6 ZBIOREK ZASTEPU id 43998 Nieznany (2)

background image

Z

WIĄZEK

H

ARCERSTWA

R

ZECZYPOSPOLITEJ

Warszawski Hufiec Harcerzy „Wawer”

6

PIERWSZYCH

ZBIÓREK

ZAST

Ę

PU

Opracowanie:

phm. Radosław Tymi

ń

ski H.R.

Warszawa 2006 ─

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Oddając do rąk Czytelnika to opracowanie, chcę podziękować wszystkim tym, którzy

wsparli mnie swoją radą, wskazówkami i pomysłami. Dziękuję zatem: Oldze Grabowskiej,

Lechowi Najbauerowi, Piotrowi Płosze, Julianowi Żmijewskiemu, Mariuszowi Chłopikowi,

Janowi Badowskiemu, Lechowi Krzemińskiemu.

Materiały szkoły zastępowych ─

2

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Spis tre

ś

ci

Spis treści....................................................................................................................................3
Wprowadzenie............................................................................................................................4
I. Zagadnienia wstępne...............................................................................................................6

1. Skrótowa charakterystyka potrzeb chłopców w wieku naborowym...................................6
2. Skrótowa charakterystyka form pracy z chłopcami z naboru.............................................7

II. Zagadnienia szczegółowe.......................................................................................................8

1. Charakterystyka i rozplanowanie poszczególnych zbiórek................................................8

1.1 Zbiórka pierwsza...........................................................................................................9
1.2 Zbiórka druga..............................................................................................................11
1.3 Zbiórka trzecia............................................................................................................13
1.4 Zbiórka czwarta...........................................................................................................14
1.5 Zbiórka piąta...............................................................................................................16
1.6 Zbiórka szósta. ...........................................................................................................18

Materiały szkoły zastępowych ─

3

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Wprowadzenie.

Zrobiłe

ś

nabór i si

ę

udało. Na pierwsz

ą

zbiórk

ę

po naborze przyszło 4, 6, czy

12 fajnych chłopaków z szóstej klasy. S

ą

naprawd

ę

zainteresowani harcerstwem i

chc

ą

by

ć

na ciekawych zbiórkach. No wła

ś

nie i … tu zaczyna si

ę

problem, co z nimi

zrobi

ć

? Jak zach

ę

ci

ć

? Jak utrzyma

ć

w dru

ż

ynie?

Wiele razy ka

ż

dy dobry dru

ż

ynowy i zast

ę

powy (którzy robi

ą

skuteczne

nabory) staj

ą

przed tym problemem. Dotyczy on sprawy dosy

ć

powa

ż

nej, a

mianowicie, jak przeprowadzi

ć

kilka pierwszych zbiórek tak,

ż

eby chłopaków

zatrzyma

ć

w dru

ż

ynie. Cz

ę

sto zast

ę

powi mówi

ą

, i

ż

łatwiej jest im wymy

ś

la

ć

zbiórki,

gdy zast

ę

p ju

ż

co

ś

umie, ni

ż

gdy przyjd

ą

chłopcy prosto z naboru.

Jak wskazuje praktyka najwi

ę

cej chłopaków odpada z harcerstwa w jednym z

trzech okresów: tu

ż

po naborze (gdy jeszcze nie s

ą

dostatecznie zach

ę

ceni), w

wieku

ć

wikowym (gdy nie umiej

ą

znale

źć

dla siebie miejsca w harcerstwie, a

niekoniecznie nadaj

ą

si

ę

na dru

ż

ynowych i funkcyjnych) i w wieku studenckim lub

tu

ż

po studiach (gdy zaczynaj

ą

przewarto

ś

ciowywa

ć

swoje

ż

ycie).

Mam nadziej

ę

,

ż

e to opracowanie pomo

ż

e w zmniejszeniu odsetka tych

pierwszych.

Czytaj

ą

c t

ę

broszurk

ę

mo

ż

na spyta

ć

: no dobrze, ale dlaczego 6 zbiórek, a nie

5, 7 czy 9? Tak naprawd

ę

nie ma znaczenia, czy to b

ę

dzie jedna zbiórka mniej, czy

wi

ę

cej. Istotny jest sam cykl tych kilku pierwszych zbiórek i ich podsumowanie w

postaci wyjazdu. Otó

ż

jak wskazuje m.in. moje do

ś

wiadczenie sze

ść

zbiórek to mniej

wi

ę

cej 1,5 do 2 miesi

ę

cy pracy dru

ż

yny. „Sze

ść

zbiórek” nawi

ą

zuje wła

ś

nie do owego

półtora miesi

ą

ca, który jest potrzebny na odwiedzenie rodziców harcerzy i takie

przeprowadzenie pierwszych zbiórek, by móc potem zorganizowa

ć

wyjazd.

Warto zwróci

ć

uwag

ę

na to, i

ż

przez ten czas wiele mo

ż

e si

ę

zmieni

ć

w

ż

yciu

młodego człowieka. Półtora miesi

ą

ca to okres wystarczaj

ą

cy, by z chłopaka zrobi

ć

„dobry materiał” na harcerza. Nie oznacza to oczywi

ś

cie,

ż

e ka

ż

dy młody człowiek

b

ę

dzie po półtora miesi

ą

ca harcerzem, gdy

ż

wielu mo

ż

e odpa

ść

, wielu mo

ż

e

potrzebowa

ć

wi

ę

cej czasu. Jednak

ż

e równie

ż

dla wielu te półtora miesi

ą

ca to czas

Materiały szkoły zastępowych ─

4

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

wystarczaj

ą

cy, by zobaczy

ć

czym jest harcerstwo oraz prawdziwie si

ę

w

nie wci

ą

gn

ąć

. Nadto psychologicznie rzecz bior

ą

c te kilka pierwszych zbiórek ma

kapitalne znaczenie dla całego harcerskiego

ż

ycia młodego chłopaka. To wła

ś

nie

pierwsze zbiórki najcz

ęś

ciej decyduj

ą

o tym, czy zostanie on w dru

ż

ynie czy nie.

Czas ten pozwoli tak

ż

e na poznanie chłopaków i stworzenie z nich zal

ąż

ków

zespołu, czyli zast

ę

pu.

Broszura ma słu

ż

y

ć

tym, którzy pracuj

ą

na najwa

ż

niejszych w ZHR funkcjach:

zast

ę

powym i dru

ż

ynowym. Nie jest jedynie słusznym wzorcem, ani te

ż

nie jest te

ż

gotowym przepisem, który na pewno uda si

ę

zrealizowa

ć

w ka

ż

dych warunkach. To

opracowanie ma by

ć

jedynie przykładem, jak mo

ż

na przeprowadzi

ć

6 pierwszych

zbiórek.

Przyj

ą

łem nast

ę

puj

ą

ce zało

ż

enia tworz

ą

c to opracowanie: (1) sprawa dotyczy

chłopców w ostatniej klasie szkoły podstawowej lub pierwszej klasie gimnazjum (12 –

14 lat); (2) zast

ę

p ponaborowy liczy wraz z zast

ę

powym 5 – 9 osób.

Opracowanie dzieli si

ę

na dwie cz

ęś

ci: praktyczne wskazówki (zagadnienia

ogólne) oraz charakterystyka poszczególnych zbiórek (zagadnienia szczegółowe).

Cz

ęść

pierwsza jest przeznaczona przede wszystkim dla tych, którzy maj

ą

niedosyt

wiedzy i wskazówek zwi

ą

zanych z rozwojem chłopców w wieku okołogimnazjalnym i

charakterystyki form pracy z nimi. Cz

ęść

druga jest adresowana do tych, którym

brakuje gotowego pomysłu, a ju

ż

teraz maj

ą

ś

wie

ż

y zast

ę

p, lub dla tych, którzy chc

ą

porówna

ć

swoje do

ś

wiadczenia z moimi.

Na koniec chc

ę

zastrzec,

ż

e cz

ęść

gier opisanych w niniejszej broszurze

została wymy

ś

lona przeze mnie, cz

ęść

jest mi znana sk

ą

din

ą

d, ale nie ja jestem ich

autorem. Je

ż

eli chodzi o pomysły na zbiórki, to s

ą

one efektem do

ś

wiadcze

ń

ż

nych

instruktorów i instruktorek, m.in. wspomnianych w podzi

ę

kowaniach.

Materiały szkoły zastępowych ─

5

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

I. Zagadnienia wst

ę

pne.

1. Skrótowa charakterystyka potrzeb chłopców w wieku

naborowym.

Nie wchodz

ą

c w szczegółow

ą

analiz

ę

psychologiczn

ą

i naukow

ą

nale

ż

y

stwierdzi

ć

, i

ż

człowiek zasadniczo posiada nast

ę

puj

ą

ce rodzaje potrzeb: biologiczne,

psychiczne i społeczne.

Do podstawowych potrzeb biologicznych nale

żą

: potrzeba pokarmu, wody,

tlenu, snu oraz potrzeba zachowania gatunku (jej rozwój).

Do najwa

ż

niejszych potrzeb psychicznych nale

żą

potrzeby: bezpiecze

ń

stwa,

niezale

ż

no

ś

ci (wolno

ś

ci), miło

ś

ci (doznawania i dawania), posiadania (warto

ś

ci –

celów oraz dóbr materialnych).

Do najistotniejszych potrzeb

społecznych

zalicza si

ę

potrzeb

ę

:

przynale

ż

no

ś

ci (identyfikacji grupowej), znaczenia, uznania, osi

ą

gni

ęć

, akceptacji,

rywalizacji. S

ą

to potrzeby charakterystyczne dla szerokiego przekroju wiekowego i

dotycz

ą

zarówno m

ęż

czyzn, jak i kobiet. Dla potrzeb niniejszego opracowania ten

kr

ą

g zaw

ę

zimy jednak do chłopców w wieku okołogimnazjalnym (12 – 14 lat).

Znaj

ą

c potrzeby nastoletnich chłopców nale

ż

y stwierdzi

ć

, i

ż

o ich pozostaniu w

dru

ż

ynie zdecyduje przede wszystkim zaspokojenie potrzeb społecznych. Warto

jednocze

ś

nie zwróci

ć

uwag

ę

na to, i

ż

w zale

ż

no

ś

ci od wieku skala tych potrzeb

zmienia si

ę

. Dla przeci

ę

tnego 13–stolatka najwa

ż

niejsze b

ę

d

ą

potrzeby rywalizacji i

znaczenia oraz coraz wyra

ź

niej przynale

ż

no

ś

ci, podczas gdy dla 14-stolatka

wa

ż

niejsza s

ą

ju

ż

potrzeby przynale

ż

no

ś

ci i akceptacji. W zwi

ą

zku z tym cele oraz

tre

ść

zbiórek nale

ż

y dobiera

ć

odpowiednio do wieku.

Materiały szkoły zastępowych ─

6

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

2. Skrótowa charakterystyka form pracy z chłopcami z naboru.

Wszyscy dru

ż

ynowi, których pytałem, podzielili moje zdanie,

ż

e formy pracy z

chłopcami z naboru musz

ą

by

ć

aktywne, dynamiczne i ciekawe. Nie mog

ą

to by

ć

formy mówione, bo zanudz

ą

pełnych energii i ch

ę

ci do zabawy chłopców. Nie mog

ą

te

ż

by

ć

zbyt skomplikowane, gdy

ż

zniech

ę

caj

ą

.

Formy aktywne powinny by

ć

zwi

ą

zane z tym, co chłopcy sami lubi

ą

robi

ć

, jak

np. gra w piłk

ę

, podchody. Wydaje si

ę

,

ż

e na samym pocz

ą

tku szczególnie nale

ż

y

unika

ć

przeładowywania zbiórek wiedz

ą

i nowymi umiej

ę

tno

ś

ciami, które na

ź

niejszym etapie trzeba wprowadza

ć

stopniowo i z umiarem.

Nale

ż

y zatem wystrzega

ć

si

ę

wszelkich pogadanek i dyskusji, i to nie tylko w

czasie pierwszych 6 zbiórek, ale tak

ż

e w dalszej pracy. Gaw

ę

dy powinny by

ć

krótkie

(2 – 5 min.), barwne i tre

ś

ciwe. Nale

ż

y posługiwa

ć

si

ę

czytelnymi symbolami i

przykładami (przypowie

ś

ci). Ponadto powinno si

ę

stosowa

ć

wiele form

integracyjnych, takich jak ró

ż

ne zadania i pl

ą

sy, gdy

ż

pozwoli to na stworzenie w

lu

ź

nej grupie chłopaków wewn

ę

trznych wi

ę

zi, co prowadzi w oczywisty sposób do

powstania spójnego zast

ę

pu. Nale

ż

y du

ż

o

ś

piewa

ć

i to ró

ż

nych piosenek,

przy

ś

piewek i pie

ś

ni, gdy

ż

ś

piew ł

ą

czy ludzi oraz pobudza zmysły i uczucia. Dzi

ę

ki

ś

piewowi mo

ż

na pozna

ć

pewne rysy charakteru chłopców (np. obserwuj

ą

c jakie

piosenki im si

ę

podobaj

ą

).

Ś

piew pozwala tak

ż

e na zwalczenie nie

ś

miało

ś

ci,

zwłaszcza je

ś

li wykonywany jest grupowo.

Wydaje si

ę

istotne, aby ju

ż

od samego pocz

ą

tku wprowadza

ć

pewne elementy

obrz

ę

dowe, które b

ę

d

ą

gromadzi

ć

chłopców wokół pewnych czytelnych dla nich

symboli. Chodzi tu chocia

ż

by o powitanie, zawołanie Czuwaj!, piosenk

ę

dru

ż

yny itd.

Oczywi

ś

cie nie nale

ż

y z tym przesadza

ć

, ale warto powoli wdra

ż

a

ć

jako niezwykle

skuteczne narz

ę

dzie integruj

ą

ce.

Materiały szkoły zastępowych ─

7

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

II. Zagadnienia szczegółowe.

1. Charakterystyka i rozplanowanie poszczególnych zbiórek.

Czasem trudno wyczu

ć

czy co

ś

si

ę

chłopcom na pewno spodoba, czy nie

(wiem to z własnego do

ś

wiadczenia). Jest bardzo prawdopodobne,

ż

e b

ę

d

ą

zadowoleni, je

ż

eli to, co dla nich przygotujemy b

ę

dzie odpowiadało ich potrzebom

(np. rywalizacji). Na sprawy potrzeb i oczekiwa

ń

trudno wpłyn

ąć

, dru

ż

ynowy

(zast

ę

powy) albo wie, jakie to potrzeby (lub je wyczuwa), albo nie wie. Jednak

ż

e s

ą

takie rzeczy, nazwałbym je wskazówkami technicznymi, których zastosowanie

sprawi,

ż

e łatwiej b

ę

dzie o dobr

ą

zbiórk

ę

. Moje sugestie dla przygotowuj

ą

cego

zbiórk

ę

s

ą

nast

ę

puj

ą

ce:

przestrzegaj zasad dobrej zbiórki przygotowuj

ą

c i prowadz

ą

c zbiórk

ę

, s

ą

naprawd

ę

przydatne;

nigdy nie przygotowuj zbiórki na dzie

ń

przed ni

ą

, zawsze daj sobie wi

ę

cej czasu;

pytaj innych o to co s

ą

dz

ą

o pomy

ś

le na zbiórk

ę

; mog

ą

dostrzec wiele spraw,

których Ty nie zauwa

ż

asz;

bezpiecze

ń

stwo chłopaków i Twoje to podstawa wszelkich dalszych działa

ń

;

b

ą

d

ź

zawsze na miejscu zbiórki wcze

ś

niej, cz

ę

sto na miejscu wychodzi wiele

istotnych kwestii, o których nie mogłe

ś

wiedzie

ć

lub nie pomy

ś

lałe

ś

;

przed zbiórk

ą

porozmawiaj troch

ę

z chłopakami, cz

ę

sto mówi

ą

wtedy wa

ż

ne

rzeczy;

zasady tłumacz dokładnie i pro

ś

o powtórzenie, sprawdzaj

ą

c czy wszystko

zrozumieli;

nie licz na to,

ż

e co

ś

znajdziesz tu

ż

przed zbiórk

ą

lub na niej, miej zawsze

wszystko gotowe ze sob

ą

;

zbiórka musi trwa

ć

tyle czasu, ile zostało powiedziane rodzicom,

ż

e b

ę

dzie trwa

ć

,

to buduje zaufanie.

Mo

ż

na by ci

ą

gn

ąć

t

ę

wyliczank

ę

jeszcze długo, ale te wskazówki uwa

ż

am za

najwa

ż

niejsze, reszta przyjdzie wraz z do

ś

wiadczeniem.

Materiały szkoły zastępowych ─

8

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Ni

ż

ej wymienione zbiórki cz

ęść

celów maj

ą

wspólnych, cz

ęść

ż

nych.

Te wspólne zostan

ą

wymienione tu, a ni

ż

ej nie b

ę

d

ą

ju

ż

przywoływane. Celami

ka

ż

dej z ni

ż

ej wymienionych zbiórek m.in. s

ą

:



zach

ę

cenie do pozostania w harcerstwie;



dobra zabawa;



integracja zast

ę

pu;



przypomnienie tego, czego ju

ż

nauczono.

1.1 Zbiórka pierwsza.

Wst

ę

p.

Pierwsza zbiórka jest bardzo wa

ż

na z wielu powodów m.in. dlatego,

ż

e na

przewa

ż

nie rodzice odprowadzaj

ą

na ni

ą

dzieci. Poza tym zanim zacznie si

ę

pierwsza zbiórka, wiele jest oczekiwa

ń

i bardzo wiele niewiadomych. Dlatego

uwa

ż

am za konieczne, aby pierwsz

ą

zbiórk

ę

prowadził dru

ż

ynowy wraz z przyszłym

zast

ę

powym danego zast

ę

pu. Jest to istotne, gdy

ż

po pierwsze rodzice widz

ą

osob

ą

dorosł

ą

i odpowiedzialn

ą

i to wła

ś

nie jej powierzaj

ą

syna; po drugie równie wa

ż

ne

jest to,

ż

e to dru

ż

ynowy – jako osobna dorosła – powinien wyja

ś

ni

ć

rodzicom rol

ę

i

znaczenie sytemu zast

ę

powego. Inaczej rzecz ujmuj

ą

c trzeba,

ż

eby to dru

ż

ynowy

powiedział rodzicom młodego harcerza, dlaczego to kto

ś

inny, a nie on, b

ę

dzie

bezpo

ś

rednio pracował z ich synem; po trzecie dru

ż

ynowy uczy przyszłego

zast

ę

powego w praktyce, po trzecie dru

ż

ynowy, który ma niejako z definicji autorytet

(bo jest starszy, silniejszy itd.) udziela jego cz

ęś

ci przyszłemu zast

ę

powemu, kreuj

ą

c

go na swojego zast

ę

pc

ę

(zast

ę

powy), a po czwarte dru

ż

ynowy od razu poznaje

chłopców, którzy przyszli z naboru.

Cele.



sprawdzenie, który z chłopców jest w czym dobry;



nauczenie podstaw czytania z mapy;



wprowadzenie rywalizacji.

Przebieg.

Materiały szkoły zastępowych ─

9

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

1. Przed zbiórk

ą

mówimy,

ż

e nale

ż

y si

ę

na ni

ą

stawi

ć

si

ę

punktualnie (mo

ż

na u

ż

y

ć

argumentu,

ż

e spó

ź

nienie spowoduje

niepowodzenie całej zabawy).

2. Przychodzimy 30 minut wcze

ś

niej, aby wszystko przygotowa

ć

i wita

ć

przychodz

ą

cych, z którymi od razu nale

ż

y zacz

ąć

rozmawia

ć

. UWAGA!

Zaczynamy punktualnie króciutk

ą

musztr

ą

(baczno

ść

– spocznij – w

szeregu zbiórka – kolejno odlicz – rozej

ść

si

ę

). Wprowadzenie wi

ę

kszej

liczby komend jest niewskazane.

3. Zapowiedzenie gry i pokazanie pudełka, w którym schowana jest

nagroda (nie wiadomo jaka).

4. Przeszkolenie z pracy z map

ą

(mo

ż

liwie krótkie, max. 10 min. i

praktyczne: „a teraz Jasiek nam poka

ż

e, to co ja przed chwil

ą

zrobiłem”). Do tego pokazu mo

ż

na wykorzysta

ć

zast

ę

powego,

wówczas chłopcy zobacz

ą

,

ż

e posiada on t

ę

sam

ą

tajemn

ą

wiedz

ę

, co

dru

ż

ynowy. Dzi

ę

ki temu mo

ż

na rozbudzi

ć

w nich ch

ęć

opanowania tej

wiedzy, bo łatwiej nauczy

ć

si

ę

czego

ś

co umie „Jasiek” ni

ż

„druh

dru

ż

ynowy”.

5. Wyja

ś

nienie zasad gry i sprawdzenie czy wszyscy wszystko rozumiej

ą

.

6. Gra.

7. Uroczyste wr

ę

czenie nagrody (jest ni

ą

czekolada) i zmotywowanie

zwyci

ę

zcy, by podzielił si

ę

nagrod

ą

z reszt

ą

zast

ę

pu.

8.

Rozmowa z chłopcami o ich wra

ż

eniach.

9.

Krótka musztra i piosenka na po

ż

egnanie (Bratnie słowo…)

Gra.

Gra to prosta wersja INO (Imprezy Na Orientacj

ę

). Rozdajemy chłopcom

odr

ę

cznie wyrysowan

ą

map

ę

niewielkiego odcinka terenu, który znaj

ą

i zaznaczamy

na niej punkty (nie wi

ę

cej jak pi

ęć

). Na mapie zaznaczamy równie

ż

żę

wiatrów

(oswajamy ich z takimi rzeczami). Punkty mo

ż

na obchodzi

ć

nie po kolei. Na ka

ż

dym

z punktów jest proste zadanie (np. zrób 10 pompek, konkurs rzutu piłk

ą

lub

kamieniem – kto dalej, rzut lotkami do tarczy, konkurs strzału piłk

ą

na w

ą

sk

ą

bramk

ę

,

przebiegnij 25 metrów w jak najszybszym czasie itd.). Z ka

ż

dego punktu musz

ą

mie

ć

Materiały szkoły zastępowych ─

10

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

potwierdzenie w zeszyciku,

ż

e na nim byli (zeszyt gier). Przed gr

ą

mówimy im,

ż

e kiedy wchodz

ą

na punkt, to maj

ą

mówi

ć

obecnej tam osobie

CZUWAJ!

Potrzebne na zbiórk

ę

.

Pi

ęć

osób do obstawienia gry (da si

ę

zrobi

ć

we trzy), kopie r

ę

cznie

wyrysowanej mapy, małe zeszyty dla chłopaków, długopisy dla punktowych, stoper,

piłka, kamie

ń

, lotki (łuk), czekolada.

Komentarz.

Bardzo wa

ż

ne jest, aby na zbiórce zaistniały pewne mechanizmy, takie jak

hierarchiczno

ść

(musztra, czyli wydaj

ą

cy rozkazy i wykonuj

ą

cy rozkazy), braterstwo

(podzielenie si

ę

czekolad

ą

), akceptacja (wszyscy byli

ś

cie dobrzy) uznanie (ty

najlepszy byłe

ś

w strzelaniu z łuku, ty w bieganiu, ty z tego itd), zabawa (gra),

rywalizacja (nagroda dla najlepszego). To sprawi,

ż

e zbiórka b

ę

dzie dla chłopców

ciekawa i atrakcyjna (pokazali jacy s

ą

). Nie mo

ż

na zrobi

ć

gry zbyt skomplikowanej

(nie podołaj

ą

i wtedy uznaj

ą

siebie za kiepskich) ani za długiej (mo

ż

e by

ć

nudno).

Chłopcy powinni si

ę

czego

ś

na zbiórce nauczy

ć

(podstawy czytania mapy, musztra),

posi

ąść

jak

ąś

cz

ęść

tajemnej harcerskiej wiedzy. Istotne jest to, aby nauczyli si

ę

mówi

ć

na wst

ę

pie CZUWAJ!, czyli pozdrawia

ć

po harcersku, gdy

ż

to identyfikuje ich

jako grup

ę

.

Czas trwania zbiórki: ok. 2 g.

1.2 Zbiórka druga

Wst

ę

p.

Druga zbiórka spełnia rol

ę

potwierdzenia. Zarówno dzieci, jak i rodzice

przewa

ż

nie daj

ą

drug

ą

szans

ę

. Na pierwszej zbiórce było nudno. Id

ź

teraz i zobacz.

Je

ś

li znowu b

ę

dzie nudno, to daj sobie spokój! Tak cz

ę

sto mówi

ą

rodzice do swoich

dzieci, które czasem wracaj

ą

rozczarowane po zbiórce. Dlatego druga zbiórka jest

Materiały szkoły zastępowych ─

11

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

bardzo wa

ż

na. Albo potwierdzi dobre odczucia, albo złe. Inaczej mówi

ą

c,

albo

ś

nasz, albo

ś

nie nasz.

Cele.



zobaczy

ć

, jak si

ę

chłopcy zachowuj

ą

;



sprawdzi

ć

, czy maj

ą

zdolno

ś

ci przywódcze;



oswojenie z zabawami w lesie, parku lub mie

ś

cie.

Przebieg.

1. Przywitanie.

2. Krótka musztra.

3. Omówienie zasad gry.

4. Gra - podchody.

5. Zamiana rolami.

6. Podsumowanie gry.

7. Krótka musztra.

8.

Zako

ń

czenie. Bratnie słowo…

Gra.

Jest to prosta gra typu podchody. Dzielimy chłopców na dwie dru

ż

yny i jedn

ą

wypuszczamy 5 – 7 minut po drugiej. Zwyci

ęż

aj

ą

albo ci, którzy złapali (klepni

ę

cie)

albo ci, którzy nie dali si

ę

złapa

ć

przez pół godziny. Nale

ż

y koniecznie poinstruowa

ć

chłopaków nt. zasad gry oraz znaków patrolowych i zada

ń

jakie mog

ą

ś

cigaj

ą

cym

zostawia

ć

na trasie (zadania musz

ą

polega

ć

na wzi

ę

ciu czego

ś

ze sob

ą

lub zrobieniu

czego

ś

i wzi

ę

ciu np. zbierz pi

ęć

kasztanów, zawi

ąż

trzy w

ę

zły itd.). Nale

ż

y

podkre

ś

li

ć

,

ż

e trzeba co 5 minut marszu / biegu zostawia

ć

krótkie zadania (mo

ż

liwe

do wykonania w krótkim czasie), a co 25 – 50 metrów rysowa

ć

znaki w widocznych

miejscach oznaczaj

ą

ce tras

ę

przemarszu. Dobrze by było gdyby grup

ą

uciekaj

ą

c

ą

dowodził zast

ę

powy, gdy

ż

„nowi” nie znaj

ą

zasad podchodów ani znaków

patrolowych i mogliby uzna

ć

,

ż

e chodzi tylko o wy

ś

cig (mogliby zlekcewa

ż

y

ć

nakaz

zostawiania znaków patrolowych).

Potrzebne na zbiórk

ę

.

Materiały szkoły zastępowych ─

12

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Notes, długopis, kreda, sznurek, w zale

ż

no

ś

ci od potrzeb. Nie

potrzeba do obstawienia tej zbiórki nikogo oprócz zast

ę

powego.

Komentarz.

Nale

ż

y pami

ę

ta

ć

,

ż

e zast

ę

powy powinien równie

ż

bra

ć

udział w zabawie. W

zarówno w pierwszej zmianie jak i drugiej powinien i

ść

z uciekaj

ą

cymi, bo ucieczka

jest zawsze trudniejsza od

ś

cigania. Oczywi

ś

cie nie powinien dowodzi

ć

, ani si

ę

wtr

ą

ca

ć

, tylko spokojnie pozwoli

ć

chłopakom działa

ć

. Nale

ż

y równie

ż

pami

ę

ta

ć

,

ż

e

postawa harcerska kształtuje si

ę

z biegiem czasu i pocz

ą

tkowo zwykłe klepni

ę

cie

mo

ż

e przerodzi

ć

si

ę

w szarpanin

ę

, dlatego ten moment nale

ż

y szczególnie czujnie

obserwowa

ć

.

Czas trwania zbiórki: ok. 2 g

1.3 Zbiórka trzecia.

Wst

ę

p.

Zbiórka trzecia jest pewnego rodzaju oderwaniem si

ę

od dwóch poprzednich

zbiórek. Nie ma tego, czego chłopcy ju

ż

spróbowali. Na chwil

ę

o tym zapominamy.

Całkowicie zmieniamy styl i rodzaj zbiórki. Od tej zbiórki cz

ę

ste zmiany stylu zbiórek

powinny by

ć

ich stałym elementem.

Cele.



sprawdzenie i rozwój umiej

ę

tno

ś

ci sportowo – zespołowych;



nauka odpowiedzialno

ś

ci;



sprawdzenie zdolno

ś

ci manualnych.

Przebieg.

1. Informujemy chłopaków przed zbiórk

ą

(na poprzedniej zbiórce, telefonicznie),

ż

e maj

ą

przynie

ść

ze sob

ą

granatowe podkoszulki „do zabrudzenia”.

2. Przywitanie;

3. Krótka musztra.

4. Przygotowanie koszulek piłkarskich zast

ę

pu.

Materiały szkoły zastępowych ─

13

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

5. Gra w piłk

ę

(najlepiej z innym zast

ę

pem);

6. Wyró

ż

nienie po meczu ka

ż

dego z graczy za co

ś

innego.

7. Zdj

ę

cie zast

ę

pu w koszulkach.

8.

Po

ż

egnanie i Bratnie słowo.

Potrzebne na zbiórk

ę

.

Chłopcy maj

ą

przynie

ść

na zbiórk

ę

po jednej koszulce dla siebie. Wa

ż

ne jest,

aby oni mieli zrobi

ć

to sami, bo jak nie zrobi

ą

to si

ę

nie b

ę

d

ą

bawi

ć

i b

ę

d

ą

si

ę

nudzi

ć

,

wtedy si

ę

naucz

ą

,

ż

e trzeba bra

ć

ze sob

ą

to, co mówi zast

ę

powy. Poza tym piłka

no

ż

na, w zale

ż

no

ś

ci od techniki wykonania, no

ż

yczki,

ż

elazko, nadruki,

rozpuszczalnik. Przeciwnicy (inny zast

ę

p), miejsce do gry.

Komentarz.

Jest to zbiórka stwarzaj

ą

ca wiele mo

ż

liwo

ś

ci, gdy

ż

w zale

ż

no

ś

ci od zapału i

zdolno

ś

ci chłopaków mo

ż

na wł

ą

czy

ć

w ni

ą

ż

ne elementy, np. wybra

ć

nazw

ę

zespołu – zast

ę

pu, wpisa

ć

na koszulk

ę

ksywk

ę

gracza, wybiera

ć

numery itd. Jest

przy tym zazwyczaj du

ż

o zabawy, a na koniec duma,

ż

e si

ę

to samemu zrobiło.

Ponadto wa

ż

ne b

ę

dzie potem wspólne zdj

ę

cie, które mo

ż

na wr

ę

czy

ć

chłopakom lub

wklei

ć

do kroniki zast

ę

pu. Zdj

ę

cia w takich sytuacjach w ogóle stwarzaj

ą

mas

ę

okazji

do wygłupów i

ś

miechu.

1.4 Zbiórka czwarta.

Wst

ę

p.

Czwarta zbiórka stanowi niespodziank

ę

. Po trzech ciekawych zbiórkach

nast

ę

puje zaskoczenie i gwałtowna zmiana stylu zbiórki. Nagle okazuje si

ę

,

ż

e

niekoniecznie zbiórka musi wygl

ą

da

ć

tak,

ż

e chłopcy spotykaj

ą

si

ę

i zast

ę

powy mówi

im co maj

ą

robi

ć

.

Cele.



zaskoczenie i zaciekawienie.

Przebieg.

Materiały szkoły zastępowych ─

14

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

1. Chłopcy spotykaj

ą

si

ę

w umówionym miejscu, ale zast

ę

powy/dru

ż

ynowy nie

przychodzi. Jaki

ś

dzieciak (harcerz z innego zast

ę

pu), który wcze

ś

niej grał w

piłk

ę

przybiega rzuca im kopert

ę

i ucieka, znikaj

ą

c gdzie

ś

za blokami. List z

koperty jest pusty, ale za to koperta od wewn

ą

trz jest zapisana.

2. Chłopaki dowiaduj

ą

si

ę

,

ż

e musz

ą

dotrze

ć

do pewnego miejsca w okre

ś

lonym

czasie. Musz

ą

to zrobi

ć

bardzo szybko, bo paczka, któr

ą

maj

ą

odebra

ć

mo

ż

e

zosta

ć

skradziona. Najlepiej, aby umówione miejsce było dosy

ć

tajemnicze

(np: budowa, las, ruiny).

3. Chłopcy przybywaj

ą

na miejsce i znajduj

ą

paczk

ę

. Okazuje si

ę

,

ż

e jest to list i

telefon. Maja si

ę

poł

ą

czy

ć

z zast

ę

powym. Rozkaz od zast

ę

powego brzmi:

ś

ledzi

ć

człowieka, który b

ę

dzie niósł opisane przeze mnie pudełko”.

4. Omówienie gry z zast

ę

powym / dru

ż

ynowym – wskazanie bł

ę

dów,

pochwalenie za to, co dobrze robili, pomysły na przyszło

ść

– jak lepiej kogo

ś

ś

ledzi

ć

.

5.

Krótka musztra. Bratnie słowo

Gra.

Jest to prosta gra typu „

ś

led

ź

mnie”. Zadaniem chłopaków jest nie

dopuszczenie do tego, aby

ś

ledzony osobnik przekazał paczk

ę

komukolwiek.

Jednak

ż

e wa

ż

ne jest to, aby chłopakom przed gr

ą

(przez telefon) powiedzie

ć

,

ż

e w

paczce znajduj

ą

si

ę

warto

ś

ciowe rzeczy i s

ą

one przeznaczone dla nich, je

ż

eli tylko

przechwyc

ą

paczk

ę

. Nie mog

ą

zaatakowa

ć

ś

ledzonego. Jednak

ż

e mog

ą

przechwyci

ć

paczk

ę

w momencie, gdy on postawi j

ą

na ziemi. A on co jaki

ś

czas tak

wła

ś

nie robi. Nadto trzeba ich poinstruowa

ć

,

ż

e

ś

ledz

ą

cy nie mog

ą

porusza

ć

si

ę

cał

ą

grup

ą

tylko pojedynczo lub dwuosobowymi zespołami. Nale

ż

y wyja

ś

ni

ć

,

ż

e

ś

ledzony

w pewnym momencie postawi paczk

ę

w jakim

ś

miejscu i wtedy maj

ą

1 – 2 min. na

przechwycenie jej. Nale

ż

y ich uwra

ż

liwi

ć

równie

ż

na mo

ż

liwo

ść

podmiany paczki.

Ś

ledz

ą

cy musz

ą

mie

ć

przekonanie,

ż

e

ś

ledzony chce im umkn

ąć

. A

ś

ledzony ma co

jaki

ś

czas rozgl

ą

da

ć

si

ę

, przystawa

ć

zmienia

ć

drog

ę

. Wa

ż

ne jest, aby gra była

dynamiczna, urozmaicona ró

ż

nymi zdarzeniami, np.

ś

ledzony wsiada do samochodu

i podje

ż

d

ż

a 50 metrów, pojawia si

ę

drugi nieznajomy z identyczn

ą

paczk

ą

, kto

ś

Materiały szkoły zastępowych ─

15

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

zatrzymuje chłopaków pytaj

ą

c ich o drog

ę

itd. Gra nie powinna trwa

ć

dłu

ż

ej ni

ż

20 minut. Po zako

ń

czeniu konieczne jest omówienie

Potrzebne na zbiórk

ę

.

W zale

ż

no

ś

ci od liczby przeszkód na drodze

ś

ledz

ą

cych 2 – 5 osób, telefon

komórkowy, dwie podobne paczki, samochód, rzeczy w paczce: w zale

ż

no

ś

ci od

uznania, najlepiej elementy wyposa

ż

enia harcerskiego.

Komentarz.

Bardzo wa

ż

ne jest, aby w paczce było co

ś

atrakcyjnego dla chłopaków. Mog

ą

to by

ć

na przykład koszulki ZHR lub kompasy, pasy harcerskie, finki, kubki metalowe

itp. Je

ż

eli ich nie zdob

ę

d

ą

, to nale

ż

y powiedzie

ć

,

ż

e b

ę

dzie nast

ę

pna szansa. Je

ż

eli

za

ś

je zdob

ę

d

ą

, to zyskaj

ą

element wyposa

ż

enia harcerskiego.

Czas trwania zbiórki: ok. 1 g.

1.5 Zbiórka pi

ą

ta

Wst

ę

p.

Zbiórka pi

ą

ta ma im pokaza

ć

kolejn

ą

twarz harcerstwa: umiej

ę

tno

ś

ci i

samodzielno

ść

. Wcze

ś

niej były ju

ż

dobra zabawa, sport, rywalizacja, teraz czas na

co

ś

niezwykłego, czego nie ma w szkole i czego nie mo

ż

na do

ś

wiadczy

ć

przy

komputerze. Ta zbiórka ma ich przekona

ć

,

ż

e harcerstwo b

ę

dzie wielk

ą

przygod

ą

, i

ż

e ci

ą

gle mo

ż

e ich zaskakiwa

ć

.

Cele.



nauczenie nowych umiej

ę

tno

ś

ci;



zorganizowanie prze

ż

ycia, które b

ę

dzie wyj

ą

tkowe;



nauczenie bezpiecznego obchodzenia si

ę

z ogniem;



wyja

ś

nienie w

ą

tpliwo

ś

ci „nowych”.

Przebieg.

Materiały szkoły zastępowych ─

16

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

1. Przywitanie.

2. Musztra.

3. Wyja

ś

nienie zasad gry.

4. Gra.

5. Podsumowanie gry.

6. Przyst

ą

pienie do budowania kuchni polowych (najlepiej po 1 na 3 osoby);

7. Pieczenie placków skautowych na kuchniach polowych, gotowanie herbaty z

pokrzyw na kuchni polowej, pieczenie kiełbas.

8. W mi

ę

dzy czasie pytania nowych do dru

ż

ynowego lub zast

ę

powego.

9. Wspólne jedzenie i picie.

10.

Po

ż

egnanie. Bratnie słowo…

Gra.

Gra jest dosy

ć

prosta. Ka

ż

dy z uczestników dostaje po pi

ęć

piłek

pingpongowych, to s

ą

jego naboje. Nast

ę

pnie ka

ż

dy losuje osob

ę

, na któr

ą

ma

polowa

ć

. Ta osoba jest znana tylko jemu. Upolowanie danej osoby polega na jej

trafieniu piłeczk

ą

w korpus. Piłki mo

ż

na odbija

ć

r

ę

k

ą

, nog

ą

lub si

ę

uchyla

ć

. Wszyscy

zaczynaj

ą

swoje polowania w tym samym czasie. Teren nie mo

ż

e by

ć

zbyt rozległy

(np. wi

ę

ksza polana w lesie lub boisko). Wygrywa ten, kto upoluje swego

przeciwnika, a sam nie zostanie zabity. Atakowa

ć

mo

ż

na tylko swojego przeciwnika

(którego imi

ę

wylosowali

ś

my), nadto mo

ż

emy si

ę

broni

ć

, gdy zostaniemy

zaatakowani. Gr

ę

mo

ż

na powtórzy

ć

par

ę

razy, losuj

ą

c ponownie (2 lub 3). W

przypadku wylosowanie siebie nale

ż

y ci

ą

gn

ąć

los jeszcze raz. Zwyci

ę

zcom mo

ż

na

przyznawa

ć

punkty, a potem nagrod

ę

dla najlepszego gracza. W tej grze jest

potrzebny s

ę

dzia, lub kilku s

ę

dziów, którzy rozstrzygaliby ewentualne spory. Poza

tym ka

ż

dy mo

ż

e sam doprecyzowa

ć

jak zbija

ć

piłk

ę

. Ponadto w przypadkach

w

ą

tpliwych mo

ż

na wprowadzi

ć

powtórk

ę

lub dogrywk

ę

.

Potrzebne na zbiórk

ę

.

Kartki, marker, kilkana

ś

cie piłek pimpongowych, czapka, teren gdzie mo

ż

na

pali

ć

ognisko.

Materiały szkoły zastępowych ─

17

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Komentarz.

Ta zbiórka ma pokaza

ć

chłopakom,

ż

e mo

ż

na robi

ć

co

ś

fajnego w lesie, co

ś

o

czym b

ę

d

ą

mogli opowiada

ć

kolegom. Taki drobny element surviwalu sprawi,

ż

e

poczuj

ą

si

ę

kim

ś

i b

ę

d

ą

mieli czym zaimponowa

ć

swoim rówie

ś

nikom. My

ś

l

ę

,

ż

e

obecnie jednym z najistotniejszych aspektów harcerstwa jest stworzenie sytuacji,

którymi uczestnicy zbiórek b

ę

d

ą

mogli si

ę

pochwali

ć

i zaimponowa

ć

kolegom spoza

harcerstwa.

Czas trwania zbiórki: ok. 3 – 4 g.

1.6 Zbiórka szósta.

Wst

ę

p.

Szósta zbiórka to podsumowanie pewnego cyklu. Po pi

ę

ciu zbiórkach

przeprowadzonych w okolicach zamieszkania nale

ż

y przeprowadzi

ć

zbiórk

ę

w

odleglejszym rejonie. Zabieramy harcerzy „w Polsk

ę

” i prezentujemy im poznawczy

wymiar harcerstwa. Dajemy okazj

ę

prze

ż

ycia, którego nie powinni zapomnie

ć

. B

ę

d

ą

mogli mówi

ć

w

ś

ród rówie

ś

ników, co prze

ż

yli i chwali

ć

si

ę

tym. Ten najpot

ęż

niejszy

ś

rodek oddziaływania – reklama, b

ę

dzie nam słu

ż

ył do pozyskiwania nowych

chłopaków.

Cele.



wprowadzenie elementów turystycznych;



rozwój kondycji fizycznej;



nauczenie podstawowych zasad poruszania si

ę

po drogach;



nauczenie pakowania si

ę

na wycieczki;



zdobycie kilku sprawno

ś

ci.

Przebieg.

Działania przed zbiórk

ą

:

1. Stworzenie i rozdanie rodzicom informatora;

2. Odwiedzenie rodziców nowych harcerzy.

Materiały szkoły zastępowych ─

18

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Zbiórka:

3. Przywitanie.

4. Krótka musztra.

5. Sprawdzenie ekwipunku i przygotowania.

6. Sprawdzenie sprz

ę

tu (np. rowerów).

7. Omówienie zasad poruszania si

ę

po drogach.

8. Wyjazd na miejsce docelowe.

9. Wypoczynek po przyje

ź

dzie

10. Gra.

11. Ognisko pieczenie kiełbasek.

12. Potem rozkaz przyj

ę

cia do dru

ż

yny oraz przyznanie sprawno

ś

ci. Gaw

ę

da nt.

odwagi, rycerstwa i słowa „harcerz” i braterstwa.

13. Ciepły posiłek „biwakowy” (kiełbaski, zupki chi

ń

skie itd.)

14. Przygotowanie do wyjazdu i wyjazd.

15. Przyjazd na miejsce.

16.

Po

ż

egnanie i Bratnie słowo.

Działania po zbiórce:

17. Telefon do ka

ż

dego z rodziców nowych harcerzy.

18. Kopia zdj

ę

cia wspólnego dla ka

ż

dego z harcerzy.

Gra.

Jest to prosta gra z orientacji w terenie i sprawno

ś

ci fizycznej. Dru

ż

ynowy jest

ś

ciganym, zdejmuje chust

ę

i zawi

ą

zuje j

ą

sobie na r

ę

ku. B

ę

dzie złapany, gdy

ś

ci

ą

gn

ą

mu chust

ę

z r

ę

ki. Dru

ż

ynowy musi co 30 sekund gwizda

ć

gwizdkiem, informuj

ą

c

gdzie si

ę

znajduje. W tym samym czasie, jeden przyboczny (lub starszy harcerz),

gwi

ż

d

ż

e na palcach, myl

ą

c chłopaków. Zadaniem chłopaków jest nie da

ć

si

ę

zmyli

ć

i

złapa

ć

dru

ż

ynowego.

Potrzebne na zbiórk

ę

.

Dwóch ludzi, gwizdek.

Komentarz.

Materiały szkoły zastępowych ─

19

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Na tej zbiórce wprowadzili

ś

my po raz pierwszy szereg

mechanizmów, które s

ą

niezwykle istotne w harcerskim wychowaniu i w zatrzymaniu

chłopców w dru

ż

ynie. Pierwszy aspekt omawianej sprawy to wyjazd, w sensie

zabrania chłopaków z miasta. Dzi

ę

ki niemu przyzwyczajamy rodziców do tego,

ż

e

raz na jaki

ś

czas b

ę

dziemy wyje

ż

d

ż

a

ć

z chłopakami. Nie jest tak naprawd

ę

wa

ż

ne to,

czy b

ę

dzie to wyjazd do Czerska (cho

ć

ten jak najbardziej polecam), czy np. do

Cybulic na bunkry. Wyjazd jest zawsze mocno integruj

ą

cy, jednoczy grup

ę

. Drugi

aspekt omawianej sprawy to wyjazd, jako prze

ż

ycie fizyczne, dzi

ę

ki któremu tworzy

si

ę

zespół (pomagamy sobie nawzajem). Nigdzie nie ma takiej mo

ż

liwo

ś

ci stworzenia

atmosfery braterstwa jak na wyje

ź

dzie. Nie mo

ż

na te

ż

pomija

ć

trzeciego aspektu,

czyli wyjazdu jako okazji do oddziaływania bezpo

ś

redniego, gdy

ż

to na wyje

ź

dzie jest

si

ę

na okr

ą

gło z dru

ż

ynowym (zast

ę

powym). Wtedy mo

ż

na pokaza

ć

chłopcom ró

ż

ne

tajemnicze rzeczy (saperka, busola, mena

ż

ka), zaimponowa

ć

znajomo

ś

ci

ą

technik

harcerskich. I ostatni aspekt, czyli wyjazd jako historia i wspomnienia. Jest to

niezwykle istotny element, daje nam bowiem do dyspozycji pot

ęż

n

ą

bro

ń

, jak

ą

s

ą

wspomnienia i sentymenty. Znam wielu harcerzy, którzy odeszli z dru

ż

yn w ró

ż

nych

okoliczno

ś

ciach, ale ka

ż

dy z nich ma sentyment do harcerstwa, cał

ą

mas

ę

wspomnie

ń

, które

ż

yj

ą

wraz z nim. T

ę

bro

ń

(czasem obosieczn

ą

, je

ś

li co

ś

si

ę

nie

uda) musimy wykorzysta

ć

, dlatego wa

ż

ne jest, aby na wyje

ź

dzie robi

ć

zdj

ę

cia,

dobrze si

ę

bawi

ą

c, niejako przy okazji. Wr

ę

czenie na nast

ę

pnej zbiórce takiego

zdj

ę

cia b

ę

dzie przypomnieniem prze

ż

y

ć

i powrotem do najlepszych chwil wspólnej

zabawy. Nadto b

ę

dzie znakiem dla rodziców,

ż

e było fajnie. Zreszt

ą

sam wiesz: „na

ś

cianie masz kolekcj

ę

swoich barwnych wspomnie

ń

” i warto,

ż

eby chłopaki te

ż

mieli tak

ą

kolekcj

ę

.

Nie polecam po tak krótkim pobycie w harcerstwie wyjazdu na kilka dni, bo

mo

ż

e wyst

ą

pi

ć

wiele problemów natury technicznej (trzeba kupi

ć

mas

ę

rzeczy),

personalnej (rodzice mog

ą

si

ę

nie zgodzi

ć

i przyjdzie np. tylko jeden). Z dłu

ż

szym

biwakiem lepiej troch

ę

poczeka

ć

.

Materiały szkoły zastępowych ─

20

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

Tak oto przedstawia si

ę

cykl sze

ś

ciu zbiórek, maj

ą

cych posłu

ż

y

ć

zatrzymaniu chłopców z naboru w dru

ż

ynie.

Ż

ycz

ę

wszystkim powodzenia podczas

ich realizacji i wielu harcerzy w dru

ż

ynie.

Je

ż

eli Kto

ś

ma jakie

ś

uwagi, to prosz

ę

o ich przekazanie do mnie na adres:

radektym@wp.pl

.

CZUWAJ!

phm. Radosław Tymi

ń

ski H.R.

Skalny Orzeł

Materiały szkoły zastępowych ─

21

background image

W

ARSZAWSKI

H

UFIEC

H

ARCERZY

„W

AWER

ZAŁĄCZNIK

Wykaz lektur pomocny w przygotowaniu obrzędowości zastępu

Materiały szkoły zastępowych ─

22


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
OBRZEDOWOSC W ZASTEPIE id 32855 Nieznany
Abolicja podatkowa id 50334 Nieznany (2)
4 LIDER MENEDZER id 37733 Nieznany (2)
katechezy MB id 233498 Nieznany
metro sciaga id 296943 Nieznany
perf id 354744 Nieznany
interbase id 92028 Nieznany
Mbaku id 289860 Nieznany
Probiotyki antybiotyki id 66316 Nieznany
LTC1729 id 273494 Nieznany
D11B7AOver0400 id 130434 Nieznany
analiza ryzyka bio id 61320 Nieznany
pedagogika ogolna id 353595 Nieznany
Misc3 id 302777 Nieznany
cw med 5 id 122239 Nieznany

więcej podobnych podstron