Obuwnik ortopedyczny

(753604)

Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Obuwnik ortopedyczny (753604)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-268-3 (268)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Projektowanie wkładek i obuwia ortopedycznego Kz1 ... 10
3.2 Wykonywanie wkładek i obuwia ortopedycznego Kz2 ... 11
3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14

5. Słownik ........................................................................................ 15

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

753604 Obuwnik ortopedyczny

Grupa wielka 7 – Robotnicy przemysłowi i rzemie

ś

lnicy (w Mi

ę

dzy-

narodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 – po-
ziom 3).

Grupa elementarna 7536 – Obuwnicy i pokrewni (w Mi

ę

dzynarodo-

wym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie
7536 Shoemakers and related workers).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja C. Przetwórstwo przemysłowe, Dział 32. Pozostała produk-
cja wyrobów, Grupa 32.5., Klasa 32.50., Podklasa 32.50.Z. Produk-
cja urz

ą

dze

ń

, instrumentów oraz wyrobów medycznych, wł

ą

czaj

ą

c

dentystyczne.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: ana-
lizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe) oraz

głównie wyników bada

ń

analitycznych na 19 stanowiskach pracy w 8

przedsi

ę

biorstwach (

ś

rednie – 2, małe – 4, mikro − 2, w tym produkcyjne

− 4, usługowe − 1, produkcyjno-usługowe − 2, produkcyjno-usługowo-
-handlowe – 1), przeprowadzonych w lutym i marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Bo

ż

ena Rajchel-Chyla – Zakład Funkcjonalno

ś

ci Obuwia, Instytut

Przemysłu Skórzanego w Łodzi, Oddział w Krakowie,

•

Włodzimierz Janas – Złotoryjskie Zakłady Obuwia MUFLON

Sp. z o.o. w Złotoryi,

•

Romana Madej – „EI Roma Madej – Studio” w Radomiu,

•

Jadwiga Rudecka – Zakład Materiałoznawstwa, Technologii

Obuwia i Odzie

ż

y, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny

w Radomiu.

5

Ewaluatorzy:

•

Piotr Król – Zakłady Obuwia Quattro w Praszczykach,

•

Jan Skiba – Zakład Materiałoznawstwa, Technologii Obuwia

i Odzie

ż

y, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Rado-

miu.

Recenzenci:

•

Zofia G

ą

sior – Spółdzielnia Inwalidów „Post

ę

p” w Elbl

ą

gu,

•

Barbara Ja

ś

kiewicz – Zespół Szkół Skórzano-Odzie

ż

owych, Sty-

lizacji i Usług w Radomiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Kazimierz Klepaczewski (przewodnicz

ą

cy) – Ogólnopolska Izba

Bran

ż

y Skórzanej w Radomiu,

•

Tadeusz Sadowski – Stowarzyszenie Włókienników Polskich –

Oddział w Radomiu,

•

Wojciech Szczepa

ń

ski – Niezale

ż

ny Samorz

ą

dny Zwi

ą

zek Za-

wodowy Solidarno

ść

w Gda

ń

sku,

•

Zbigniew Kaniewski – Federacja Niezale

ż

nych Samorz

ą

dnych

Zwi

ą

zków Zawodowych Przemysłu Lekkiego w Łodzi.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Obuwnik ortopedyczny wykonuje wkładki i obuwie ortopedyczne

na

miar

ę

oraz naprawia je.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Głównym celem pracy obuwnika ortopedycznego jest wykonanie

wkładek i obuwia ortopedycznego, dopasowanych do kształtów i wy-
miarów stóp u

ż

ytkownika spełniaj

ą

cych zalecenia lekarskie. Praca

w tym zawodzie wi

ąż

e si

ę

z opanowaniem wiedzy z zakresu anatomii,

biomechaniki i fizjologii ko

ń

czyn dolnych, deformacji i dolegliwo

ś

ci stóp,

zasad pobierania miary ko

ń

czyn dolnych oraz projektowania, konstruk-

cji i technologii ró

ż

nych typów wkładek i obuwia ortopedycznego, prze-

twórstwa materiałów obuwniczych, a tak

ż

e obsługi maszyn i urz

ą

dze

ń

do wykonywania wkładek i obuwia. Do najwa

ż

niejszych zada

ń

zawo-

dowych obuwnika ortopedycznego nale

żą

: pobieranie miary ko

ń

czyn

dolnych, dopasowywanie kopyt standardowych i modelowanie kopyt
zgodnie z pobran

ą

miar

ą

, projektowanie, konstrukcja i wykonywanie

wkładek i obuwia ortopedycznego na indywidualne zamówienie oraz
naprawianie obuwia ortopedycznego. Wykonywanie zawodu wi

ąż

e si

ę

z konieczno

ś

ci

ą

współpracy i komunikowania si

ę

z klientami, dostaw-

cami materiałów, półfabrykatów, maszyn i urz

ą

dze

ń

, z lekarzami i insty-

tucjami pa

ń

stwowymi, np. Narodowym Funduszem Zdrowia, Urz

ę

dem

Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych, Pa

ń

stwow

ą

Inspekcj

ą

Sanitarn

ą

.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy obuwnika ortopedycznego jest zakład usługowo-

-produkcyjny jednoosobowy lub zatrudniaj

ą

cy kilku pracowników. W za-

kładzie mo

ż

na wyodr

ę

bni

ć

nast

ę

puj

ą

ce stanowiska pracy: bada

ń

i po-

miarów ko

ń

czyn dolnych, wykonywania odlewów stóp, przygotowania

i dopasowania kopyt, modelowania szablonów konstrukcyjnych obuwia,
rozkroju materiałów, przygotowania elementów spodowych, szycia
cholewek, monta

ż

u obuwia, wyka

ń

czania obuwia oraz projektowania

i wykonywania wkładek. Obuwnik ortopedyczny prac

ę

wykonuje r

ę

cznie

w pozycji stoj

ą

cej lub siedz

ą

cej, u

ż

ywaj

ą

c narz

ę

dzi i przyborów, np.:

7

no

ż

y, c

ę

gów, szydeł, gładzików, młotka. Posługuje si

ę

tak

ż

e urz

ą

dze-

niami i maszynami mechanicznymi, np.: wycinarkami, maszynami szy-
j

ą

cymi, drasarkami, prasami do przyklejania spodów, przybijarkami

obcasów, urz

ą

dzeniami do wykonywania wkładek. Pomieszczenia pro-

dukcyjne powinny mie

ć

sprawn

ą

wentylacj

ę

oraz dobre o

ś

wietlenie

naturalne i sztuczne. Do najwa

ż

niejszych zagro

ż

e

ń

na stanowiskach

pracy nale

żą

: hałas, wibracje, zapylenie. W zale

ż

no

ś

ci od wielko

ś

ci

zakładu pracownik mo

ż

e pełni

ć

rol

ę

podwładnego lub zwierzchnika,

a gdy prowadzi własny zakład pracuje bez zale

ż

no

ś

ci organizacyjnej.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Praca obuwnika ortopedycznego wymaga cierpliwo

ś

ci, dokładno

ś

ci,

sumienno

ś

ci, odpowiedzialno

ś

ci za jako

ś

ciowe i terminowe wykonanie

wyrobu oraz kultury osobistej. Obuwnik ortopedyczny powinien mie

ć

dobr

ą

koordynacj

ę

wzrokowo-ruchow

ą

, zdolno

ś

ci analityczne, techniczne

i manualne oraz wyobra

ź

ni

ę

przestrzenn

ą

. Wykonywanie czynno

ś

ci

zwi

ą

zanych z badaniami oraz pobieraniem miary ko

ń

czyn dolnych u

ż

yt-

kownika obuwia wymaga rzetelno

ś

ci, spostrzegawczo

ś

ci, zdolno

ś

ci na-

wi

ą

zywania kontaktów oraz szacunku dla klienta. Ze wzgl

ę

du na ci

ą

gły

rozwój technik pomiaru stóp i materiałów obuwniczych obuwnik ortope-
dyczny powinien d

ąż

y

ć

do ci

ą

głego podnoszenia kwalifikacji, poszukiwa-

nia nowych rozwi

ą

za

ń

i doskonalenia umiej

ę

tno

ś

ci zawodowych. Prze-

ciwwskazaniem do wykonywania zawodu jest: niska wydolno

ść

fizyczna,

wady wzroku niepodlegaj

ą

ce korekcie, choroby oczu, zaburzenia widze-

nia barw, choroby układu oddechowego, alergie i choroby skóry r

ą

k,

ograniczenia sprawno

ś

ci ruchowej r

ą

k, znaczne zaburzenia równowagi,

zaburzenia zmysłu dotyku i w

ę

chu. W zawodzie obuwnika ortopedycz-

nego na niektórych stanowiskach, mog

ą

pracowa

ć

osoby z niepełno-

sprawno

ś

ci

ą

ko

ń

czyn dolnych.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Pracownik wykonuj

ą

cy zawód obuwnika ortopedycznego mo

ż

e po-

siada

ć

wykształcenie zawodowe w zawodach zwi

ą

zanych z przemy-

słem skórzanym, np.: technik ortopeda, technik obuwnik, obuwnik b

ą

d

ź

uzyska

ć

je w drodze kształcenia rzemie

ś

lniczego w zawodach: obuwnik

ortopedyczny, obuwnik miarowy, obuwnik przemysłowy. Mo

ż

liwe jest

przyuczenie do zawodu poprzez zdobywanie do

ś

wiadczenia w trakcie

pracy. Wykonywanie niektórych zada

ń

zawodowych wymaga wiedzy na

8

poziomie szkoły

ś

redniej, przydatna jest umiej

ę

tno

ść

obsługi kompute-

ra. Obuwnik ortopedyczny powinien bra

ć

udział w szkoleniach organi-

zowanych w przedsi

ę

biorstwie przez stowarzyszenia, organizacje bran-

ż

owe oraz wyspecjalizowane o

ś

rodki szkoleniowe.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Uzyskane w procesie pracy kompetencje zawodowe mo

ż

na po-

twierdzi

ć

w systemie rzemiosła egzaminem czeladniczym i mistrzow-

skim dla zawodu obuwnika ortopedycznego. Pracodawcy mog

ą

zatrud-

nia

ć

do pracy w zawodzie obuwnika ortopedycznego absolwentów

posiadaj

ą

cych zawód: technik ortopeda, obuwnik, cholewkarz, obuwnik

miarowy lub obuwnik przemysłowy. Zwykle zaczyna si

ę

prac

ę

jako

ucze

ń

, sta

ż

ysta, nast

ę

pnie mo

ż

na awansowa

ć

na stanowisko czeladni-

ka, mistrza. Mistrz w zawodzie obuwnik ortopedyczny mo

ż

e awanso-

wa

ć

na instruktora nauki zawodu i rzeczoznawc

ę

. Posiadaj

ą

c kompe-

tencje w zawodzie obuwnika ortopedycznego, mo

ż

na pracowa

ć

na

równorz

ę

dnych stanowiskach robotniczych w zawodach: 753602

Obuwnik, 753603 Obuwnik miarowy, 753605 Obuwnik przemysłowy.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie stanowiska pracy i przestrzeganie zasad i przepi-
sów BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska (nie-

zb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z2.

Przeprowadzanie wywiadu, badanie i pobieranie miary ko

ń

czyn

dolnych oraz ocenianie i sprecyzowanie potrzeb u

ż

ytkownika obu-

wia ortopedycznego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Przygotowywanie, dopasowywanie i modelowanie kopyt zgodnie
z pobran

ą

miar

ą

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4.

Projektowanie i konstruowanie obuwia i wkładek ortopedycznych
oraz opracowywanie i archiwizowanie dokumentacji techniczno-
-technologicznej (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z5.

Ocenianie materiałów i półfabrykatów do produkcji wkładek
i obuwia ortopedycznego, (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z6.

Wykonywanie obuwia i wkładek ortopedycznych (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz2, KzS).

Z7.

Adaptacja obuwia powszechnego u

ż

ytku na potrzeby u

ż

ytkownika

z deformacjami i dolegliwo

ś

ciami ko

ń

czyn dolnych oraz wykonywa-

nie napraw obuwia ortopedycznego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

9

Z8.

Ocenianie wykonanego obuwia i wkładek na stopach u

ż

ytkowni-

ka, ewentualne korekty oraz przeprowadzanie instrukta

ż

u u

ż

yt-

kowania i konserwacji wkładek i obuwia ortopedycznego (nie-
zb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Projektowanie wkładek i obuwia ortopedycznego (potrzebne do

wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z4).

Kz2 – Wykonywanie wkładek i obuwia ortopedycznego (potrzebne do

wykonywania zada

ń

: Z1, Z5, Z6, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z8).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 7 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód obuwnika ortopedycznego:

1) w zakresie wiedzy: zna i rozumie podstawowe fakty, poj

ę

cia, proce-

sy i zale

ż

no

ś

ci towarzysz

ą

ce projektowaniu i wykonywaniu wkładek

i obuwia ortopedycznego oraz w szerszym zakresie elementarne
uwarunkowania prowadzonej działalno

ś

ci w bran

ż

y skórzanej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

niezbyt prostych zada

ń

i rozwi

ą

zywania prostych, typowych proble-

mów poprzez wybieranie podstawowych metod, narz

ę

dzi, materia-

łów i informacji potrzebnych do projektowania i wykonywania wkła-
dek i obuwia ortopedycznego; potrafi wykonywa

ć

zadania według

ogólnej instrukcji, w cz

ęś

ciowo zmiennych warunkach.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Projektowanie wkładek i obuwia ortopedycznego

Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z projektowaniem wkładek
i obuwia ortopedycznego oraz ze
współprac

ą

z klientami w tym

obszarze pracy, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady BHP, ochrony ppo

ż

.,

ergonomii i ochrony

ś

rodowi-

ska podczas projektowania
obuwia ortopedycznego;

−

anatomi

ę

i fizjologi

ę

ko

ń

czyn

dolnych;

−

podstawy biomechaniki na-
rz

ą

du ruchu człowieka;

−

rodzaje deformacji i dolegli-
wo

ś

ci ko

ń

czyn dolnych dzieci

i osób dorosłych, powoduj

ą

-

cych konieczno

ść

stosowania

wkładek i obuwia ortopedycz-
nego;

−

cz

ęś

ci składowe obuwia, sys-

temy monta

ż

u obuwia, mate-

riały podstawowe i pomocni-
cze do produkcji obuwia
i wkładek ortopedycznych;

−

rozwi

ą

zania

konstrukcyjno-

-materiałowo-technologiczne
ró

ż

nych typów wkładek i obu-

wia ortopedycznego;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje nie-

zbyt proste zadania zwi

ą

zane

z projektowaniem wkładek i obu-
wia

ortopedycznego

według

okre

ś

lonej instrukcji w cz

ęś

ciowo

zmiennych warunkach, w szcze-
gólno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii i ochrony

ś

rodowiska

podczas projektowania obu-
wia ortopedycznego;

−

stosowa

ć

nazwy i okre

ś

lenia

u

ż

ywane w obuwnictwie;

−

stosowa

ć

podstawowe termi-

ny z zakresu anatomii, bio-
mechaniki, fizjologii ko

ń

czyny

dolnej oraz rozpoznawa

ć

ty-

powe zniekształcenia i dole-
gliwo

ś

ci stóp;

−

obsługiwa

ć

urz

ą

dzenia

do

pomiarów ko

ń

czyn dolnych

i diagnostyki stóp oraz inter-
pretowa

ć

uzyskane wyniki;

−

okre

ś

la

ć

potrzeby u

ż

ytkowni-

ka na podstawie wywiadu,
bada

ń

oraz

dokumentacji

medycznej;

−

wykonywa

ć

pomiary antro-

pometryczne ko

ń

czyn dol-

nych i okre

ś

la

ć

ró

ż

nic

ę

w dłu-

go

ś

ci ko

ń

czyn dolnych;

11

−

typy i budow

ę

protezy ko

ń

-

czyny dolnej;

−

zasady i metody pobierania
miary ko

ń

czyn dolnych;

−

metody

okre

ś

lania

ró

ż

nic

w długo

ś

ci ko

ń

czyn dolnych;

−

rodzaje narz

ę

dzi i urz

ą

dze

ń

do diagnostyki i pomiarów
ko

ń

czyn dolnych oraz zasady

ich u

ż

ytkowania;

−

budow

ę

i sposoby mierzenia

kopyt;

−

typy kopyt do obuwia ortope-
dycznego;

−

zasady projektowania i kon-
strukcji ró

ż

nych typów obuwia

ortopedycznego;

−

zasady projektowania wkła-
dek ortopedycznych, w tym
doboru

odpowiednich

ele-

mentów koryguj

ą

cych i mate-

riałów;

−

zasady opracowywania oraz
archiwizacji

dokumentacji

techniczno-technologicznej
obuwia i wkładek ortopedycz-
nych.

−

wykonywa

ć

negatywy i pozy-

tywy stóp;

−

dobiera

ć

odpowiedni typ ko-

pyta do deformacji stóp, typu
obuwia i technologii wytwa-
rzania obuwia;

−

opracowywa

ć

rozwi

ą

zania

konstrukcyjne obuwia ortope-
dycznego;

−

dobiera

ć

materiały i elementy

terapeutyczne obuwia;

−

projektowa

ć

wkładki, bior

ą

c

pod uwag

ę

opis medyczny

i wyniki bada

ń

;

−

opracowywa

ć

oraz archiwi-

zowa

ć

dokumentacj

ę

tech-

niczno-technologiczn

ą

wyko-

nania wkładek i obuwia.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie wkładek i obuwia ortopedycznego
Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z wykonywaniem wkładek
i obuwia ortopedycznego oraz ze
współprac

ą

z klientami w tym

obszarze pracy, w szczególno

ś

ci

zna:

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z wyko-

nywaniem wkładek i obuwia orto-
pedycznego według okre

ś

lonej

instrukcji w cz

ęś

ciowo zmiennych

warunkach, w szczególno

ś

ci po-

trafi:

12

−

zasady BHP, ochrony ppo

ż

.,

ergonomii i ochrony

ś

rodowi-

ska podczas wykonania wkła-
dek i obuwia ortopedycznego;

−

zasady odbioru ilo

ś

ciowego

i jako

ś

ciowego materiałów do

wytwarzania obuwia i wkładek
ortopedycznych;

−

zasady obliczania zu

ż

ycia ma-

teriałów podstawowych i po-
mocniczych w produkcji wkła-
dek i obuwia ortopedycznego
oraz sporz

ą

dzania kalkulacji

jednostkowej;

−

zasady rozkroju skór i innych
materiałów do produkcji obu-
wia;

−

metody korekty kształtu i wy-
miarów kopyt standardowych
w celu dopasowania do stóp
u

ż

ytkownika obuwia;

−

metody projektowania i wyko-
nywania kopyt do obuwia orto-
pedycznego;

−

metody i procesy technolo-
giczne wytwarzania obuwia
i wkładek ortopedycznych;

−

metody adaptacji obuwia po-
wszechnego u

ż

ytku dla celów

ortopedycznych;

−

rodzaje, obsług

ę

i konserwacj

ę

maszyn i urz

ą

dze

ń

do produk-

cji wkładek i obuwia ortope-
dycznego;

−

ocen

ę

jako

ś

ciow

ą

wkładek

i obuwia ortopedycznego;

−

metody oceny dopasowania
obuwia do stóp u

ż

ytkownika;

−

metody napraw obuwia orto-
pedycznego.

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, przepisami ochrony
ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodowiska podczas wykony-

wania wkładek i obuwia orto-
pedycznego;

−

ocenia

ć

jako

ść

oraz interpre-

towa

ć

wyniki bada

ń

materiałów

i półfabrykatów;

−

oblicza

ć

zu

ż

ycie materiałów

w produkcji obuwia i wkładek
oraz

sporz

ą

dza

ć

kalkulacj

ę

jednostkow

ą

wyrobu;

−

wykonywa

ć

rozkrój materiałów

na elementy obuwia (wierzch,
podszewka, spód);

−

obsługiwa

ć

i nadzorowa

ć

urz

ą

-

dzenia i maszyny do produkcji
wkładek i obuwia ortopedycz-
nego;

−

korygowa

ć

wybrane

kopyta

standardowe, dopasowuj

ą

c je

do kształtu i wymiarów stóp
u

ż

ytkownika obuwia;

−

przygotowywa

ć

zakładki, pod-

noski, podpodeszwy i podeszwy;

−

szy

ć

cholewki;

−

zaci

ą

ga

ć

i formowa

ć

cholewki

na kopytach r

ę

cznie lub ma-

szynowo;

−

dostosowywa

ć

podeszwy do

kształtu cholewki za

ć

wiekowa-

nej na kopycie;

−

ł

ą

czy

ć

podeszwy obuwia z cho-

lewk

ą

i wyka

ń

cza

ć

obuwie;

−

wykonywa

ć

wkładki ortope-

dyczne do obuwia;

−

dostosowywa

ć

obuwie

po-

wszechnego u

ż

ytku do wyma-

ga

ń

osób z okre

ś

lonymi defor-

macjami lub dolegliwo

ś

ciami

ko

ń

czyn dolnych;

13

−

odbiera

ć

pod wzgl

ę

dem jako-

ś

ciowym i ocenia

ć

pasowno

ść

wykonanego obuwia ortope-
dycznego i wkładek na stopach
u

ż

ytkownika;

−

naprawia

ć

obuwie ortopedycz-

ne.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za projektowanie i wykonywanie wkładek

i obuwia ortopedycznego,

−

dostosowuje zachowanie do zmian w

ś

rodowisku pracy zakładu

obuwniczego,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach pracy zakładu obuwniczego,

−

ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej w zakładzie obuwniczym i ponosi odpowiedzialno

ść

za

ich skutki.

14

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu obuwnika orto-

pedycznego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych

− projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 753604 Obuwnik

ortopedyczny

15

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.