanna i Morgensterna wprowadzają styl interpretacji łączący mocne poczucie formalnego porządku rzeczy z silnym poczuciem dowolności tego porządku (!!!)
poglądy Ervinga Goffmana: życie to składnica różnych strategii gry (rodzaj gry zależy od życiowej sytuacji np. gry szpiegowskie, informacyjne, gra ekspresji itp.)
wszystkie koncepcje życia jako gry łączy pogląd, że istoty ludzie są poddane określonym regułom - reguły narzucają rodzaj strategii, strategie skłaniają ku działaniu, działania stanowią nagrodę same dla siebie
społeczeństwo to zbiór gier (zbiór konwencji i dostosowanych do nich trybów postępowania)
KONCEPCJA SPOŁECZEŃSTWA JAKO GRY NIE JEST AKCEPTOWANA PRZEZ HUMANISTÓW - WOLĄ ONI MYŚLEĆ O LUDZIACH JAKO ISTOTACH WOLNYCH !!!
DRAMAT JAKO ANALOGIA ŻYCIA SPOŁECZNEGO
świat jest sceną, ludzie to kiepscy aktorzy
koncepcja wywodzi się z obrzędowej teorii dramatu (związek teatru i religii) oraz z idei czynności symbolicznych (związek teatru i retoryki)
koncepcje te podlegają ocenie humanistów gdyż to oni posiadają wiedzę o dramacie
obrzędowa teoria dramatu
jej zwolennikiem jest Victor Turner
„dramat społeczny” jako proces regeneracji
występuje na wszystkich poziomach życia społecznego
dramat wynika z sytuacji konfliktowych i narasta aż po rozstrzygnięcie, które następuje dzięki publicznie odegranym zachowaniom
wydobywa aspekt czasowy i zbiorowy działań
idea działań/czynności symbolicznych
cel: rozplątywanie znaczeń zawartych w inscenizowanych zachowaniach
zainteresowanie ekspresją
ANALOGIA ŻYCIA JAKO TEKSTU
najbardziej ryzykowana z analogii
istotny jest zapis jako utrwalanie znaczeń - mowa jest ulotna, jeśli jednak utrwali się ją na piśmie to też z czasem przeminie, ale pozostanie jej znaczenie
tak samo jak z zapisem mowy jest z działaniem - działanie przeminie, ale jego znaczenie będzie trwać
poglądy Altona Beckera; tekst społeczny ma 4 główne porządki relacji:
relacje zachodzące w samym tekście (SPOJNOŚĆ)
miedzy tekstem społecznym a innymi tekstami społecznymi (INTERTEKSTOWOŚĆ)
między tekstem społecznym a ludźmi, którzy go konstruują (INTENCJA)
między tekstem społecznym a rzeczywistością pojmowaną jako coś zewnętrznego (ODNIESIENIE)
bliskie formy wyobrażeniowe tej teorii to: żarty, przysłowia, sztuka popularna