W1

1. Zakres stosowania psychoogi i socjologii

a. Podstawy psychologii
b. Konflikty
c. Mediacje
d. Komunikacja

2. Charakterystyka Informatyka

a. 40 lat aktywności zawodowej
b. Kilka razy zmiana pracy i przekfalifikowania

Przekwalifikowania - bo wiedza się szybko starzeje, ok. 80% dzisiaj się
zdezaktualizuje, trzeb się samodoskonalić, studia niewiele nauczą

Od strony psychologicznej to w wieku 45 lat nie będzie zabawne, bo kryzys
dotychczasowych kompetencji

Wiedza informatyczna w wersji optymistycznej nie będzie potrzebna, w
pesymistycznej – gdy okaże się ze jego kompetencje nie wystarczą (np., sytuacja z
językami) no i ekonomia

Kariera w wersji 1 – z młodymi się nie wygra. Dla pracodawcy niebezpieczeństwo że
starszy pracownik ma problemy ze zdrowiem, ze ma stare nawyki, zna prawa pracy za
nadgodziny, zlecenia handlowe, rozliczenia zespołu (starszy pracownik), ale mniej
informatyki jako takiej. Natomiast trzeba się edukować np. prawo, studia
podyplomowe. 50% absolwentów uczelni technicznych menagerów są sprawniejsi niż
osoby przygotowane do tego

Wersja pesymistyczna – dużo programowania staże itd., w końcu(???). brak planu B -
> konieczność przekwalifikowania się, brak prostej komunikacji doświadczenia
zawodowego.

Problem z tempem pracy – za dużo do nauki, młode pokolenie uczy starszych, tylko
takie ogólne wsparcie ale nie podpowie,
Kwestia mentalności – rodzice mogą się czegoś nauczyć ale mają pewne ograniczenia
(przykład z pieniądzem elektronicznym)

Przykład – pokolenie FaceBooka – wymiana informacji

Problem – bo większość osób nie będzie pracować na etacie .
Struktura sieciowa – tworzona pod kątem danego zadania. Często jako telepraca.

Futerologia – przewidywanie przyszłości, ale nikt nie przewidział internatu i
telefonów, coś co zrewolucjonizowało gospodarkę. Nie znamy technologii, nie da się
przewidywać, nic nie jest pewne, pułapki własnej specjalizacji, ale ma być tak
szczegółowe ze nie ma innych możliwości prac

Widać ze nie da się nauczyć wszystkiego co potrzebne bo ludzie musieli by siedzieć
24/dobę siedzieć

Samoedukacja – na studiach dostajemy pigułki wiedzy, potem sami się edukujemy

Z informatyki możemy wyskoczyć łatwo do innych zajęć . Oprócz informatyki trzeba
mieć prawo i ekonomię. Trzeba umieć przeczytać ustawę żeby iść do doradcy
prawnego, trzeba też umieć kierować zespołem, trzeba jak najwięcej kompetencji,
unikalne połączenia dość powszechnych kompetencji.

1. Kompetencje twarde
2. Kompetencje miękkie
3. Kapitał społeczny (znajomości)

Procenty zatrudnienia
15% ogłoszenia
15% biura pośrednictwa
5% inne
65% znajomości

W2

Model kognitywny (poznawczy) - wyjaśnia emocjonalne i fizjologiczne reakcje oraz
zachowanie jednostki, poprzez to, że wskazuje na pośredniczącą rolę poznania (czyli
myślenia) w odbiorze własnych doświadczeń, samego siebie oraz interakcji z innymi ludźmi.

Osobowość – system struktur poznawczych ujęty jako względnie trwałe cechy

W3

Struktura poznawcza – siatka w głowie, filtr informacji, wielopoziomowa

Struktury poznawcze - zestaw kategorii i wymiarów za pomocą których człowiek
postrzega i charakteryzuje otaczającą go rzeczywistość.

Cechy struktur poznawczych:



proste

⇔ złożone



konkretne(np. krzesło)

⇔ abstrakcyjne (np. inflacja, bo jej nie widać)



liniowe

⇔ hierarchiczne



zamknięte (brak wniosków z doświadczeń)

⇔ otwarte (łatwość modyfikowania

nawyków, wniosków)



bierne (nie poszukuje nowej wiedzy)

⇔ aktywne (chętnie wchodzi w nowe struktury

poznawcze)

Po lewej - skłonności
Po prawej - wymagania

Konflikt – ludzie patrzą na to samo, reagują różnie

Źródła informacji:



zewnętrzne aktualne działania (środowisko),



wewnętrzne doświadczenie, system wiedzy zdobyty w przeszłości (pamięć);

Informacja ZAWSZE musi zostać zinterpretowana
Źródła wewnętrzne -> Struktury poznawcze (wszystko, co wiemy)
Znaczna część tych struktur jest wspólna dla całej rasy, grupy.
Większy poziom zaufania społecznego -> łatwiej robić interesy, zwiększenie zysków

Funkcja informacji:



budują poczucie tożsamości



Ułatwia orientację w świecie



budują system wartości



budują system reguł działania (w tym także metainformacje) np. uczenie się 1 dzień
przed egzaminem-> reguła

Metainformacje – „meta” to coś ponad, wyższy poziom, informacje o informacji,
informacje, gdzie zdobywać, weryfikować informacje

Matajęzyk – język wyższego poziomu

Nawyk – bardzo trudne do wyeliminowania

Sterowanie zewnętrzne



deprywacja sensoryczna stan,w którym do organizmu dopłynie minimum bodźców

zewnętrznych,



nadmiar informacji,



dysonans poznawczy stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego pojawiającego się

gdy dana osoba posiądzie jednocześnie dwa elementy poznawcze (np. myśli lub sądy),
które są niezgodne ze sobą



dysonans poznawczy stan nieprzyjemnego napięcia, pojawiający się, gdy mamy 2

sprzeczne informacje. Wywołuje napięcie motywacyjne i związane z nim zabiegi,
mające na celu zredukowanie, lub złagodzenie napięcia

Dysonans może pojawić się także wtedy, gdy zachowania nie są zgodne z postawami. Stan
dysonansu wywołuje napięcie motywacyjne i związane z nim zabiegi mające na celu
zredukowanie lub złagodzenie napięcia.

Sposoby rozwiązywania dysonansu:



wartościowanie informacji



wiarygodność źródła

W4

Perswazja - proces prowadzący do zmiany postawy wskutek odebrania konkretnego
przekazu. Jest procesem prowadzącym do zmiany w prywatnych postawach wskutek
odebrania przez jednostkę. Cechy sprzyjające oddziaływaniu perswazyjnemu:

1. Cechy nadawcy:



wiarygodność (zaufanie, sympatia, autorytet itp.)

2. Cechy przekazu:



racjonalny, czy emocjonalny?



emocje pozytywne, czy negatywne? (negatywne tylko wtedy gdy zawiera

także instrukcję, co robić, by uniknąć zagrożenia)



jednorodny czy mieszany(za i przeciw)?



efekt świeżości (pierwszeństwo ma argument nowszy lub pierwszy)

3. Cechy kanału komunikacyjnego:



wzrokowy/słuchowy/zapachowy



krótki (bez pośredników)



bez szumów informacyjnych (osłabia perswazję celowe dodanie tzw. Szumów
informacyjnych)

4. Cechy odbiorcy:



wys. stopień zaangażowania



wys. podatność na sugestię, niska samoocena, wysoka ufność



pozytywny nastrój



wiek (?)

Człowiek w otoczeniu społecznym



złożony świat społeczny, bogaty w informacje



ograniczone możliwości poznawcze

Podstawowy cel: zminimalizowanie wysiłku umysłowego->Poznawcze strategie
upraszczające poznawanie społeczne

1. Strategia potwierdzenia – zapamiętujemy tylko te informacje, które potwierdzają

nasze oczekiwania, a eliminujemy te, które ich nie potwierdzają

Przykładowy efekt:
samospełniające się przepowiednie -> błędne oczekiwania prowadzą do działań
powodujących spłenienie tych oczekiwań

2. Strategia wnioskowania o cechach osobowości (przekonanie, że zachowanie osób

wynika z ich cech osobowych)
błąd atrybucji (przypisania) przeceniamy wpływ cech osobowościowych, nie
doceniamy wpływu okoliczności sytuacji

Przykładowy efekt:
asymetria aktor obserwator – skłonność do określania własnych zachowań jako
powodowanych przez czynniki sytuacyjne, a zachowanie innych ludzi jako
wynikające z ich cech osobowościowych

3. Strategia reprezentatywów (na podstawie powierzchniowego podobieństwa)
4. Strategia dostępności (na podstawie najbardziej wyraziście pamiętanych przykładów)
5. Strategia posługiwania się uczuciem (na podstawie emocji)

Mechanizm przeniesienia – np. tata dostał wypowiedzenie z pracy i wyładowuje się na
dziecku

W5

Autoprezentacja



Wartość postrzegania siebie jako osoby działąjacej skutecznie

vs



Wartość postrzegania siebie jako osoby tworzącej dobre relacje społeczne

Podstawowy cel: podtrzymanie i poprawienie wizerunku własnej osoby -> Strategie obrony
podnoszenia poczucia własnej wartośc

1. Strategia porównania społecznego - oceniamy siebie poprzez porównanie z osobami

w lepszej lub gorszej sytuacji

Przykładowy efekt:



efekt fałszywej zgodności



efekt fałszywej wyjątkowości

Nasze potknięcie to rzecz normalna.
Nasze zasługi to rzecz wyjątkowa.

Przykazanie

Czy przestrzegam

Czy większość przestrzega

Nie cudzołóż

90%

54%

Nie kradnij

88%

33%

Nie kłam

76%

23%

2. Strategia atrybucji obronnych - skłonności do przypisywania sobie zasług za

odniesione sukcesy oraz do obwiniania czynników zewnętrznych za poniesione
porażki.

3. Strategia poczucia kontroli - przekonanie, że kontroluje się przebieg wydarzeń.

W6

Model góry lodowej jako model kultury:

1. Widzimy:



Wiedza



Umiejętności

2. Nie widzimy



Postawy



Cele



Motywacje

W7

Konformizm normatywny - ulegamy, bo obawiamy się odrzucenia przez grupę
(deindywidualizm)

Konformizm poznawczy (informacyjny) – z powodu niejednoznaczności informacji (ich
braku) przyjmujemy postawę grupy (ujednolicenie zachowań) (facylitacja)

Komunikowanie się - to wzajemne przekazywanie informacji, umiejętności, pojęć, uczuć itp.
za pomocą symboli tworzonych przez słowa, dźwięk, obrazy lub dotyk czyli doprowadzenie
do wspólnego zrozumienia określonych treści.

Poziomy komunikacji:
kulturowy -> społeczeństwo -> organizacja -> rodzina/grupa

różnice kulturowe:



orientacja czasowa



hierarchiczność



indywidualizm/kolektywizm



rywalizacyjność



unikanie niepewnosci



poziom emocjonalności

Model procesu komunikacyjnego:

Psychologiczne zasady wywierania wpływu:



wzajemność ludzie są bardziej skłonni ulegać prośbom, jeśli osoba prosząca wcześniej
sama wyświadczyłą im jakąś przysługę np. darmowe próbki towaru, drobne podarunki



zaangażowanie ludzie chętniej robią rzeczy, które postrzegają jako zgodne z podjętym
już wcześniej zobowiązaniem



społeczny dowód słuszności ludzie chętniej stosują się do zaleceń, jeśli wiedzą jak
wiele innych osób się też do nich stosuje



autorytet ludzie są bardziej skłonni słuchać wskazań, zaleceń osób, które postrzegają

jako autorytety (np. zawody cieszące się publicznym prestiżem w reklamach)



niedostępność ludzie oceniają coś jako atrakcyjniejsze, gdy jest trudniej dostępne (np.
promocja ograniczona)



sympatia ludzie wybierają osoby, które postrzegają jako sympatyczne

Przykładowe techniki wywierania wpływu:



“stopa w dzrzwiach” np. uzyskaj zgodę na drobną prośbę -> złóż kolejną,
poważniejszą prośbę



“niska piłka” np. uzyskaj zgodę na konkretną umowę -> zaproponuj częściową zmianę
warunków umowy



“przynęta i zamiana” np. skłoń do pewnego działania -> przedstaw to działanie jako
nieracjonalne, zaproponuj inne działanie



“etykietowanie” np. przypisz osobie pewne cechy -> skłoń do działań zgodnych
zprzypisaną etykietą

Najważniejsze aspekty funkcjonowania zespołu



cele i misje



strategie (sposoby osiągania celów)



polityka firmy



przywództwo



współpraca



elastyczność



komunikacja



kultura zespołu



sprawność (efektywność)

Rozwiązywanie konfliktów w zespole

Konflikt - to spór dwóch lub więcej osób, któremu towarzyszy napięcie, emocje, niezgoda i
polaryzacja stanowisk, w wyniku czego wzajemne relacje stron ulegają popsuciu lub
przerwaniu.

Konflikty występują, gdy:



strony są od siebie w jakiś sposób zależne



dobra które uznają za ważne są ograniczone



któraś strona zauważa, że jej cele i działanie są sprzeczne z celami i działaniami
drugiej strony



jedna ze stron rywalizuje, utrudnia drugiej osiąganie celów

Konflikt może być konstruktywny. Prowadzi wówczas do :



rozpoznania problemu



wyjaśnienia sytuacji



nowych rozwiązań



samopoznania



zmian

a ponadto:



pobudza ciekawość



niweluje stagnację



wzmacnia integrację z zespołem

Konflikty możemy podzielić następująco:



konflikt wewnętrzny pracownika



konflikt w zespole (grupie)



konflikt w organizacji



konflikt między organizacjami

Przyczyny organizacyjne:



niejasne kompetencje



nieuregulowane kompetencje



niedokładne instrukcje



przeciążenie pracą



ciężka zmiana reguł dla pracownika



głęboka reorganizacja



zmiany struktury podzielonych już ról (stanowisk)

Przyczyny społeczne:



niedostateczna gotowość do kompromisu



słaba współpraca



niewystarczająco uznawane wydajności



zbyt duże wymagania



niedostateczne wspieranie pracowników



stosowanie przez przełożonych technik “zwodzenia i łudzenia”



zatrzymywanie informacji



stosowanie strachu lub siły



bariery komunikacyje



stosunek zależności



występowanie osobistych interesów

Przyczyny osobiste:



brak umiejętności przekonywania



brak umiejętności rozwiazywania problemów



skłonności do despotyzmu



skłonności do perfekcji



silne zaznaczenie swojej woli



dominacja dużych potencjałów (zdolności, umiejętności)



interesy osobiste



brak umiejętności i gotowości do dostosowywania się



nieprzystępność, nadpobudliwość



niska samoocena



frustracja



nierozwiązane problemy osobiste

Jak radzić sobie z konfliktem w zespole

Nieefektywne strategie rozwiazywania konfliktów:



brak działania



granie na zwłokę



pozorne działanie



szukanie kozła ofiarnego

Sposoby zapobiegania konfliktom w zespole:



precyzowanie celów i standardów działania



wprowadzenie stałych i ustrukturyzowanych zadań



usprawnienie komunikacji między członkami grupy



unikanie prowokowania sytuacji wygrana-przegrana

Wymień strategie rozwiązywania konfliktów



unikanie



rywalizacja



kompromis



współpraca



uleganie

Władza (kontrola nad sytuacją, wolność działań):



wynikająca z pozycji (szef, rodzic, nauczyciel)



wynikająca ze zdolności do osiągania własnych celów („wbrew innym”, pomimo
oporu)

Walka o władze

to rywalizacja woli (albo ja - albo ty; wygrany - przegrany)
lub o podział władzy (tu ja, tam ty, trochę ja , trochę ty)