operator obrabiarek skrawajacych 722[02] z3 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Paweł Krawczak

Wykonywanie typowych prac na szlifierkach
722[02].Z3.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Andrzej Zych
mgr inż. Marek Olsza

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Paweł Krawczak

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 722[02].Z3.03
„Wykonywanie typowych prac na szlifierkach”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu operator obrabiarek skrawających.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Użytkowanie i konserwacja szlifierek

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Sposoby szlifowania

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Właściwości, dobór, mocowanie i wyważanie ściernic

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Mocowanie przedmiotów obrabianych podczas szlifowania

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Dobór parametrów skrawania. Ciecze chłodząco-smarujące

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Szlifowanie powierzchni płaskich

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Szlifowanie powierzchni walcowych i stożkowych

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Szlifowanie gwintów. Szlifowanie kół zębatych

5.8.1. Ćwiczenia

5.9. Ostrzenie narzędzi

5.9.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator obrabiarek skrawających
722[02].

Poradnik dla nauczyciela zawiera informacje i wskazówki niezbędne dla efektywnego

zorganizowania procesu kształcenia w jednostce modułowej. Zamieszczono w nim
następujące części:
–

wymagania wstępne,

–

szczegółowe cele kształcenia,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

wiczenia,

–

ewaluacja osiągnięć ucznia,

–

literatura.
Wymagania wstępne określają umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ukształtowane

przed rozpoczęciem pracy z poradnikiem. Należy zachęcić uczniów, aby zapoznali się
z wymaganiami i ocenili, czy je spełniają. Spełnienie wymagań wstępnych pozwoli uczniom
na skoncentrowanie się na kształtowaniu nowych umiejętności potrzebnych do zaliczenia
jednostki modułowej.

Szczegółowe cele kształcenia określają umiejętności, jakie uczeń powinien ukształtować

w wyniku procesu kształcenia w tej jednostce modułowej. Przed rozpoczęciem zajęć należy
zapoznać uczniów z celami kształcenia, aby dowiedzieli się, czego się nauczą.

W poradniku zamieszczono także dwa przykładowe scenariusze zajęć. Wskazują one

sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod zalecanych w programie
jednostki modułowej.

wiczenia (tożsame z tymi, które znajdują się w poradniku dla ucznia), zawierają

polecenie, wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania – uczenia się oraz środki
dydaktyczne. Wykonując poszczególne ćwiczenia uczeń powinien ukształtować umiejętności
niezbędne do zaliczenia jednostki modułowej,

Ewaluacja osiągnięć ucznia powinna zostać przeprowadzona z pomocą testu pisemnego

z zadaniami wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z zadaniem typu próby pracy.
W poradniku dla nauczyciela zamieszczono dwa przykładowe narzędzia pomiaru
dydaktycznego. Wszystkie zadania zamieszczone w testach obejmują treści objęte programem
nauczania oraz sprawdzają, czy uczeń osiągnął założone w jednostce modułowej cele.

Ostatnim elementem poradnika dla nauczyciela jest wykaz literatury. Zawiera on

zarówno pozycje przydatne uczniowi dla pogłębienia wiedzy z zakresu programu jednostki
modułowej, jak i pozycje metodyczne.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne w jednostce modułowe prowadzone były

różnymi metodami uwzględniającymi wszystkie strategie kształcenia wielostronnego.
Należy stosować metody z zakresu strategii problemowej (metody problemowe) i operacyjnej
(metody praktyczne). Formy organizacyjne pracy powinny być zróżnicowane począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

722[02].Z3

Technologie wytwarzania części maszyn

w procesie obróbki skrawaniem

722[02].Z3.01

Wykonywanie typowych prac

na tokarkach

722[02].Z3.02

Wykonywanie typowych prac na

frezarkach

722[02].Z3.03

Wykonywanie typowych prac

na szlifierkach

722[02].Z3.04

Opracowanie programu

i realizacja obróbki elementów

na obrabiarkach CNC

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować zasady bezpiecznej pracy podczas eksploatacji maszyn i urządzeń,

−

dobierać sprzęt ochrony indywidualnej w zależności od prowadzonych prac,

−

posługiwać dokumentacją techniczną,

−

wykonywać pomiary warsztatowe,

−

wyjaśniać podstawowe pojęcia związane z procesem skrawania,

−

rozróżniać materiały narzędziowe,

−

rozróżniać narzędzia do obróbki skrawaniem,

−

wyjaśniać budowę i zasadę działania mechanizmów obrabiarek skrawających,

−

korzystać z różnych źródeł informacji technicznej, jak: Polskie Normy, poradniki,

−

analizować treść zadania, dobierać metody i plan rozwiązania,

−

komunikować się i pracować w zespole,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

dokonywać oceny swojej pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować proces szlifowania,

−

sklasyfikować materiały stosowane na ściernice,

−

dobrać ciecze chłodząco-smarujące do szlifowania,

−

dobrać warunki skrawania do szlifowania,

−

scharakteryzować zużycie ściernic,

−

zamocować ściernice,

−

zamocować przedmioty szlifowane,

−

wykonać szlifowanie płaszczyzn,

−

wykonać szlifowanie powierzchni walcowych zewnętrznych i wewnętrznych,

−

wykonać szlifowanie powierzchni stożkowych,

−

wykonać szlifowanie kół zębatych,

−

wykonać szlifowanie gwintów,

−

naostrzyć narzędzia,

−

sprawdzić jakość wykonanej pracy,

−

skorzystać z instrukcji obsługi szlifierki,

−

skorzystać z dokumentacji technologicznej,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska obowiązujące na stanowisku pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator obrabiarek skrawających 722[02]

Moduł:

Technologie

wytwarzania

części

maszyn

w procesie obróbki skrawaniem 722[02].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie typowych prac na szlifierkach
722[02].Z3.03

Temat: Szlifowanie płaszczyzn.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności szlifowania płaszczyzn.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko do wykonywania szlifowania zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

−

dobrać ściernice do szlifowania powierzchni płaskich,

−

dobrać parametry obróbki do operacji szlifowania,

−

wykonać szlifowanie powierzchni płaskich,

−

ocenić jakość wykonanych operacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
– instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– szlifierka do płaszczyzn ze stołem prostokątnym,
– uchwyty obróbkowe,
– ściernice,
– przyrządy pomiarowe,
– płytka stalowa,
– pisaki,

−

kartki papieru.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Wykonaj szlifowanie płaszczyzn zgodnie z dokumentacją.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
Pytania prowadzące:
1. W jaki sposób wykonuje się szlifowanie powierzchni płaskich?
2. Jakie narzędzia służą do szlifowania?
3. Czym należy się kierować przy wyborze narzędzi?
4. W jaki sposób należy przygotować ściernicę do pracy?
5. Jaka jest prawidłowa technika szlifowania płaszczyzn?
6. Jakie parametry obróbki należy dobrać do szlifowania płaszczyzn?
7. W jakie środki ochrony osobistej należy zabezpieczyć się podczas szlifowania?

PLANOWANIE
Sporządź plan pracy z uwzględnieniem następujących czynności:
1. Ustal, jakimi narzędziami dokonasz szlifowania płaszczyzn.
2. Dobierz parametry skrawania.
3. Ustal, w jaki sposób należy przygotować ściernicę do pracy.
4. Ustal, w jaki sposób zamocujesz przedmiot obrabiany.
5. Zaplanuj kolejność czynności do wykonania operacji szlifowania.
6. Zaplanuj czynności końcowe po wykonaniu szlifowania.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przygotuj ściernicę do pracy.
2. Zamocuj ściernicę na szlifierce.
3. Zamocuj przedmiot obrabiany.
4. Ustaw parametry skrawania.
5. Wykonaj szlifowanie płaszczyzn.
6. Zwróć uwagę na prawidłowość i dokładność twojej pracy.
7. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
8. Zagospodaruj odpady i nieużyte materiały.
9. Uporządkuj stanowisko po wykonaniu ćwiczenia.
10. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy prawidłowo zostały dobrane narzędzia?
2. Czy prawidłowo zostały dobrane parametry skrawania?
3. Czy prawidłowo wykonano szlifowanie płaszczyzn?
4. Czy utrzymywano ład i porządek na stanowisku pracy?
5. Czy uporządkowano stanowisko po wykonaniu ćwiczenia?

ANALIZA
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe i ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości oraz jak ich unikać
w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Szlifowanie wałków. Na podstawie
zgromadzonych informacji przygotuj się do dyskusji na temat narzędzi używanych do
szlifowania wałków.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć oraz trudności,
które wystąpiły podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator obrabiarek skrawających 722[02].

Moduł:

Technologie

wytwarzania

części

maszyn

w procesie obróbki skrawaniem 722[02].Z3

Jednostka modułowa:

Wykonywanie typowych prac na szlifierkach
722[02].Z3.03

Temat: Szlifowanie wałków.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności szlifowania wałków.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zorganizować stanowisko do wykonywania szlifowania zgodnie z zasadami bezpieczeństwa
i higieny pracy,

−

dobrać ściernice do szlifowania wałków,

−

dobrać parametry obróbki do operacji szlifowania,

−

wykonać szlifowanie wałków,

−

ocenić jakość wykonanych operacji.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda tekstu przewodniego,

−

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:
– instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,
– szlifierka kłowa do wałków,
– ściernice,
– przyrządy pomiarowe,
– wałek stalowy,
– pisaki,

−

kartki papieru.

Przebieg zajęć:

Zadanie dla ucznia
Wykonaj szlifowanie wałków zgodnie z dokumentacją.

FAZA WSTĘPNA
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów z pracą
metodą tekstu przewodniego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA WŁAŚCIWA

INFORMACJE
Pytania prowadzące:
1. W jaki sposób wykonuje się szlifowanie wałków?
2. Jakie narzędzia służą do szlifowania?
3. Czym należy się kierować przy wyborze narzędzi?
4. W jaki sposób należy przygotować ściernicę do pracy?
5. Jaka jest prawidłowa technika szlifowania wałków?
6. Jakie parametry obróbki należy dobrać do szlifowania wałków?
7. W jakie środki ochrony osobistej należy zabezpieczyć się podczas szlifowania?

PLANOWANIE
Sporządź plan pracy z uwzględnieniem następujących czynności:
1. Ustal, jakimi narzędziami dokonasz szlifowania wałków.
2. Dobierz parametry skrawania.
3. Ustal, w jaki sposób należy przygotować ściernicę do pracy.
4. Ustal, w jaki sposób zamocujesz przedmiot obrabiany.
5. Zaplanuj kolejność czynności do wykonania operacji szlifowania.
6. Zaplanuj czynności końcowe po wykonaniu szlifowania.

UZGODNIENIE
1. Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem.
2. Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela.

WYKONANIE
1. Przygotuj ściernicę do pracy.
2. Zamocuj ściernicę na szlifierce.
3. Zamocuj przedmiot obrabiany.
4. Ustaw parametry skrawania.
5. Wykonaj szlifowanie wałków.
6. Zwróć uwagę na prawidłowość i dokładność twojej pracy.
7. Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy.
8. Zagospodaruj odpady i nieużyte materiały.
9. Uporządkuj stanowisko po wykonaniu ćwiczenia.
10. Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.

SPRAWDZANIE
1. Czy prawidłowo zostały dobrane narzędzia?
2. Czy prawidłowo zostały dobrane parametry skrawania?
3. Czy prawidłowo wykonano szlifowanie wałków?
4. Czy utrzymywano ład i porządek na stanowisku pracy?
5. Czy uporządkowano stanowisko po wykonaniu ćwiczenia?

ANALIZA
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej
trudności. Nauczyciel podsumowuje całe ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe i ważne
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości oraz jak ich unikać
w przyszłości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

FAZA KOŃCOWA

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Szlifowanie otworów. Na podstawie
zgromadzonych informacji przygotuj się do dyskusji na temat narzędzi do szlifowania
otworów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć oraz trudności,

które wystąpiły podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Użytkowanie i konserwacja szlifierek

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ zagrożenia dla pracownika występujące podczas pracy na szlifierce.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić, jakie zagrożenia dla pracownika występują podczas pracy na szlifierce,
2) wpisać wszystkie pomysły na kartce (burza mózgów – nie krytykując żadnego

z pomysłów koleżanek/kolegów),

3) uporządkować zapisane pomysły – odrzucić ewentualnie nierealne lub budzące

wątpliwości członków grupy,

4) zaprezentować efekty pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

Ćwiczenie 2

Określ czynności związane z konserwacją szlifierki, jakie należy wykonać po

zakończeniu pracy na obrabiarce. Wykonaj konserwację szlifierki.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować obrabiarkę do wykonania konserwacji przez uczniów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić, jakie czynności związane z konserwacją szlifierki należy wykonać po

zakończeniu pracy,

2) wpisać wszystkie pomysły na kartce (burza mózgów – nie krytykując żadnego

z pomysłów koleżanek/kolegów),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) uporządkować zapisane pomysły – odrzucić ewentualnie nierealne lub budzące

wątpliwości członków grupy,

4) zaprezentować efekty pracy,
5) wykonać konserwację szlifierki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

szlifierka,

−

rodki do konserwacji szlifierki,

−

czyściwo,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Sposoby szlifowania

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ ruchy narzędzia i przedmiotu obrabianego podczas szlifowania powierzchni

płaskich.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia. Przygotować tablice z rodzajami szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje szlifowania płaszczyzn,
2) scharakteryzować rodzaje szlifowania płaszczyzn,
3) określić ruchy narzędzia i przedmiotu obrabianego,
4) zaprezentować efekty pracy,
5) wziąć udział w podsumowaniu ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

tablice z rodzajami szlifowania,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

Ćwiczenie 2

Określ ruchy narzędzia i przedmiotu obrabianego podczas szlifowania powierzchni

obrotowych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia. Przygotować tablice z rodzajami szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaje szlifowania powierzchni obrotowych,
2) scharakteryzować rodzaje szlifowania powierzchni obrotowych,
3) określić ruchy narzędzia i przedmiotu obrabianego,
4) zaprezentować efekty pracy,
5) wziąć udział w podsumowaniu ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

burza mózgów,

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

tablice z rodzajami szlifowania,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Właściwości, dobór, mocowanie i wyważanie ściernic

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

zamocowania

szlifierce

otrzymałeś

ciernicę

oznaczoną

symbolem:

1 – 63x10x20 99C 120 M7V. Odpowiedz na pytania: jaki jest to rodzaj ściernicy? Jakie są jej
wymiary? Jaka jest wielkość ziarna ściernicy? Jaka jest twardość ściernicy? Czy jest to
ś

ciernica drobno- czy gruboziarnista?

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia. Przygotować katalogi ściernic wraz z opisem oznaczeń.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zastanowić się jaki jest to rodzaj ściernicy,
2) zastanowić się jakie wymiary posiada ściernica,
3) zastanowić się jaka jest wielkość ziarna,
4) zastanowić się jaka jest twardość ściernicy,
5) zastanowić się jaka jest struktura ściernicy,
6) zaprezentować efekty pracy,
7) wziąć udział w podsumowaniu ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

burza mózgów,

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

katalogi ściernic,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

Ćwiczenie 2

Wykonaj wyrównoważanie statyczne ściernicy i zamocuj ściernicę na szlifierce zgodnie

z instrukcją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować ściernice i przyrząd do wyrównoważenia oraz szlifierkę do zamocowania
ś

ciernicy. Przygotować instrukcję do wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją do wykonania ćwiczenia,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z techniką wyrównoważania statycznego ściernicy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) wykonać wyrównoważanie statyczne ściernicy,
5) dokonać oceny jakości wyrównoważenia,
6) zamocować ściernicę na szlifierce,
7) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
8) uporządkować stanowisko pracy,
9) zaprezentować wykonane ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka dydaktyczna,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

ciernica z oprawą,

–

trzpień,

–

przyrząd do wyrównoważania statycznego,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Mocowanie przedmiotów obrabianych podczas szlifowania

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zamocuj na szlifierce płytkę stalową. Obróbka płytki będzie odbywać się bez chłodziwa.

Odpowiedz na pytanie: w jaki sposób zamocujesz przedmiot obrabiany? Scharakteryzuj
oprzyrządowanie, jakiego użyjesz.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować uchwyty obróbkowe i szlifierkę do zamocowania przedmiotu obrabianego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zastanowić się w jaki sposób należy zamocować przedmiot obrabiany,
2) scharakteryzować oprzyrządowanie konieczne do zamocowania przedmiotu,
3) wpisać wszystkie pomysły na kartce (burza mózgów – nie krytykując żadnego

z pomysłów koleżanek/kolegów),

4) uporządkować zapisane pomysły,
5) zamocować płytkę na szlifierce,
6) zaprezentować efekty pracy,
7) wziąć udział w podsumowaniu ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

szlifierka do płaszczyzn,

−

uchwyty obróbkowe,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

Ćwiczenie 2

Zamocuj przedmiot obrabiany na szlifierce do wykonania szlifowania wałka stalowego

o średnicy 15 mm.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować kły, kły ścięte, zabieraki i szlifierkę do zamocowania przedmiotu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zastanowić się w jaki sposób zamocujesz przedmiot obrabiany,
2) opisać sposób mocowania przedmiotu,
3) wpisać wszystkie pomysły na kartce (burza mózgów – nie krytykując żadnego

z pomysłów koleżanek/kolegów),

4) uporządkować zapisane pomysły,
5) zamocować przedmiot na szlifierce,
6) zaprezentować efekty pracy,
7) wziąć udział w podsumowaniu ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

burza mózgów,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

−

szlifierka do wałków,

−

uchwyty obróbkowe,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flipchart.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Dobór parametrów skrawania. Ciecze chłodząco-smarujące

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz parametry skrawania do szlifowania wykańczającego płaszczyzny płytki

stalowej ściernicy płaskiej o średnicy 250 mm wykonanej z elektrokorundu na spoiwie
ceramicznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia. Przygotować tabele parametrów obróbki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z zasadami doboru parametrów skrawania,
2) dobrać prędkość obwodową ściernicy,
3) dobrać prędkość ruchu części szlifowanej,
4) dobrać głębokość szlifowania,
5) dobrać prędkość obrotową ściernicy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

tabele parametrów skrawania,

–

poradniki,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

Ćwiczenie 2

Dobierz parametry skrawania do szlifowania wykańczającego wałka stalowego ściernicy

płaskiej o średnicy 400 mm wykonanej z elektrokorundu na spoiwie ceramicznym.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia. Przygotować tabele parametrów obróbki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja,

–

wiczenia.

rodki dydaktyczne:

–

tabele parametrów skrawania,

–

poradniki,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Szlifowanie powierzchni płaskich

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj szlifowanie obwodowe powierzchni płaskiej zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować instrukcje lub tekst przewodni do wykonania ćwiczenia wraz z rysunkiem płytki
stalowej. Rysunek powinien zawierać wymiary tolerowane i oznaczenia chropowatości
powierzchni. Przygotować narzędzia obróbkowe, uchwyty i materiały do szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania obwodowego,
2) dobrać sposób zamocowania przedmiotu obrabianego,
3) dobrać tarczę szlifierską,
4) dobrać parametry skrawania,
5) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
6) zamocować przedmiot obrabiany,
7) zamocować ściernice,
8) wykonać szlifowanie obwodowe powierzchni płaskiej,
9) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
10) uporządkować stanowisko pracy,
11) dokonać oceny jakości wykonania,
12) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka do płaszczyzn ze stołem prostokątnym,

–

uchwyty obróbkowe,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

płytka stalowa,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj szlifowanie czołowe powierzchni płaskiej zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania czołowego,
2) dobrać sposób zamocowania przedmiotu obrabianego,
3) dobrać ściernicę,
4) dobrać parametry skrawania,
5) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
6) zamocować przedmiot obrabiany,
7) zamocować ściernice,
8) wykonać szlifowanie czołowe powierzchni płaskiej,
9) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
10) uporządkować stanowisko pracy,
11) dokonać oceny jakości wykonania,
12) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka obwodowa,

–

uchwyty obróbkowe,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

płytka stalowa,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Szlifowanie powierzchni walcowych i stożkowych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj szlifowanie kłowe wałka zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować instrukcje lub tekst przewodni do wykonania ćwiczenia wraz z rysunkiem
wałka. Rysunek powinien zawierać wymiary tolerowane i oznaczenia chropowatości
powierzchni. Przygotować narzędzia obróbkowe, uchwyty i materiały do szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania powierzchni walcowych,
2) dobrać sposób zamocowania przedmiotu obrabianego,
3) dobrać tarczę szlifierską,
4) dobrać parametry skrawania,

5) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,

6) zamocować przedmiot obrabiany,
7) zamocować ściernice,
8) wykonać szlifowanie kłowe wałka,
9) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
10) uporządkować stanowisko pracy,
11) dokonać oceny jakości wykonania,
12) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka kłowa do wałków,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

wałek stalowy,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj szlifowanie otworu zgodnie z instrukcją wykonania ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować instrukcje lub tekst przewodni do wykonania ćwiczenia wraz z rysunkiem tulei.
Rysunek powinien zawierać wymiary tolerowane i oznaczenia chropowatości powierzchni.
Przygotować narzędzia obróbkowe, uchwyty i materiały do szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania otworów,
2) dobrać sposób zamocowania przedmiotu obrabianego,
3) dobrać ściernicę,
4) dobrać parametry skrawania,
5) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
6) zamocować przedmiot obrabiany,
7) zamocować ściernice,
8) wykonać szlifowanie otworu,
9) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
10) uporządkować stanowisko pracy,
11) dokonać oceny jakości wykonania,
12) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka do otworów,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

tuleja stalowa,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Szlifowanie gwintów. Szlifowanie kół zębatych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj wzdłużne szlifowanie gwintu zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować instrukcje lub tekst przewodni do wykonania ćwiczenia wraz z rysunkiem.
Przygotować narzędzia obróbkowe, uchwyty i materiały do szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania wzdłużnego gwintów,
2) dobrać tarczę szlifierską,
3) dobrać parametry skrawania,
4) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
5) zamocować przedmiot obrabiany,
6) zamocować ściernice,
7) wykonać szlifowanie gwintu,
8) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) dokonać oceny jakości wykonania,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka do gwintów,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

sprawdziany do gwintu,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj wgłębne szlifowanie gwintu zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować instrukcje lub tekst przewodni do wykonania ćwiczenia wraz z rysunkiem
wałka, na którym będzie szlifowany gwint. Przygotować narzędzia obróbkowe, uchwyty
i materiały do szlifowania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania wgłębnego gwintów,
2) dobrać tarczę szlifierską,
3) dobrać parametry skrawania,
4) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
5) zamocować przedmiot obrabiany,
6) zamocować ściernice,
7) wykonać szlifowanie gwintu,
8) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) dokonać oceny jakości wykonania,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka do gwintów,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

sprawdziany do gwintu,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Ostrzenie narzędzi

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj szlifowanie noża tokarskiego zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania noży tokarskich,
2) dobrać tarczę szlifierską,
3) dobrać parametry skrawania,
4) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
5) zamocować przedmiot obrabiany,
6) zamocować ścienice,
7) wykonać szlifowanie noża tokarskiego,
8) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) dokonać oceny jakości wykonania,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia,

–

szlifierka ostrzarka,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

stępione noże tokarskie,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Wykonaj szlifowanie frezu walcowo-czołowego zgodnie z dokumentacją zadania.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z techniką szlifowania frezów,
2) dobrać tarczę szlifierską,
3) dobrać parametry skrawania,
4) sprawdzić stan techniczny ściernicy, szlifierki, uchwytów obróbkowych,
5) zamocować przedmiot obrabiany,
6) zamocować narzędzia obróbkowe,
7) wykonać szlifowanie freza,
8) przestrzegać przepisów bhp w trakcie wykonywania ćwiczenia,
9) uporządkować stanowisko pracy,
10) dokonać oceny jakości wykonania,
11) zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekst przewodni,

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

–

szlifierka ostrzarka,

–

ciernice,

–

przyrządy pomiarowe,

–

stępione frezy walcowo-czołowe,

–

pisaki,

–

kartki papieru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie typowych prac
na szlifierkach”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 18, 19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 6, 7, 14, 15, 17, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie przynajmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie przynajmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie przynajmniej 15 zadań w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie przynajmniej 18 zadań w tym 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. c, 5. c, 6. a, 7. a, 8. b, 9. b, 10. a, 11. c,

12. c, 13. a, 14. c, 15. b, 16. c, 17. a, 18. c, 19. a, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Sklasyfikować rodzaje szlifowania

Sklasyfikować rodzaje ściernic

Rozpoznać oznaczenie ściernicy

Rozpoznać rodzaj ściernicy

Rozpoznać rodzaj szlifowania
płaszczyzn

Dobrać ściernicę w zależności od
prędkości obwodowej

Dobrać sposób zamocowania
ś

ciernicy

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dobrać sposób zamocowania
przedmiotów

Rozpoznać metodę szlifowania stożka

Rozpoznać rodzaj mocowania
przedmiotu obrabianego

11 Sklasyfikować szlifowanie wałków

Określić zasady usuwania błędów
kształtu podczas szlifowania

Rozpoznać rodzaj szlifowania
wałków

14 Dobrać metodę szlifowania gwintu

Określić, od czego zależy dobór
ś

ciernicy przy szlifowaniu gwintów

Określić powierzchnię ostrzenia
wierteł

Określić powierzchnię ostrzenia
frezów zataczanych

Rozpoznać powierzchnie szlifowania
freza

Rozpoznać metodę szlifowania zębów
koła zębatego

Dobrać ściernicę do szlifowania noży
tokarskich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązania zadań testowych.
4. Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,

kartę odpowiedzi).

5. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
6. Przypomnij o upływającym czasie po upływie połowy czasu i na 5 minut przed końcem

sprawdzianu.

7. Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj dokładnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi.
4. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
5. Test zawiera 20 zadań.
6. Do każdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
7. Zaznacz prawidłową według Ciebie odpowiedź wstawiając literę X w odpowiednim

miejscu na karcie odpowiedzi.

8. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz

odpowiedź prawidłową.

9. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.
10. Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi –

s otrzymujesz zero punktów.

11. Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.
12. Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do

następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.

13. Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.
14. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Podstawowe rodzaje szlifowania to

a) szlifowanie powierzchni obrotowych i szlifowanie płaszczyzn.
b) szlifowanie otworów i wałków.
c) szlifowanie powierzchni płaskich i kształtowych.
d) szlifowanie wałków i płaszczyzn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. Ściernice dzielą się na ściernice

a) do wałków i do płaszczyzn.
b) nasadzane i trzpieniowe.
c) płaskie i kształtowe.
d) walcowe i stożkowe.

3. Stopień twardości ściernicy oznaczony literą K oznacza ściernicę

a) miękką.
b) średnią.
c) twardą.
d) bardzo twardą.

4. Rysunek przedstawia ściernicę

a) pierścieniową.
b) talerzową.
c) garnkową.
d) walcową.

5. Rysunek przedstawia szlifowanie płaszczyzn

a) kształtowe.
b) czołowe.
c) obwodowe.
d) obwiedniowe.

6. Doboru twardości ściernicy należy dokonywać w zależności od prędkości obwodowej

ciernicy (prędkości szlifowania) i mocy szlifierki. Wyższa prędkość obwodowa pozwala

na zastosowanie
a) miękkiej ściernicy.
b) średniej ściernicy.
c) twardej ściernicy.
d) bardzo twardej ściernicy.

7. Mocowanie ściernic na wrzecionie szlifierki jest dokonywane bezpośrednio za pomocą

a) tarcz dociskowych.
b) opraw.
c) trzpieni szlifierskich.
d) specjalnych tulei.

8. Podczas szlifowania otworów przedmiot obrabiany najczęściej mocowany jest

a) w kłach.
b) w uchwycie samocentrującym.
c) na stole magnetycznym.
d) na tarczy zabierakowej.

9. Rysunek przedstawia operację szlifowania stożka

a) przy skręconym stole.
b) przy skręconym wrzecienniku przedmiotu.
c) przy skręconym wrzecienniku ściernicy.
d) przy skręconym stole i wrzecienniku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10. Rysunek przedstawia

a) stół elektromagnetyczny.
b) stół elektryczny.
c) stół szlifierski.
d) przyrząd do szlifowania płaszczyzn.

11. Szlifowanie wałków dzielimy na

a) zwykłe i planetarne.
b) poprzeczne i wzdłużne.
c) kłowe i bezkłowe.
d) zwykłe i obrotowe.

12. W celu usunięcia błędów kształtu szlifowanego wałka, powstałych na skutek odkształceń

układu, szlifowanie w końcowej fazie odbywa się
a) z dużym dosuwem.
b) z małym dosuwem.
c) bez dosuwu.
d) z dosuwem równym dosuwowi fazy początkowej.

13. Rysunek przedstawia szlifowanie kłowe wałków

a) głębokie.
b) wzdłużne.
c) wgłębne.
d) poprzeczne.

14. Najdokładniejszą metodą obróbki wykańczającej gwintu jest szlifowanie

a) wgłębne ściernicą o zarysie pojedynczym.
b) wgłębne ściernicą o zarysie wielokrotnym.
c) wzdłużne ściernicą o zarysie pojedynczym.
d) wzdłużne ściernicą o zarysie wielokrotnym.

15. Dobór ściernic do szlifowania gwintów zależy przede wszystkim od

a) prędkości obwodowej ściernicy.
b) metody szlifowania.
c) posuwu wzdłużnego.
d) posuwu poprzecznego.

16. Ostrzenie wierteł polega na szlifowaniu powierzchni

a) pomocniczej przyłożenia.
b) natarcia.
c) przyłożenia.
d) przyłożenia i natarcia.

17. Ostrzenie frezów zataczanych polega na szlifowaniu powierzchni

a) natarcia.
b) przyłożenia.
c) pomocniczej przyłożenia.
d) przyłożenia i natarcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18. Rysunek przedstawia szlifowanie powierzchni

a) przyłożenia i natarcia freza.
b) pomocniczej przyłożenia freza.
c) przyłożenia freza.
d) natarcia freza.

19. Rysunek przedstawia

a) kształtowe szlifowanie zębów walcowych.
b) obwiedniowe szlifowanie zębów walcowych.
c) szlifowanie zębów walcowych metodą Milesa.
d) szlifowanie zębów walcowych metodą Magga.

20. Dokładne szlifowanie noży tokarskich prowadzi się na szlifierkach ostrzarkach ze

ciernicami

a) talerzowymi.
b) garnkowymi.
c) stożkowymi.
d) płaskimi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ..................................................................................................

Wykonywanie typowych prac na szlifierkach

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2
Test typu „próba pracy” do jednostki modułowej „Wykonywanie typowych
prac na szlifierkach”

Próba pracy ma w zamierzeniu spełnić dwa zadania:

1) sprawdzić stopień opanowania jednej z umiejętności praktycznych, jakie uczniowie

powinni zdobyć podczas realizacji programu jednostki modułowej,

2) przygotować uczniów do zdawania części praktycznej egzaminu zewnętrznego,

potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie operator obrabiarek skrawających.
W tym celu zadanie praktyczne musi być przygotowane w takiej formie, z jaką uczniowie

spotkają się na egzaminie. Oznacza to konieczność opracowania zadania w sposób
umożliwiający kryterialne ocenianie wykonywanych przez ucznia czynności w czterech
obszarach: planowania, organizowania, wykonywania i prezentowania. Nauczyciel powinien
przygotować dokumentację zadania wraz z rysunkiem płytki przeznaczonej do szlifowania.
Rysunek powinien zawierać wymiary tolerowane i oznaczenia chropowatości powierzchni
szlifowanych.

Ocenianie:
niedostateczny

do 10 pkt.

dopuszczający

11–12 pkt.

dostateczny

13–14 pkt.

dobry

15–16 pkt.

bardzo dobry

17 pkt.

Wyposażenie stanowiska do przeprowadzenia próby pracy:

Lp.

Wyposażenie stanowiska

1. Szlifierka do płaszczyzn z uchwytem magnetycznym

2. Instrukcja obsługi i DTR obrabiarki, tabele parametrów skrawania,

3. Tarcze szlifierskie

4. Przyrząd do wyrównoważenia statycznego

5. Narzędzia pomiarowe: suwmiarka, mikrometr

6. Czyściwo, szczotki zmiotki, szufelka

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Informacja dla ucznia

1. Sprawdź, czy otrzymałeś kompletny arkusz do wykonania zadania. Ewentualne braki

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na arkuszu PLAN DZIAŁANIA wpisz swój numer ewidencyjny PESEL, datę urodzenia

i numer stanowiska.

3. Zapoznaj się z treścią zadania praktycznego, instrukcją do jego wykonania, stanowiskiem

roboczym i jego wyposażeniem. Masz na to 15 minut.

4. Czas rozpoczęcia i zakończenia zadania nauczyciel zapisze w widocznym dla Ciebie

miejscu (czas wykonania zadania wynosi 120 minut).

Pamiętaj, że podczas wykonywania zadania jesteś oceniany przez nauczyciela, który

obserwuje wykonywane przez Ciebie czynności i nie będzie udzielać Ci żadnych wskazówek.
Nauczyciel interweniuje tylko w przypadku naruszenia przez Ciebie przepisów bhp, ochrony
przeciwpożarowej i może w takim przypadku przerwać wykonywanie zadania.

Powodzenia!

Zadanie
Wykonaj szlifowanie obwodowe powierzchni płaskiej zgodnie z dokumentacją. Ułóż plan
działania niezbędny do wykonania zadania. Dobierz odpowiednią ściernicę, przyrządy
pomiarowe i przyrządy potrzebne do wykonania pracy. Dobierz parametry skrawania.
Przygotuj ściernicę do wykonania zadania. Powierzone zadanie wykonaj dokładnie
z zachowaniem zasad bhp. Na wykonanie zadania masz 120 minut.

Instrukcja wykonania zadania
Aby bezpiecznie i poprawnie wykonać zadanie:
1. Przeanalizuj dokładnie treść zadania.
2. Zapisz w formularzu PLAN DZIAŁANIA:

a) czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania,
b) wykaz narzędzi obróbkowych i przyrządów niezbędnych do wykonania zadania,
c) wykaz przyrządów pomiarowych,
d) obliczone lub dobrane parametry skrawania.

3. Przystąp do zorganizowania stanowiska pracy:

a) zgromadź i rozmieść na stanowisku pracy narzędzia, sprzęt kontrolno-pomiarowy,

i instrukcje niezbędne do wykonania zadania,

b) sprawdź stan techniczny obrabiarki i narzędzi skrawających,
c) dobierz środki ochrony indywidualnej wymagane do bezpiecznego wykonania

zadania.

4. Wykonaj zaplanowane operacje i zabiegi zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny

pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

5. Sprawdź jakość wykonanej pracy w odniesieniu do rysunku z dokumentacji zadania.
6. Po zakończeniu pracy uporządkuj obrabiarkę, oczyść narzędzia i odłóż je na miejsce

składowania.

7. Zgłoś gotowość do prezentacji wykonanego zadania.
8. Zaprezentuj sposób wykonania zadania: omów operacje i zabiegi prowadzące do

wykonania zadania, uzasadnij dobór narzędzi obróbkowych, oceń jakość wykonywanej
pracy w odniesieniu do dokumentacji zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zawód: operator obrabiarek skrawających
Symbol cyfrowy zawodu 722[02]
Oznaczenie tematu: …….
Oznaczenia zadania: ………

PESEL

Data urodzenia

Numer stanowiska

dzień miesiąc

rok

PLAN DZIAŁANIA

1. Zapisz czynności związane z wykonaniem zadania, w kolejności ich wykonywania:

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………

2. Wykaz narzędzi skrawających i przyrządów niezbędnych do wykonania zadania:

3. Wykaz przyrządów pomiarowych:

4. Parametry skrawania:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie praktyczne

Wykonaj szlifowanie obwodowe powierzchni płaskiej zgodnie z dokumentacją.

Ułóż plan działania niezbędny do wykonania zadania. Dobierz odpowiednią ściernicę,
przyrządy pomiarowe i przyrządy potrzebne do wykonania pracy. Dobierz parametry
skrawania. Przygotuj ściernicę do wykonania zadania. Powierzone zadanie wykonaj
dokładnie z zachowaniem zasad bhp. Na wykonanie zadania masz 120 minut

CZYNNOŚCI OCENIANE I KRYTERIA WYKONANIA

Liczba

pkt

0–1

Czynność 1: zapisanie kolejnych czynności związanych z wykonaniem

zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń uwzględnił w wykazie, co
najmniej 6 z następujących czynności:
– dobieranie narzędzi obróbkowych,
– dobieranie parametrów skrawania,
– dobieranie sposobu zamocowania przedmiotu obrabianego,
– przygotowanie ściernicy do szlifowania (próba akustyczna,

wyrównoważnie),

– zamocowanie ściernicy
– zamocowanie przedmiotu obrabianego,
– wykonanie szlifowania płaszczyzny,
– sprawdzenie jakości wykonanej pracy,
– porządkowanie stanowiska pracy,
– prezentacja wykonanego zadania.

Czynność 2: sporządzenie wykazu niezbędnych narzędzi skrawających
i przyrządów.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń zapisał, co najmniej:

– ściernica płaska,
– tarcze dociskowe lub oprawa do mocowania ściernicy,
– przyrząd do wyrównoważenia statycznego,
– uchwyt magnetyczny lub elektromagnetyczny.

Czynność 3: sporządzenie wykazu niezbędnych przyrządów pomiarowych.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał co najmniej:
– suwmiarka,
– mikrometr.

Czynność 4: dobieranie parametrów skrawania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zapisał dobrane parametry
parametry skrawania

Suma punktów w obszarze I. Planowanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 5: zgromadzenie na stanowisku pracy niezbędnych narzędzi,
sprzętu kontrolno-pomiarowego i instrukcji niezbędnych do wykonania
zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń zgromadził i rozmieścił na
stanowisku pracy:

– narzędzia obróbkowe,
– przyrządy pomiarowe,
– rysunek do wykonania zadania,
– materiał obrabiany.

Czynność 6: sprawdzenie stanu technicznego obrabiarki i narzędzi
skrawających.

Kryterium wykonania: 1 pkt. – jeżeli uczeń ocenił stan techniczny obrabiarek
i ściernicy dokonując oględzin i próbnego uruchomienia szlifierki oraz
przeprowadzając próbę akustyczną ściernicy.

Czynność 7: dobieranie środków ochrony indywidualnej wymaganych do
bezpiecznego wykonania zadania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń założył ubranie robocze jedno- lub
dwuczęściowe, nakrycie głowy i okulary ochronne.

Suma punktów w obszarze II. Organizowanie

Czynność 8: wyrównoważenie ściernicy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń wyrównoważył ściernicę.

Czynność 9: mocowanie ściernicy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń prawidłowo zamocował
ś

ciernicę na szlifierce.

Czynność 10: mocowanie przedmiotu obrabianego.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń prawidłowo zamocował

przedmiot obrabiany na stole magnetycznym lub elektromagnetycznym.

Czynność 11: ustawianie dobranych parametrów skrawania do wykonania
szlifowania.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń ustawił dobrane parametry

skrawania.

Czynność 12: wykonanie operacji szlifowania płaszczyzn.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń wykonał operacje szlifowania

płaszczyzn zgodnie z dokumentacją i zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy.

Czynność 13: sprawdzenie jakości pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń po wykonaniu zadania sprawdził

jakość wykonanej pracy wykonując pomiary.

Czynność 14: porządkowanie stanowiska pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń po zakończeniu zadania

uporządkował stanowisko pracy, oczyścił szlifierkę, odłożył narzędzia na
miejsce przechowywania.

Suma punktów w obszarze III. Wykonywanie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 15: omówienie operacji i zabiegów wykonywanych podczas
szlifowania płaszczyzn.
Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń omówił operacje i zabiegi
wykonywane podczas szlifowania płaszczyzn.

Czynność 16: uzasadnienie doboru narzędzia obróbkowego.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń uzasadnił wybór ściernicy.

Czynność 17: ocena jakości wykonanej pracy.

Kryterium wykonania: 1 pkt – jeżeli uczeń ocenił jakość wykonanej pracy
odnosząc się do rysunku wykonawczego zawartego w dokumentacji zadania.

Suma punktów w obszarze IV. Prezentowanie

RAZEM

Czynność wykonana – 1 pkt., niewykonana – 0 pkt.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

1. Brodowicz W.: Skrawanie i narzędzia. WSiP, Warszawa 2004
2. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP,

Warszawa 2005

3. Mac S.: Obróbka metali. WSiP, Warszawa 1999
4. Paderewski K.: Obrabiarki. WSiP, Warszawa 2003
5. Solis H.: Szlifierstwo. Technologia. WSiP, Warszawa 1991

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997

3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2001