Gospodarz - W
łodzimierz Tetmajer, malarz i pisarz, przyrodni brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera;
cieszy
ł się wśród bronowickich chłopów wielkim autorytetem
Gospodyni - Anna (z domu Miko
łajczykówna), żona Włodzimierza Tetmajera
�Pan Młody - Lucjan Rydel, poeta, "ludoman", syn profesora UJ, "pan, który bez butów chadzał"
Panna M
łoda - Jadwiga Mikołajczykówna
Marysia - Marysia Miko
łajczykówna, siostra Panny Młodej, żona chłopa Wojciecha Susuła
Wojtek - Wojciech Susu
ł, chłop
Ojciec - Jacek Miko
łajczyk, ojciec Panny Młodej, gospodarz z Bronowic
Jasiek - Jan Miko
łajczyk, brat Panny Młodej
Kasper - Kasper Czepiec, krewny B
łażeja Czepca
Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer, s
ławny poeta młodopolski, dekadent, człowiek oderwany od życia
Dziennikarz - Rudolf Starzewski, redaktor sta
ńczykowskiego dziennika "Czas" ukazującego się w
Krakowie
Nos - Tadeusz Noskowski, malarz (niekt
órzy widzowie doszukiwali się w tej postaci rysów charakteru
Stanis
ława Czajkowskiego, również malarza)
Ksi
ądz - Ksiądz z Bronowic pochodzenia chłopskiego.
Maryna - Maryna i Zosia Pare
ńskie, córki lekarza, profesora UJ
Zosia - Zosia zosta
ła później żoną Tadeusza Boya-Żeleńskiego
Radczyni - Antonina Doma
ńska, żona profesora UJ, autorka "Historii żółtej ciżemki" i "Paziów króla
Zygmunta"
Haneczka - Hanna Rydl
ówna, siostra Lucjana Rydla
Czepiec - B
łażej Czepiec, wuj Panny Młodej
Czepcowa -
żona Błażeja Czepca
Klimina - baba wiejska, staro
ścina wesela, chrzestna Isi
Żyd - Hersz Singer, bronowicki karczmarz
Rachela - Pepa (J
ózefa) Singer, córka karczmarza
Isia - Isia Tetmajer
ówna, najstarsza córka Włodzimierza Tetmajera (najdłużej żyjąca uczestniczka
bronowickiego wesela; zmar
ła na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku w Londynie).
Osoby Dramatu (zjawy):
Chocho
ł - pojawia się w izbie weselnej, śpiewając smętną piosenkę o pawich piórach; zapowiada
przybycie go
ści. To pośrednik między światem rzeczywistym a fantastycznym. Jest otulonym słomą na
zim
ę krzakiem róży. Zjawia się na początku akcji fantastycznej (w II akcie) oraz na końcu dramatu, gdy gra
"chochol
ą" muzykę uczestnikom akcji (akt III). Jest symbolem nadziei na odrodzenie Polski, społeczną
sprawiedliwo
ść, a także objawieniem sztuki i piękna.
Widmo - malarz Ludwik de Laveaux, ucze
ń Jana Matejki. Ukazuje się Marysi. Ludwik miał się ożenić z
Marysi
ą, ale zmarł wcześniej na gruźlicę. Marysia mogłaby mieć podobne wesele; mogłaby wyjść za "pana
z miasta". Ten obraz literacki, przypomina Mickiewiczowsk
ą balladę "Romantyczność" i dramatyczną
histori
ę Jasia i Karusi.
Sta
ńczyk - nadworny błazen trzech ostatnich Jagiellonów, bystry i odważny mędrzec zatroskany o los
Polski, pojawia si
ę na obrazach Matejki; ukazuje się Dziennikarzowi. Stańczyk uosabia sumienie
Dziennikarza, kt
óry pracując w lojalistycznym dzienniku, wie, że "usypia" naród i szarga "świętości"
narodowe. Dziennikarz jest wyznawc
ą tez krakowskiej szkoły historycznej, głoszącej dość kontrowersyjny
program polityczny oparty na przekonaniu,
że historia Polski była pasmem klęsk i niepowodzeń, a jedyną
metod
ą postępowania w obecnej sytuacji Polski jest lojalizm i ugoda z zaborcą. Stańczyk - błazen
Zygmunta Starego - wskrzesza czasy
świętości Rzeczypospolitej Jagiellonów, jest znakiem jej potęgi i
chwa
ły, zadaje tym samym kłam tezom krakowskiej szkoły. Jest wyrzutem sumienia Dziennikarza, który
prze
żywa kryzys zaufania do ideologii własnego stronnictwa. Błazen ofiarowuje Dziennikarzowi
kaduceusz (w staro
żytności była to laska heroldów, zapewniająca im nietykalność; to symbol pokoju i
łagodzenia sporów, ale także laska błazna), by rozbudzał świadomość narodową, "mącił narodową kadź" i
"sta
ł na czele".
Rycerz Czarny - Zawisza Czarny z Garbowa, s
ławny i mężny rycerz, walczył pod Grunwaldem, symbol
Polaka-patrioty. Ukaza
ł się Poecie. Zwiastun odrodzenia ojczyzny. Mówi Poecie: "Na koń; zbudź się!...".
Wyznacza mu rol
ę wieszcza. Poeta wie, że "Polska to jest wielka rzecz", ale nie czyni nic i "śpi". Jest
dekadentem, pora
żonym niemocą i owładniętym melancholią. Zawisza Czarny to symbol jego rozterek
wewn
ętrznych, znak siły i mocy, której brakuje Poecie.
Hetman - Franciszek Ksawery Branicki, wsp
ółtwórca konfederacji targowickiej, sługus Moskwy,
sprzedawczyk, zdrajca, podczas powstania ko
ściuszkowskiego skazany na śmierć. Ukazuje się Panu
M
łodemu. Hetman zmusza Pana Młodego do zastanowienia się, czy w głębi serca nie tkwi w nim poczucie
wy
ższości szlachty nad chłopstwem. Hetman mówi: "Czepiłeś się chamskiej dziewki! Polska to wszystko
ho
łota, tylko im złota...".
Upi
ór - Jakub Szela, chłop spod Tarnowa, który stanął na czele rabacji galicyjskiej (1846). Rzeź szlachty
przez zbuntowane ch
łopstwo sprowokowała administracja austriacka, by rozbić przygotowywane
powstanie narodowe. Ukazuje si
ę Dziadowi. Symbol głębokiego podziału narodu polskiego na "panów" i
"cham
ów" i krzywdy chłopskiej oraz wzajemnej pogardy. Ta haniebna karta polskiej historii zostaje
odkryta zapewne po to, by wyja
śnić przyczyny wzajemnej niechęci inteligencji i chłopstwa oraz po części
usprawiedliwi
ć jej postępowanie będącym jeszcze żywo w pamięci obrazem rzezi galicyjskiej.
Wernyhora - na wp
ół legendarny Kozak, wróż ukraiński z II połowy XVIII wieku. Symbol odrodzenia Polski
w granicach historycznych z 1772 roku, rzecznik zgody ch
łopów ze szlachtą oraz Polaków z Rusinami.
Ukazuje si
ę Gospodarzowi. Dziad z lirą przybywa z rozkazem z przedzaborowych kresów Rzeczypospolitej
- symbolu wielko
ści i potęgi dawnej Polski, ale i buntów chłopskich przeciwko polskiej szlachcie. Budzi
ch
ęć do czynu narodowego i przymierza szlachty z chłopami. Symbol wiary w odrodzenie ojczyzny.
Wernyhora zostawia Z
łoty Róg na sznurze i nakazuje "rozesłać wici" po kraju. Kiedy odjeżdża, jego koń
gubi z
łotą podkowę. Z chwilą pojawienia się tej postaci rozpoczyna się w dramacie wątek
narodowo-wyzwole
ńczy, skonstruowany jednak nie w konwencji realistycznej, ale symbolicznej.
Zjawa – postad
Widmo – Marysia
Jest to j
ej były kochanek za którym ona bardzo tęskni i nie potrafi o nim zapomnieć
Staoczyk(błazen) – Dziennikarz
Jest on odzwierciedleniem dziennikarza. Ten jest wierny wobec zaborcy ale nie wei czy to sluszne i ma watpliwosci czy
praca go nie kompromituje.
Czarny rycerz(Zawisza) – Poeta
ten chcial byc odwazny opaniowany, silny. Polska byla wtedy pod zaborami wiec trzeba walczyc, ze najlepiej byc jak
Zawisza Czarny.
Hetman – Pan młody
Wmawial mlodemu ze zdradzil swoich zeniac sie z chlopką, wywoujac w panu mlodym watpliwosci czy dobrze
zrobil.Twierdzi ze mlody posunal sie do slubu poprzez chlopomanie(malzenstwo wynikiem owczesnej mody, Inteligent
zeni sie z chlopka).
Upiór – Dziad
Dziad pamieta co sie dziala kiedys, wspomina caly czas dawne czasy, ze kiedys wszystko bylo inaczej, chodzi o
zbratanie spoleczenstwa, nie wierzy ze przez slub dwoch warstw spolecznych wszyscy sie pgodza zapomna o tym co
bylo kiedys.
Wernyhora
– Gospodarz
jest symbolem walki o wolnosci, prorokiem. Przybywa do gospodarza powierzajac mu misje, by postawil chlopow do
walki z zaborca.