I.

Gotowość bojowa - zdolność do podjęcia działań interwencyjnych w określonym czasie przez zespół ratowniczy.

Ratownik biorący udział w akcji -osoba przygotowana, przeszkolona, odpowiednio wyposażona i zobowiązana do
niesienia pomocy.

Rota - podstawowy zespół ratowników zdolnych do wykonywania czynności składowych zadania ratowniczego,
pracujących w ramach zastępu.
Zastęp - najmniejsza jednostka taktyczna ratowników stanowiących obsadę pojazdu bojowego, może składać się z rot.
Sekcja - najmniejszy pododdział taktyczny, stanowiący zespół wyszkolonych ludzi wyposażonych w sprzęt techniczny i
środki ochrony osobistej, zdolny do samodzielnego wykonywania zadań ratowniczych. Składa się z zastępów.
Pluton - pododdział straży pożarnych składający się z trzech sekcji, zdolny do samodzielnego wykonywania
określonych zadań.
Kompania - oddział straży pożarnych składający się z trzech plutonów oraz pododdziału specjalnego, zdolny do
samodzielnego wykonywania określonych zadań.
Zmiana służbowa - zespół ratowników pełniących służbę w układzie zmianowym, podzielonych na sekcje, zastępy i
roty.

II.

Dowódca zmiany - ratownik wyznaczony do kierowania zmianą służbową.

Dyspozytor - ratownik wyznaczony do pełnienia służby w Stanowisku Kierowania, którego zakres zadań określają
odrębne regulaminy szczegółowe.

Siły i środki - zorganizowane i przygotowane jednostki ratownicze oraz sprzęt i środki gaśnicze, którymi one
dysponują w czasie działań.

Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Państwowej Straży Pożarnej (JRG PSP) – podstawowa jednostka
organizacyjna, posiadająca siły i środki umożliwiające samodzielne organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych
w czasie pożarów, klęsk żywiołowych i miejscowych zagrożeń.
Stanowisko kierowania (PA, PSK, WSKR, KCKR) - miejsce z którego zapewniona jest możliwość
dysponowania jednostkami straży pożarnych, organizowanie i koordynowanie działań ratowniczych, prowadzenie
działalności operacyjno-technicznej oraz współdziałania z innymi podmiotami ratowniczymi.

III.

Alarm bojowy - rozkaz lub umówiony sygnał podany za pomocą radia, syreny lub innych środków, nakazujący
pospieszne przejście pododdziału (oddziału) w stan gotowości bojowej.

Dysponowanie sił - stawianie w stan gotowości bojowej i kierowanie do działań jednostek ochrony ppoż. i innych
podmiotów ratowniczych.

4. Elementy terenu akcji

Stanowisko wodne - miejsce ustawienia pompy i miejsce pracy obsługującego ją.

Punkt czerpania wody - miejsce poboru wody dla potrzeb akcji ratowniczo-gaśniczej.

Stanowisko rozdzielacza - miejsce ustawienia rozdzielacza.
Stanowisko gaśnicze - miejsce pracy prądownika.
Stanowisko bojowe - miejsce, w którym ratownik wykonuje określone działania wynikające z potrzeb akcji.

Stanowisko dowodzenia - miejsce pracy kierującego działaniami ratowniczo-gaśniczymi.

Pogorzelisko - miejsce gdzie był pożar, są spalone resztki obiektu, zgliszcza, teren po zakończeniu działań.
Działania wewnętrzne - działania prowadzone ze stanowisk bojowych usytuowanych wewnątrz obiektu.
Działania zewnętrzne - działania prowadzone ze stanowisk bojowych rozmieszczonych na zewnątrz obiektu.
Działania skoncentrowane - działania polegające na równoczesnym wprowadzeniu do akcji niezbędnej ilości sił i
środków celem wykonania zadania bojowego.

5. Elementy terenu pożaru

Front pożaru - odcinek obwodu terenu pożaru, na którym liniowa szybkość rozprzestrzeniania się pożaru jest największa.
Tył pożaru - linia znajdująca się po przeciwnej stronie jego rozprzestrzeniania się i rozgraniczająca obiekty palące się od
niepalących.
Skrzydła pożaru -linie boczne ograniczające teren. Określa się je stając twarzą do frontu pożaru.
Oś pożaru -linia prostopadła do frontu pożaru, przechodząca przez teren pożaru zgodnie z kierunkiem
rozprzestrzeniania się pożaru.

6. Formy działań taktycznych.

Natarcie - podstawowa forma działania taktycznego polegająca na bezpośrednim działaniu na ognisko pożaru, zmierzająca
do całkowitego przerwania procesu spalania.
Obrona - forma działania taktycznego polegająca na oddziaływaniu określonymi środkami na obiekty zagrożone
pożarem.
Obrona bliższa - obrona skierowana na obiekty zagrożone bezpośrednio z zadaniem niedopuszczenia do rozprzestrzeniania się
pożaru.
Obrona dalsza - działania na obiekty zagrożone pośrednio z zadaniem niedopuszczenia do wytworzenia nowych
ognisk pożaru.
Działania wewnętrzne działania prowadzone ze stanowisk bojowych usytuowanych wewnątrz obiektu.
Działania połączone - forma działań łączących natarcie z obroną w celu zmniejszenia szybkości
rozprzestrzeniania się pożaru i obrony obiektów położonych bezpośrednio przy strefie spalania.
Działania zewnętrzne - działania prowadzone ze stanowisk bojowych rozmieszczonych na zewnątrz obiektu.
Działania skoncentrowane - działania polegające na równoczesnym wprowadzeniu do akcji niezbędnej ilości sił i
środków celem wykonania zadania bojowego.
Szyk bojowy - rozmieszczenie stanowisk bojowych do wykonania wspólnych czynności w danym ugrupowaniu

bojowym.

Szyk frontalny - ustawienie stanowisk bojowych wzdłuż linii frontu pożaru.

7. Pożar

Pożar - niekontrolowany proces palenia w miejscu do tego nie przeznaczonym.
Zagrożenie pożarowe - zespół czynników określonych stosownymi parametrami, mających wpływ na możliwość
powstania i rozprzestrzeniania się pożarów.
Rozwój pożaru - intensyfikacja procesu spalania.
Rozprzestrzenianie się pożaru - przyrost powierzchni lub objętości pożaru.
Ognisko pożaru - przestrzeń, w której spalanie jest najintensywniejsze.
Strefa spalania - przestrzeń, w której przebiegają procesy spalania.

Strefa zadymienia - przestrzeń zapełniona dymem, w której prowadzenie działań jest utrudnione i występuje zagrożenie
dla zdrowia i życia osób przebywających w niej.
Strefa oddziaływania cieplnego - przestrzeń w której wydzielone ciepło stwarza niebezpieczeństwo zmian w sytuacji
pożarowej oraz zagrożenie dla ludzi i mienia.
Sytuacja pożarowa - stan rozwoju i rozprzestrzenienia się pożaru w danym momencie.
Powierzchnia pożaru - rzut strefy spalania na poziomą lub pionową płaszczyznę.
Obwód pożaru - linia okalająca powierzchnię pożaru.
Pożar wewnętrzny - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający wewnątrz obiektu.
Pożar wewnętrzny ukryty - pożar w pustych przestrzeniach stropów, ścian, wewnątrz urządzeń i aparatów
technologicznych.
Pożar wewnętrzny otwarty - pożar w przestrzeni zamkniętej z widzialnym ogniskiem.
Pożar blokowy - pożar obejmujący kilka kondygnacji jednego obiektu lub pożar zespołu obiektów.
Pożar przestrzenny - pożar obejmujący wiele obiektów, pożar lasów, upraw itp.
Pożar zewnętrzny - pożar rozwijający się i rozprzestrzeniający na zewnątrz obiektu lub poza
obszarem budynku.

Ognie lotne - nie spalone, rozżarzone cząstki materiału palnego przenoszone za pomocą wiatru i ruchów konwekcyjnych
powietrza na znaczne odległości, mogące powodować powstanie nowych źródeł pożaru.
Ognie żrące - języki ognia powstające w fazie pośredniej między spalaniem a wybuchem podczas pożaru
wewnętrznego o słabej wymianie gazowej, w momencie dopływu powietrza bogatego w tlen (np. wskutek otwarcia
drzwi).

Teren akcji - obszar obejmujący teren pożaru oraz tereny związane z prowadzonymi działaniami położone poza granicami
terenu pożaru
Teren pożaru - obszar na którym znajdują się pomieszczenia, całe budynki, lasy oraz inne obiekty, materiały i
budynki zagrożone bezpośrednio przez działanie temperatury oraz zagrożone pośrednio przez ognie lotne.

8.Stanowiska gaśnicze i bojowe

Wyższe - usytuowane powyżej ogniska pożaru.
Równe - usytuowane na poziomie ogniska pożaru.
Niższe - usytuowane poniżej ogniska pożaru.
Osłonięte - stanowisko bojowe, na którym ratownik pracuje za zasłoną chroniącą go przed skutkami zjawisk

towarzyszących spalaniu lub innego zdarzenia.
Odkryte - stanowisko bojowe na którym ratownik pracuje bez przesłon i narażony jest na niebezpieczeństwo
działania zjawisk towarzyszących spalaniu lub innego zdarzenia.
Ruchome - stanowisko ze zdolnością manewrowania i przemieszczania się.
Stałe - stanowisko bez możliwości przemieszczania się.
Lokalizacja pożaru - powstrzymanie rozprzestrzeniania się pożaru i ograniczenie intensywności procesu spalania.
Likwidacja pożaru - gaszenie pożaru w celu wyeliminowania możliwości ponownego wznowienia palenia i ostatecznego
ugaszenia.
Rozpoznanie wstępne - działania prowadzące do uzyskania informacji dających ogólną orientację w sytuacji w
stopniu pozwalającym na podjęcie decyzji co do wariantu działania.
Rozpoznanie bojem - forma rozpoznania polegająca na zbieraniu informacji z równoczesnym prowadzeniem działań.
Charakterystyczna dla pierwszej fazy działań w sytuacji dużego zagrożenia.
Rozpoznanie szczegółowe - działanie prowadzące do uzyskania danych pozwalających na ocenę skuteczności działań i
umożliwiające dokonanie korekty postępowania.
Odcinek bojowy - część terenu akcji, na którym działa jeden lub więcej pododdziałów realizujących wydzielone
zadanie bojowe stanowiące część zadania bojowego.
Ewakuacja - działania zorganizowane prowadzące do wyprowadzenia ze strefy zagrożonej ludzi, zwierząt i mienia.

Ratownictwo - forma działań polegająca na niesieniu pomocy w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia
ludzi, zwierząt oraz zagrożenia mienia.
Rozpoznanie - zorganizowane, aktywne i ciągłe działanie prowadzące do uzyskania informacji co do warunków i przebiegu

zdarzenia.

Rozpoznanie ogniowe - działanie prowadzące do uzyskania informacji o przebiegu pożaru i możliwości prowadzenia
akcji gaśniczej.
Rozpoznanie wodne - działania prowadzące do uzyskania informacji o zasobach wodnych i możliwościach ich

wykorzystania.

Rozpoznanie ratownicze - działania prowadzące do uzyskania informacji o stopniu zagrożenia ludzi, zwierząt i mienia
oraz określenia możliwości udzielania skutecznej pomocy.

Współdziałanie - systematyczne lub doraźne uzgodnienie wysiłków pododdziałów sąsiadujących ze sobą i wykonujących
zadanie bojowe zmierzające do osiągnięcia wspólnego celu.

Działania ratownicze - czynności podjęte w celu ochrony życia, zdrowia, mienia a także likwidacji źródła powstania pożaru

,

klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.