Integracja gospodarcza to proces scalania siÄ™
gospodarek ( z Å‚ac. integratio  Å‚Ä…czenie siÄ™
pewnych elementów w jedną całość). Podaje się
zwykle dwa podejścia traktowania integracji:
uniwersalistyczne  traktuje integracjÄ™ jako
formę współpracy gospodarczej czyli połączenie
dwóch lub więcej jednostek ekonomicznych w
jedną całość (F.Perg)
Drugie podejście traktuje integrację jako
całkowicie nową jakość  integracja jako proces
prowadzÄ…cy do zamierzonego stanu (Balass)
Literatura wyróżnia również dwie tendencje we
współczesnych procesach integracyjnych:
·ð proces globalizacji
·ð proces współpracy regionalnej  jest
przyczyną powstawania ugrupowań
integracyjnych we wszystkich regionach.
Powszechność tych zjawisk nie ułatwia
definiowania tego zjawiska ze względu na
różnorodność rozwoju gospodarczego.
Proces integracji polega na rozwijaniu takich
powiązań gospodarczych, które wszystkim krajom
należącym do danego ugrupowania integracyjnego
przynoszą korzyści większe od tych możliwych do
uzyskania w przypadku braku integracji. Kraje
integracyjne szacują co mogą uzyskać, czyli biorą
pod uwagÄ™ rachunek ekonomiczny.
Formy instytucjonalne w procesie integracji
·ð STREFA WOLNEGO HANDLU ( AFTA, NAFTA,
CEFTA, EFTA, BFTA):
kraje integrujÄ…c siÄ™ znoszÄ… wszelkie
ograniczenia handlowe między sobą , ale
prowadzą własną politykę handlową
względem krajów 3- ich.
·ð UNIA CELNA  kraje integrujÄ…ce siÄ™ znoszÄ…
wszelkie bariery względem siebie, ale
prowadzą wspólną politykę handlową
względem krajów trzecich. Stawka celna 
ad waloren (od wartości). Wspólna polityka
handlowa zakłada m.in. unifikację stawek
celnych (Czechy  SÅ‚owacja, Szwajcaria,
Lichtenstein, Andean Group, MERCOSUR.
·ð WSPÓLNY RYNEK ( EWWS, Euratom) 
posiada cechy unii celnej oraz dodatkowo
istnieje swoboda przepływu czynników
produkcji ( kapitału, technologii, ziemi, siły
roboczej, towarów)
·ð UNIA GOSPODARCZA ( UE)  zawiera
elementy wspólnego rynku oraz prowadzona
jest wspólna polityka gospodarcza. Kraje
wchodzące w skład UG dobrowolnie
rezygnują ze swej suwerenności (
częściowo). Ustalają wspólną politykę lub
polityki.
·ð UNIA WALUTOWA  wprowadzana jest
wspólna waluta na terenie krajów
zintegrowanych UE.
·ð UNIA POLITYCZNA  jest to na razie
sytuacja docelowa. Bo jest to zlanie w 1
organizm, powstaje 1 rząd itd., układ
monolityczny.
Rodzaje integracji
·ð Integracja krajów suwerennych 
ograniczajÄ… siÄ™ do strefy wolnego handlu,
unii celnej lub wspólnego rynku
·ð Integracja krajów ograniczajÄ…cych
suwerenność  unia gospodarcza
·ð Integracja krajów nie równoprawnych
politycznie  kraje kolonialne np. W.
Brytania i jej kolonie
·ð Integracja krajów nie równoprawnych
gospodarczo  np. USA  Meksyk, USA 
Kanada, ASEAN, USA  kraje Ameryki
Åšrodkowej
Struktury gospodarcze krajów integrujących się
muszą być rzeczywiście lub przynajmniej
potencjalnie komplementarne. Przeciwieństwem
komplementarności jest konkurencyjność. Kraje są
względem siebie bardziej lub mniej
konkurencyjne. Zakłada się, że po upływie
pewnego czasu te gospodarki stanÄ… siÄ™
komplementarne ( potencjalne
komplementarność). Rzeczywista
komplementarność nastąpi, gdy gospodarki są
faktycznie komplementarne, ale zazwyczaj
przynajmniej trochę konkurencyjne. Musi istnieć
nadzieja, że gospodarki staną się
komplementarne.