32. Co to jest prześwit, rozstaw i przechyłka torów kolejowych

Prześwit torów kolejowych – zwany także szerokością toru jest to odległość pomiędzy
dwiema szynami kolejowymi, mierzona 14 mm poniżej powierzchni tocznych po stronie
wewnętrznej. Dla linii normalnotorowej na odcinkach prostych i łukach o R ≥ 300m wynosi
ona 1435 mm. Wyróżnia się także linie szerokotorowe np. 1524 mm w Rosji, a także
wąskotorowe o prześwitach 1000, 750, 600 mm.

Rozstaw torów – Jest to odległość między osiami torów dla linii dwu, lub wielotorowej.
Rozstaw nie może być mniejszy niż 3,5 m, a w wypadku nowo budowanych torów odległość
ta wynosi 4,0 m. Odległość między osiami dwóch sąsiednich torów należących do różnych
linii kolejowych zwiększa się do 4,0 m, a nawet do 4,75 m, jeśli na międzytorzu ustawione są
stałe sygnały kolejowe. Jeśli linia kolejowa przebiega w łuku o promieniu R < 350m, to
rozstaw 3,5 m poszerza się o wielkości przedstawione w tabeli:

R [m]

Poszerzenie rozstawu osi torów [mm]

250

20

200

130

180

190

150

310

120

700

100

1100

Przechyłka torów kolejowych – Jest to różnica we wzajemnym wysokościowym położeniu
toków szynowych w tym samym przekroju poprzecznym, wyrażona w mm. Przechyłki
stosuje się na łukach linii kolejowych w celu zniwelowania negatywnego skutku siły
odśrodkowej występującej podczas przejazdu pociągu jakim jest szybsze zużywanie się szyn
toku zewnętrznego. Skrajnym i bardzo niebezpiecznym skutkiem braku przechyłki jest
wykolejenie się pociągu. Przechyłki oblicza się ze wzorów empirycznych:

Warunki stosowania wzoru

Wzór

-Przy jednakowej prędkości ruchu
towarowego i osobowego

-Do obliczenia przechyłki minimalnej w
łukach o promieniu R ≥ 300 m

-Do obliczenia przechyłki minimalnej w
łukach o promieniu R < 300 m

-Do obliczenia przechyłki przy różnych
prędkościach

ruchu

pasażerskiego

i

towarowego

Gdzie:
h – wartość przechyłki [mm]
v – prędkość pociągów [km/h]
v

t

– prędkość pociągów towarowych [km/h]

R – promień łuku [m]
a

max

– przyspieszenie maksymalne [m/s

2

]; dla warunków PKP a

max

= 0,60 m/s

2

a

n

– przyspieszenie niezrównoważone w ruchu towarowym [m/s

2

]

Obliczone przechyłki zaokrągla się do 5 mm. Nie stosuje się przechyłek większych niż

150 mm i mniejszych niż 20 mm.