PL
PL
POSTĘPOWANIE
POJEDNAWCZE
I
PROCEDURA
WSPÓŁDECYZJI
Przewodnik po procedurach współlegislacyjnych
Parlamentu Europejskiego
lipiec 2007 r.
DV\684001PL.doc
2/45
PRZEDMOWA
Z zadowoleniem przyjmujemy przewodnik omawiający postępowanie pojednawcze
i procedurę współdecyzji przygotowany przez sekretariat szóstej kadencji Parlamentu
po rozszerzeniu UE zwiększającym liczbę państw członkowskich do 27. Celem
przewodnika jest wyjaśnienie sposobu, w jaki Parlament organizuje swoją pracę
w postępowaniu pojednawczym i pokazanie, w jaki sposób postępowanie
pojednawcze wpisuje się w ogólne ramy procedury współdecyzji, zgodnie z którą
Parlament i Rada działają wspólnie w celu przyjęcia europejskiego prawodawstwa.
W niniejszym Przewodniku przedstawiono szeroki przegląd niejednokrotnie
skomplikowanej procedury współdecyzji. Przewodnik ma na celu dostarczenie
ogólnych materiałów oraz praktycznych informacji, które pomogą posłom
w przygotowaniu do uczestnictwa w procedurze współdecyzji, a w szczególności na
etapie postępowania pojednawczego, gdy Parlament spotyka się z Radą na
rozmowach trójstronnych lub w ramach komitetu pojednawczego. Polecamy go
wszystkim osobom uczestniczącym w pracy Parlamentu lub zainteresowanym pracą
Parlamentu jako ciała współuczestniczącego w procedurach legislacyjnych.
Rodi KRATSA- Prof. Alejo VIDAL-QUADRAS Mechtild ROTHE
TSAGAROPOULOU
Wiceprzewodniczący odpowiedzialni za postępowanie pojednawcze
http://www.europarl.europa.eu/code/information/default_en.htm
DV\684001PL.doc
3/45
SPIS TREŚCI
1.
PROCEDURA WSPÓŁDECYZJI: PODSTAWOWE INFORMACJE ............ 4
Wprowadzenie ................................................................................................. 4
Pierwsze czytanie ............................................................................................. 5
Drugie czytanie ................................................................................................ 7
Trzecie czytanie – postępowanie pojednawcze............................................... 12
2.
POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE KROK PO KROKU ........................... 14
Etap wstępny (drugie czytanie Parlamentu).................................................... 14
Powołanie delegacji PE .................................................................................. 14
Posiedzenie inauguracyjne delegacji .............................................................. 15
Profil językowy delegacji ............................................................................... 16
Rozmowy trójstronne ..................................................................................... 16
Kolejne posiedzenia delegacji PE................................................................... 18
Komitet pojednawczy..................................................................................... 19
Po posiedzeniu komitetu pojednawczego ....................................................... 21
3.
NASI PARTNERZY: Z KIM NEGOCJUJE DELEGACJA PE?.................... 24
Delegacja Rady .............................................................................................. 24
Komisja
.................................................................................................. 24
4.
PUBLICZNY DOSTĘP DO DOKUMENTACJI ........................................... 26
5.
PROCEDURA
WSPÓŁDECYZJI
NA
MOCY
TRAKTATU
REFORMUJĄCEGO ..................................................................................... 27
6.
SEKRETARIAT
DS.
POSTĘPOWANIA
POJEDNAWCZEGO
I PROCEDURY WSPÓŁDECYZJI ............................................................... 28
ZAŁĄCZNIKI:
Załącznik A. Art. 251 traktatu WE.................................................................. 30
Załącznik B. Wspólna deklaracja w sprawie praktycznych zasad dotyczących
stosowania procedury współdecyzji (art. 251 traktatu WE) ............................ 32
Załącznik C. Regulamin Parlamentu Europejskiego – art. 60-65 .................... 38
Załącznik D. Podstawy prawne objęte procedurą współdecyzji (stan na lipiec
2007 r.)
.................................................................................................. 42
Załącznik E. Diagram przedstawiający procedurę współdecyzji..................... 45
DV\684001PL.doc
4/45
1.
PROCEDURA WSPÓŁDECYZJI: PODSTAWOWE INFORMACJE
Wprowadzenie
Procedura
współdecyzji
jest
najważniejszą
spośród
procedur
legislacyjnych Unii Europejskiej. Jej
podstawą
jest
zasada
parytetu
pomiędzy wybieranym w wyborach
bezpośrednich
Parlamentem
Europejskim,
reprezentującym
obywateli Unii, a Radą, reprezentującą
rządy państw członkowskich. Obie te
instytucje,
działając
na
wniosek
Komisji
Europejskiej,
wspólnie
przyjmują prawodawstwo UE, mając
równe prawa i obowiązki – żadna
z nich nie może przyjąć jakiegokolwiek
prawodawstwa
samodzielnie,
bez
zgody drugiej instytucji.
Procedurę współdecyzji wprowadzono
traktatem z Maastricht w 1993 r.
Obejmowała
ona
wtedy
jedynie
15 obszarów działalności Wspólnoty.
Wraz z wejściem w życie traktatu
z Amsterdamu (maj 1999 r.) jej zakres
został
znacznie
rozszerzony,
by
zwiększyć się ponownie na mocy
traktatu z Nicei (luty 2003 r.): obecnie
objęte są nią 44 obszary działalności
UE (podstawy prawne; pełną listę
zamieszczono w załączniku D).
Wzrost liczby obszarów, w których
Wspólnota stanowi prawo i które
podlegają procedurze współdecyzji,
przyniósł znaczne zwiększenie liczby
aktów przyjmowanych w ramach
procedury współdecyzji: w okresie
kadencji Parlamentu lat 1999-2004,
zgodnie z postanowieniami traktatu
z Amsterdamu i traktatu z Nicei,
403 akty prawne zostały uchwalone
w ramach procedury współdecyzji.
Liczba ta jest dwa i pół raza większa
od ogólnej liczby aktów prawnych
(165) przyjętych w ramach procedury
współdecyzji
na
mocy
traktatu
z Maastricht (lata 1993-1999). W ciągu
pierwszych trzech lat obecnej kadencji
(lipiec
2004 r.
–
lipiec
2007 r.)
w ramach
procedury
współdecyzji
przyjęto ogółem 196 aktów prawnych
i wygląda na to, że w ciągu
pozostałych dwóch lat tendencja będzie
rosnąca.
Jak pokazano na rysunku 1, liczba
aktów
prawnych
podlegających
procedurze
współdecyzji
stale
wzrastała. W pierwszym roku kadencji
parlamentarnej obejmującej lata 1999-
2004 wynosiła ona 68, natomiast
w ostatnim roku tej kadencji, kiedy
istniał znaczny nacisk na przyjęcie
wszystkich aktów przed rozszerzeniem,
osiągnęła ona rekordową wysokość
105 aktów prawnych. W rezultacie
liczba ta obniżyła się do 30 w roku
2004/2005, który był pierwszym
rokiem nowej kadencji parlamentarnej,
zwiększyła się do 64
w roku
2005/2006, a w roku 2006/2007
ponownie wyniosła 102.
Procedurę współdecyzji stosuje się
zasadniczo wtedy, gdy Rada podejmuje
decyzje kwalifikowaną większością
głosów (z wyjątkiem trzech sytuacji,
w których
wymagana
jest
jednomyślność), i stanowi ona zwykłą
DV\684001PL.doc
5/45
procedurę we wszystkich obszarach
prawodawstwa UE, z wyjątkiem aktów
prawnych
dotyczących
rolnictwa,
rybołówstwa,
podatków,
polityki
handlowej, pomocy państwa, polityki
przemysłowej, konkurencji oraz Unii
Gospodarczej i Walutowej (patrz
załącznik D). Procedura współdecyzji
nie ma zastosowania w przypadku
aktów
uchwalanych
w
ramach
drugiego
(wspólna
polityka
zagraniczna
i
bezpieczeństwa)
i trzeciego
filaru
(sprawiedliwość
i sprawy
wewnętrzne)
Unii
Europejskiej.
Rysunek 1: Liczba aktów prawnych przyjętych w poszczególnych latach w ramach procedury
współdecyzji w okresie od 1999 r. do lipca 2007 r.
Procedura
współdecyzji,
zgodnie
z postanowieniami art. 251 traktatu
WE (patrz załącznik A), przewiduje
trzy etapy: pierwsze czytanie, drugie
czytanie oraz trzecie czytanie wraz
z postępowaniem
pojednawczym.
Jednakże procedura współdecyzji może
się zakończyć na każdym z tych
etapów, jeżeli obie instytucje władzy
ustawodawczej
osiągną
całkowite
porozumienie. Jeżeli Rada nie może
przyjąć wszystkich poprawek PE
wniesionych w drugim czytaniu, należy
rozpocząć postępowanie pojednawcze
– trzeci i ostatni etap procedury
współdecyzji.
Pierwsze czytanie
Jak
wskazano
w
załączniku E,
procedura współdecyzji rozpoczyna się
zawsze od wniesienia wniosku przez
Komisję
Europejską
(zgodnie
z „prawem inicjatywy” przysługującym
Komisji). Jednakże Parlament i Rada
mogą, odpowiednio na mocy art. 192
akapit 2 i art. 208 traktatu WE, żądać
od Komisji przedłożenia właściwych
propozycji
(np.
wniosków
65
66
73
87
105
30
64
102
0
20
40
60
80
100
120
1999-
2000
2000-
2001
2001-
2002
2002-
2003
2003-
2004
2004-
2005
2005-
2006
6/2006-
7/2007
DV\684001PL.doc
6/45
legislacyjnych), aby osiągnąć cele
Traktatu
1
.
Komisja przedkłada swój wniosek
legislacyjny (zwykle dotyczy on
rozporządzenia, dyrektywy lub decyzji)
równocześnie
Parlamentowi
Europejskiemu i Radzie. W ramach
Parlamentu wniosek przekazywany jest
do rozpatrzenia jednej z komisji
parlamentarnych (która od tej chwili
określana
jest
mianem
„komisji
właściwej”): wybór komisji zależy od
przedmiotu wniosku.
Komisja
właściwa
powołuje
„sprawozdawcę”, którego głównym
zadaniem jest śledzenie biegu wniosku
na wszystkich etapach procedury.
Sprawozdawca
doradza
właściwej
komisji (podczas rozpatrywania sprawy
na szczeblu komisji) i całemu
Parlamentowi (na etapie posiedzeń
plenarnych), jakie ogólne podejście
należy przyjąć w kwestii wniosku
Komisji. Sprawozdawca jest również
pierwszym posłem, który proponuje
poprawki do wniosku Komisji. Inne
komisje parlamentarne zainteresowane
przedmiotem
wniosku
mogą
przedstawić właściwej komisji swoją
„opinię”.
W
przypadku
aktów
kontrowersyjnych lub „technicznych”
zdarza się obecnie organizowanie
przesłuchań z udziałem ekspertów lub
zlecanie oceny skutków regulacji.
1
Parlamentowi udało się wykorzystać tę możliwość
w przypadku
„piątej
dyrektywy
w
sprawie
ubezpieczenia pojazdów”, czego ostatecznym skutkiem
było przyjęcie dyrektywy 2005/14/WE z dnia 11 maja
2005 r.
dotyczącej
ubezpieczenia
w
zakresie
odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe
w związku z ruchem pojazdów mechanicznych
(sprawozdanie Rothleya i późniejsze sprawozdanie
Mediny
Ortegi;
drugie
czytanie
zakończone
w Parlamencie dnia 12 stycznia 2005 r.).
Po przyjęciu przez właściwą komisję
„sprawozdania” przygotowanego przez
sprawozdawcę Parlament, stanowiąc
zwykłą większością głosów (tzn.
większością głosów posłów biorących
udział w głosowaniu), przeprowadza
pierwsze czytanie wniosku Komisji. Na
tym
etapie
Parlament
ma
trzy
możliwości:
może odrzucić cały
wniosek, może zatwierdzić wniosek
bez poprawek lub, co zdarza się
najczęściej, może zatwierdzić wniosek
z zastrzeżeniem kilku poprawek.
Należy zwrócić uwagę, że odrzucenie
wniosku w całości w pierwszym
czytaniu nie jest ani wyraźnie
zakazane, ani przewidziane Traktatem
2
(jak ma to miejsce w przypadku
odrzucenia w drugim czytaniu; art. 251
ust. 2 lit. b) traktatu WE). Jednakże
w większości przypadków Parlament
zatwierdza wniosek Komisji, czasami
bez
poprawek,
choć
zazwyczaj
z poprawkami.
Na
tym
etapie
Parlament przyjmuje poprawki zwykłą
większością głosów (tzn. większością
głosów posłów biorących udział
w głosowaniu). Wówczas Komisja
przyjmuje
„wniosek
zmieniony”
zawierający poprawki Parlamentu.
2
Parlament jednak nie chciał zaakceptować
ograniczenia swojej swobody działania: w ciągu
pierwszych trzech lat obecnej kadencji Parlament
odrzucił trzy wnioski Komisji w pierwszym czytaniu;
PE odrzucił wnioski dotyczące kolejowych usług
towarowych (sprawozdanie Zilego), norm odłowu
humanitarnego (sprawozdanie Scheele) i usług
portowych
(sprawozdanie
Jarzembowskiego)
odpowiednio w dniach 31.5.2005 r., 13.12.2005 r.
i 16.12.2005 r. W takich przypadkach stosuje się
art. 52 Regulaminu PE (patrz załącznik C): ma to na
celu
zapewnienie
Parlamentowi
i
Komisji
wystarczającego czasu na pełne rozpatrzenie ich opcji.
W przypadku usług portowych Komisja ostatecznie
wycofała swój wniosek i w ten sposób procedura
została przerwana.
DV\684001PL.doc
7/45
Jeśli Rada, stanowiąc kwalifikowaną
większością
głosów,
zaakceptuje
wszystkie poprawki Parlamentu lub
jeśli PE zatwierdził wniosek bez
poprawek, Rada może przyjąć akt.
Jeśli Rada nie może całkowicie
zaakceptować wyników pierwszego
czytania w Parlamencie, jej pierwsze
czytanie kończy się ustaleniem tekstu
zwanego „wspólnym stanowiskiem”.
Rada
informuje
Parlament
o wszystkich powodach przyjęcia przez
nią wspólnego stanowiska. Komisja
również
przekazuje
Parlamentowi
wszystkie informacje dotyczące jej
stanowiska
1
.
Na etapie pierwszego czytania ani
Parlament, ani Rada nie podlegają
żadnym
ograniczeniom
czasowym
dotyczącym zamknięcia pierwszego
czytania wniosku Komisji.
Drugie czytanie
W
przeciwieństwie
do
etapu
pierwszego czytania etap drugiego
czytania
podlega
ścisłym
ograniczeniom czasowym. W trakcie
drugiego czytania w okresie trzech
(lub,
w
przypadku
przedłużenia
procedury, czterech) miesięcy od
ogłoszenia na posiedzeniu plenarnym
wspólnego stanowiska Rady Parlament
musi
je
przyjąć,
odrzucić
lub
wprowadzić do
niego poprawki.
1
Chociaż traktat tego wyraźnie nie przewiduje, ogólnie
przyjmuje się, że Rada, stanowiąc kwalifikowaną
większością głosów, może odrzucić cały wniosek
Komisji. Z drugiej strony Komisja może w każdej
chwili podczas pierwszego czytania postanowić
o wycofaniu lub zmianie swojego wniosku (art. 250
ust. 2 traktatu WE).
W przypadku braku podjęcia decyzji
przed upływem terminu akt uznaje się
za przyjęty w formie ustalonej we
wspólnym stanowisku.
Przyjęcie wspólnego stanowiska bez
poprawek wymaga poparcia zwykłej
większości posłów do Parlamentu
(tzn. większości
posłów
biorących
udział w głosowaniu).
Odrzucenie wspólnego stanowiska
wymaga
natomiast
bezwzględnej
większości
głosów
posłów
do
Parlamentu
(tzn.
co
najmniej
393 głosów
ze
wszystkich
785
głosów
2
, bez względu na liczbę posłów
faktycznie
biorących
udział
w głosowaniu). Odrzucenie wspólnego
stanowiska przez Parlament kończy
procedurę legislacyjną, która może
zostać wszczęta ponownie jedynie na
podstawie nowego wniosku Komisji
3
.
Wreszcie Parlament może przyjąć
poprawki do wspólnego stanowiska:
2
W wyniku rozszerzenia o Bułgarię i Rumunię
w Parlamencie będzie zasiadać 785 posłów do końca
obecnej kadencji w czerwcu 2009 r. Po wyborach
w czerwcu 2009 r. liczba posłów obniży się do 750.
3
W lipcu 2005 r. Parlament po raz pierwszy (i jak
dotychczas jedyny) skorzystał z tej możliwości, gdy
odrzucił wspólne stanowisko Rady w sprawie
dyrektywy
dotyczącej
zdolności
patentowej
wynalazków realizowanych przy pomocy komputera
(„patenty
na
oprogramowanie”;
sprawozdanie
Rocarda). Ten bardzo kontrowersyjny wniosek
Komisji został odrzucony przytłaczającą większością
głosów (648 do 14 przy 18 wstrzymujących się).
Zgodnie z art. 251 ust. 2 lit. b) WE skutkiem
odrzucenia wniosku przez Parlament było przerwanie
procedury. Podczas dyskusji powstało pytanie, czy
Komisja może wycofać wniosek, który przeszedł przez
etap pierwszego czytania. Chociaż Komisja zachowuje
prawo do wycofania wniosku na każdym etapie,
Parlament i Rada, w oparciu o art. 250 ust. 2 WE,
uważają, że z chwilą przyjęcia przez Radę wspólnego
stanowiska to ostatnie – a nie wniosek Komisji –
stanowi podstawę dalszej procedury. W związku z tym
Komisja nie może wycofać tekstu, który już do niej
„nie należy”.
DV\684001PL.doc
8/45
każda z takich poprawek musi
ponownie
uzyskać
poparcie
bezwzględnej
większości
posłów.
Sprawozdawca (zwykle ten sam poseł,
który sporządził sprawozdanie do
pierwszego czytania) przygotowuje
projekt „zalecenia”, tzn. sprawozdanie
do drugiego czytania, dla właściwej
komisji (z zasady tej samej komisji,
która była komisją właściwą przy
pierwszym czytaniu).
Projekt zalecenia zawiera poprawki
zaproponowane przez sprawozdawcę.
Dodatkowe poprawki złożyć może
(wyłącznie) dowolny
członek lub
zastępca członka właściwej komisji,
przy czym istnieją pewne ograniczenia
dotyczące rodzaju poprawek, które
mogą być składane na tym etapie (patrz
poniżej). W drugim czytaniu inne
komisje nie przedstawiają opinii.
Właściwa komisja podejmuje decyzje
większością oddanych głosów. Po
głosowaniu we właściwej komisji
zalecenie
jest
rozpatrywane
na
posiedzeniu plenarnym.
Poprawki mogą być składane również
podczas posiedzenia plenarnego, ale
może to uczynić wyłącznie właściwa
komisja, grupa polityczna lub grupa
licząca co najmniej 40 posłów.
Jednakże zarówno na szczeblu komisji,
jak i na posiedzeniu plenarnym
obowiązują
pewne
ograniczenia
dotyczące rodzaju poprawek, które
można składać w drugim czytaniu.
W szczególności, zgodnie z art. 62
Regulaminu PE (patrz załącznik C)
poprawki są dopuszczalne jedynie
w przypadku, gdy ich celem jest:
przywrócenie w całości lub w części
stanowiska
Parlamentu
z pierwszego czytania lub
osiągnięcie kompromisu pomiędzy
stanowiskiem Rady i Parlamentu
lub
zmiana tych elementów wspólnego
stanowiska,
które
nie
zostały
zamieszczone
w
pierwotnym
projekcie lub zostały w nim
zamieszczone w innym brzmieniu
lub
uwzględnienie nowego faktu lub
sytuacji prawnej zaistniałych po
pierwszym czytaniu.
Przewodniczący komisji właściwej na
etapie rozpatrywania w komisjach oraz
przewodniczący Parlamentu na etapie
posiedzeń plenarnych postanawiają
o dopuszczalności
poprawek:
ich
decyzja
jest
ostateczna
(art. 62;
załącznik C).
Przed głosowaniem nad poprawkami
na
posiedzeniu
plenarnym
przewodniczący
Parlamentu
może
poprosić Komisję o wskazanie, czy
będzie ona skłonna je przyjąć. Również
Rada może być zaproszona do
wyrażenia opinii.
Traktat określa wyraźne terminy
w drugim
czytaniu.
PE
musi
przeprowadzić
drugie
czytanie
w terminie trzech miesięcy (czterech,
jeżeli
uzgodniono
przedłużenie
terminu) od chwili zawiadomienia go
o wspólnym
stanowisku.
Po
zakończeniu
drugiego
czytania
w Parlamencie i przekazaniu Radzie
jego stanowiska Rada ma kolejne trzy
miesiące (lub cztery, jeżeli uzgodniono
DV\684001PL.doc
9/45
przedłużenie
terminu)
na
przeprowadzenie drugiego czytania.
W drugim czytaniu Rada może przyjąć
wszystkie
poprawki
z
drugiego
czytania PE – z zasady kwalifikowaną
większością głosów, lecz w trzech
przypadkach
przewidzianych
Traktatem (patrz załącznik D) lub
w razie sprzeciwu Komisji wobec
poprawki Parlamentu (patrz art. 251
ust. 3 WE; załącznik A) wymagana jest
jednomyślność. W takim przypadku akt
zostaje przyjęty.
J e ż e l i Rada
nie
może
przyjąć
wszystkich
poprawek
Parlamentu,
zgodnie z postanowieniami Traktatu
zwołuje się komitet pojednawczy.
GŁÓWNE RÓŻNICE POMIĘDZY PIERWSZYM A DRUGIM CZYTANIEM
Pierwsze
czytanie
brak terminów
wniosek Komisji rozpatrywany jest przez właściwą komisję
i komisje opiniujące
szerokie kryteria dopuszczalności poprawek
Parlament podejmuje decyzję (o przyjęciu, odrzuceniu lub
zmianie
wniosku
Komisji)
zwykłą
większością
głosów
(tzn. większością głosów posłów biorących udział w głosowaniu)
Drugie
czytanie
ścisłe terminy – trzy lub cztery miesiące
wspólne stanowisko rozpatrywane jedynie przez właściwą komisję
ścisłe kryteria dopuszczalności poprawek
Parlament przyjmuje wspólne stanowisko zwykłą większością
głosów, ale odrzuca lub zmienia je bezwzględną większością głosów
(tzn. większością głosów wszystkich posłów do Parlamentu)
Porozumienia osiągnięte w pierwszym i drugim czytaniu
Na mocy traktatu z Amsterdamu
możliwe
stało
się
zamknięcie
procedury legislacyjnej w pierwszym
czytaniu (nie przewidywał tego traktat
z Maastricht). Możliwość tę przewiduje
również Wspólna deklaracja w sprawie
praktycznych
zasad
dotyczących
stosowania procedury współdecyzji
(pełny
tekst
nowej,
zmienionej
wspólnej deklaracji z dnia 13.6.2007 r.
znajduje się w załączniku B), która
stanowi, że „Instytucje współpracują
ze sobą na wszystkich etapach
procedury
współdecyzji
w
celu
możliwie najszerszego uzgodnienia
zajmowanych stanowisk i tym samym
stworzenia,
w
stosownych
przypadkach, warunków do przyjęcia
danego aktu prawnego na wczesnym
etapie procedury”.
W ostatnich latach coraz więcej
porozumień osiągano w pierwszym
czytaniu. W trzech pierwszych latach
obecnej kadencji parlamentarnej (od
lipca 2004 r. do lipca 2007 r.)
125 procedur
współdecyzji
(64% wszystkich
takich
procedur)
zakończono w pierwszym czytaniu,
55 (28%)
w
drugim
czytaniu,
DV\684001PL.doc
10/45
a 16 (8%) w trzecim czytaniu po
postępowaniu
pojednawczym.
Dla
porównania
w
czasie
kadencji
przypadającej na lata 1994-1999
w pierwszym czytaniu zakończono
115 procedur
współdecyzji
(28%),
200 (50%)
w
drugim
czytaniu
i 84 (22%) w trzecim czytaniu po
postępowaniu pojednawczym. Tym
samym procedura współdecyzji stała
się
bardziej
jednolitą
procedurą
obejmującą jedno, dwa lub trzy
czytania.
Rozwój ten pokazuje elastyczność
samej procedury i, co ważniejsze,
większy stopień zaufania i chęci
współpracy ze strony uczestniczących
instytucji. Wyrażane są jednak obawy,
wewnątrz Parlamentu i poza nim,
dotyczące
potencjalnego
braku
przejrzystości
w
nieoficjalnych
negocjacjach
podczas
pierwszego
i drugiego czytania, lecz również braku
demokratycznej legitymizacji i jasności
co
do
odpowiednich
kroków
proceduralnych.
Ogromna
presja
czasowa, aby zakończyć procedurę
w ciągu
sześciu
miesięcy
danej
prezydencji, powoduje zbyt dużą
koncentrację na szybkości negocjacji
kosztem otwartej debaty politycznej
wewnątrz instytucji i pomiędzy nimi
z udziałem ogółu społeczeństwa.
Procedury, jakie należy stosować na
etapie postępowania pojednawczego,
zostały wyraźnie określone w art. 251
traktatu WE (patrz załącznik A) oraz
w Regulaminie Parlamentu (art. 63-65;
patrz załącznik C). Procedury, jakie
należy stosować podczas dążenia do
porozumienia w trakcie pierwszego
i drugiego czytania, są mniej jasne.
W dążeniu do wyjaśnienia sytuacji,
biorąc pod uwagę doświadczenie
nagromadzone na przestrzeni lat,
Konferencja
Przewodniczących
przyjęła zestaw wytycznych zarówno
dla posłów, jak i pracowników
Parlamentu, potwierdzonych przez
Konferencję
Przewodniczących
Komisji,
dotyczących
sposobu
prowadzenia negocjacji i dochodzenia
do
porozumienia
w
pierwszym
i drugim
czytaniu
(pełny
tekst
przedstawiono w ramce). Celem tych
wytycznych
jest
ustanowienie
jednolitego
sposobu
postępowania
wewnątrz Parlamentu w sytuacjach,
gdy
dąży
się
do
osiągnięcia
porozumienia w pierwszym lub drugim
czytaniu,
przy
jednoczesnym
zapewnieniu
maksymalnej
przejrzystości,
efektywności
i legitymizacji całej procedury.
DV\684001PL.doc
11/45
Porozumienia osiągane w pierwszym i drugim czytaniu:
wskazówki dotyczące najlepszej praktyki w Parlamencie
*
Uwagi wstępne
1. Komisje powinny w pełni wykorzystywać możliwości przewidziane w traktatach, dopuszczające
trzy czytania. Podejmując decyzję o dążeniu do osiągnięcia porozumienia w pierwszym lub
drugim czytaniu, należy uwzględnić znaczne zróżnicowanie sytuacji zachodzących na każdym
z tych dwóch etapów. W szczególności dotyczy to zakresu, w jakim Parlament i Rada zdołały
już osiągnąć sformalizowane stanowisko, rodzaju większości wymaganej na posiedzeniu
plenarnym oraz terminów narzuconych w traktatach.
2. Decyzja taka powinna uzyskać szerokie poparcie polityczne, powinna zostać podjęta w sposób
przejrzysty, a następnie zostać ogłoszona w komisji. Powinna być ona uzasadniona względami
priorytetów politycznych, terminami, ryzykiem braku pewności co do przepisów prawnych lub
niekontrowersyjnym charakterem wniosku.
Spotkania z Radą i Komisją
3. Na wszystkich etapach powinna istnieć możliwość niesformalizowanych kontaktów, pod
warunkiem że komisja, koordynatorzy lub sprawozdawcy posiłkowi informowani są
o zaistnieniu oraz treści takich kontaktów. Konkretne negocjacje zazwyczaj nie powinny mieć
miejsca przed przyjęciem przez komisję poprawek w pierwszym lub w drugim czytaniu.
Stanowisko to może później zapewnić mandat dający przedstawicielom komisji podstawę do
prowadzenia negocjacji z Radą i Komisją.
4. O uczestnictwie PE powinni decydować koordynatorzy. Uczestnictwo PE powinno pozwolić na
udzielanie możliwie najpełniejszych informacji wszystkim grupom politycznym wchodzącym
w skład komisji, albo poprzez bezpośredni udział przewodniczącego komisji i/lub
sprawozdawców posiłkowych lub koordynatorów, albo dzięki szybkiemu przekazywaniu
wystarczająco szczegółowych informacji przez sprawozdawcę przewodniczącemu komisji
i sprawozdawcom posiłkowym lub koordynatorom. Koordynatorzy mogą podjąć decyzję
o zaproszeniu do udziału sprawozdawców komisji opiniujących.
5. Jeżeli wymagane są tłumaczenia ustne, należy je zapewnić, zwłaszcza w fazie konkretnych
negocjacji po głosowaniu w komisji.
6. Projekty kompromisowych tekstów przedłożone przez którąkolwiek z instytucji, które mają być
podstawą dyskusji podczas kolejnego posiedzenia, powinny zostać w miarę możliwości
dostarczone z wyprzedzeniem wszystkim negocjatorom.
Dalsze postępowanie po posiedzeniach
7. Sprawozdawca powinien regularnie przekazywać informacje o stanie negocjacji, w razie
potrzeby całej komisji. Wszelkie istotne zmiany stanowiska negocjacyjnego powinny uzyskać
szerokie poparcie polityczne.
8. Należy zachęcać prezydencję Rady do uczestnictwa w posiedzeniach komisji w celu
przedstawienia stanowiska Rady.
9. W przypadku osiągnięcia porozumienia należy poprosić prezydencję Rady o wysłanie do
przewodniczącego komisji pisma potwierdzającego zasadnicze uzgodnienia przyjęte przez Radę,
z załączeniem tekstu.
10. Wszelkie kompromisowe poprawki wynikające z osiągniętego porozumienia powinny zostać
zakomunikowane na piśmie wszystkim członkom komisji. Jeśli komisja nie może ich przyjąć
w celu przedstawienia ich na posiedzeniu plenarnym, powinny zostać one podpisane wspólnie
przez sprawozdawcę oraz sprawozdawców posiłkowych lub koordynatorów w imieniu ich grup
politycznych w celu wykazania, iż poprawki te cieszą się szerokim poparciem.
*
Dnia 28 października 2004 r. Konferencja Przewodniczących Komisji przyjęła zestaw wytycznych, potwierdzonych
przez Konferencję Przewodniczących w dniu 12 listopada 2004 r., dotyczących sposobu prowadzenia negocjacji
i dochodzenia do porozumienia w pierwszym i drugim czytaniu. Celem tych wytycznych jest ustanowienie jednolitego
sposobu postępowania wewnątrz Parlamentu w sytuacjach, gdy dąży się do osiągnięcia porozumienia w pierwszym lub
drugim czytaniu, przy jednoczesnym zapewnieniu maksymalnej przejrzystości, efektywności i legitymizacji całej
procedury. Wytyczne te są przeznaczone zarówno dla posłów, jak i pracowników Parlamentu.
DV\684001PL.doc
12/45
Trzecie czytanie – postępowanie pojednawcze
Postępowanie pojednawcze polega na
bezpośrednich negocjacjach pomiędzy
Parlamentem a Radą – dwiema
instytucjami uczestniczącymi wspólnie
w procedurze legislacyjnej w ramach
komitetu pojednawczego – i ma na celu
osiągnięcie porozumienia w formie
„wspólnego projektu”.
W skład komitetu pojednawczego
wchodzą dwie delegacje: delegacja
Rady składająca się z pojedynczych
przedstawicieli poszczególnych państw
członkowskich (ministrów lub ich
przedstawicieli)
oraz
delegacja
Parlamentu złożona z takiej samej
liczby posłów. Tym samym od dnia
1.1.2007 r.
w
skład
komitetu
pojednawczego wchodzi 54 (27+27)
członków.
Komitet pojednawczy musi zostać
zwołany w terminie sześciu tygodni
(lub ośmiu, w przypadku przedłużenia
terminu) po zakończeniu przez Radę
drugiego
czytania
i
oficjalnym
poinformowaniu Parlamentu, że nie
jest ona w stanie przyjąć wszystkich
jego poprawek z drugiego czytania.
Komitet jest powoływany odrębnie dla
każdego
wniosku
legislacyjnego
wymagającego
postępowania
pojednawczego i ma do swojej
dyspozycji sześć tygodni (lub osiem,
jeżeli
uzgodniono
przedłużenie
terminu), aby osiągnąć całkowite
porozumienie w formie „wspólnego
projektu”. Punktem wyjścia rozważań
komitetu są wspólne stanowiska Rady
i poprawki
z
drugiego
czytania
Parlamentu
1
.
Komisja
także
uczestniczy w pracach komitetu, dążąc
do uzgodnienia stanowisk Parlamentu
i Rady.
Jeśli komitet pojednawczy nie osiągnie
porozumienia albo jeśli Parlament lub
Rada nie zaakceptują „wspólnego
projektu” w trzecim czytaniu, akt
uważa się za nieprzyjęty. W takim
przypadku procedura współdecyzji
może zostać rozpoczęta ponownie
jedynie w wyniku przedstawienia przez
Komisję
nowego
wniosku
legislacyjnego.
DV\684001PL.doc
13/45
GŁÓWNE RÓŻNICE POMIĘDZY PIERWSZYM I DRUGIM CZYTANIEM A TRZECIM CZYTANIEM
Z POSTĘPOWANIEM POJEDNAWCZYM W PARLAMENCIE
Pierwsze i drugie czytanie
Postępowanie pojednawcze i trzecie
czytanie
Główny ciężar odpowiedzialności spoczywa na
zaangażowanych komisjach parlamentarnych
Główny ciężar odpowiedzialności spoczywa na delegacji
Parlamentu do komitetu pojednawczego
Pierwsze czytanie: brak terminów
Drugie czytanie: maksymalnie 4 miesiące dla Parlamentu
i kolejne 4 miesiące (maksymalnie) dla Rady
Postępowanie
pojednawcze
i
trzecie
czytanie:
maksymalnie 24 tygodnie (3 x 8 tygodni), z czego
maksymalnie 8 tygodni poświęconych jest na
postępowanie pojednawcze jako takie
Możliwość zgłaszania poprawek w komisjach i na etapie
posiedzeń plenarnych
Brak możliwości zgłaszania poprawek: zatwierdzenie lub
odrzucenie całości wspólnego projektu w pojedynczym
głosowaniu
Pierwsze czytanie: PE przyjmuje poprawki zwykłą
większością głosów
Drugie czytanie: PE przyjmuje poprawki bezwzględną
większością głosów (co najmniej 393 głosami ze
wszystkich 785 możliwych głosów)
Parlament zatwierdza lub odrzuca wspólny projekt
zwykłą większością głosów w pojedynczym głosowaniu
_____________________________________
1
Jednakże może się zdarzyć, że w celu osiągnięcia porozumienia oraz poszanowania zasad dobrego stanowienia prawa dwie
instytucje uczestniczące wspólnie w procedurze legislacyjnej muszą zmienić postanowienia wspólnego stanowiska, do których PE
nie wprowadził poprawek w drugim czytaniu. Jest to pogląd Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który w pierwszej sprawie
dotyczącej postępowania pojednawczego jako takiego (wyrok ETS z dnia 10.1.2006 r. w sprawie „IATA”) orzekł, że art. 251 traktatu
WE nie zawiera sam w sobie żadnego ograniczenia co do środków, za pomocą których komitet może dążyć do osiągnięcia
porozumienia w sprawie wspólnego projektu. Uzasadniając to orzeczenie, Trybunał stwierdził, że posługując się pojęciem
„pojednawczy”, autorzy Traktatu zamierzali zapewnić tej procedurze skuteczność i przyznać komitetowi pojednawczemu szeroki
zakres uznania. Celem jest zbliżenie stanowisk Parlamentu i Rady na podstawie analizy wszystkich aspektów rozbieżności pomiędzy
tymi dwiema instytucjami.
DV\684001PL.doc
14/45
2.
POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE KROK PO KROKU
Etap w s t ę p n y (drugie czytanie
Parlamentu)
Wyniki
głosowania
Parlamentu
w drugim czytaniu przekazywane są
Radzie. Od momentu ich otrzymania ta
ostatnia ma trzy miesiące (lub cztery,
jeżeli
uzgodniono
przedłużenie
terminu) na zakończenie swojego
drugiego czytania poprzez podjęcie
decyzji, czy może przyjąć wszystkie
poprawki Parlamentu wprowadzone
w drugim czytaniu. W praktyce Rada
nieoficjalnie
informuje
Parlament
o tym, czy może je przyjąć, możliwie
najszybciej – zwykle następuje to
w ciągu kilku dni od momentu
głosowania Parlamentu w drugim
czytaniu. Jeśli Rada nie wyraża zgody
na którąkolwiek z poprawek, należy
zwołać komitet pojednawczy. W takim
przypadku obydwie instytucje jak
najszybciej rozpoczynają negocjacje
w celu
przygotowania
możliwości
osiągnięcia porozumienia w trakcie
postępowania pojednawczego.
W trakcie całej procedury współdecyzji
Rada
podejmuje
decyzje
kwalifikowaną większością głosów,
z wyjątkiem trzech obszarów objętych
następującymi artykułami traktatu WE:
art. 42
(swobodny
przepływ
pracowników), art. 47 ust. 2 (przepisy
dotyczące
osób
prowadzących
działalność na własny rachunek) oraz
art. 151 ust. 5 (środki zachęcające
stosowane w odniesieniu do kultury),
w przypadku których wymagana jest
jednomyślność.
Jednakże
aż
do
momentu
formalnego
zakończenia
etapu drugiego czytania jednomyślność
Rady konieczna jest w celu przyjęcia
jakichkolwiek
poprawek
PE,
w odniesieniu do których Komisja
przedstawiła opinię negatywną.
Powołanie delegacji PE
Delegację PE powołuje się oddzielnie
dla
każdego
postępowania
pojednawczego, innymi słowy –
oddzielnie dla
każdego wniosku
legislacyjnego
wymagającego
postępowania
pojednawczego.
Jej
zadaniem jest reprezentowanie całego
Parlamentu w negocjacjach z Radą
prowadzonych przez niego w trakcie
postępowania
pojednawczego.
Podstawą powołania delegacji jest
art. 64
Regulaminu
PE
(patrz
załącznik C).
W momencie, gdy wiadomo, iż Rada
nie może przyjąć wszystkich poprawek
Parlamentu wprowadzonych w drugim
czytaniu, Sekretariat ds. Postępowania
Pojednawczego
i
Procedury
Współdecyzji („CODE”) rozpoczyna
przygotowania do powołania delegacji
Parlamentu
do
komitetu
pojednawczego. Sekretariat CODE
wspiera delegację Parlamentu w trakcie
całego postępowania pojednawczego
(trzecie czytanie), ściśle współpracując
z
sekretariatami
zaangażowanych
komisji
parlamentarnych
oraz
Wydziałem
Prawnym
Parlamentu,
DV\684001PL.doc
15/45
prawnikami-lingwistami
i
służbą
prasową (rola sekretariatu CODE
została
opisana
szczegółowo
na
str. 29).
Na początku każdej kadencji lub
w przypadku
istotnych
zmian
w ogólnym
składzie
Parlamentu
Konferencja Przewodniczących ustala
polityczny przekrój delegacji tak, aby
odpowiadał on relatywnej sile grup
politycznych. Na podstawie aktualnego
składu
politycznego
Parlamentu,
wynikającego
z
wyborów
przeprowadzonych w czerwcu 2004 r.
i wzrostu ogólnej liczby posłów do 758
po przystąpieniu Bułgarii i Rumunii,
Grupa Europejskiej Partii Ludowej
(Chrześcijańscy
Demokraci)
i Europejskich Demokratów (PPE-DE)
reprezentowana jest w delegacji przez
jedenastu
członków,
Grupa
Socjalistyczna
(PSE)
–
przez
dziewięciu,
Grupa
Porozumienia
Liberałów i Demokratów na rzecz
Europy (ALDE) – przez czterech,
natomiast Grupa Unii na rzecz Europy
Narodów
(UEN),
Grupa
Zielonych/Wolne
Przymierze
Europejskie
(Verts/ALE)
oraz
Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej
Lewicy Europejskiej / Nordycka
Zielona Lewica (GUE/NGL) otrzymują
po jednym miejscu każda
1
.
Trzej wiceprzewodniczący Parlamentu
posiadający specjalne kompetencje
w zakresie
postępowania
pojednawczego wchodzą w skład
każdej delegacji: są oni uwzględnieni
w liczbie członków przypadających na
ich
grupę.
Każdej
delegacji
1
Decyzja Konferencji Przewodniczących z dnia
18 stycznia 2007 r.
przewodniczy
jeden
z
trzech
wiceprzewodniczących: decydują oni
między sobą o tym, kto odpowiada za
określone sprawy, a w rezultacie – kto
przewodniczy
której
delegacji.
Sprawozdawca (sprawozdawcy) oraz
przewodniczący właściwej komisji
parlamentarnej,
również
wliczani
w skład swojej grupy politycznej, są
z urzędu powoływani na członków
delegacji.
Pozostali członkowie delegacji są
powoływani przez każdą z grup
politycznych, a ich nazwiska są
przekazywane
na
piśmie
do
wiadomości sekretariatu. Większość
z nich wchodzi w skład właściwej
komisji lub w skład komisji, które
przygotowały opinię dla komisji
właściwej. Grupy polityczne muszą
także powołać równą liczbę zastępców,
którzy mogą aktywnie uczestniczyć
w pracach delegacji. Grupy polityczne
informują
sekretariat
na
piśmie
o wszelkich zmianach w składzie
delegacji.
Posiedzenie inauguracyjne delegacji
Posiedzenie inauguracyjne delegacji
Parlamentu zazwyczaj odbywa się
w Strasburgu podczas sesji plenarnej
następującej po drugim czytaniu
dotyczącym danego postępowania.
Jednakże uwzględniając dążenie do
ograniczania
liczby
posiedzeń,
posiedzenie inauguracyjne może odbyć
się później, gdy pierwsze sygnały
o reakcji Rady na poprawki Parlamentu
wprowadzone w drugim czytaniu są już
znane i powstaje potrzeba wymiany
poglądów na tematy merytoryczne.
Jeżeli na przykład przewodniczący
DV\684001PL.doc
16/45
delegacji uzna, iż negocjacje z Radą
powinny rozpocząć się niezwłocznie,
lub też w sytuacji, gdy stanowisko
Rady
nie
jest
jeszcze
znane,
posiedzenie
inauguracyjne
bywa
zastępowane
listem
od
przewodniczącego delegacji do jej
członków
(„pisemna
procedura
ustanowienia delegacji”).
Głównym
celem
posiedzenia
inauguracyjnego delegacji Parlamentu
jest udzielenie mandatu jego zespołowi
negocjatorów
–
wiceprzewodniczącemu
jako
przewodniczącemu
delegacji,
przewodniczącemu właściwej komisji
oraz sprawozdawcy/sprawozdawcom –
aby rozpocząć nieformalne negocjacje
z
Radą
w
formie
posiedzeń
trójstronnych
(patrz
informacje
w dalszej
części
dokumentu).
W trakcie posiedzeń inauguracyjnych
dochodzi również często do krótkiej
wymiany poglądów na temat kwestii
merytorycznych, zwłaszcza wówczas,
gdy znane są pierwsze reakcje Rady na
poprawki
wprowadzone
przez
Parlament w drugim czytaniu.
Komisja
jest
obecna
podczas
wszystkich
posiedzeń
delegacji
Parlamentu.
Podczas
posiedzenia
inauguracyjnego oczekuje się, iż jej
przedstawiciele przedstawią i objaśnią
opinię Komisji w kwestii poprawek
wprowadzonych
przez
Parlament
w drugim czytaniu i ewentualnie
poinformują
również
członków
delegacji o znanych im zmianach
sytuacji w Radzie.
Podczas posiedzenia inauguracyjnego
delegacji posłom dostarczany jest
„dokument podstawowy” dotyczący
danego postępowania, który zawiera
pierwotny
wniosek
Komisji,
stanowisko PE z pierwszego czytania,
wspólne stanowisko Rady, poprawki
PE z drugiego czytania oraz opinię
Komisji w sprawie tych poprawek,
jeżeli jest ona dostępna. Dokument ten
można również uzyskać ze strony
internetowej komitetu pojednawczego.
Przed każdym posiedzeniem delegacji
sekretariat przygotowuje notę dla
członków
podsumowującą
cele
posiedzenia,
sytuację
dotyczącą
poprawek, etap negocjacji z Radą oraz
aspekty proceduralne. Po każdym
posiedzeniu
delegacji
sekretariat
sporządza także sumaryczne notatki
z posiedzenia.
Profil językowy delegacji
Prace delegacji prowadzone są zwykle
w językach jej członków. Tłumaczenia
ustne
podczas
posiedzeń
oraz
tłumaczenia pisemne odpowiedniej
dokumentacji
(tj.
„dokumentu
podstawowego”, not dla członków,
„czterokolumnowych
dokumentów
roboczych”
i
tekstów
kompromisowych)
dostępne
są
w językach, którymi posługują się
członkowie delegacji. Mogą one być
także
udostępniane
w
językach
zastępców członków delegacji, jeżeli
grupy polityczne zgłosiły taki wniosek
przed
otwarciem
postępowania
pojednawczego, tzn. w momencie
powoływania członków delegacji.
Rozmowy trójstronne
DV\684001PL.doc
17/45
Gdy
Rada
jest
gotowa
do
przedstawienia swojego stanowiska
w kwestii poprawek PE, nawet jeżeli
formalnie nie zakończyła jeszcze
swojego
drugiego
czytania,
zorganizowane
zostaje
trójstronne
posiedzenie z udziałem Parlamentu,
Rady i Komisji, zwane „trialogiem”.
Parlament reprezentowany jest przez
zespół negocjacyjny PE, któremu
delegacja udzieliła mandatu. Radę
reprezentuje
zastępca
stałego
przedstawiciela lub stały przedstawiciel
(przewodniczący
odpowiednio
COREPER
I
lub
II)
państwa
członkowskiego
aktualnie
sprawującego
prezydencję
(więcej
szczegółów na ten temat w dalszej
części dokumentu, patrz str. 23).
Komisję
Europejską
reprezentuje
właściwa Dyrekcja Generalna. W celu
osiągnięcia
jak
największej
efektywności posiedzeń trójstronnych
liczba
uczestników
posiedzenia
ogranicza
się
do
zespołu
negocjacyjnego
powiększonego
o niezbędny
personel
pomocniczy
(zwykle nie więcej niż 10 osób
z każdej instytucji).
Wszyscy
członkowie
delegacji
Parlamentu
otrzymują
z wyprzedzeniem
do
wiadomości
szczegóły dotyczące każdego trialogu
(czas, uczestnicy oraz miejsce), nawet
jeśli sami nie zostali zaproszeni do
uczestnictwa. Posiedzenia trójstronne
znajdują się także na liście posiedzeń
w Parlamencie w danym dniu oraz na
stronie
internetowej
komitetu
pojednawczego.
Podczas
pierwszego
posiedzenia
trójstronnego
przedstawiciel
prezydencji przedstawia stanowisko
Rady w kwestii poprawek z drugiego
czytania Parlamentu: zazwyczaj Rada
przyjmuje pewne z nich, proponuje
tekst kompromisowy w przypadku
innych i odrzuca pozostałe. Następnie
zespół
negocjacyjny
Parlamentu
ustosunkowuje się do przedstawionego
stanowiska. Każda ze stron wyjaśnia
swoje stanowisko i debata zaczyna się
rozwijać: mogą zostać zaproponowane
nowe
projekty
kompromisowe,
podlegające akceptacji odpowiednich
delegacji.
Trójstronne negocjacje oparte są na
„czterokolumnowym
dokumencie
roboczym”,
który
przedstawia
stanowiska
Parlamentu
i
Rady.
Pierwsza
kolumna
przedstawia
wspólne stanowisko Rady, a druga –
poprawki wprowadzone do niego przez
Parlament w drugim czytaniu. Trzecia
kolumna zawiera odpowiedź Rady na
odpowiednie poprawki Parlamentu –
przyjęcie, odrzucenie lub ewentualnie
tekst
kompromisowy.
Stanowisko
delegacji
Parlamentu
jest
przedstawione w czwartej kolumnie.
Tym samym gdy dwie pierwsze
kolumny nie ulegają zmianie podczas
postępowania pojednawczego, ostatnie
dwie kolumny mogą być wielokrotnie
modyfikowane w miarę postępów
w negocjacjach.
Na
zakończenie
posiedzeń
trójstronnych
uczestnicy
czasami
żądają,
by
prace
związane
ze
sporządzaniem
projektów
zostały
wykonane przez niewielki zespół
roboczy na poziomie „politycznym”
DV\684001PL.doc
18/45
(np. sprawozdawca PE może spotkać
się z przewodniczącym grupy roboczej
Rady i przedstawicielem Komisji) lub
przez urzędników trzech instytucji na
poziomie „technicznym”. Z uwagi na
rosnącą liczbę wymaganych posiedzeń
i ścisłe limity czasowe ustalone
w Traktacie wspomniane spotkania
trójstronne stają się coraz częstsze.
Komisja
jest
często
proszona
o przygotowanie ewentualnych tekstów
kompromisowych
do
przedyskutowania przez poszczególne
delegacje lub podczas kolejnego
posiedzenia trójstronnego.
Wyniki
posiedzeń
trójstronnych
przedstawiane
są
następnie
Parlamentowi
i
Radzie
przez
poszczególnych
negocjatorów
do
zatwierdzenia:
w
razie
potrzeby
organizuje się dalsze posiedzenia
trójstronne lub nieformalne spotkania.
Posiedzenia trójstronne odbywają się
przez cały czas trwania postępowania
pojednawczego, a ich celem jest
rozstrzygnięcie
nierozwiązanych
jeszcze
kwestii
i
przygotowanie
możliwości
osiągnięcia
ogólnego
porozumienia
w
komitecie
pojednawczym.
Zazwyczaj
krótkie
posiedzenie
trójstronne odbywa się tuż przed
posiedzeniem
komitetu
pojednawczego,
a
czasem
samo
posiedzenie komitetu pojednawczego
zostaje
przerwane
w
celu
przeprowadzenia
negocjacji
trójstronnych
celem
wyjaśnienia
sytuacji,
znalezienia
kompromisu
odpowiadającego wszystkim stronom
oraz
uniknięcia
nieporozumień
pomiędzy delegacjami.
Kolejne posiedzenia delegacji PE
Po
pierwszym
posiedzeniu
trójstronnym lub innych nieformalnych
spotkaniach przewodniczący zwołuje
posiedzenie
delegacji
Parlamentu
w celu przedyskutowania wyników
negocjacji. Zgodnie z art. 64 ust. 7
Regulaminu PE obrady delegacji
Parlamentu otwarte są dla wszystkich
osób pracujących w Parlamencie, ale
nie są otwarte dla osób z zewnątrz. Do
uczestnictwa w tych posiedzeniach
formalnie
zapraszane
są
grupy
polityczne,
odpowiednie
służby
Parlamentu oraz Komisji Europejskiej.
Rada
nie
uczestniczy
w
tych
posiedzeniach.
Podczas takich posiedzeń zespół
negocjacyjny
informuje
innych
członków
delegacji
Parlamentu
o wynikach posiedzenia lub posiedzeń
trójstronnych.
Ponadto
delegacja
zazwyczaj otrzymuje zaktualizowane
stanowisko Rady w formie wspólnego
czterokolumnowego
dokumentu
roboczego. Delegacja rozpatruje także
kompromisowe
teksty
przedyskutowane podczas posiedzenia
trójstronnego lub projekty tychże
sporządzone
po
posiedzeniu
trójstronnym.
Przedstawiciele Komisji obecni na
posiedzeniach
mogą
objaśnić
stanowisko Komisji lub udzielić
odpowiedzi
w
przypadku
próśb
o bardziej
szczegółowe
lub
„techniczne” informacje. Mogą oni
także udzielać informacji na temat
DV\684001PL.doc
19/45
posiedzenia
COREPER,
podczas
którego Rada dyskutowała na temat
wyników rozmów trójstronnych.
Głównym celem posiedzeń delegacji
jest aktualizacja mandatu zespołu
negocjacyjnego i przedyskutowanie
ewentualnych
tekstów
kompromisowych. Za ogólną zgodą
wydawana jest zgoda na pewne
poprawki lub projekty kompromisowe.
Jeśli
pewne
kwestie
pozostają
nierozwiązane,
delegacja
udziela
zespołowi negocjacyjnemu instrukcji,
aby kontynuował negocjacje z Radą.
Delegacja Parlamentu podejmuje także
decyzje proceduralne, na przykład czy
zorganizować
kolejne
posiedzenie
trójstronne lub czy można zwołać
komitet pojednawczy, a jeśli tak, to
kiedy.
Posiedzenia delegacji są zwykle
organizowane
niedługo
po
posiedzeniach trójstronnych lub wtedy,
gdy wymaga tego przebieg negocjacji.
Podobnie jak w przypadku posiedzeń
trójstronnych posiedzenie delegacji
zawsze odbywa się przed posiedzeniem
komitetu pojednawczego; jest ono
również
organizowane,
jeśli
posiedzenie komitetu pojednawczego
zostaje
przerwane
w
celu
przeprowadzenia
trójstronnych
negocjacji. Pod koniec postępowania
delegacja formalnie przyjmuje lub
odrzuca
porozumienie
osiągnięte
podczas postępowania pojednawczego.
Delegacja dąży do działania na
zasadzie konsensusu. Jednakże jeśli
konieczne jest głosowanie, wymagana
jest bezwzględna większość głosów (co
najmniej 14).
Komitet pojednawczy
Komitet pojednawczy, składający się
z przedstawicieli
27
państw
członkowskich oraz takiej samej liczby
posłów,
powoływany
jest
przez
przewodniczącego
Rady
w porozumieniu z przewodniczącym
Parlamentu.
Komitet
jest
często
powoływany,
gdy
stanowiska
Parlamentu i Rady są na tyle zbliżone,
że można oczekiwać, iż kwestie
dotychczas nierozstrzygnięte zostaną
rozwiązane. W każdym przypadku
komitet należy zwołać nie później niż
w terminie sześciu tygodni (lub ośmiu,
jeżeli
uzgodniono
przedłużenie
terminu) po zakończeniu drugiego
czytania
Rady,
aby
formalnie
rozpocząć postępowanie pojednawcze.
Następnie komitet ma kolejnych sześć
tygodni (lub osiem, jeżeli uzgodniono
przedłużenie terminu), aby osiągnąć
całkowite porozumienie w formie
wspólnego projektu.
Posiedzenia komitetu pojednawczego
odbywają się zwykle w Brukseli:
Parlament i Rada na przemian pełnią
rolę
gospodarza.
W
oficjalnym
kalendarzu prac Parlamentu pewne
daty
–
oznaczone
kółkiem
–
przeznaczone
są
na
posiedzenia
komitetu pojednawczego, przy czym
posiedzenia
mogą
odbywać
się
w innych terminach, jeżeli Parlament
i Rada wyrażą na to zgodę. Pełne
posiedzenie komitetu pojednawczego
jest zazwyczaj poprzedzone krótkim
posiedzeniem
trójstronnym
i posiedzeniami delegacji.
Wiceprzewodniczący stojący na czele
delegacji
PE
oraz
minister
DV\684001PL.doc
20/45
reprezentujący urzędującą prezydencję
przewodniczą wspólnie posiedzeniom
komitetu pojednawczego. Posiedzenie
zostaje
otwarte
przez
współprzewodniczącego
reprezentującego instytucję, na terenie
której
odbywa
się
posiedzenie.
Komisję
Europejską
reprezentuje
właściwy komisarz.
Podczas jednego posiedzenia komitetu
pojednawczego
porządek
dzienny
może objąć kilka aktów:
Punkty „A” nie są poddawane pod
dyskusję.
Ich
uwzględnienie
w porządku dziennym służy do
formalnego otwarcia postępowania
pojednawczego lub do formalnego
odnotowania
osiągnięcia
porozumienia w ramach posiedzeń
trójstronnych i posiedzeń delegacji.
Główny przedmiot dyskusji stanowi
akt oznaczony jako punkt „B”.
Delegacja Parlamentu uczestnicząca
w
posiedzeniu
jest
delegacją
właściwą w sprawie tego właśnie
aktu.
Głównym narzędziem roboczym jest
wspólny czterokolumnowy dokument
roboczy
przygotowany
przez
sekretariaty
Parlamentu
i
Rady
ds. postępowania
pojednawczego
i przetłumaczony na wszystkie języki
urzędowe. Podzielony jest on na dwie
części: „Część A: poprawki, co do
których
osiągnięto
porozumienie
(wymagające ogólnej zgody)” oraz
„Część B: poprawki, w przypadku
których nadal należy dążyć do
porozumienia”. Dyskusja ogranicza się
zazwyczaj do tych nierozstrzygniętych
kwestii. Zapewnione są tłumaczenia
ustne na wszystkie języki urzędowe
i ze wszystkich języków urzędowych.
Komisja
może
być
poproszona
o przedstawienie propozycji tekstów
kompromisowych,
aby
ułatwić
porozumienie. Ponadto czasami jako
narzędzie do osiągnięcia porozumienia
wykorzystuje się również deklaracje
jednej z instytucji lub większej ich
liczby bądź badania, które mają zostać
przeprowadzone przez Komisję.
Jeżeli wydaje się, iż porozumienie jest
już bliskie, posiedzenia komitetu
pojednawczego zazwyczaj wyznacza
się tak, aby zaczynały się późnym
popołudniem lub wczesnym wieczorem
– mogą one trwać do północy.
Jeśli osiągnięcie porozumienia podczas
pierwszego posiedzenia jest mało
prawdopodobne,
można
zwołać
dowolną liczbę kolejnych posiedzeń
w określonym Traktatem okresie 6-
8 tygodni
przewidzianym
na
osiągnięcie porozumienia.
Jeśli obu instytucjom nie uda się
osiągnąć porozumienia w komitecie
pojednawczym, cały projekt upada. Od
roku 1999 nie zdarzyło się jednak, aby
delegacjom Parlamentu i Rady nie
udało się osiągnąć porozumienia
w komitecie pojednawczym.
Po
postępowaniu
pojednawczym
zakończonym sukcesem Parlament,
Rada oraz Komisja zwołują zazwyczaj
wspólną
konferencję
prasową
–
natychmiast
po
zakończeniu
posiedzenia, jeśli jest to dogodny
moment, lub następnego dnia – aby
ogłosić, iż osiągnięto porozumienie
DV\684001PL.doc
21/45
i przedstawić rezultaty mediom. Jeśli
z jakiejś
przyczyny
wspólna
konferencja prasowa jest niemożliwa,
zespół negocjacyjny Parlamentu może
zwołać osobną konferencję prasową.
Wspólny projekt uzgodniony w ramach
postępowania
pojednawczego
ogłaszany jest w wersji tymczasowej
w jednym
języku
na
stronie
internetowej Parlamentu (przy czym
tekst ten podlega prawnej i językowej
weryfikacji), możliwie najszybciej po
zakończeniu negocjacji, co umożliwia
społeczeństwu oraz przedstawicielom
instytucji
dokonanie
oceny
osiągniętych rezultatów.
Łącze do tej strony znajduje się
poniżej:
http://www.europarl.europa.eu/code/de
fault_en.htm
.
Po każdym posiedzeniu komitetu
pojednawczego członkowie delegacji
otrzymują notę podsumowującą wyniki
posiedzenia.
Po
posiedzeniu
komitetu
pojednawczego
Porozumienie osiągnięte w ramach
komitetu pojednawczego musi zostać
potwierdzone
przez
pełen
skład
Parlamentu oraz przez Radę Ministrów.
Obie instytucje głosują osobno nad
wspólnym projektem w jego obecnej
formie, bez możliwości dokonywania
jakichkolwiek dalszych poprawek.
Po
postępowaniu
pojednawczym
zakończonym sukcesem na podstawie
wspólnego dokumentu roboczego oraz
wszelkich modyfikacji uzgodnionych
w
trakcie
postępowania
przygotowywana
jest
propozycja
wspólnego
projektu
(zwana
„PE-CONS”). Najpierw ustala się jej
brzmienie
w
jednym
języku,
a następnie jest ona tłumaczona na inne
języki
urzędowe.
Propozycja
wspólnego projektu w języku oryginału
przesyłana jest członkom delegacji.
Po sfinalizowaniu wspólnego projektu
przez sekretariaty ds. postępowania
pojednawczego oraz służby prawno-
lingwistyczne Parlamentu i Rady
współprzewodniczący
komitetu
pojednawczego wysyłają go wraz
z pismem
przewodnim
do
przewodniczącego Parlamentu oraz do
urzędującego przewodniczącego Rady.
Wszelkie deklaracje obu instytucji są
załączane do tego pisma.
Od
momentu
podpisania
pisma
przewodniego
zatwierdzającego
wspólny projekt obie instytucje mają
sześć tygodni (lub osiem, jeżeli
uzgodniono przedłużenie terminu) na
przyjęcie aktu legislacyjnego, bez
żadnej możliwości wprowadzania do
niego dalszych poprawek (art. 65
Regulaminu PE; patrz załącznik C).
W tym czasie członkowie delegacji
Parlamentu otrzymują do wiadomości
sfinalizowany
wspólny
projekt
w swoich
językach
wraz
ze
sprawozdaniem
nakreślającym
poszczególne
etapy
i
rezultaty
postępowania
pojednawczego.
Sprawozdanie
zawiera
zapis
głosowania delegacji w momencie
zakończenia
postępowania
pojednawczego. Końcowy wspólny
DV\684001PL.doc
22/45
projekt, sprawozdanie sporządzone
przez sprawozdawcę z upoważnienia
przewodniczącego delegacji, pismo
przewodnie oraz wszelkie deklaracje
obu instytucji są następnie przesyłane
służbom Parlamentu ds. posiedzeń
plenarnych
(Dyrekcji
Generalnej
ds. Urzędu Przewodniczącego). W tym
momencie wszystkie wersje językowe
tekstu porozumienia opublikowane są
na stronie internetowej Parlamentu
Europejskiego.
Głosowanie nad wspólnym projektem
poprzedza debata na posiedzeniu
plenarnym na temat wyniku negocjacji
i porozumienia osiągniętego z Radą.
Debata ta zwykle rozpoczyna się
oświadczeniem
sprawozdawcy,
a czasami – wiceprzewodniczącego
stojącego na czele delegacji. Następnie
Parlament na posiedzeniu plenarnym
głosuje nad wspólnym projektem. Do
jego przyjęcia wymagana jest zwykła
większość
oddanych
głosów;
w przypadku jej nieuzyskania projekt
zostaje odrzucony. Od roku 1999
jedynie
2 porozumienia
ze
102
(sytuacja w lipcu 2007 r.) osiągniętych
w
ramach
postępowania
pojednawczego nie zdołały uzyskać
większości w głosowaniu plenarnym
na etapie trzeciego czytania.
W sytuacji, gdy komitet pojednawczy
nie zdoła osiągnąć porozumienia,
Regulamin
stanowi,
iż
wiceprzewodniczący stojący na czele
delegacji wygłasza oświadczenie na
posiedzeniu plenarnym, po czym
następuje debata.
Wspólny projekt musi także zostać
przyjęty przez Radę, która zazwyczaj
preferuje
termin
głosowania
przypadający po trzecim czytaniu
Parlamentu. Rada podejmuje decyzję
większością kwalifikowaną. Jak dotąd
Rada nigdy nie odrzuciła porozumienia
osiągniętego w ramach postępowania
pojednawczego.
Tym samym zanim wspólny projekt
uzyska status aktu prawodawczego,
musi zostać przyjęty zarówno przez
Parlament, jak i przez Radę. Jeżeli
jedna z tych instytucji odrzuci wspólny
projekt,
następuje
zakończenie
procedury legislacyjnej – może ona
zostać ponownie rozpoczęta jedynie
wraz z nowym wnioskiem Komisji
1
.
Po trzecim czytaniu zakończonym
powodzeniem w obu instytucjach
przewodniczący Parlamentu i Rady
muszą podpisać przyjęty wspólny
projekt.
Podczas
podpisywania
pierwszego aktu tego typu, dnia
23 marca 1994 r., uzgodniono, iż takie
akty legislacyjne będą określane
terminem „LEX”. Określenie to odnosi
się również do aktów objętych
procedurą współdecyzji przyjętych
w pierwszym i drugim czytaniu.
1
Za przykład może tu posłużyć wniosek dotyczący
dyrektywy w sprawie „przejęć” (sprawozdanie
Lehnego). Po odrzuceniu przez Parlament na
posiedzeniu plenarnym w lipcu 2001 r. porozumienia
osiągniętego w trakcie postępowania pojednawczego
(wynikiem głosowania była równa liczba głosów:
273 głosy za i 273 przeciw) Komisja w lutym 2003 r.
przedstawiła nowy wniosek, który doprowadził do
osiągnięcia w marcu 2004 r. porozumienia pomiędzy
Parlamentem a Radą, przyjęty następnie w pierwszym
czytaniu. Z drugiej strony po odrzuceniu przez
Parlament w listopadzie 2003 r. porozumienia
osiągniętego w trakcie postępowania pojednawczego
dotyczącego dyrektywy w sprawie dostępu do rynku
usług portowych (sprawozdanie Jarzembowskiego)
w grudniu 2005 r. Parlament w pierwszym czytaniu
ponownie odrzucił nowy wniosek przedstawiony przez
Komisję w 2004 r. Ostatecznie Komisja wycofała swój
wniosek.
DV\684001PL.doc
23/45
Od lutego 2004 r. przewodniczący obu
instytucji
podpisywali
teksty
z kategorii
LEX
wspólnie,
na
plenarnych sesjach w Strasburgu.
Ponadto od października 2006 r.
obydwie instytucje podpisują wybrane
teksty z kategorii LEX w obecności
mediów. Czynność składania podpisów
(pod aktami prawnymi takimi jak
dyrektywa
usługowa
lub
rozporządzenie w sprawie REACH)
służy zwróceniu uwagi na znaczenie
prawodawstwa wspólnotowego dla
codziennego życia obywateli, a także
podkreśla rolę Parlamentu i Rady jako
instytucji
współuczestniczących
w procedurach legislacyjnych, które na
równych prawach stanowią przepisy.
Po podpisaniu akty te są publikowane
w
Dzienniku
Urzędowym,
wraz
z wszelkimi odnoszącymi się do nich
deklaracjami.
DV\684001PL.doc
24/45
3.
NASI PARTNERZY: Z KIM NEGOCJUJE DELEGACJA PE?
Delegacja Rady
Delegacja
Rady
składa
się
z przedstawicieli
państw
członkowskich będących normalnie
Zastępcami Stałych Przedstawicieli
(COREPER I) każdego z państw
członkowskich. W ciągu ostatnich lat
procedurze
współdecyzji
zaczął
podlegać szereg obszarów polityki
w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości
i spraw wewnętrznych („trzeci filar”;
patrz
załącznik
D).
W
takich
przypadkach delegacja Rady składa się
ze Stałych Przedstawicieli państw
członkowskich
(COREPER
II).
Podczas
posiedzeń
komitetu
pojednawczego minister lub sekretarz
stanu
reprezentuje
państwo
członkowskie sprawujące prezydencję.
Osoba
ta
współprzewodniczy
komitetowi
wraz
z wiceprzewodniczącym
Parlamentu,
który stoi na czele delegacji PE.
Urzędująca
prezydencja
Rady
reprezentuje Radę we wszystkich
kontaktach z Parlamentem. W praktyce
głównymi aktorami są urzędujący
przewodniczący COREPER I lub II
oraz przewodniczący właściwej grupy
roboczej Rady.
Biuro ds. Procedury Współdecyzji
Sekretariatu
Generalnego
Rady
wspomaga delegację Rady. Odpowiada
ono za koordynację stosunków Rady
z Parlamentem
w
kwestiach
dotyczących spraw objętych procedurą
współdecyzji, a w szczególności za
postępowania pojednawcze.
Komisja
Przedstawiciele Komisji są zwykle
zapraszani
do
uczestnictwa
we
wszystkich posiedzeniach delegacji
Parlamentu oraz w posiedzeniach
COREPER. Uczestniczą oni także
w negocjacjach trójstronnych oraz są
obecni podczas posiedzeń komitetu
pojednawczego.
Właściwy
komisarz
uczestniczy
w formalnych posiedzeniach komitetu
pojednawczego oraz w posiedzeniach
trójstronnych i posiedzeniach delegacji,
które odbywają się tuż przed lub na
marginesie
posiedzeń
komitetu
pojednawczego.
Podczas
innych
posiedzeń
trójstronnych oraz posiedzeń delegacji
Parlamentu
Komisję
reprezentuje
właściwy Dyrektor Generalny lub
jego/jej
przedstawiciel,
wspierany
przez Sekretariat Generalny Komisji,
łącznie z jej Biurem ds. Procedury
Współdecyzji oraz jej Służbą Prawną.
Obecność Komisji podczas wszystkich
oficjalnych i nieoficjalnych posiedzeń
odbywających
się
w
ramach
postępowania
pojednawczego
jest
konieczna, by mogła spełniać ona rolę
przypisaną jej w art. 251 ust. 4 traktatu
WE, tzn. aby mogła podjąć „wszelkie
niezbędne inicjatywy na rzecz zbliżenia
stanowisk Parlamentu Europejskiego
i Rady”. Tym samym nawet jeśli
formalnie Komisja nie ma wiążącego
głosu
na
etapie
postępowania
pojednawczego, jej rola jako organu
umożliwiającego negocjacje pomiędzy
DV\684001PL.doc
25/45
dwoma
organami
władzy
ustawodawczej (Radą i Parlamentem)
jest bardzo ważna.
DV\684001PL.doc
26/45
4.
PUBLICZNY DOSTĘP DO DOKUMENTACJI
Publiczny
dostęp
do
większości
dokumentów związanych z aktami
legislacyjnymi będącymi przedmiotem
postępowania pojednawczego możliwy
jest
poprzez
stronę
internetową
dotyczącą tego postępowania:
http://www.europarl.europa.eu/code/de
fault_en.htm
.
Dokumenty te obejmują miesięczne
sprawozdania na temat postępowania
pojednawczego (biuletyn dotyczący
procedury współdecyzji – „Codecision
Newsletter”),
wspólne
projekty
przyjęte przez komitet pojednawczy
oraz sprawozdania przeznaczone do
trzeciego czytania.
Jedynymi
dokumentami,
które
pozostają
poufne
podczas
postępowania
pojednawczego,
są
wspólne czterokolumnowe dokumenty
robocze, w których każda z instytucji
przedstawia swoją odpowiedź na
stanowisko drugiej strony, w miarę jak
postępowanie pojednawcze się rozwija.
Zaraz po zakończeniu postępowania
pojednawczego
dokumenty
są
udostępniane bezpośrednio w rejestrze
Parlamentu.
Dokumenty
można
również uzyskać wcześniej na żądanie,
w
trakcie
postępowania
pojednawczego, pod warunkiem, iż
zgodzą się na to obie instytucje.
Strona internetowa PE dotycząca
komitetu pojednawczego, dostępna
w języku angielskim i francuskim,
zawiera
informacje
na
temat
postępowań
pojednawczych
oraz
wszelkie opublikowane dokumenty
z zakresu
procedury
współdecyzji
odnoszące
się
do
aktów
przyjmowanych
w
ramach
postępowania
pojednawczego
we
wszystkich
językach
urzędowych.
KOMITET POJEDNAWCZY
Postępowanie pojednawcze stanowi trzeci i końcowy etap procedury
współdecyzji
DV\684001PL.doc
27/45
5.
PROCEDURA WSPÓŁDECYZJI NA MOCY TRAKTATU
REFORMUJĄCEGO
Dnia 22 czerwca 2007 r. szefowie
państw i rządów ustalili zasady
„traktatu reformującego”, który będzie
następcą
nieprzyjętego
„traktatu
konstytucyjnego”.
Jesienią
2007 r.
zwołana
zostania
Konferencja
Międzyrządowa (IGC 2007), której
zadaniem będzie ukończenie tekstu
traktatu
reformującego
możliwie
najszybciej, a w każdym razie do końca
2007 r., aby zapewnić wystarczający
czas na ratyfikowanie nowego traktatu
przed wyborami do PE w czerwcu
2009 r.
W zależności od sukcesu ratyfikacji
traktatu
reformującego
procedura
współdecyzji wkroczy w nową erę,
ponieważ
prawdopodobnie
zdecydowana większość postanowień
traktatu konstytucyjnego dotyczących
procedury współdecyzji znajdzie się
w nowym traktacie. W rezultacie
procedura współdecyzji stanie się
zasadą stanowienia prawa na szczeblu
wspólnotowym. W przyszłości prawie
wszystkie kluczowe obszary polityki
Unii będą podlegać tej procedurze
legislacyjnej, przy czym Rada będzie
głosować większością kwalifikowaną.
Jednakże obszary dotyczące porządku
konstytucyjnego
państw
członkowskich (takie jak obywatelstwo
europejskie), obszary drażliwe (podatki
lub pewne aspekty polityki społecznej),
obszary uznawane za należące do
kompetencji władzy wykonawczej oraz
polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
będą stanowić wyjątki od tej zasady.
W szczególności traktat reformujący
prawdopodobnie stworzy kilka nowych
obszarów działań Wspólnoty, takich
jak inicjatywa obywatelska, pomoc
humanitarna,
europejska
polityka
przestrzeni kosmicznej, współpraca
sądowa
w
sprawach
cywilnych
o skutkach
transgranicznych
oraz
integracja społeczna obywateli państw
trzecich.
Pewne podstawy prawne dotyczące
Europejskiego Banku Centralnego oraz
Europejskiego
Systemu
Banków
Centralnych, funduszy strukturalnych
i Funduszu Spójności, które obecnie
podlegają procedurze zgody, także
zostaną objęte procedurą współdecyzji.
Procedura współdecyzji rozciągnie się
także na pewne obszary objęte obecnie
procedurą konsultacji. Dotyczy to
całego szeregu podstaw prawnych
w obszarze sprawiedliwości i spraw
wewnętrznych, np. agencji Eurojust
i Europol,
pewnych
aspektów
współpracy
policyjnej,
kontroli
granicznej, azylu i imigracji.
Ukończenie procesu tworzenia rynku
wewnętrznego w obszarze energii,
pewne aspekty konkurencji oraz
wspólnorynkowa organizacja wspólnej
polityki rolnej i polityki rybołówstwa,
a
także
ochrona
własności
intelektualnej będą także podlegać
procedurze współdecyzji. Podobnie
stanie się w przypadku pewnych
obszarów,
w
których
Parlament
obecnie
nie
posiada
żadnych
kompetencji, takich jak przepływ
kapitału do lub z krajów trzecich oraz
wspólna polityka handlowa.
DV\684001PL.doc
28/45
6.
SEKRETARIAT DS. POSTĘPOWANIA POJEDNAWCZEGO
I PROCEDURY WSPÓŁDECYZJI
Rola
W trakcie postępowania pojednawczego posłowie wspomagani są przez Sekretariat
ds. Postępowania Pojednawczego i Procedury Współdecyzji, którego rola została określona
w następujący sposób:
udzielanie pomocy i rady trzem wiceprzewodniczącym odpowiedzialnym za
postępowanie pojednawcze;
przygotowanie, zorganizowanie i śledzenie wszystkich posiedzeń związanych
z postępowaniem pojednawczym (posiedzenia delegacji Parlamentu, posiedzenia
trójstronne oraz posiedzenia komitetu pojednawczego);
wspieranie sprawozdawców i przewodniczących komisji w trakcie postępowania
pojednawczego,
zwłaszcza
poprzez
przygotowywanie
projektów
tekstów
kompromisowych oraz sprawozdań na posiedzenia plenarne;
kontaktowanie się z parlamentarnym zespołem prawników-lingwistów w celu
zapewnienia prawno-językowej weryfikacji tekstów będących wynikiem postępowania
pojednawczego;
odpowiadanie na pytania dotyczące problemów proceduralnych i strategicznych
w kwestiach „horyzontalnych” pojawiających się w trakcie procedury współdecyzji;
śledzenie rozwoju aktów legislacyjnych podlegających procedurze współdecyzji, między
innymi poprzez udział w posiedzeniach komisji i posiedzeniach trójstronnych z Radą
i Komisją;
utrzymywanie i rozwijanie kontaktów z analogicznymi służbami w Radzie i Komisji;
koordynowanie procedury podpisywania tekstów będących wynikiem procedury
współdecyzji przez przewodniczącego Parlamentu i publikacji tych tekstów
w Dzienniku Urzędowym;
zapewnienie aktualnych informacji na temat aktów legislacyjnych przyjętych w trybie
postępowania pojednawczego oraz ogólnie w ramach procedury współdecyzji, na
przykład poprzez publikację comiesięcznego biuletynu oraz prowadzenie strony
internetowej;
wnoszenie wkładu w szkolenia wewnątrz i na zewnątrz instytucji;
organizowanie regularnych warsztatów z zakresu procedury współdecyzji stanowiących
nieoficjalne forum wymiany poglądów na ogólne kwestie mające znaczenie dla
procedury współdecyzji.
DV\684001PL.doc
29/45
SEKRETARIAT DS. POSTĘPOWANIA POJEDNAWCZEGO I PROCEDURY
WSPÓŁDECYZJI
Sekretariat ds. Postępowania Pojednawczego i Procedury Współdecyzji (CODE), którego
urzędującym dyrektorem jest Els VANDENBOSCH, jest częścią Dyrekcji E w ramach Dyrekcji
Generalnej ds. Polityk Wewnętrznych. Sekretariat pracuje w następującym składzie:
Numer
wewn.
Bruksela
Pokój
Numer
wewn.
Strasburg
Pokój
Kierownik zespołu
Klaus BAIER
44873
ATR 08K018
74369
M01024
Pracownicy administracyjni /
obsługa sekretarska
Nikos TZIORKAS
42341
ATR 08K052
74357
M01027
Sarah BLAU
32504
ATR 08K033
74676
M01026
Christian MAURIN DE FARINA
42787
ATR 08K035
73041
M01028
Katrin HUBER
44692
ATR 08K054
73342
M01021
Kirsti PAAKKOLA
46274
ATR 08K050
74083
M01023
Jolanta RUŅĢEVICA
40634
ATR 08K016
72545
M01025
Marika SULANKO
42594
ATR 08K058
M01025
Helene WIIK ÖMAN
42889
ATR 08K037
64452
M01022
Pomoc
Chantal LEFORT
43807
ATR 08K015
77097
M01023
Pantelis KARAGOUNIS
43492
ATR 08K031
72544
M01022
Faks Bruksela:
+ 32 2 28 49177
Faks Strasburg: + 33 3 881 73204
Dyrektor / Sekretarka
Els VANDENBOSCH
42736
ATR 03K029
73679
SDM G06019
Alexandra SALZER
32823
ATR 03K031
74757
SDM G06020
Faks Bruksela:
+ 32 2 28 46912
Faks Strasburg:
+ 33 3 881 76719
DV\684001PL.doc
30/45
Załączniki
Załącznik A. Art. 251 traktatu WE
1. W przypadku gdy w niniejszym Traktacie czyni się odwołanie do niniejszego
artykułu w celu przyjęcia aktu, stosowana jest następująca procedura.
2. Komisja przedstawia projekt Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną po uzyskaniu opinii Parlamentu
Europejskiego,
-
jeśli przyjmuje wszystkie poprawki zawarte w opinii Parlamentu Europejskiego,
może uchwalić akt zmieniony w ten sposób;
-
jeśli Parlament Europejski nie proponuje żadnej poprawki, może uchwalić
projektowany akt;
-
w innych przypadkach uchwala wspólne stanowisko i przekazuje je
Parlamentowi Europejskiemu. Rada informuje w pełni Parlament Europejski
o powodach, które doprowadziły ją do uchwalenia wspólnego stanowiska.
Komisja informuje w pełni Parlament Europejski o swoim stanowisku.
Jeśli w terminie trzech miesięcy od tego przekazania Parlament Europejski:
a) zatwierdzi wspólne stanowisko lub nie wypowiada się, dany akt uważa się za
uchwalony zgodnie z tym wspólnym stanowiskiem;
b) odrzuci bezwzględną większością głosów swoich członków wspólne stanowisko,
projektowany akt uważa się za nieprzyjęty;
c) zaproponuje bezwzględną większością swoich członków poprawki do wspólnego
stanowiska, zmieniony tekst jest przesyłany do Rady i Komisji, która wydaje
opinię w przedmiocie tych poprawek.
3. Jeśli w terminie trzech miesięcy od otrzymania poprawek Parlamentu
Europejskiego Rada, stanowiąc większością kwalifikowaną, przyjmuje wszystkie
te poprawki, akt uważa się za uchwalony w postaci wspólnego stanowiska
zmienionego w ten sposób; jednakże Rada stanowi jednomyślnie w sprawie
poprawek, które stały się przedmiotem negatywnej opinii Komisji. Jeśli Rada nie
przyjmie wszystkich poprawek, przewodniczący Rady w porozumieniu
DV\684001PL.doc
31/45
z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego zwołuje komitet pojednawczy
w terminie sześciu tygodni.
4. Komitet pojednawczy, w którego skład wchodzą członkowie Rady lub ich
przedstawiciele oraz taka sama liczba przedstawicieli Parlamentu Europejskiego,
ma za zadanie doprowadzić do porozumienia w sprawie wspólnego projektu
większością kwalifikowaną członków Rady lub ich przedstawicieli oraz
większością głosów przedstawicieli Parlamentu Europejskiego. Komisja
uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie niezbędne
inicjatywy na rzecz zbliżenia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady.
W celu wywiązania się z tego zadania komitet pojednawczy analizuje wspólne
stanowisko na podstawie poprawek zgłoszonych przez Parlament Europejski.
5. Jeśli w terminie sześciu tygodni od jego zwołania komitet pojednawczy zatwierdzi
wspólny projekt, Parlament Europejski i Rada mają termin sześciu tygodni od
tego zatwierdzenia na uchwalenie danego aktu zgodnie ze wspólnym projektem,
jeśli chodzi o Parlament Europejski – bezwzględną większością oddanych
głosów, a jeśli chodzi o Radę – większością kwalifikowaną. Jeżeli jedna z tych
dwóch instytucji nie zatwierdzi proponowanego aktu w przewidzianym terminie,
uważa się go za nieprzyjęty.
6. W przypadku gdy komitet pojednawczy nie zatwierdzi wspólnego projektu,
proponowany akt uważa się za nieprzyjęty.
7. Terminy trzech miesięcy i sześciu tygodni przewidziane w niniejszym artykule są
przedłużone najwyżej, odpowiednio, o miesiąc i o dwa tygodnie, z inicjatywy
Parlamentu Europejskiego lub Rady.
DV\684001PL.doc
32/45
Załącznik B.
PARLAMENT EUROPEJSKI
RADA
KOMISJA
WSPÓLNA DEKLARACJA W SPRAWIE PRAKTYCZNYCH ZASAD DOTYCZĄCYCH
STOSOWANIA PROCEDURY WSPÓŁDECYZJI (ART. 251 TRAKTATU WE)
ZASADY OGÓLNE
1. Parlament Europejski, Rada i Komisja,
zwane dalej wspólnie „instytucjami” zwracają
uwagę na fakt, że sprawdziła się obecna
praktyka kontaktów między prezydencją
Rady,
Komisją
i
przewodniczącymi
właściwych komisji lub sprawozdawcami
Parlamentu Europejskiego oraz oboma
przewodniczącymi komitetu pojednawczego.
2. Instytucje potwierdzają, że należy nadal
zachęcać do stosowania tej praktyki, która
wykształciła się na wszystkich etapach
procedury
współdecyzji.
Instytucje
zobowiązują się do zbadania stosowanych
przez siebie metod pracy, tak aby jeszcze
efektywniej
wykorzystać
pełen
zakres
procedury
współdecyzji
ustanowionej
Traktatem WE.
3. Niniejsza wspólna deklaracja wyjaśnia te
metody pracy oraz zasady ich stosowania
w praktyce.
Stanowi
ona
uzupełnienie
Porozumienia
międzyinstytucjonalnego
w sprawie lepszego stanowienia prawa
1
,
a w szczególności tych jego postanowień,
które dotyczą procedury współdecyzji.
Instytucje zobowiązują się do pełnej realizacji
takich zobowiązań, zgodnie z zasadami
przejrzystości,
demokratycznej
kontroli
i skuteczności. W związku z tym instytucje
powinny przykładać szczególną wagę do
postępów w zakresie uproszczenia wniosków
1
Dz.U. C 321 z 31.12.2003, str. 1.
legislacyjnych, przy czym działania te muszą
pozostawać w zgodzie ze wspólnotowym
dorobkiem prawnym.
4. Instytucje współpracują ze sobą w dobrej
wierze na wszystkich etapach procedury
współdecyzji w celu możliwie najszerszego
uzgodnienia zajmowanych stanowisk i tym
samym
stworzenia,
w
stosownych
przypadkach, warunków do przyjęcia danego
aktu
prawnego
na
wczesnym
etapie
procedury.
5. W tym celu instytucje współdziałają
w ramach
kontaktów
na
szczeblu
międzyinstytucjonalnym,
tak
aby
monitorować postępy prac i analizować
stopień zbliżenia stanowisk na wszystkich
etapach procedury współdecyzji.
6. Instytucje zobowiązują się zgodnie ze
swoimi regulaminami wewnętrznymi do
regularnej wymiany informacji na temat
postępów prac nad aktami prawnymi
przyjmowanymi
w
ramach
procedury
współdecyzji. Zapewniają one, aby ich
odpowiednie harmonogramy prac były
możliwie najszerzej koordynowane w celu
ułatwienia spójnej i zbieżnej realizacji
procedur. W związku z tym instytucje będą
dążyć
do
ustalenia
orientacyjnego
harmonogramu
zakończenia
kolejnych
etapów prowadzących do ostatecznego
przyjęcia
poszczególnych
wniosków
legislacyjnych,
równocześnie
w
pełni
DV\684001PL.doc
33/45
uwzględniając polityczny charakter procesu
decyzyjnego.
7.
Współpraca
między
instytucjami
w kontekście
procedury
współdecyzji
przybiera
często
formę
trójstronnych
posiedzeń. System takich posiedzeń już
okazał się skuteczny i elastyczny, znacząco
zwiększając
możliwości
osiągnięcia
porozumienia na etapie pierwszego i drugiego
czytania, a także ułatwiając przygotowanie
prac komitetu pojednawczego.
8. Takie posiedzenia trójstronne odbywają się
zazwyczaj na zasadach nieformalnych. Mogą
one być organizowane na wszystkich etapach
procedury oraz z udziałem przedstawicieli
różnych
szczebli,
w
zależności
od
przewidzianej debaty. Każda instytucja
zgodnie
ze
swoim
regulaminem
wewnętrznym
wyznaczy
swoich
przedstawicieli na każde posiedzenie, określi
swój
mandat
negocjacyjny
oraz
z odpowiednim wyprzedzeniem poinformuje
pozostałe
instytucje
o
ustaleniach
dotyczących posiedzenia.
9. W zakresie, w jakim jest to możliwe,
wszelkie projekty tekstów kompromisowych
przedłożone w celu omówienia na jednym
z kolejnych posiedzeń przekazywane są
z wyprzedzeniem wszystkim uczestnikom.
Aby zwiększyć przejrzystość, należy w miarę
możliwości informować o trójstronnych
posiedzeniach
odbywających
się
w Parlamencie Europejskim i Radzie.
10. Prezydencja Rady będzie starała się
uczestniczyć
w
posiedzeniach
komisji
parlamentarnych.
W
odpowiednich
przypadkach rozpatrzy ona wnikliwie każdy
wniosek o przekazanie informacji na temat
stanowiska Rady.
PIERWSZE CZYTANIE
11. Instytucje współpracują ze sobą w dobrej
wierze w celu możliwie najszerszego
uzgodnienia zajmowanych stanowisk, tak aby
tam, gdzie jest to możliwe, akty prawne
mogły zostać przyjęte w pierwszym czytaniu.
Porozumienie
na
etapie
pierwszego
czytania w Parlamencie Europejskim
12. W celu ułatwienia przebiegu prac
w pierwszym czytaniu nawiązywane są
odpowiednie kontakty.
13. Komisja ułatwia takie kontakty oraz
w sposób
konstruktywny
korzysta
z przysługującego jej prawa inicjatywy w celu
uzgodnienia
stanowisk
Parlamentu
Europejskiego i Rady, przy należytym
uwzględnieniu
równowagi
międzyinstytucjonalnej oraz roli powierzonej
Komisji na mocy Traktatu.
14. W przypadku osiągnięcia porozumienia
w efekcie nieformalnych negocjacji w ramach
posiedzeń
trójstronnych
przewodniczący
COREPER-u
przekazuje
w
piśmie
skierowanym
do
przewodniczącego
właściwej
komisji
parlamentarnej
szczegółowe informacje na temat treści
porozumienia, w formie poprawek do
wniosku Komisji. W piśmie tym należy
zaznaczyć, że Rada zamierza zaakceptować
takie zmiany, z zastrzeżeniem weryfikacji
prawno-lingwistycznej, o ile zostaną one
zatwierdzone w głosowaniu na posiedzeniu
plenarnym. Kopię tego pisma przekazuje się
Komisji.
15. W takiej sytuacji, jeżeli prawdopodobne
jest przyjęcie aktu prawnego w pierwszym
czytaniu, powinno się jak najszybciej
przedstawić informacje na temat woli
zawarcia porozumienia.
Porozumienie
na
etapie
wspólnego
stanowiska Rady
16.
W
przypadku
nieosiągnięcia
porozumienia na etapie pierwszego czytania
w Parlamencie Europejskim kontakty mogą
być
kontynuowane
w
celu
zawarcia
porozumienia
na
etapie
wspólnego
stanowiska.
17. Komisja ułatwia takie kontakty oraz
w sposób
konstruktywny
korzysta
DV\684001PL.doc
34/45
z przysługującego jej prawa inicjatywy w celu
uzgodnienia
stanowisk
Parlamentu
Europejskiego i Rady, przy należytym
uwzględnieniu
równowagi
międzyinstytucjonalnej oraz roli powierzonej
Komisji na mocy Traktatu.
18. W przypadku osiągnięcia porozumienia
na tym etapie przewodniczący właściwej
komisji
parlamentarnej
w
piśmie
skierowanym
do
przewodniczącego
COREPER-u przedstawia swoje zalecenie na
posiedzenie plenarne dotyczące akceptacji
wspólnego stanowiska Rady bez wnoszenia
poprawek, z zastrzeżeniem potwierdzenia
wspólnego
stanowiska
przez
Radę
i dokonania
weryfikacji
prawno-
lingwistycznej. Kopię tego pisma przekazuje
się Komisji.
DRUGIE CZYTANIE
19. W przedstawionym uzasadnieniu Rada
w możliwie najbardziej precyzyjny sposób
wyjaśnia przyczyny, które doprowadziły do
przyjęcia przez nią wspólnego stanowiska.
W trakcie drugiego czytania Parlament
Europejski w możliwie najszerszym stopniu
uwzględnia te przyczyny oraz stanowisko
Komisji.
20.
Przed
przekazaniem
wspólnego
stanowiska
Rada
dąży
do
ustalenia,
w porozumieniu z Parlamentem Europejskim
i Komisją, daty jego przekazania, tak aby
zapewnić
maksymalną
efektywność
procedury legislacyjnej na etapie drugiego
czytania.
Porozumienie na etapie drugiego czytania
w Parlamencie Europejskim
21.
Niezwłocznie
po
przekazaniu
Parlamentowi
Europejskiemu
wspólnego
stanowiska Rady kontynuowane są właściwe
kontakty, których celem jest lepsze poznanie
poszczególnych stanowisk i tym samym jak
najszybsze
zakończenie
procedury
legislacyjnej.
22. Komisja ułatwia takie kontakty oraz
przedstawia
własną
opinię
w
celu
uzgodnienia
stanowisk
Parlamentu
Europejskiego i Rady, przy należytym
uwzględnieniu
równowagi
międzyinstytucjonalnej oraz roli powierzonej
Komisji na mocy Traktatu.
23. W przypadku osiągnięcia porozumienia
w efekcie nieformalnych negocjacji w ramach
posiedzeń
trójstronnych
przewodniczący
COREPER-u
przekazuje
w
piśmie
skierowanym
do
przewodniczącego
właściwej
komisji
parlamentarnej
szczegółowe informacje na temat treści
porozumienia, w formie poprawek
do
wspólnego stanowiska Rady. W piśmie tym
należy zaznaczyć, że Rada zamierza
zaakceptować takie zmiany, z zastrzeżeniem
weryfikacji prawno-lingwistycznej, o ile
zostaną one zatwierdzone w głosowaniu na
posiedzeniu plenarnym. Kopię tego pisma
przekazuje się Komisji.
POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE
24. W przypadku gdy okaże się, że Rada nie
będzie w stanie zaakceptować wszystkich
poprawek Parlamentu
Europejskiego na
etapie drugiego czytania, w momencie,
w którym
Rada
będzie
gotowa
do
przedstawienia swojego stanowiska, zostanie
zorganizowane
pierwsze
posiedzenie
trójstronne. Każda
instytucja wyznaczy
zgodnie
ze
swoim
regulaminem
wewnętrznym swoich przedstawicieli na
każde posiedzenie oraz określi swój mandat
negocjacyjny.
Komisja
na
jak
najwcześniejszym etapie poinformuje obie
delegacje o swoich zamiarach w odniesieniu
do swojej opinii na temat poprawek
Parlamentu Europejskiego wprowadzonych
w drugim czytaniu.
25. Posiedzenia trójstronne odbywają się
przez cały czas trwania postępowania
pojednawczego
w
celu
rozwiązania
nierozstrzygniętych kwestii oraz stworzenia
warunków do osiągnięcia porozumienia
w ramach komitetu pojednawczego. Wyniki
prac posiedzeń trójstronnych są omawiane
DV\684001PL.doc
35/45
oraz w miarę możliwości zatwierdzane na
posiedzeniach właściwych instytucji.
26. Komitet pojednawczy jest zwoływany
przez przewodniczącego Rady za zgodą
przewodniczącego Parlamentu Europejskiego,
przy należytym uwzględnieniu postanowień
Traktatu.
27. Komisja bierze udział w postępowaniu
pojednawczym oraz podejmuje wszelkie
inicjatywy w celu uzgodnienia stanowisk
Parlamentu Europejskiego i Rady. Inicjatywy
takie
mogą obejmować przygotowanie
kompromisowych
projektów
aktów
uwzględniających stanowiska Parlamentu
Europejskiego i Rady, przy należytym
uwzględnieniu roli powierzonej Komisji na
mocy Traktatu.
28.
Przewodnictwo
w
komitecie
pojednawczym
sprawują
wspólnie
przewodniczący Parlamentu Europejskiego
i przewodniczący Rady. Przewodniczą oni na
przemian kolejnym posiedzeniom komitetu.
29. Obaj przewodniczący ustalają wspólnie
terminy i każdorazowy porządek dzienny
posiedzeń komitetu pojednawczego w celu
zapewnienia efektywnego funkcjonowania
komitetu pojednawczego przez cały czas
trwania
postępowania
pojednawczego.
Ustalenia dotyczące planowanych terminów
konsultowane są z Komisją. Parlament
Europejski
i
Rada
wyznaczają
z wyprzedzeniem orientacyjne odpowiednie
terminy
w
ramach
postępowania
pojednawczego i zawiadamiają o nich
Komisję.
30. Obaj przewodniczący mogą umieścić
kilka spraw w porządku dziennym każdego
posiedzenia komitetu pojednawczego. Obok
sprawy zasadniczej (określanej jako „punkt
B”), co do której nie osiągnięto jeszcze
porozumienia, możliwe jest otwarcie lub
zamknięcie postępowania pojednawczego
w odniesieniu do innych spraw (określanych
jako „punkt A”) bez ich omawiania.
31. Zachowując określone w Traktacie
terminy, Parlament Europejski i Rada
w możliwie
najszerszym
zakresie
uwzględniają wymogi dotyczące ustalenia
właściwego harmonogramu, w szczególności
związane
z przerwami w działalności
instytucji oraz wyborami do Parlamentu
Europejskiego. W każdym przypadku należy
dążyć do maksymalnego skrócenia przerwy
w działalności.
32. Komitet pojednawczy obraduje na
przemian w pomieszczeniach Parlamentu
Europejskiego i Rady w celu zapewnienia
równego podziału zasobów, w tym w zakresie
tłumaczeń ustnych.
33. Komitetowi pojednawczemu udostępnia
się wniosek Komisji, wspólne stanowisko
Rady oraz opinię Komisji na jego temat,
poprawki proponowane przez Parlament
Europejski oraz opinię Komisji na temat tych
poprawek, a także wspólny dokument
roboczy delegacji Parlamentu Europejskiego
i Rady.
Dokument
r o b o c z y powinien
umożliwiać czytelnikom łatwe ustalenie
spornych kwestii i skuteczne odniesienie się
do nich. Co do zasady Komisja przedkłada
swoją opinię w terminie trzech tygodni od
oficjalnego otrzymania wyników głosowania
w Parlamencie Europejskim, a najpóźniej
p r z e d rozpoczęciem
postępowania
pojednawczego.
34. Obaj przewodniczący mogą przedkładać
wersje aktu prawnego do zatwierdzenia przez
komitet pojednawczy.
35. Porozumienie w sprawie wspólnego
tekstu zawierane jest podczas posiedzenia
komitetu pojednawczego lub po nim, poprzez
wymianę
pism
między
oboma
przewodniczącymi.
Kopie
takich
pism
przekazuje się Komisji.
36. Jeżeli komitet osiągnął porozumienie
w sprawie wspólnego tekstu, przedkłada się
go, po ostatecznej weryfikacji prawno-
lingwistycznej, obu przewodniczącym w celu
formalnego
zatwierdzenia.
Jednakże
w szczególnych przypadkach, jeżeli jest to
DV\684001PL.doc
36/45
konieczne do zachowania terminów, do
zatwierdzenia przez obu przewodniczących
może zostać przedłożony projekt wspólnego
tekstu.
37.
Obaj
przewodniczący
przekazują
zatwie r d z o n y wspólny
tekst
przewodniczącym Parlamentu Europejskiego
i Rady w formie pisma podpisanego przez
obu
przewodniczących.
Jeżeli
komitet
pojednawczy nie jest w stanie osiągnąć
porozumienia w sprawie wspólnego tekstu,
przewodniczący
zawiadamiają
o
tym
przewodniczących Parlamentu Europejskiego
i Rady w piśmie podpisanym przez obu
przewodniczących. Pisma te traktowane są
jako oficjalny protokół. Kopie takich pism są
przekazywane
Komisji
w
celach
informacyjnych. Po zakończeniu procedury
dokumenty robocze wykorzystane podczas
postępowania
pojednawczego
są
udostępniane w rejestrach poszczególnych
instytucji.
38. Sekretariat Parlamentu Europejskiego
oraz Sekretariat Generalny Rady występują
wspólnie
jako
sekretariat
komitetu
pojednawczego
we
współpracy
z Sekretariatem Generalnym Komisji.
POSTANOWIENIA OGÓLNE
39. W przypadku gdy Parlament Europejski
lub Rada uznają, że konieczne jest
przedłużenie terminów, o których mowa
w art. 251 Traktatu, zawiadamiają o tym
odpowiednio
przewodniczącego
drugiej
instytucji oraz Komisję.
40. Jeżeli Instytucje osiągnęły porozumienie
na etapie pierwszego lub drugiego czytania
albo podczas postępowania pojednawczego,
uzgodniony
tekst
podlega
ostatecznej
weryfikacji
przez
służby
prawnolingwistyczne
Parlamentu
Europejskiego i Rady, działające w ścisłej
współpracy i za wzajemnym porozumieniem.
41. W uzgodnionym tekście nie można
wprowadzać żadnych zmian bez wyraźnej
zgody Parlamentu Europejskiego i Rady
reprezentowanych na odpowiednim szczeblu.
42. Ostatecznej weryfikacji dokonuje się przy
należytym uwzględnieniu zróżnicowanych
procedur
w
Parlamencie
Europejskim
i Radzie, w szczególności przy zachowaniu
terminów
zakończenia
procedur
wewnętrznych. Instytucje zobowiązują się nie
wykorzystywać terminów przeznaczonych na
ostateczną weryfikację prawno-lingwistyczną
w celu ponownego otwarcia dyskusji na temat
kwestii merytorycznych.
43. Parlament Europejski i Rada uzgadniają
wspólny układ tekstów przygotowanych
wspólnie przez te instytucje.
44. Instytucje zobowiązują się do stosowania
w możliwie najszerszym zakresie wzajemnie
akceptowanych
standardowych
klauzul
wprowadzanych do aktów przyjmowanych
w trybie procedury współdecyzji, co dotyczy
w szczególności przepisów dotyczących
kompetencji
wykonawczych
(zgodnie
z decyzją w sprawie „komitologii”
1
), wejścia
w życie, transpozycji oraz stosowania aktów,
jak również poszanowania prawa inicjatywy
przysługującego Komisji.
45. Instytucje będą starały się organizować
wspólną konferencję prasową w celu
ogłoszenia
pomyślnego
zakończenia
procedury legislacyjnej na etapie pierwszego
lub drugiego czytania albo postępowania
pojednawczego. Będą się one także starały
wydawać wspólne oświadczenia dla prasy.
46. Po przyjęciu przez Parlament Europejski
i Radę aktu prawnego w trybie procedury
współdecyzji jego tekst jest przekazywany do
podpisu
przewodniczącemu
Parlamentu
Europejskiego i przewodniczącemu Rady, jak
1
Decyzja Rady 1999/468/WE z dnia
28 czerwca 1999 r. ustanawiająca warunki
wykonywania uprawnień wykonawczych
przyznanych
Komisji
(Dz.U.
L 184
z 17.7.1999, str. 23). Decyzja zmieniona
decyzją
2006/512/WE (Dz.U.
L 200
z 27.7.2006, str. 11).
DV\684001PL.doc
37/45
również Sekretarzom Generalnym tych
instytucji.
47.
Przewodniczący
Parlamentu
Europejskiego i Rady otrzymują akt do
podpisu w swoich odpowiednich językach
oraz, w zakresie, w jakim jest to możliwe,
podpisują akt wspólnie podczas wspólnej
ceremonii organizowanej każdego miesiąca
w celu
podpisania
istotnych
aktów
w obecności mediów.
48. Wspólnie podpisany akt przekazywany
jest do publikacji w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej.
Publikacja następuje
zazwyczaj w terminie dwóch miesięcy od
daty przyjęcia danego aktu prawnego przez
Parlament Europejski i Radę.
49. Jeżeli jedna z instytucji stwierdzi, że
w akcie (lub w jednej z jego wersji
językowych) wystąpiła omyłka lub inny
oczywisty błąd, niezwłocznie zawiadamia
o tym pozostałe instytucje. Jeżeli błąd
dotyczy aktu, który nie został jeszcze przyjęty
ani przez Parlament Europejski ani przez
Radę,
służby
prawno-lingwistyczne
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
przygotowują w ścisłej współpracy niezbędne
sprostowanie. Jeżeli natomiast błąd dotyczy
aktu, który został już przyjęty przez jedną lub
obie z tych instytucji, to, niezależnie od tego,
czy został on już opublikowany, Parlament
Europejski i Rada przyjmują zgodnie
sprostowanie,
sporządzone
według
odpowiednich procedur tych instytucji.
DV\684001PL.doc
38/45
Załącznik C. Regulamin Parlamentu Europejskiego – art. 60-65
Rozpatrywanie na posiedzeniu plenarnym
Artykuł 60 Zamknięcie drugiego czytania
1.
Wspólne stanowisko Rady oraz, jeśli jest ono dostępne, zalecenie do drugiego
czytania wydane przez właściwą komisję, są wpisywane z urzędu do projektu
porządku dziennego sesji miesięcznej, w trakcie której środa poprzedza,
a zarazem jest najbliższa daty upływu trzymiesięcznego lub – jeżeli termin
został przedłużony zgodnie z art. 58 – czteromiesięcznego terminu, chyba że
sprawę rozpatrywano w trakcie wcześniejszej sesji miesięcznej.
Ponieważ teksty zaleceń do drugiego czytania mają formę uzasadnienia, w którym
właściwa komisja wyjaśnia swój stosunek do wspólnego stanowiska Rady. Teksty te
nie są poddawane pod głosowanie.
2.
Drugie czytanie zostaje zamknięte z chwilą przyjęcia, odrzucenia lub wniesienia
przez Parlament poprawek do wspólnego stanowiska w terminach
przewidzianych w art. 251 i art. 252 Traktatu WE oraz zgodnie
z postanowieniami tych artykułów.
Artykuł 61 Odrzucenie wspólnego stanowiska Rady
1.
Właściwa komisja, grupa polityczna lub co najmniej czterdziestu posłów może
złożyć, w terminie wyznaczonym przez Przewodniczącego, pisemny wniosek
o odrzucenie wspólnego stanowiska Rady. Do przyjęcia takiego wniosku
wymagana jest większość głosów członków Parlamentu. Wniosek o odrzucenie
wspólnego stanowiska jest poddawany pod głosowanie przed głosowaniem nad
poprawkami do wspólnego stanowiska.
2.
Mimo odrzucenia przez Parlament w głosowaniu wniosku o odrzucenie
wspólnego stanowiska Parlament może, na podstawie zalecenia sprawozdawcy,
rozpatrzyć nowy wniosek o odrzucenie wspólnego stanowiska po głosowaniu
nad poprawkami i wysłuchaniu oświadczenia Komisji zgodnie z art. 62 ust. 5.
3.
Jeżeli wspólne stanowisko Rady zostanie odrzucone, Przewodniczący ogłasza
na posiedzeniu plenarnym zamknięcie procedury legislacyjnej.
4.
W drodze odstępstwa od ust. 3, jeżeli Parlament podejmie decyzję o odrzuceniu
na podstawie art. 252 Traktatu WE, Przewodniczący zwraca się do Komisji
o wycofanie wniosku. Jeśli Komisja wycofa swój wniosek, Przewodniczący
ogłasza na posiedzeniu plenarnym zamknięcie procedury legislacyjnej.
DV\684001PL.doc
39/45
Artykuł 62 Poprawki do wspólnego stanowiska Rady
1.
Właściwa komisja, grupa polityczna lub co najmniej czterdziestu posłów może
złożyć poprawki do wspólnego stanowiska Rady w celu ich rozpatrzenia na
posiedzeniu plenarnym.
2.
Poprawki do wspólnego stanowiska są dopuszczalne tylko wówczas, gdy są one
zgodne z postanowieniami art. 150 i art. 151 oraz jeśli mają na celu:
a)
przywrócenie w całości bądź w części stanowiska przyjętego przez
Parlament w trakcie pierwszego czytania, lub
b)
osiągnięcie kompromisu pomiędzy Radą a Parlamentem, lub
c)
zmianę tych elementów wspólnego stanowiska, które nie zostały
zamieszczone w projekcie złożonym do pierwszego czytania lub zostały
w nim zamieszczone w innym brzmieniu, a które nie wnoszą istotnych
zmian w rozumieniu art. 55, lub
d)
uwzględnienie nowego faktu lub sytuacji prawnej zaistniałych po
pierwszym czytaniu.
Decyzja Przewodniczącego w sprawie dopuszczalności poprawek jest ostateczna.
3.
Jeżeli od czasu pierwszego czytania odbyły się nowe wybory do Parlamentu, ale
nie powoływano się na art. 55, Przewodniczący może postanowić o odstąpieniu
od ograniczeń dotyczących dopuszczalności poprawek, wymienionych w ust. 2.
4.
Poprawki są przyjmowane większością głosów członków Parlamentu.
5.
Przed głosowaniem nad poprawkami Przewodniczący może wystąpić do
Komisji o przedstawienie stanowiska oraz do Rady o przekazanie uwag.
Trzecie czytanie – postępowanie pojednawcze
Artykuł 63 Powołanie komitetu pojednawczego
Jeżeli Rada poinformuje Parlament, że nie może przyjąć wszystkich jego poprawek
do wspólnego stanowiska, Przewodniczący ustala z Radą datę i miejsce pierwszego
posiedzenia komitetu pojednawczego. Przewidziany w art. 251 ust. 5 Traktatu WE
termin sześciu tygodni lub – o ile zostanie on przedłużony – ośmiu tygodni biegnie
od daty pierwszego posiedzenia komitetu pojednawczego.
Artykuł 64 Delegacja do komitetu pojednawczego
1.
Delegacja Parlamentu do komitetu pojednawczego składa się z takiej samej
liczby członków, co delegacja Rady.
DV\684001PL.doc
40/45
2.
Skład polityczny delegacji odzwierciedla podział Parlamentu na grupy
polityczne. Konferencja Przewodniczących ustala dokładną liczbę członków
poszczególnych grup politycznych wchodzących w skład delegacji.
3.
Członkowie delegacji są powoływani przez grupy polityczne dla każdego
przypadku postępowania pojednawczego, w m i a r ę możliwości spośród
członków zainteresowanych komisji, za wyjątkiem trzech stałych członków
kolejnych delegacji, wyznaczonych na okres dwunastu miesięcy. Trzej stali
członkowie
wyznaczani
są
przez
grupy
polityczne
spośród
wiceprzewodniczących i reprezentują co najmniej dwie różne grupy polityczne.
W skład każdej delegacji wchodzą przewodniczący oraz sprawozdawca
właściwej komisji.
4.
Grupy polityczne reprezentowane w delegacji wyznaczają zastępców.
5.
Grupy polityczne i posłowie niezrzeszeni niereprezentowani w delegacji mają
prawo oddelegować po jednym przedstawicielu na wszelkie wewnętrzne
posiedzenia przygotowawcze delegacji.
6.
Delegacją kieruje Przewodniczący Parlamentu lub jeden z trzech stałych
członków.
7.
Delegacja podejmuje decyzje większością głosów swoich członków. Obrady
delegacji nie są jawne.
Konferencja Przewodniczących przyjmuje uzupełniające wytyczne proceduralne
dotyczące pracy delegacji do komitetu pojednawczego.
8.
Delegacja informuje Parlament o wynikach postępowania pojednawczego.
Trzecie czytanie – rozpatrywanie na posiedzeniu plenarnym
Artykuł 65 Wspólny projekt
1.
Jeżeli komitet pojednawczy uzgodni wspólny projekt, punkt ten zostaje wpisany
do porządku dziennego posiedzenia plenarnego, które odbędzie się w ciągu
sześciu tygodni lub – jeśli termin został przedłużony – ośmiu tygodni po
przyjęciu przez komitet pojednawczy wspólnego projektu.
2.
Przewodniczący delegacji lub inny wyznaczony członek delegacji Parlamentu
do komitetu pojednawczego składa oświadczenie na temat wspólnego projektu,
do którego dołączane jest sprawozdanie.
3.
Nie można zgłaszać poprawek do wspólnego projektu.
4.
Wspólny projekt stanowi jako całość przedmiot jednego głosowania. Projekt
zostaje przyjęty, jeżeli uzyska większość oddanych głosów.
DV\684001PL.doc
41/45
5.
Jeżeli komitet pojednawczy nie osiągnie porozumienia w sprawie wspólnego
projektu, przewodniczący lub inny wyznaczony członek delegacji Parlamentu
do komitetu pojednawczego składa oświadczenie. Po złożeniu oświadczenia
następuje debata.
DV\684001PL.doc
42/45
Załącznik D. Podstawy prawne objęte procedurą współdecyzji
Procedurę współdecyzji stosuje się obecnie (lipiec 2007 r.) do poniższych
40 podstaw prawnych wymienionych w traktacie WE
art. 12
zakaz wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność
państwową
art. 13 ust. 2
nowe środki przeciw dyskryminacji
art. 18
obywatelstwo: prawo do swobodnego przemieszczania się
i przebywania na terytorium państw członkowskich
art. 40
swobodny przepływ pracowników
art. 42 **
swobodny przepływ pracowników: zabezpieczenie społeczne
pracowników migrujących we Wspólnocie
art. 44
swoboda przedsiębiorczości
art. 46
swoboda
przedsiębiorczości:
szczególne
traktowanie
cudzoziemców
art. 47 ust. 1
podejmowanie i wykonywanie działalności prowadzonej na
własny rachunek, szkolenia i warunki dostępu do zawodu,
wzajemne uznawanie dyplomów
art. 47 ust. 2 **
środki dotyczące osób prowadzących działalność na własny
rachunek: zmiana ustawodawstw krajowych
art. 55
swoboda przedsiębiorczości: usługi
art. 62 ust. 2
lit. b) (ii, iv)
kontrole granic: wydawanie wiz; przepisy dotyczące wizy
jednolitej
art. 63 ust. 1
lit. a, b, c)
środki dotyczące azylu
art. 63 ust.2
lit a)
środki dotyczące uchodźców i wysiedleńców: tymczasowa
ochrona dla wysiedleńców z państw trzecich
art. 65
współpraca sądowa w sprawach cywilnych (z wyjątkiem prawa
rodzinnego)
art. 71 ust. 1
transport: wspólne reguły mające zastosowanie do transportu
międzynarodowego, warunki dostępu przewoźników nie
mających stałej siedziby w państwie członkowskim, środki
pozwalające polepszyć bezpieczeństwo transportu
art. 80 ust. 2
transport morski i lotniczy
art. 95 ust. 1
harmonizacja rynku wewnętrznego
art. 129
zatrudnienie: działania zachęcające
art. 135
współpraca celna
art. 137 ust. 1-2
polityka społeczna: ochrona zdrowia i bezpieczeństwa
pracowników, warunki pracy, informacja i konsultacja
z pracownikami, warunki zatrudnienia obywateli państw
trzecich legalnie przebywających na terytorium Wspólnoty,
DV\684001PL.doc
43/45
równość mężczyzn i kobiet, środki zachęcające do współpracy
w zakresie zwalczania wykluczenia społecznego
art. 141
polityka społeczna: równość szans i wynagrodzenia
art. 148
Fundusz Społeczny: decyzje wykonawcze
art. 149 ust. 4
edukacja: środki zachęcające
art. 150 ust 4
kształcenie zawodowe: środki przyczyniające się do osiągnięcia
celów
art. 151 ust. 5 ** zachęty stosowane w odniesieniu do kultury
art. 152 ust. 4
zdrowie
publiczne:
m i n i m a l n e standardy
jakości
i bezpieczeństwa organów i substancji pochodzenia ludzkiego,
krwi i pochodnych krwi, środki w dziedzinach weterynaryjnej
i fitosanitarnej, mające bezpośrednio na celu ochronę zdrowia
publicznego, działania zmierzające do poprawy zdrowia
publicznego
art. 153 ust. 4
ochrona konsumenta
art. 156
sieci trans-Europejskie: tworzenie, finansowanie
art. 157 ust. 3
szczególne środki przeznaczone na wsparcie w sferze przemysłu
art. 159 ust. 3
szczególne działania na rzecz spójności ekonomicznej
i społecznej poza funduszami strukturalnymi
art. 162
Europejski
Fundusz
Rozwoju
Regionalnego
(decyzje
wykonawcze)
art. 166
program ramowy na rzecz rozwoju naukowego i technicznego
art. 172 ust. 2
nauka: przyjęcie programów
art. 175 ust. 1 i 3 środowisko naturalne: środki, przyjmowanie i wdrażanie
programów
art. 179
współpraca w zakresie rozwoju
art. 191
przepisy dotyczące partii politycznych na poziomie europejskim
oraz zasady ich finansowania
art. 255
przejrzystość: ogólne zasady i ograniczenia w dostępie do
dokumentów
art. 280
środki do zwalczania nadużyć finansowych
art. 285
statystyka
art. 286
ochrona danych: powołanie niezależnego organu kontrolnego
Od dnia 1 kwietnia 2005 r. procedurą współdecyzji objęte są również
następujące podstawy prawne:
art. 62 ust. 1 i 2 lit. a)
oraz ust. 3
kontrole granic
art. 63 ust. 1 lit. d)
środki dotyczące azylu: minimalne normy dotyczące
przyznawania lub cofania statusu uchodźcy
art. 63 ust. 3 lit. b)
promowanie równowagi wysiłków państw członkowskich
związanych z przyjmowaniem uchodźców i wysiedleńców
DV\684001PL.doc
44/45
art. 63 ust. 3 lit. b)
nielegalna imigracja, nielegalny pobyt i odsyłanie osób
przebywających nielegalnie
Procedura współdecyzji może objąć także następujące podstawy prawne:
art. 63 ust. 3 lit. a)
legalna imigracja
art. 63 ust. 4
prawa i warunki, na których obywatele państw trzecich
przebywający legalnie w jednym państwie członkowskim
mogą przebywać w innych państwach członkowskich
art. 137 ust. 1
lit. d, f)
przepisy socjalne
(** Rada podejmuje decyzje na zasadzie jednomyślności)
DV\684001PL.doc
45/45
Załącznik E. Diagram przedstawiający procedurę współdecyzji
Projekt Komisji przedstawiony
PE i Radzie
Pierwsze czytanie w Parlamencie:
poprawki PE
Opinia Komisji na temat poprawek PE
(projekt Komisji po poprawkach)
Pierwsze czytanie w Radzie: Rada akceptuje
wynik pierwszego czytania w PE i przyjmuje
wspólne stanowisko
Opinia Komisji na temat
wspólnego stanowiska
Pierwsze czytanie w Parlamencie:
brak poprawek PE
Pierwsze czytanie w Radzie: Rada nie
wprowadza poprawek
Akt zostaje przyjęty
Pierwsze czytanie w Radzie: Rada akceptuje
wszystkie poprawki
Akt zostaje przyjęty
Drugie czytanie w Parlamencie:
(termin 3 mies. + 1 mies.)
Parlament przyjmuje poprawki do wspólnego
stanowiska bezwzględną większością głosów
Opinia Komisji na temat poprawek PE
Parlament akceptuje wspólne stanowisko
lub brak decyzji w terminie
Parlament odrzuca wspólne stanowisko
bezwzględną większością głosów
Akt nie zostaje przyjęty
Akt zostaje przyjęty
Drugie czytanie w Radzie
(termin 3 mies. + 1 mies.)
Rada nie akceptuje
wszystkich poprawek PE
Powołanie komitetu pojednawczego
w terminie 6 + 2 tyg., Komitet ma dalsze
6 + 2 tyg. na osiągnięcie porozumienia
Rada akceptuje
wszystkie poprawki PE
Akt zostaje przyjęty
Sukces postępowania pojednawczego
Trzecie czytanie: w terminie 6 + 2 tyg. PE
akceptuje wspólny tekst większością oddanych
głosów / Rada akceptuje zwykłą większością głosów
Akt zostaje przyjęty
PE i Rada nie mogą przyjąć wspólnego
tekstu w ciągu 6 + 2 tyg.
Akt nie zostaje przyjęty
Akt nie zostaje przyjęty
Pierwsze czytanie
Drugie czytanie
Trzecie czytanie
Postępowanie pojednawcze bez sukcesu