operator obrabiarek skrawajacych 722[02] o1 03 u

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marceli Konfederak

Wykonywanie rysunków części maszyn z wykorzystaniem
programu CAD 722[02].O1.03

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr inż. Łucja Zielińska

mgr inż. Marian Cymerys

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Paweł Krawczak

Konsultacja:
mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 722[02].O1.03
„Wykonywanie rysunków części maszyn z wykorzystaniem programu CAD”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu operator obrabiarek skrawających.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Materiał nauczania

4.1. Przygotowanie stanowiska komputerowego do pracy z uwzględnieniem

wymagań ergonomii i bezpieczeństwa pracy

4.1.1. Materiał nauczania

4.1.2. Pytania sprawdzające

4.1.3. Ćwiczenia

4.1.4. Sprawdzian postępów

4.2. Elementy systemu komputerowego do prac wspomagających

edytowanie dokumentacji technicznej oraz do prac z bazami
danych, dotyczących narzędzi i półwyrobów metalowych
Program typu CAD

4.2.1. Materiał nauczania

4.2.2. Pytania sprawdzające

4.2.3. Ćwiczenia

4.2.4. Sprawdzian postępów

4.3. Podstawowa obsługa edytorów graficznych i rysunku technicznego.

Tworzenie rysunków płaskich. Edycja rysunków płaskich

4.3.1. Materiał nauczania

4.3.2. Pytania sprawdzające

4.3.3. Ćwiczenia

4.3.4. Sprawdzian postępów

4.4. Wymiarowanie

4.4.1. Materiał nauczania

4.4.2. Pytania sprawdzające

4.4.3. Ćwiczenia

4.4.4. Sprawdzian postępów

4.5. Baza danych: podstawowe funkcje, zasady wyszukiwania

danych dotyczących narzędzi i części znormalizowanych,
podstawowe operacje obsługi bazy danych

4.5.1. Materiał nauczania

4.5.2. Pytania sprawdzające

4.5.3. Ćwiczenia

4.5.4. Sprawdzian postępów

4.6. Oprogramowanie CAD do komputerowego wspomagania

projektowania: urządzenia i oprogramowanie wspomagające
kreślenie. Wydruk opracowanych rysunków

4.6.1. Materiał nauczania

4.6.2. Pytania sprawdzające

4.6.3. Ćwiczenia

4.6.4. Sprawdzian postępów

5. Sprawdzian osiągnięć

6. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy dotyczącej pojęć z zakresu

wykonywania rysunków części maszyn z wykorzystaniem programu CAD.

W Poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne określające umiejętności, jakie powinieneś posiadać, abyś mógł bez
problemów rozpocząć pracę z poradnikiem,

−

cele kształcenia czyli wykaz umiejętności, jakie opanujesz w wyniku realizacji programu
jednostki modułowej,

−

materiał nauczania, czyli wiadomości teoretyczne konieczne do opanowania treści
jednostki modułowej,

−

zestaw pytań sprawdzających, czy opanowałeś już podane treści,

−

wiczenia zawierające polecenia, sposób wykonania oraz wyposażenie stanowiska pracy,

które pozwolą Ci ukształtować określone umiejętności praktyczne,

−

sprawdzian postępów pozwalający sprawdzić Twój poziom wiedzy po wykonaniu
ć

wiczeń,

−

sprawdzian osiągnięć opracowany w postaci testu, który umożliwi Ci sprawdzenie
Twoich wiadomości i umiejętności opanowanych podczas realizacji programu danej
jednostki modułowej,

−

literaturę związaną z programem jednostki modułowej umożliwiającą pogłębienie
wiedzy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

722[02].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska

722[02].O1.04

Wykonywanie pomiarów

warsztatowych

722[02].O1.03

Wykonywanie rysunków części

maszyn z wykorzystaniem programu

CAD

722[02].O1

Techniczne podstawy zawodu

722[02].O1.02

Posługiwanie się

dokumentacją techniczną

722[02].O1.07

Rozpoznawanie części maszyn,

mechanizmów

i urządzeń transportu

wewnątrzzakładowego

722[02].O1.06

Rozróżnianie cech

charakterystycznych

obróbki cieplnej, cieplno-

chemicznej, plastycznej

i odlewnictwa

722[02].O1.05

Dobieranie materiałów

konstrukcyjnych,

narzędziowych

i eksploatacyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

korzystać z poradników i norm,

−

analizować treść zadania, dobierać metody i plan rozwiązania,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

posługiwać się narzędziami pomiarowymi,

−

posługiwać się komputerem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

zestawić i uruchomić stanowisko komputerowe z programem CAD,

−

określić zadania baz danych oraz skorzystać z przykładowej bazy danych,

−

określić zasady i fazy projektowania,

−

określić funkcje i zadania programu typu CAD,

−

scharakteryzować zastosowanie programu typu CAD,

−

skonfigurować obszar rysunku,

−

rozróżnić rodzaje współrzędnych,

−

oznaczyć punkty za pomocą współrzędnych bezwzględnych i względnych,

−

narysować płaską figurę geometryczną za pomocą współrzędnych bezwzględnych
i względnych,

−

skorzystać z pomocy i narzędzi rysunkowych,

−

wykonać rysunek na podstawie szkicu,

−

narysować rysunek płaski z zastosowaniem linii, okręgu, łuku, elipsy, wieloboku,

−

zastosować linie konstrukcyjne, filtry, tryby lokalizacji punktów względem obiektu,

−

skopiować obiekty ze zmianą ich cech oraz położenia (przesunięcie, obrót), kształtu
(zaokrąglanie, fazowanie),

−

zakreskować przekroje,

−

rozróżnić wymiarowanie liniowe, kątowe, współrzędnościowe, średnic,

−

skonfigurować urządzenie kreślące,

−

sporządzić i wydrukować rysunek wykonawczy elementu maszyny według szkicu,

−

sporządzić rysunek aksonometryczny elementu maszyny według szkicu,

−

wykonać rysunek wałka i tulei z użyciem programu CAD przedstawiając zewnętrzne
i wewnętrzne kształty przedmiotów,

−

wykonać rysunek płaskiej części maszynowej z użyciem programu, CAD przedstawiając
zewnętrzne i wewnętrzne kształty przedmiotów,

−

zwymiarować rysunek części maszynowej o małym stopniu złożoności stosując warstwy
za pomocą programu CAD,

−

zastosować technikę komputerową do powielania informacji rysunkowej,

−

zastosować komputerowy sprzęt do wspomagania rysowania zgodnie z przepisami
bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Przygotowanie

stanowiska

komputerowego

pracy

z uwzględnieniem wymagań ergonomii i bezpieczeństwa
pracy

4.1.1. Materiał nauczania

Bardzo ważnym elementem w procesie pracy jest dopasowywanie warunków pracy do

pracownika, bardziej niż pracownika do warunków pracy – co jest jednym z kluczowych
celów ergonomii. Ważnym dla wszystkich pracowników wykonujących pracę na
stanowiskach komputerowych, jest zapoznanie się z koniecznymi do spełnienia warunkami,
aby praca powodowała możliwie najmniejsze szkody i komplikacje zdrowotne.

Niezbędne warunki pracy, jakie pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi na

stanowisku komputerowym określa r

ozporządzenie MPiPS z dnia 1 XII 1998 r. w sprawie

BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973).

Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie
może powodować podczas pracy nadmiernego obciążenia układu mięśniowo – szkieletowego
i wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika. Monitor ekranowy powinien spełniać
następujące wymagania:

−

znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,

−

obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności,

−

jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności
od warunków oświetlenia stanowiska pracy,

−

regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20°
do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° – po 60° w obu
kierunkach,

−

ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony
w odpowiedni filtr.

W razie potrzeby wynikającej z indywidualnych cech antropometrycznych pracownika,
powinna być użyta oddzielna podstawa monitora lub regulowany stół. Ustawienie ekranu
monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła.

Klawiatura powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska

pracy. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która
nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Klawiatura powinna
posiadać w szczególności:

−

możliwość regulacji kąta nachylenia w zakresie 0–15°,

−

odpowiednią wysokość - przy spełnieniu warunków, aby wysokość środkowego rzędu
klawiszy alfanumerycznych z literami A, S..., licząc od płaszczyzny stołu, nie
przekraczała 30 mm dla przynajmniej jednej pozycji pochylenia klawiatury.

Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze powinny być
kontrastowe i czytelne. Klawiatura ma bezpośredni wpływ na wydajność i komfort pracy.
Wpływa także na zapobieganie dolegliwościom układu mięśniowo-szkieletowego. Klawiatura
powinna być usytuowana w linii środkowej ciała operatora. Prawidłowe ułożenie kończyn
górnych podczas obsługi typowej klawiatury winno być takie, aby kąt między ramieniem
a opartym na podłokietniku przedramieniem wynosił 90

. Ułożenie klawiatury powyżej łokcia

będzie powodowało bóle w obrębie ramion. Ręce podczas pisania na klawiaturze powinny
być swobodne oraz powinny posiadać możliwość oparcia nadgarstków o podkładkę. Ważnym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

jest, aby ręka nie opierała się o kant stołu na wysokości nadgarstka. Występuje wówczas
możliwość pogarbienia nerwu przebiegającego przez nadgarstek. Aby zadbać o nadgarstki
możemy do klawiatury standardowej dokupić podstawkę dostosowaną do wysokości
klawiatury.

Konstrukcja stołu powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia

stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego
i klawiatury. Szerokość i głębokość stołu powinna zapewniać:

−

wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia
stanowiska i wykonywania czynności związanych z rodzajem pracy,

−

ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 100 mm między
klawiaturą a przednią krawędzią stołu,

−

ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest
w zasięgu jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.
Wysokość stołu oraz siedziska krzesła powinna być taka, aby zapewniała:

−

naturalne położenie kończyn górnych przy obsłudze klawiatury, z zachowaniem co
najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem,

−

odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20–50° w dół (licząc od linii
poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka
ekranu), przy czym górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej
oczu pracownika,

−

odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu.
Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa, najlepiej barwy jasnej.

Rys. 1. Stanowisko komputerowe – wymiary i odległości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać:

−

dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową
z kółkami jezdnymi,

−

wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,

−

regulację wysokości siedziska w zakresie 400–500 mm, licząc od podłogi,

−

regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu
i 30° do tyłu,

−

wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia
kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych,

−

możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,

−

podłokietniki.
Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo

dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać
w pozycji siedzącej.

Jeśli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należy

wyposażyć w uchwyt na dokument, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia
oraz odległości od pracownika. Uchwyt na dokument powinien znajdować się przed
pracownikiem - między ekranem monitora i klawiaturą – lub w innym miejscu
– w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.

Na życzenie pracownika, a także, gdy wysokość krzesła uniemożliwia pracownikowi

płaskie, spoczynkowe ustawienie stóp na podłodze, stanowisko pracy należy wyposażyć
w podnóżek. Podnóżek powinien mieć kąt pochylenia w zakresie 0–15°, a jego wysokość
powinna być dostosowana do potrzeb wynikających z cech antropometrycznych pracownika.
Powierzchnia podnóżka nie powinna być śliska, a sam podnóżek nie powinien przesuwać się
po podłodze podczas używania.

Stanowisko pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną

dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów
obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych. Stanowisko pracy wyposażone
w monitor ekranowy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby zapewniało
pracownikowi swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości między sąsiednimi
monitorami powinny wynosić, co najmniej 0,6 m, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego
monitora – co najmniej 0,8 m. Odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna
wynosić 400–750 mm.

Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie:

−

poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich
Normach,

−

należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub
półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie
odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw
oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.
Dopuszcza się stosowanie opraw oświetlenia miejscowego, pod warunkiem, że będą to

oprawy nie powodujące olśnienia. Oświetlenie – poziom i natężenie oświetlenia regulują
Polskie Normy: PN-84/E-02033 – Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym. Zalecenia
międzynarodowe dla oświetlenia stanowisk komputerowych są uregulowane w normie ISO
924 oraz ISO 8995. Najkorzystniejszym jest oświetlenie w przedziale od 300 lx do 700 lx,
o równomierności oświetlenia > 0,65. Bardzo ważnym jest, aby na klawiaturze komputera
ś

rednie natężenie oświetlenia wynosiło 500 lx. Z pola widzenia pracującego powinny być

usunięte wszelkie źródła światła emitujące oświetlenie silniejsze od monitora.

Mikroklimat pomieszczenia, temperatura - wywiera bezpośredni wpływ na samopoczucie

oraz wydajność pracy pracowników. W okresie zimowym temperatura w pomieszczeniach

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

pracy powinna wynosić od 20 do 24°C a latem od 23 do 26°C. Jest wskazanym, aby
pomieszczenia posiadały klimatyzację. Przy braku klimatyzacji pomieszczenia powinny być
często, co 3–4 godziny wietrzone, zwłaszcza w okresie grzewczym. W czasie wietrzenia
należy unikać powstawania przeciągów. Ruch powietrza nie powinien przekraczać od 0,1 do
0,15 m/sek.

Wilgotność powietrza – wilgotność powietrza w pomieszczeniu wynosząca powyżej 50%

jest wilgotnością bardzo pożądaną, ponieważ zapobiega wytwarzaniu się nadmiernego
natężenia pola elektrostatycznego w pobliżu komputera. W okresie zimowym
w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem wilgotność spada do 30% i potencjał
elektrostatyczny ekranu monitora może być szczególnie wysoki. Należy zadbać o zwiększenie
wilgotności powietrza w pomieszczeniach zakładając odpowiednie parowniki.

Rys. 2. Przykładowe rozmieszczenie stanowisk komputerowych.

Przy projektowaniu, doborze i modernizacji oprogramowania, a także przy planowaniu

wykonywania zadań z użyciem ekranu monitora pracodawca powinien uwzględniać
w szczególności następujące wymagania:

−

oprogramowanie powinno odpowiadać zadaniu przewidzianemu do wykonania,

−

oprogramowanie powinno być łatwe w użyciu oraz dostosowane do poziomu wiedzy
i doświadczenia pracownika,

−

systemy komputerowe muszą zapewniać przekazywanie pracownikom informacji
zwrotnej o ich działaniu,

−

systemy komputerowe muszą gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie
odpowiednich dla pracownika,

−

bez wiedzy pracownika nie można dokonywać kontroli jakościowej i ilościowej jego
pracy,

−

przy tworzeniu oprogramowania i przetwarzaniu danych powinny być stosowane zasady
ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie jest właściwe natężenie światła na klawiaturze komputera?
2. Ile powinna wynosić minimalna odległość pomiędzy tyłem monitora a głową sąsiedniego

operatora komputera?

3. Ile powinna wynosić odległość użytkownika od monitora komputerowego?
4. W jaki sposób powinien być ustawiony monitor?
5. Jak powinna być usytuowana klawiatura komputera względem operatora?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny zaprezentowanego stanowiska pracy pod względem zgodności z zasadami

ergonomii

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) rozpoznać elementy stanowiska pracy przedstawionego na rysunku,

Rysunek do ćwiczenia 1.

2) dokonać oceny zakreślając odpowiedni kwadrat „TAK” „NIE”:
TAK NIE

−

Czy regulowane elementy krzesła i stołu są dostosowane
do wzrostu pracownika?

−

Czy podczas pracy na komputerze ramię i przedramię
pracownika tworzą ze sobą kąt prosty?

−

Czy udo i podudzie pracownika również tworzy kąt prosty
lub większy, a uda całą długością spoczywają na siedzisku?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

Czy tułów pracownika podczas pracy jest wyprostowany,
oparty o oparcie i odchylony do tyłu o ok. 10–15˚?

−

Czy pracownik ma możliwość wygodnego oparcia
nadgarstków podczas czynności wykonywanych na klawiaturze?

−

Czy masz inne uwagi do stanowiska pracy?

3) zaprezentować wyniki pracy na forum klasy.

rodki dydaktyczne:

−

rysunek do ćwiczenia,

−

literatura dotycząca przygotowania stanowiska komputerowego.

Ćwiczenie 2

Otrzymasz dokumentację programu CAD i jego wymagań sprzętowych. Zapoznaj się ze

wszystkimi dokumentami wchodzącymi w jej skład i wybierz informacje, które są potrzebne
do zbudowania zestawu komputerowego, który spełnia te wymagania i umożliwia pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) zaprezentować rozwiązanie nauczycielowi.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

stanowisko komputerowe (komputer, monitor, klawiatura, myszka),

−

biurko, krzesło.

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) określić wymagania, jakie powinien spełniać monitor ekranowy?

2) opisać prawidłowe ułożenie kończyn górnych podczas obsługi

klawiatury?

3) określić wymagania, które powinno spełniać krzesło stanowiące

wyposażenie komputerowego stanowiska pracy?

4) określić wymagania, jakie powinien spełniać stół stanowiący

wyposażenie komputerowego stanowiska pracy?

5) zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.2. Elementy systemu komputerowego do prac wspomagających

edytowanie dokumentacji technicznej oraz do prac z bazami
danych, dotyczących narzędzi i półwyrobów metalowych.
Program typu CAD

4.2.1. Materiał nauczania

Materiał nauczania wraz z ćwiczeniami zostanie opracowany i przedstawiony na

podstawie najbardziej znanego i rozpowszechnionego programu, który jest od wielu lat
standardem w tym zakresie, a mianowicie programu AutoCAD

® .

Oczywiście dostępnych jest wiele innych programów w zróżnicowanych cenach i o różnych
możliwościach, są to np. MEGACAD, IntelliCAD, BrisCAD i inne. Programy te moga być
używane w wersjach stanowiskowych lub sieciowych.
Poniżej przedstawiono w formie tabeli minimalne wymagania oraz elementy stanowiska
komputerowego umożliwiającego instalacje oraz prace w programie.

Przed zainstalowaniem programu AutoCAD

w komputerze jednostanowiskowym,

należy upewnić się, czy komputer użytkownika spełnia minimalne wymagania. Tabela
zawiera przykładowe wymagania sprzętowe i programowe dla programu AutoCAD

2005.

Wymagania te zmieniają się i są różne dla różnych programów, a nawet dla różnych ich
kompilacji.

Tabela 1. Wymagania sprzętowe programu AutoCAD [opracowanie własne].

Sprzęt/Oprogramowanie

Wymagania

Uwagi

System
operacyjny

Windows

XP Professional

Windows XP Home

Windows XP Tablet PC

Windows 2000

Zalecane jest, aby wersje językowe programu AutoCAD
inne niż angielska były instalowane w systemie
operacyjnym, w którym ustawienia językowe interfejsu
użytkownika są zgodne ze stroną kodową języka
programu AutoCAD. Strona kodowa udostępnia obsługę
zestawów znaków używanych w różnych językach.
Posiadanie uprawnień administratora systemu lub
uzyskanie od niego uprawnień zaawansowanych jest
niezbędne, aby można było zainstalować program
AutoCAD.

Przeglądarka stron WWW

Microsoft Internet
Explorer 6.0 z dodatkiem
Service Pack 1 (lub
nowszym)

Procesor

Pentium III lub lepszy
800 MHz

RAM

256 MB

Karta graficzna

1024 x 768 VGA z True
Color (minimum)

Wymaga karty graficznej obsługiwanej przez system
Windows.

Dysk twardy

Instalacja 300 MB

Urządzenie wskazujące

Mysz, manipulator
kulkowy lub inne
urządzenie

CD-ROM

Dowolna szybkość (tylko
dla celów instalacji)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sprzęt
opcjonalny
sprzęt

Karta wyświetlacza 3D zgodna
z OpenGL
Drukarka lub ploter
Digitizer
Modem lub dostęp do Internetu
Karta interfejsu sieciowego

Sterownik OpenGL dołączony do karty grafiki 3D musi
posiadać następujące cechy:

−

Pełna obsługa standardu OpenGL lub nowszego.

−

Instalowalny sterownik użytkownika OpenGL
(ICD). W swoim sterowniku OpenGL karta grafiki
musi

posiadać

ICD.

Sterownik

„miniGL”

dostarczany wraz z pewnymi kartami nie jest
odpowiedni dla AutoCAD.

W ostatnich latach rozwój elektroniki, informatyki i programów graficznych jest bardzo

szybki. Z prostych narzędzi typu „deska kreślarska” stały się one bardzo wydajnymi
narzędziami pracy znacznie zwiększając możliwości, szybkość, wydajność oraz zmniejszając
ilość błędów przy tworzeniu nowych opracowań. Przy ich pomocy można tworzyć w zakresie
nas interesującym rysunki 2D elementów mechanicznych z widokami i przekrojami
korzystajac z wielu narzędzi do tworzenia i edycji, wymiarować te elementy w różny sposób,
wykonywac opisy, tworzyć bazy danych, bazy elementów typu

„

blok”, zapisywac je

w różnych formatach, eksportować i importować, wykonywać wydruki.

Umożliwiają one pracę zespołową i koordynacje pracy miedzy osobami pracującymi

w różnych zakątkach świata. Dysponują rozbudowanymi bazami danych zawierających
znormalizowane, powtarzalne elementy takie jak układy elektryczne, hydrauliczne,
pneumatyczne, złaczne itd.

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie są elementy zestawu komputerowego do pracy z programem CAD?
2. Jakie są najważniejsze możliwości programu CAD?
3. Jakie są zalety programów CAD?
4. Jakie minimalne wymagania powinien spełniać komputer, aby można było pracować

z programem typu CAD?

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Otrzymasz podręcznik użytkownika programu CAD. Zapoznaj się ze wszystkimi

dokumentami wchodzącymi w jego skład i sprawdź, czy Twój komputer odpowiada
wymaganiom programu CAD.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z podręcznikiem użytkownika programu CAD,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputerowe stanowisko,

−

podręcznik użytkownika programu CAD,

−

komputerowy program CAD.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Otrzymasz dokumentację programu lub podręcznik użytkownika programu CAD.

Zapoznaj się ze wszystkimi dokumentami wchodzącymi w jej skład i sprawdź czy Twój
komputer odpowiada wymaganiom programu CAD. Sprawdź czy na Twoim komputerze
zainstalowano program CAD, uruchom go.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) organizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) uruchomić komputer, sprawdzić konfiguracje sprzętu,
3) sprawdzić, czy zainstalowano program CAD i uruchomić go,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

komputerowe stanowisko,

−

dokumentacja programu lub podręcznik użytkownika programu CAD,

−

komputerowy program CAD.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zestawić stanowisko komputerowe do pracy z programem CAD?

2) sprawdzić wymagania sprzętowe programu?

3) sprawdzić konfiguracje sprzętu?

4) uruchomić stanowisko komputerowe do pracy z programem CAD?

5) sprawdzić czy zainstalowano program CAD i uruchomić go?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3 Podstawowa obsługa edytorów graficznych i rysunku

technicznego.

Tworzenie

rysunków

płaskich.

Edycja

rysunków płaskich

4.3.1. Materiał nauczania

Program typu CAD jest edytorem graficznym do tworzenia i edytowania rysunków 2D.

W tym celu wyposażono go w odpowiednie narzędzia pozwalające w łatwy sposób stworzyć,
„narysować” i poddać edycji (zmianom) taki rysunek.

Pliki rysunków do dalszego wykorzystania należy zapisać tak samo, jak w innych

aplikacjach Microsoft

Windows. AutoCAD udostępnia również zapis automatyczny, pliki

kopii zapasowych i inne opcje zapisywania.

Podczas pracy z rysunkiem należy go często zapisywać. Zapisywanie chroni przed utratą

pracy na wypadek utraty zasilania lub awarii komputera. Aby utworzyć nową wersję rysunku
bez naruszania oryginału można zapisać go pod inną nazwą.
Po uruchomieniu programu ukarze nam się ekran składający się z kilku elementów:

−

menu górnego rozwijanego, które możemy dowolnie konfigurować,

−

menu ikonowego, które możemy również dowolnie konfigurować,

−

pola pracy, obszaru rysunku,

−

linii poleceń.

Rys. 3. Obraz ekranu programu typu CAD [opracowane własne].

Polecenia dotyczące zarządzania plikami, otwieraniem, zapisywaniem, eksportem,

wydrukiem czy publikacja znajdują się w menu Plik (rys. 4).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Lista poleceń znajdujących się w menu PLIK [opracowane własne].

Budowę i wygląd menu możemy kształtować korzystając z poleceń dotyczących Pasków

narzędzi w menu Widok (rys. 5) zaznaczając myszką.

Rys. 5. Lista poleceń znajdujących się w menu WIDOK [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 6. Adaptacja, wybór pasków narzędzi [opracowane własne].

Najbardziej przydatne to:

−

Cechy (wyświetla właściwości wybranego obiektu lub zbioru obiektów, pozwala określić
nową wartość właściwości, którą można zmieniać).

−

Rysuj ( zawiera polecenia dotyczące rysowania, tworzenia obiektów rysunkowych).

−

Lokalizacja (śledzenie lokalizacji względem obiektu, aby korzystać ze śledzenia
lokalizacji względem obiektu, należy włączyć jeden lub więcej trybów lokalizacji
względem obiektu np koniec, przecięcie, centrum itd.).

−

Warstwy, (wyświetlanie nazwy warstw w Menedżerze właściwości warstw i w kontrolce
warstwy na pasku narzędzi warstwy, w dużych rysunkach można używać filtrów warstw
do wyświetlenia tylko tych warstw, które są potrzebne do pracy).

−

Tekst, (styl, edycja, tekst jedno- lub wielowierszowy).

−

Wymiar, (styl wymiarowania, wymiar liniowy, od bazy, normalny, współrzędny, edycja
tekstu i wymiaru).

−

Zmiana, (polecenia dotyczące edytowania elementów takie jak utnij, wydłuż, wymaż,
rozbij, lustro, szyk, obrót, przesuń).

Można tworzyć pliki rysunków w celu ich wstawiania jako bloków do innych rysunków.
Pojedyncze pliki rysunków są łatwe do tworzenia i posługiwania się nimi jako źródłem
definicji bloków. Zbiory symboli mogą być przechowywane jako pojedyncze pliki
i pogrupowane w foldery. Istnieją dwie metody tworzenia plików rysunków:

−

Tworzenie i zapis nowego rysunku za pomocą polecenia ZAPISZ lub NAPISZ.

−

Tworzenie i zapis wybranych obiektów z bieżącego rysunku w nowym pliku za pomocą
polecenia EKSPORT lub PISZBLOK.

Najlepiej pracę rozpocząć od stworzenia kilku warstw rysunkowych, którym przypiszemy

różne kolory, różne rodzaje linii i na których będziemy mogli dowolnie pracować. Wybierać
ich aktywność i widoczność. Wybierz „menadżer cech warstw” (rys. 7),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 7. Położenie menadżera cech warstw [opracowane własne].

następnie „nowa warstwa” (rys. 8),

Rys. 8. Wygląd menu menadżera warstw [opracowane własne].

zapisz jej nazwę (rys. 9),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 9. Zapisywanie nazwy warstwy rysunkowej [opracowane własne].

przypisz jej kolor (rys. 10),

Rys. 10. Wybór koloru warstwy rysunkowej [opracowane własne].

a następnie rodzaj linii (rys. 11).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 11. Wybór rodzaju linii warstwy rysunkowej [opracowane własne].

Po stworzeniu kilku warstw, wybierz tę, na której chcesz rysować i zaznacz ją jako

aktualna (rys. 12).

Rys. 12. Wybór aktualnej warstwy rysunkowej [opracowane własne].

Wybierz OK i możesz przystąpić do tworzenia rysunku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Z menu rysuj możesz wybrać element, przy pomocy, którego będziesz tworzył rysunek

takie jak linia, prosta, wielobok, prostokąt, okrąg, łuk itd. (rys. 13).

Rys. 13. Menu rozwijane rysuj [opracowane własne].

To samo możesz zrobić, klikając myszką odpowiednią ikonę (rys. 14).

Rys. 14. Menu ikonowe rysuj

Jeżeli polecenie prosi o podanie punktu, można skorzystać z urządzenia wskazującego lub

wpisać wartość współrzędnej w linii polecenia. Można podać dwuwymiarowe współrzędne
albo jako współrzędne kartezjańskie (X, Y) albo biegunowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Współrzędne Kartezjańskie i biegunowe

Kartezjański układ współrzędnych składa się z trzech osi, X, Y i Z. Wprowadzając

wartości współrzędnych, wskazuje się odległość punktu (w jednostkach) i jego kierunek
(+ lub -) od osi X, Y i Z względem początku układu współrzędnych (0,0,0).

W dwuwymiarowej przestrzeni, użytkownik może określać punkty na płaszczyźnie XY

nazywanej również płaszczyzną konstrukcyjną. Płaszczyzna konstrukcyjna jest podobna do
płaskiego arkusza papieru w kratkę. Oś X w kartezjańskim układzie współrzędnych określa
odległość w poziomie, a wartość Y określa odległość w pionie. Punkt początkowy (0,0)
oznacza punkt przecięcia tych dwóch osi.

Do lokalizowania punktu, współrzędne biegunowe używają odległości i kąta. Zarówno

w przypadku współrzędnych Kartezjańskich oraz biegunowych, można wprowadzić
współrzędne bezwzględne w oparciu o punkt początkowy (0,0) lub względne w oparciu
o ostatni określony punkt.
Inną metodą wprowadzenia współrzędnej względnej jest przesunięcie kursora w celu
określenia kierunku, a następnie bezpośrednie podanie odległości. Ta metoda nazywana jest
bezpośrednim wprowadzeniem odległości.

Można wprowadzać współrzędne w notacji naukowej, dziesiętnej, inżynierskiej,

architektonicznej lub ułamkowej. Można wprowadzać wartości kątów w gradach, radianach
i jednostkach geodezyjnych lub w stopniach, minutach i sekundach. Użytkownik określa styl
jednostki w oknie dialogowym Sterowanie jednostkami.

AutoCAD udostępnia dwa układy współrzędnych: układ stały, nazywany globalnym

układem współrzędnych (GUW) oraz układ ruchomy, nazywany lokalnym układem
współrzędnych (LUW). LUW jest użyteczny przy wprowadzaniu współrzędnych,
definiowaniu płaszczyzn rysowania i ustawianiu widoków. Zmiana LUW nie zmienia punktu
obserwacji. Zmienia tylko orientację i położenie układu współrzędnych.
Możemy pracować w obszarze modelu (rys. 15),

Rys. 15. Obszar modelu [opracowane własne].

lub papieru wybierając Arkusz (rys. 16).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 16. Obszar papieru [opracowane własne].

W dolnej części ekranu możemy wybrać i uaktywnić jedna lub kilka z opcji SKOK –

kursor porusza się o określoną wartość w osi X lub Y. Wpisując w linii poleceń SKOK
możemy wybrać wartość tego przesunięcia (rys. 17).

Rys. 17. Opcje rysunkowe stan i wybór-SKOK [opracowane własne].

Następna opcja SIATKA (po wpisaniu w linii poleceń SIATKA wybieramy odległość

węzłów), kursor porusza się „skokowo” miedzy węzłami siatki (rys. 19).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 18. Opcje rysunkowe stan i wybór-SIATKA [opracowane własne].

Kolejne to ORTO – rysowanie linii pionowych lub poziomych. BIEGUN – rysowanie

w układzie biegunowym.

Rys. 19. Opcje rysunkowe stan i wybór-ŚLEDZENIE BIEGUNOWE [opracowane własne].

Następne OBIEKT – lokalizacja położenia kursora, ŚLEDZENIE – śledzenie lokalizacji

typu koniec, przecięcie, centrum, symetria które możemy wybrać z menu NARZĘDZIA –
USTAWIENIA RYSUNKOWE zaznaczając wybrane opcje (rys. 20).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 20. Ustawienia rysunkowe [opracowane własne].

Bardzo pomocne jest rysowanie w układzie przyrostowym, np. jeżeli chcemy narysować

odcinek poziomy (element konturu tulei) o długości 100.
Wybieramy z menu LINIA, klikamy myszką dowolny punkt (możemy korzystać z węzłów
siatki) i wpisujemy @100,0 (@-przyrostowo, 100 w osi X i 0 w osi Y) (rys. 21).

Rys. 21. Rysowanie linii w układzie przyrostowym [opracowane własne].

Możemy również narysować linie o określonej długości pod dowolnym kątem.

Wybieramy LINIA, klikamy punkt, wpisujemy w linii poleceń @80<40 (@ przyrostowo od
wybranego punktu, długość 80, pod kątem 40

) (rys. 22).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 22. Rysowanie linii w układzie przyrostowym po określonym kątem [opracowane własne].

Teraz nauczymy się kreskować elementy rysunku. Po narysowaniu zamkniętego konturu

możemy go zakreskować jako przekrój części. Wybieramy kreskowanie, wzór kreskowania,
następnie kąt i skalę (rys .23).

Rys. 23. Menu kreskowanie, wzory kreskowania [opracowane własne].

W opcjach zaawansowanych wybieramy styl wykrywania wysp (rys. 24).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 24. Menu kreskowanie, opcje zaawansowane [opracowane własne].

W opcji Gradient możemy wybrać styl zaciemnienia, jeden lub dwa kolory itd.

Wskazujemy punkt i możemy korzystając z podglądu zobaczyć efekt (rys. 25).

Rys. 25. Menu kreskowanie, gradient [opracowane własne].

Ponieważ wykonujemy rysunki techniczne, więc wykonajmy kreskowanie zgodnie

z zasadami (rys. 26).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 26. Menu kreskowanie, podgląd [opracowane własne].

Jak każdy edytor umożliwia też wydłużanie i ucinanie elementów, np linii (rys. 27).

Rys. 27. Polecenie UTNIJ [opracowane własne].

Wybierz UTNIJ, wskaz „krawędź”(ostrze) cięcia, zatwierdź prawym przyciskiem myszy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 28. Polecenie UTNIJ, wybór krawędzi [opracowane własne].

a następnie element który ma być ucięty i potwierdź wybór prawym przyciskiem (rys. 28 i 29).

Rys. 29. Efekt wykonania polecenia UTNIJ [opracowane własne].

Możliwe jest też oczywiście powielanie elementów wg określonych wzorów kołowych

lub prostokątnych. Wybierz polecenie ZMIANA, SZYK, (jako pierwszy wykonamy szyk
kołowy) (rys. 30),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 30. Polecenie SZYK [opracowane własne].

wskaż element do powielenia, wybierz oś obrotu, punkt względem, którego będzie
wykonywane powielanie, wpisz liczbę elementów i kąt na jakim ma być wykonane
powielanie (np. 360

Rys. 31. Szyk kołowy, wybór parametrów [opracowane własne].

Wybierz podgląd, akceptuj , zmień lub anuluj (rys. 32).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 32. Szyk kołowy, uzyskany efekt [opracowane własne].

Teraz stworzymy szyk prostokątny.
Wybierz ZMIANA, SZYK, zaznacz prostokątny, wybierz obiekt, wpisz, liczbę wierszy

i kolumn oraz odległości miedzy nimi (rys. 33).

Rys. 33. Polecenie Szyk prostokątny, wybór parametrów [opracowane własne].

Przy pomocy opcji Podgląd sprawdź efekt, akceptuj, zmień lub anuluj.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 34. Polecenie Szyk prostokątny, uzyskany efekt [opracowane własne].

Podczas pracy programu AutoCAD można wywoływać inne aplikacje lub programy

użytkowe, takie jak wymienione poniżej:

−

polecenia i programy usługowe Windows, jak start, type, dir lub copy,

−

aplikacje, jak edytory lub procesory tekstów,

−

programy zarządzające bazami danych, arkusze kalkulacyjne i programy komunikacyjne,

−

programy własne użytkownika, takie jak pliki wsadowe lub aplikacje i makra języka
Visual Basic.
W czasie jednej sesji można otworzyć wiele rysunków.

Rys. 35. Wybór, przywrócenie jednego z otwartych rysunków [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie są najważniejsze elementy ekranu-interfejsu programu CAD?
2. Jak możemy zbudować swoje menu rysunkowe?
3. Jak tworzymy warstwy rysunkowe i do czego one służą?
4. Co to jest siatka?
5. Co to są ustawienia rysunkowe?
6. Jak narysować linię o długości 88 mm pod kątem 36°?
7. Czy potrafisz zakreskować zamknięty element?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek tulei w przekroju zgodnie rysunkiem do ćwiczenia przedstawionym

poniżej. Kontur narysuj na warstwie A1, osie na A3, przekrój na warstwie PRZEKROJE.
Znajdź w menu polecenie FAZUJ i skorzystaj z niego.

Rysunek do ćwiczenia 1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) utworzyć warstwy,
4) narysować linie poziome i pionowe,
5) narysować oś symetrii,
6) narysować fazowania,
7) wykonać kreskowanie,
8) zapisać rysunek we wskazanym katalogu pod nazwą „tuleja”,
9) zaprezentować wynik ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

−

stanowisko komputerowe,

−

program CAD.

Ćwiczenie 2

Posługując się komputerem wyposażonym w program CAD, narysuj tarczę

o średnicy 120 mm z 8-ma otworami o średnicy 12 mm rozstawionymi równomiernie na
ś

rednicy 102 mm i kącie 360

Rysunek do ćwiczenia 2.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) utworzyć warstwy,
4) narysować okrąg o średnicy 120 mm,
5) narysować osie symetrii
6) narysować jeden okrąg o średnicy 12 mm położony na średnicy 102 mm,
7) powielić go korzystając z opcji szyk kołowy,
8) zapisać we wskazanym katalogu pod nazwą „tarcza”,
9) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

−

stanowisko komputerowe,

−

program CAD.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) utworzyć warstwy rysunkowe?

2) wybrać elementy menu?

3) wykonać rysunek elementu typu tarcza?

4) wykonać rysunek elementu typu tuleja?

5) wykonać rysunek elementu typu wałek?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4. Wymiarowanie

4.4.1. Materiał nauczania

Zasady dotyczące wymiarowania elementów na rysunkach zostały przedstawione

w module „Posługiwanie się dokumentacją techniczną” 722[02]01.02.
Po przypomnieniu sobie zasad wymiarowania możemy poznać techniki wymiarowania
w programie typu CAD. Teraz otwórz menu wymiary i zobacz, co się w nim znajduje
(rys. 36).

Rys. 36. Menu WYMIARY [opracowane własne].

Zacznijmy od utworzenia własnego stylu wymiarowania wybierając z menu jego

elementy i podając określone wartości pozwoli Ci to poznać budowę wymiarów.

Wybierz z menu Styl wymiarowania (rys. 37).

Rys. 37. Menu STYL WYMIAROWANIA [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Z menadżera stylów wymiarowania wybierz Nowy i wpisz jego nazwę, rozpocznij od

stylu już istniejącego to ułatwi pracę (rys. 38).

Rys. 38. Menadżer stylów wymiarowania [opracowane własne].

Wybierz opcje Kontynuuj (rys. 39).

Rys. 39. Menadżer stylów wymiarowania, LINIE I STRZAŁKI [opracowane własne].

W pierwszej zakładce Linie i strzałki potwierdź istniejące ustawienia lub zmień

ustawienia dotyczące linii wymiarowych jak kolor, szerokość linii, odstęp od linii bazowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Następnie to samo wykonaj dla linii pomocniczych. Wybierz rodzaj zakończenia grotów

strzałek i ich wielkość, a także znacznik środka okręgów.

W zakładce Tekst wybierz styl, kolor i wysokość oraz położenie tekstu (rys.40).

Rys. 40. Menadżer stylów wymiarowania, TEKST [opracowane własne].

W zakładce Dopasowanie zaznacz odpowiednie opcje (rys.41).

Rys.41. Menadżer stylów wymiarowania, DOPASOWANIE [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakładka Jednostki podstawowe pozwala wybrać format jednostek, dokładność,

zaokrąglenie i rzecz bardzo ważną współczynnik skali, który decyduje o tym, w jakiej skali
podawane są wymiary w stosunku do rysunku (rys. 42).

Rys. 42. Menadżer stylów wymiarowania, JEDNOSTKI PODSTAWOWE [opracowane własne].

Dalej możemy wybrać jednostki dodatkowe i to czy będą one pokazywane na rysunku

(rys. 43).

Rys. 43. Menadżer stylów wymiarowania, JEDNOSTKI DODATKOWE [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

I na końcu Tolerancje, metodę jej określania, dokładność i położenie (rys.44).

Rys. 44. Menadżer stylów wymiarowania, TOLETANCJE [opracowane własne].

Potwierdzamy ustawienia, zamykamy menadżera i wybieramy utworzony styl jako

aktualny w oknie dotyczącym wymiarów.

Rys. 45. Wybór aktywnego stylu wymiarowania [opracowane własne].

Wymiarujemy oczywiście na osobnej warstwie, którą utworzyliśmy wcześniej specjalnie

do tego celu, przypisując jej określone atrybuty.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Czy znasz zasady wymiarowania?
2. Czy potrafisz utworzyć swój styl wymiarowania?
3. Jakie rodzaje wymiarów możemy umieścić na rysunku korzystając z menu w programie

typu CAD?

4. Jakie informacje zawiera zakładka Jednostki podstawowe?
5. Jakie informacje zawiera zakładka Linie i strzałki?

4.4.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rysunek tak jak umieszczony poniżej. Zwróć uwagę na położenie układu

współrzędnych. Narysuj go korzystając z poznanych opcji takich jak rysuj linia, okrąg czy
tryby lokalizacji. Zwymiaruj rysunek jak na rysunku.

Rysunek do ćwiczenia 1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) utworzyć warstwy rysunkowe,
4) dobrać odpowiedni format arkusza rysunkowego,
5) narysować ramkę i tabliczkę rysunkową,
6) narysować osie symetrii przedmiotu,
7) narysować przedmiot,
8) przesunąć układ współrzędnych, (polecenie LUW, nowy początek),
9) zwymiarować rysunek (wartości współrzędnych),
10) zaprezentować wykonik ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

–

stanowisko komputerowe,

–

program typu CAD.

Ćwiczenie 2

Na narysowanym rysunku załóż nowa warstwę np. wymiary1. Warstwę, na której

poprzednio wymiarowałeś ustaw jako niewidoczną. Zwymiaruj rysunek w sposób
przedstawiony poniżej.

Rysunek do ćwiczenia 2.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) utworzyć nową warstwę Wymiary1,
4) zmienić widoczność warstwy, na której poprzednio wymiarowałeś,
5) zwymiarować rysunek,
6) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

–

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

–

stanowisko komputerowe,

–

program typu CAD.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) skorzystać z opcji rysowania?

1) utworzyć swój styl wymiarowania?

2) wykonać rysunek?

3) zwymiarować rysunek?

4) zmienić widoczność warstw?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5. Baza danych: podstawowe funkcje, zasady wyszukiwania

danych dotyczących narzędzi i części znormalizowanych,
podstawowe operacje obsługi bazy danych

4.5.1. Materiał nauczania

W programach typu CAD można korzystać z zewnętrznych baz danych. Mogą to być

arkusze kalkulacyjne, katalogi, specjalistyczne nakładki itp. Najczęściej dostęp do nich
możliwy jest przez menadżera połączeń lub np. przez wprowadzenie do menu bezpośredniego
połączenia z bazą. Po otworzeniu okna połączeń BD, w dolnym prawym narożniku każdego
obiektu bazy danych lub obiektu danych wyświetlany jest mały czerwony znak X. Znak ten
wskazuje, że obiekty te nie są aktualnie dołączone. W celu podłączenia do obiektu bazy
danych lub obiektu danych, należy go kliknąć w Menedżerze połączeń BD (rys. 46, 47).
Menedżer połączeń BD zawiera następujące składniki:

−

Przyciski Menedżera połączeń BD,

−

Widok drzewa Menedżera połączeń BD,

−

Menu podręczne Węzły rysunku,

−

Menu podręczne Obiekty baz danych,

−

Menu podręczne Węzeł źródeł danych.

AutoCAD udostępnia także właściwości danych używając interfejsów programowych,

takich jak AutoLISP.

Przed uzyskaniem dostępu do zewnętrznych baz danych z poziomu AutoCAD

, należy je

skonfigurować używając programów zewnętrznych Microsoft

ODBC i OLE BD.

Po skonfigurowaniu baz danych, dostęp do zawartych w nich danych można uzyskać

z poziomu AutoCAD, nawet jeśli system baz danych, w którym utworzono te bazy nie jest
zainstalowany. AutoCAD może uzyskiwać dostęp do danych z następujących aplikacji:

−

Microsoft Access,

−

DBase,

−

Microsoft Excel,

−

Oracle,

−

Paradox,

−

Microsoft Visual FoxPro

−

SQL Server.

Dla wersji MDAC 2.1 lub wyższej nie można edytować plików dBase jeśli nie ma

zainstalowanego na komputerze Borland DataBase Engine (BDE).
Po pomyślnym skonfigurowaniu użycia bazy danych z AutoCAD, tworzony jest plik
konfiguracji z rozszerzeniem .udl. Plik ten zawiera informacje, jakich AutoCAD potrzebuje
do uzyskania dostępu do skonfigurowanej bazy danych. Domyślnie, pliki udl są
przechowywane w folderze Data Links AutoCAD. W oknie dialogowym Opcje można
określić inne położenie dla plików .udl.

Poniższe tematy demonstrują jak zainstalować źródło danych używając ODBC, oraz jak

skonfigurować źródła danych tak, aby można ich było używać z AutoCAD.

Szczegółowych informacji o ODBC i OLE DB, szukaj w następujących źródłach online

Microsoft:

−

Pomoc OLE DB,

−

Pomoc ODBC,

−

Sterowniki Bazy Danych Microsoft ODBC.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ominięcie ODBC przy użyciu sterownika bezpośredniego OLE DB

Niektóre systemy zarządzania bazami danych obsługiwane przez AutoCAD posiadają

bezpośrednie sterowniki dostępne dla OLE DB. Używając sterowników bezpośrednich nie ma
potrzeby instalowania plików konfiguracji z poziomu ODBC i OLE DB; potrzebujesz jedynie
pojedynczego pliku konfiguracji OLE DB.
Bezpośrednie sterowniki baz danych są dostępne dla następujących systemów baz danych:

−

Microsoft Access,

−

Oracle,

−

Microsoft SQL Server.

Używanie ODBC do utworzenia pliku konfiguracji

ODBC jest programem pośredniczącym umożliwiającym udostępnienie danych jednej

aplikacji dla innych aplikacji.

Konfiguracja źródła danych z OLE DB

Program OLE DB może być użyty do ustalenia pliku konfiguracji UDL, który wskazuje

na zewnętrzną tabele bazy danych.
Otwieranie tabeli bazy danych w celu przeglądania edycji.
1. Z menu Baza wybierz jedną z następujących pozycji:

−

Wybierz Dane Pokaż zewnętrzną tabelę, aby otworzyć tabelę w trybie tylko-do-
odczytu.

−

Wybierz Dane Edycja tabeli zewnętrznej, aby otworzyć tabelę w trybie edycji.

Jeżeli będzie tego wymagała przyłączana baza danych, w odpowiedzi na zgłoszenia
programu AutoCAD użytkownik będzie musiał podać poprawną nazwę użytkownika
i hasło.

2. W oknie dialogowym Wybierz obiekt z danymi odszukaj i wybierz tabelę, która ma być

otwarta, a następnie wskaż OK.

Uwaga: Systemy niektórych baz danych wymagają, aby użytkownik posiadał prawa dostępu
umożliwiające mu przeglądanie lub edycję tabel bazy danych. Użytkownik powinien
zapoznać się z dokumentacją używanego systemu bazy danych lub skontaktować się
z administratorem bazy danych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 46. Menu NARZEDZIA, POŁĄCZ Z BAZĄ DANYCH [opracowane własne].

Rys. 47. Menager połączeń [opracowane własne].

Po zainstalowaniu odpowiednich baz lub nakładek możemy wczytać je przez Narzędzia,

Adaptacja i Menu tworząc stałe połączenie z bazą danych (rys. 48).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 48. Adaptacja menu, baza danych, nakładka [opracowane własne].

Następnie możemy z niego łatwo korzystać(rys. 49–51).

Rys. 49. Baza danych, śruby [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 50. Baza danych, wkręty [opracowane własne].

Rys. 51. Baza danych, elementy do wtrysku tworzyw sztucznych [opracowane własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Co to jest baza danych?
2. Jakie są zadania bazy danych?
3. W jaki sposób konfiguruje się źródła danych?
4. W jaki sposób otwiera się tabelę baz danych?
5. Co zwiera Menedżer połączeń BD?

4.5.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Otrzymasz do zainstalowania bazę danych. Zainstaluj ją i ustaw z nią połączenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się instrukcja instalacji bazy danych (nakładki),
4) zainstalować ją,
5) ustawić z nią połączenie,
6) zaprezentować wynik ćwiczenia,

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

−

stanowisko komputerowe z programem CAD,

−

bazy danych (nakładki),

−

instrukcja instalacji bazy danych (nakładki).

Ćwiczenie 2

Wykorzystaj zainstalowaną w poprzednim ćwiczeniu bazę danych (nakładkę)

w wykonywanym przez siebie rysunku, który otrzymasz od nauczyciela.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) wykonać rysunek wykorzystując bazę danych (nakładkę),
4) zaprezentować wynik ćwiczenia,

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

−

stanowisko komputerowe z programem CAD i bazą danych (nakładką),

−

rysunek techniczny elementu mechanicznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.5.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) wyjaśnić podstawowe funkcje bazy danych?

2) zainstalować bazę danych?

3) ustanowić z nią połączenie?

4) otworzyć tabelę bazy danych w celu edycji?

5) wykorzystać bazę danych do wykonania rysunku?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.6. Oprogramowanie CAD do komputerowego wspomagania

projektowania: urządzenia i oprogramowanie wspomagające
kreślenie. Wydruk opracowanych rysunków

4.6.1. Materiał nauczania

Efektem pracy z wykorzystaniem programu CAD do wykonywania rysunków 2D jest

rysunek złożeniowy, wykonawczy lub inny. Aby móc z niego korzystać, należy go
opublikować lub wykreślić. Każdy program CAD ma bazę danych zawierającą najczęściej
używane sterowniki drukarek lub ploterów. Do urządzenia, z którego korzystamy na pewno
był dołączony sterownik. W ostateczności możemy poszukać w internecie i w prosty sposób
zainstalować.

Użytkownik może tworzyć pliki wydruku, które można wykorzystać w oprogramowaniu

do drukowania w tle lub oddać do biura wykonującego usługę drukowania.

Na przykład, formaty HP-GL i HP-GL/2 są używane jako format przejściowy dla

aplikacji obsługujących produkcję, dla zadań archiwizacyjnych i do wykorzystania z szeroką
gamą urządzeń wyjściowych.

Niesystemowy sterownik HP-GL obsługuje HP-GL (Hewlett-Packard Graphics

Language), powszechnie używany język ploterów pisakowych, który opisuje tylko grafikę
wektorową. Obiekty rastrowe nie są obsługiwane przez sterownik urządzenia HP-GL.

Niesystemowy sterownik HP-GL/2 obsługuje różne plotery pisakowe i atramentowe

HP-GL/2. Jest to ogólny sterownik HP-GL/2, którego działanie nie jest optymalizowane dla
urządzeń poszczególnych producentów. Na przykład nie wysyła on do urządzeń polecenia
PJL, tak jak robi to prawdziwy sterownik Hewlett-Packard. Sterownik HP-GL/2 obsługuje
przestarzałe plotery pisakowe i nowsze urządzenia producentów innych niż Hewlett-Packard.

Dodatkowe informacje możemy uzyskać korzystając z pliku pomocy programu CAD.

Przez menadżera ploterów możemy sprawdzić aktualnie zainstalowane (rys. 52, 53).

Rys. 52. Menu MENADZER PLOTEROW [opracowanie własne].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 53. Zawartość okna menadżera ploterów [opracowanie własne].

Przez Menadżera stylów wydruku w tym samym menu Plik możemy sprawdzić, jakimi

stylami wydruku dysponujemy (rys. 54).

Rys. 54. Zawartość okna style wydruków [opracowanie własne].

Po wykonaniu rysunku wybieramy z menu Plik opcję drukuj, następnie w sekcji

Drukarka/ploter wybieramy nazwę urządzenia, możemy sprawdzić jego ustawienia we
właściwościach (rys. 55).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 55. Polecenie DRUKUJ, wybór urządzenia [opracowanie własne].

Następnie wybieramy rozmiar papieru (rys. 56).

Rys. 56. Okno DRUKUJ, rozmiar papieru [opracowanie własne].

Kolejna czynność to wybór stylu wydruku z istniejących lub stworzenie nowego i jego

wybór (rys. 57).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 57. Okno DRUKUJ, wybór stylu wydruku [opracowanie własne].

Zaznaczamy interesujące nas opcje w częściach dotyczących Opcjach wydruku,

Orientacji rysunku (pionowo/poziomo) czy skali wydruku (np. 1:1 czy dopasuj do arkusza).
Teraz decydujemy, co chcemy wydrukować (ekran, okno, granice czy zakres) (rys. 58).

Rys. 58. Okno DRUKUJ, pozostałe opcje [opracowanie własne].

Przez opcję podgląd możemy obejrzeć jak wydruk będzie wyglądał, zaakceptować

(kreśl) lub zmienić ustawienia (rys. 59).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 59. Podgląd wydruku [opracowanie własne].

Czasami występuje konieczność kalibracji plotera, która ma na celu usunięcie

rozbieżności skalowania oraz umożliwia dodanie rozmiaru papieru użytkownika dla ploterów
niesystemowych.

Pliki kalibracji

Kalibracja plotera jest procesem opcjonalnym. Jeśli ploter spełnia wymagania producenta

dla dokładności skalowania, linia na rysunku długości 25,4 cm wykreślona w skali 1:1 na
wydruku powinna mieć długość 25,4 cm. Jeśli zachodzi potrzeba dostosowania
niedokładności w skalowaniu, możesz dostosować kalibrację plotera. Jeśli zachodzi potrzeba
poprawienia niedokładności w skalowaniu, to można poprawić kalibrację plotera. Jeśli do
plotera dołączono narzędzie do kalibracji, należy go użyć zamiast narzędzia do kalibracji
zawartego w programie AutoCAD, przez co kalibracja będzie dostępna z poziomu wszystkich
aplikacji używających tego plotera.

Aby skalibrować ploter, należy określić rozmiar prostokąta, wydrukować go, zmierzyć

jego wymiary i wprowadzić je do kreatora Kalibracja plotera. AutoCAD obliczy dane
kalibracyjne dla plotera. Po zakończeniu pracy Kreatora kalibracji plotera, AutoCAD utworzy
plik parametru wydruku (PMP), w którym zostaną zapisane wyniki kalibracji dla każdego
urządzenia. AutoCAD automatycznie dołącza plik PMP do pliku konfiguracji plotera (PC3),
który był używany do kalibracji.

Podczas kalibracji plotera tworzony jest plik parametru modelu wydruku (PMP)

zawierający dane kalibracyjne. Jeśli plik PMP nie jest dołączony do edytowanego pliku
konfiguracji plotera (PC3), należy utworzyć takie skojarzenie, aby umożliwić używanie pliku
PMP. Jeśli ploter został skalibrowany w kreatorze Dodaj ploter, plik PMP jest już dołączony.
Opcja Kalibracja i rozmiar papieru użytkownika umożliwia dodanie plików PMP oraz
odłączenie plików PMP od pliku PC3. Jeśli dla urządzenia istnieje kilka plików PC3,
w Edytorze konfiguracji plotera można do nich dołączyć ten sam plik PMP. Ponieważ pliki
PMP są plikami właściwymi dla danego plotera, to należy dołączać tylko jeden plik PMP do
pliku PC3.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uwaga: Ploter należy skalibrować, jeśli rysunki muszą być dokładnie wyskalowane,
a wydruki z plotera lub drukarki są niedokładne. Kalibracja plotera powoduje, że AutoCAD
skaluje wszystkie wydruki wysłane do plotera, aby poprawić błędy spowodowane
skalowaniem sprzętowym. Zaleca się zastosowanie ustawień kalibracyjnych plotera zamiast
ustawień AutoCAD.

4.6.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1. Jakie urządzenia najczęściej używamy do wykonania wydruku rysunku?
2. Jak sprawdzić, jakim urządzeniem dysponujesz?
3. Jak wykonać wydruk rysunku?
4. Jak wykonać wydruk rysunku do pliku?
5. Jak wykonać kalibracje plotera?

4.6.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź, jakie urządzenie jest zainstalowane i służy do wykonywania rysunków na

Twoim stanowisku. Sprawdź jego konfigurację.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) sprawdź zainstalowane urządzenia drukujące lub kreślące,
4) sprawdź jego konfigurację (port, wielkość arkuszy, rodzaj wydruku – kolorowy, czarno-

biały),

5) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

−

stanowisko komputerowe z programem CAD,

−

drukarka lub ploter,

−

dokumentacja urządzenia drukarki lub plotera,

−

arkusze papieru.

Ćwiczenie 2

Wykonaj wydruk jednego ze swoich rysunków, sprawdź jego prawidłowość (grubości

linii itd.).

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją zadania i instrukcją wykonania ćwiczenia,
3) sprawdzić zainstalowane urządzenie drukujące i jego konfigurację,
4) otworzyć rysunek,
5) wybrać odpowiednie opcje z menu menadżera wydruku,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6) wydrukować rysunek do pliku i na drukarce (ploterze),
7) zaprezentować wynik ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania,

−

stanowisko komputerowe z programem typu CAD,

−

drukarka lub ploter,

−

arkusze papieru.

4.6.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1) zainstalować drukarkę lub ploter?

2) sprawdzić i zmienić jego ustawienia?

3) wykonać podgląd wydruku?

3) wydrukować rysunek do pliku?

4) wydrukować poprawnie rysunek na drukarce lub ploterze?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj dokładnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi.
4. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
5. Test zawiera 20 zadań.
6. Do każdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
7. Zaznacz prawidłową według Ciebie odpowiedź wstawiając literę X w odpowiednim

miejscu na karcie odpowiedzi.

8. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz

odpowiedź prawidłową.

9. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.
10. Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi -

otrzymujesz zero punktów.

11. Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.
12. Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z pytań sprawi Ci trudność – przejdź do

następnego. Do pytań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.

13. Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.
14. Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Rysunek formatu A4 ma następujące wymiary

a) 210 x 297 mm.
b) 180 x 277 mm.
c) 420 x 330 mm.
d) 540 x 297 mm.

2. Program typu CAD służy do

a) gry.
b) tworzenia i edycji tekstów.
c) tworzenia i edycji rysunków technicznych.
d) obróbki zdjęć.

3. Rysunek techniczny jest to

a) informacja podana na nośniku informacji, przedstawiona graficznie zgodnie

z przyjętymi zasadami i zazwyczaj w podziałce.

b) rysunek wykonany na ogół odręcznie i niekoniecznie w podziałce.
c) rysunek, w którym zastosowano symbole graficzne w celu pokazania funkcji części

składowych układu i ich współzależność.

d) zbiór informacji tekstowych zapisany w formie graficznej i wydrukowany.

4. Do rysowania kreskowania przekrojów na rysunku technicznym stosuje się linię

a) grubą ciągłą.
b) cienką kreskową.
c) cienką ciągłą.
d) punktową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Opcji dotyczących rysowania należy szukać w menu

a) plik.
b) rysuj.
c) narzędzia.
d) format.

6. Opcja Zoom pozwala na

a) kopiowanie elementów.
b) operowanie widokami (powiększanie, pomniejszanie).
c) skalowanie elementów.
d) powielanie elementów.

7. Tryby lokalizacji służą do

a) wykonywania przekrojów.
b) przesuwania elementów.
c) lokalizacji kursora względem istniejących elementów rysunkowych.
d) odnajdywania zgubionych elementów rysunku.

8. Jeżeli warstwa jest odblokowana to

a) jest widoczna i na niej właśnie pracujemy.
b) jest widoczna i zamrożona.
c) jest widoczna.
d) jest niewidoczna.

9. Szyk kołowy służy do

a) powielenia elementów na okręgu.
b) przesunięcia elementu po kole.
c) wymiarowania kątów.
d) porządkowania elementów.

10. Rysunki w programie CAD wykonujemy w skali

a) 1:1.
b) dowolnej.
c) 1:2.
d) 2,5:1.

11. Opcje decydujące o sposobie i wyglądzie wymiarowania ustawiamy

a) w menadżerze wydruku.
b) w menadżerze stylów wymiarowania.
c) w menadżerze widoków.
d) w menu widoków.

12. Edytowanie rysunku to

a) drukowanie.
b) operacja polegająca na zmianie, np. na kopiowaniu elementów.
c) eksportowanie rysunku.
d) zapisywanie pod inna nazwą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13. Największy arkusz papieru, na jakim można wykonać wydruk z programu CAD to

a) A1 (594x841).
b) C5 (229x162).
c) to zależy od zainstalowanego (posiadanego) urządzenia.
d) B5.

14. Do pomocy rysunkowych należą

a) opcje wymiarowania.
b) skok, siatka, śledzenie biegunowe, lokalizacja względem obiektu.
c) operacja kopiowania.
d) opcje powiększania.

15. W rysunku wykorzystujemy następujące rodzaje współrzędnych

a) absolutne i przyrostowe.
b) liczbowe.
c) symbolowe.
d) umowne.

16. Położenie elementu w rysunku 2D podajemy w układzie współrzędnych

a) symbolowym.
b) kalkulacyjnym.
c) kartezjańskim.
d) zależnych.

17. Zapis @121<30 przedstawia

a) adres e-mailowy.
b) polecenie rysowania linii od wskazanego punktu o długości miedzy 30 a 121mm.
c) polecenie rysowania linii od wskazanego punktu o długości 121 pod katem 30

d) zapis łuku o promieniu 121 i kącie 30

18. Informacje o obiekcie rysunkowym można uzyskać wykorzystując polecenie

a) blok.
b) cechy.
c) filtr.
d) zoom.

19. Polecenie LUSTRO służy do

a) dokładnego obejrzenia obiektu.
b) tworzenia obiektów symetrycznych.
c) korekcji elementu.
d) sprawdzania, „lustrowania” elementu.

20. W programie CAD można narysować elipsę

a) przy pomocy linii prostych.
b) bezpośrednio za pomocą polecenia elipsa.
c) przy pomocy łuków.
d) przy pomocy konstrukcji geometrycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ..................................................................................................

Wykonywanie rysunków części maszyn z wykorzystaniem programu CAD

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. LITERATURA

1. Autodesk: Pomoc programu AutoCAD2005
2. Buksiński T., Szpecht A.: Rysunek techniczny. WSiP, Warszawa 1998
3. Dobrzański T.: Rysunek techniczny maszynowy. WN, Warszawa 2005
4. Lewnadowski T.: Rysunek techniczny dla mechaników. WSiP, Warszawa 2003
5. Lewnadowski T.: Rysunek techniczny i maszynowy. WSiP, Warszawa 1998
6. Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy dla szkoły zasadniczej. WSiP, Warszawa 1999
7. Polskie Normy: PN-ISO 10209-1, PN-EN ISO 5457:2002, PN-EN ISO 7200:2005,

PN EN ISO 5456, PN-ISO 129:1996