„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Jacek Przepiórka

Charakteryzowanie

części,

mechanizmów,

maszyn

i urządzeń obuwniczych
744[02].Z2.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Bogusław Woźniak
mgr inż. Leszek Świdziński



Opracowanie redakcyjne:
dr inż. Jacek Przepiórka



Konsultacja:
dr inż. Janusz Figurski

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[02].Z2.01
„Charakteryzowanie części, mechanizmów, maszyn i urządzeń obuwniczych” zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu Obuwnik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

5

3.

Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

7

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Podstawy mechaniki i wytrzymałości materiałów

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Części maszyn i mechanizmy stosowane w maszynach obuwniczych

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3.

Napędy stosowane w maszynach obuwniczych

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

6.

Ewaluacja osiągnięć ucznia

17

7. Literatura

31

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie obuwnik. W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
-uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej
pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które zawierają

podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest zwrócenie
uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy jest
przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić uczniom
samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów, w formie
dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza, ponieważ
nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz w trakcie
dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną propozycję
ć

wiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia, uwzględniając różne

możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które z zaproponowanych
ć

wiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu technodydaktycznym szkoły.

Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest udzielenie
odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy
może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną liczbę
możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona jest od
ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego projektu
oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak przeprowadzić proces
oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

Miejsce jednostki modułowej w strukturze modułu 744[02].Z2 „Maszyny i urządzenia
obuwnicze” jest wyeksponowane na schemacie zamieszczonym poniżej.

Schemat układu jednostek modułowych

744[02].Z2.01

Charakteryzowanie części,

mechanizmów, maszyn i urządzeń

obuwniczych

744[02].Z2.02

Użytkowanie maszyn, urządzeń

i narzędzi do rozkroju materiałów oraz
opracowania elementów spodu obuwia

744[02].Z2

Maszyny i urz

ą

dzenia obuwnicze

744[02].Z2.03

Użytkowanie maszyn, urządzeń

i narzędzi do wytwarzania

cholewek

744[02].Z2.04

Zastosowanie maszyn, urządzeń

i narzędzi do montażu

i wykończania obuwia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska i ochrony
przeciwpożarowej,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii,

−

posługiwać się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną,

−

stosować zasady rysunku technicznego,

−

stosować i zamieniać jednostki układu SI,

−

wykonywać proste obliczenia matematyczne,

−

użytkować komputer,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować rodzaje napędów maszyn i urządzeń,

−

wyjaśnić pojęcia: praca, moc, energia i sprawność maszyn,

−

scharakteryzować rodzaje tarcia ślizgowego i tocznego,

−

określić właściwości użytkowe części maszyn,

−

rozróżnić rodzaje połączeń części maszyn,

−

określić zasady współdziałania części i mechanizmów,

−

określić sposoby smarowania i konserwacji maszyn i urządzeń,

−

określić zastosowanie oraz wyjaśnić zasady działania napędów mechanicznych,
hydraulicznych, pneumatycznych i elektrycznych,

−

rozpoznać elementy układów napędowych,

−

określić zastosowanie i zasady działania mechanizmów maszyn,

−

określić zakres stosowania automatyzacji w obuwnictwie,

−

rozróżnić podstawowe elementy automatyki,

−

wyjaśnić pojęcia dotyczące teoretycznej i rzeczywistej wydajności maszyn.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Obuwnik 744[02]
Moduł:

Maszyny i urządzenia obuwnicze 744[02].Z2

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie

części,

mechanizmów,

maszyn

i urządzeń obuwniczych 744[02[.Z2.01

Temat:

Zapoznanie się z budową układu hydraulicznego prasy do przyklejania
podeszew obuwia.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności rozróżniania podzespołów zasilania, napędu oraz

elementów wykonawczych prasy hydraulicznej do obuwia.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

odczytać na schemacie symbole elementów i układów napędu elektrycznego
i hydraulicznego,

−

odszukać w katalogach te układy i elementy,

−

wyjaśnić, jaką rolę spełnia każdy z nich,

−

wyszukać na stronach WWW informacje na temat układów napędu maszyn i urządzeń.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna,

−

w małych grupach.

Czas: 90 minut.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do pracy grupowej i indywidualnej,

−

schematy prasy hydraulicznej do przyklejania podeszew,

−

katalogi zawierając elementy i podzespoły napędu elektrycznego i hydraulicznego,

−

foliogramy, plansze z układami i elementami napędu elektrycznego i hydraulicznego,

−

formularz z tabelą do ćwiczenia 1,

−

arkusze papieru format A3,

−

stanowiska komputerowe z dostępem do internetu,

−

poradnik dla ucznia,

−

poradnik mechanika

.

Przebieg zajęć:
I. Czynności organizacyjno-porządkowe.
II. Faza właściwa
1.

Podanie tematu i celów zajęć.

2.

Omówienie sposobu realizacji celów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Plan zajęć: Identyfikowanie na schemacie układów napędowych elektrycznych,

hydraulicznych i pneumatycznych

−

nauczyciel omawia elementy elektryczne i hydrauliczne występujące w układach zasilania
prasy do podeszew, korzystając z foliogramów i plansz oraz katalogów,

−

nauczyciel dzieli uczniów na dwu, trzyosobowe zespoły, przydziela zadania,

−

uczniowie wykonują ćwiczenia przydzielone przez nauczyciela.

Ćwiczenie
Odczytaj, z jakich elementów i podzespołów elektrycznych, mechanicznych i hydraulicznych
składa się przedstawiony schemat prasy do podeszew.
Praca w zespołach 2 ÷ 3 osobowych:

−

uczniowie zapoznają się ze schematem przekazanym przez nauczyciela,

−

dyskutują w zespole na temat przyporządkowania właściwych nazw poszczególnym
elementom na schemacie korzystając z katalogów i internetu, uzasadniają wybór,

−

wyniki swoich przemyśleń wpisują w tabelkę do ćwiczenia.

Praca indywidualna:

−

uczniowie sporządzają

notatkę w zeszycie przedmiotowym.

Prezentacja i analiza ćwiczenia:

−

uczniowie sprawdzają poprawność wykonania ćwiczenia,

−

uzasadniają przyporządkowanie nazw określonym elementom na schemacie,

−

reprezentanci zespołów prezentują pracę pozostałym uczniom w grupie.

Nazwa maszyny obuwniczej Prasa hydrauliczna do przyklejania podeszew obuwia

Symbol elementu elektrycznego

Nazwa elementu lub zespołu

1.
2.
3.

1.
2.
3.

Symbol elementu mechanicznego

Nazwa elementu lub zespołu

1.
2.
3.

1.
2.
3.

Symbol elementu hydraulicznego

Nazwa elementu lub zespołu

1.
2.
3.

1.
2.
3.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje i ocenia pracę uczniów

Praca domowa
Nauczyciel zadaje pracę domową na temat: Porówaj parametry fizyczne (uzyskiwana siła,
szybkość działania, itp.) układów pneumatycznych i hydraulicznych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania: Obuwnik 744[02]
Moduł:

Maszyny i urządzenia obuwnicze 744[02].Z2

Jednostka modułowa:

Charakteryzowanie

części,

mechanizmów,

maszyn

i urządzeń obuwniczych 744[02[.Z2.01

Temat:

Obliczanie osi ręcznych wózków transportowych.

Cel ogólny:

Obliczanie wytrzymałościowe osi.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić naprężenia, na które jest narażona oś,

−

zastosować odpowiednie wzory do obliczeń wytrzymałościowych,

−

wykonać obliczenia wytrzymałościowe.

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

w małych grupach

−

praca indywidualna.

Czas: 135 minut.

Środki dydaktyczne:

−

stanowiska do pracy grupowej,

−

schemat kolejności wykonywania obliczeń,

−

arkusze papieru formatu A3 z treścią zadań do wykonania i miejscem na dokonanie
obliczeń,

−

papier milimetrowy do sporządzenia wykresu momentów gnących,

−

poradnik dla ucznia,

−

poradnik mechanika.

Przebieg zajęć:
I.

Czynności organizacyjno-porządkowe.

II.

Faza właściwa

1.

Podanie tematu i celów zajęć.

2.

Omówienie sposobu realizacji celów.

Plan zajęć:

−

nauczyciel przedstawia schemat przeprowadzania obliczeń wytrzymałościowych osi
z dokładnym omówieniem sposobu sporządzania wykresu momentów gnących,

−

podaje arkusze z treścią zadań do rozwiązania,

−

nauczyciel dzieli uczniów na dwuosobowe zespoły.

Uczniowie wykonują ćwiczenia podane przez nauczyciela

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Ćwiczenie

Obliczyć średnicę osi ręcznego wózka transportowego, jeżeli jest ona wykonana ze stali

St 7, dla której k

g

= 75 MPa. Rozstaw kół jezdnych wynosi 1,2 m i obok każdego koła

osadzone jest łożysko łączące oś z wózkiem. Maksymalne obciążenie wózka wynosi 250 kg.

Praca w zespołach 2-osobowych:

−

uczniowie zapoznają się z treścią zadań podanych przez nauczyciela,

−

wykonują schemat sił działających na oś przyjmując, że wózek posiada dwie
równoobciążone osie,

−

dyskutują w zespole na temat wyboru sposobu obliczeń i wzorów, uzasadniają wybór,

−

wypisują z treści zadań dane i szukane,

−

uczniowie dokonują obliczeń.

Praca indywidualna:

−

uczniowie zapisują treść zadań i rozwiązania w zeszycie przedmiotowym.

Prezentacja i analiza ćwiczenia

−

uczniowie sprawdzają poprawność wykonania obliczeń,

−

reprezentanci zespołów prezentują pracę pozostałym zespołom.

Zakończenie zajęć
Nauczyciel podsumowuje i ocenia pracę uczniów.

Praca domowa
Nauczyciel zadaje pracę domową na temat: Scharakteryzować mechanizm do zamiany ruchu
obrotowego na posuwisto-zwrotny. Podać przykłady odwrotnego (ruch posuwisto-zwrotny na
obrotowy) wykorzystania tego mechanizmu w starych typach obuwniczych maszyn
szwalniczych.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowa ankieta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Podstawy mechaniki i wytrzymałości materiałów

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj rzutowanie sił metodą graficzną.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,

2)

przyjąć skalę wielkości siły w zależności od długości odcinka wzorcowego,

3)

przenieść w przyjętym układzie współrzędnym punkt początku i końca siły prostopadle
do osi X i je połączyć, a następnie powtórzyć czynność w stosunku do osi Y,

4)

wyliczyć wielkość otrzymanych rzutów w oparciu o przyjętą skalę,

5)

porównać ze sobą wielkość siły i jej rzutów,

6)

porównać otrzymane wyniki i zapisać wnioski

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartki papieru milimetrowego,

−

linijka, ekierka,

−

ołówek, gumka

,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Dopasuj do przedstawionych przykładów części maszyn oznaczenia graficzne obciążeń.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,

2)

ułożyć na stole przydzielone kartki z rysunkami części maszyn a następnie posegregować
je w zależności od rodzaju obciążenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

3)

dopasować do posegregowanych części maszyn oznaczenia graficzne obciążeń,

4)

sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

rysunki typowych części maszyn,

−

oznaczenia graficzne obciążeń części maszyn,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Oblicz pracę potrzebną do przesunięcia maszyny szyjącej płaskiej o masie 80 kg na

drodze 2 m. Maszyna jest przeciągana za pomocą liny usytuowanej równolegle do podłoża.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,

2)

narysować schemat sił działających na maszynę,

3)

obliczyć ciężar maszyny ze wzoru F=mg (zakładamy że ciężar maszyny jest równy sile
potrzebnej do przesunięcia maszyny),

4)

napisać wzór na pracę i podstawić wielkości z zadania,

5)

obliczyć pracę potrzebna do przesunięcia maszyny,

6)

sprawdzić poprawność wykonanych obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartki w kratkę,

−

przybory do pisania,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Części maszyn i mechanizmy stosowane w maszynach

obuwniczych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dopasuj odpowiednie nazwy od przekładni i mechanizmów maszyn.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,

2)

poukładać rysunki z przekładniami i mechanizmami maszyn,

3)

wypisać na kartkach samoprzylepnych nazwy przekładni i mechanizmów,

4)

przyporządkować kartki z nazwami do odpowiednich przekładni i mechanizmów,

5)

sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartki z rysunkami różnych mechanizmów maszyn i przekładni mechanicznych,

−

kartki samoprzylepne,

−

przybory do pisania

,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Oblicz przełożenie przekładni pasowej, jeśli koło czynne wykonuje 200 obr/min a koło

bierne 50 obr/min.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,

2)

narysować schemat przekładni i zaznaczyć prędkości obrotowe odpowiednich kół,

3)

napisać wzór na obliczanie przełożenia przekładni mechanicznych,

4)

podstawić wielkości prędkości kół do wzoru na przełożenie przekładni,

5)

obliczyć przełożenie przekładni pasowej,

6)

sprawdzić poprawność wykonanych obliczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

przybory do pisania,

−

ołówek, gumka,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Oblicz prędkość liniową pasa klinowego przekładni pasowej maszyny szyjącej płaskiej,

jeśli silnik elektryczny na którym osadzone jest koło pasowe o średnicy d=12 mm wykonuje
n=860 obr/min.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie zawarte w treści ćwiczenia,

2)

wyrazić średnicę koła przekładni w metrach,

3)

napisać wzór na prędkość liniową punktu poruszającego się z prędkością kątową po
okręgu,

4)

podstawić wielkości z zadania do wzoru,

5)

obliczyć prędkość liniową pasa,

6)

sprawdzić poprawność wykonanych obliczeń.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

kartki papieru,

−

przybory do pisania,

−

kalkulator,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Napędy stosowane w maszynach obuwniczych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ siłę wprawiająca w ruch wirnik silnika elektrycznego prądu stałego.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować budowę i zasadę działania silnika prądu stałego,

2)

zamocować w statywie ramkę z nawiniętym cienkim drutem tak, aby mogła się łatwo
obracać,

3)

umieścić magnes stały tak, aby polem magnetyczne obejmowało ramkę z drutem,

4)

do dwóch końców drutu cewki podłączyć zaciski baterii 4,5V,

5)

obserwować zmianę położenia ramki z drutem,

6)

wyjaśnić przyczyny obrotu ramki z drutem oraz określić siłę odpowiedzialną za ten stan,

7)

zaprezentować wyniki z przeprowadzonego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

statyw,

−

ramka z nawiniętym drutem oporowym przymocowana do cienkiego sztywnego drutu,

−

wygięte z drutu haczyki do zawieszenia na statywie ramki z drutem,

−

bateria 4,5V,

−

poradnik dla ucznia

,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj uproszczony schemat układu hydraulicznego do prasowania obuwia

w oparciu o schemat hydrauliczny prasy do obuwia.. Nazwij poszczególne części układu
hydraulicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować schemat prasy hydraulicznej do obuwia,

2)

wypisać niezbędne elementy układu hydraulicznego prasy,

3)

ustalić kolejność przepływu oleju przez poszczególne podzespoły,

4)

narysować schemat zaproponowanego układu hydraulicznego,

5)

sprawdzić poprawność wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

schemat układu hydraulicznego prasy do obuwia,

−

papier A 3, przybory do rysowania,

−

poradnik mechanika (rozdziały poświęcone układom hydraulicznym),

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj nazwij i narysuj przekładnie przekazującą napęd z silnika na wał główny

maszyny szyjącej oraz z wału głównego na wał dolny maszyny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia, oraz zasady bezpiecznej pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiale nauczania rodzaje przekładni mechanicznych,

2)

upewnić się że maszyna szyjąca płaska odłączona jest od zasilania a następnie zdjąć z

niej

osłony i elementy maskujące,

3)

odszukać przekładnie mechaniczne wykorzystane do budowy maszyny,

4)

przerysować przekładnie do zeszytu przedmiotowego,

5)

nazwać przerysowane przekładnie,

6)

zaprezentować wyniki z przeprowadzonego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

ć

wiczenia prakyuczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

model maszyny szyjącej płaskiej,

−

zestaw narzędzi do demontażu osłon maszyny,

−

zeszyt przedmiotowy,

−

długopis, ołówek, gumka,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Charakteryzowanie części,

mechanizmów, maszyn i urządzeń obuwniczych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. c, 3. b, 4. a, 5. c, 6. c, 7. a, 8. a, 9. d, 10. a, 11. b,
12. c, 13. a, 14. d, 15. d, 16. d, 17. c, 18. c, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wybrać dział niewchodzący w skład
mechaniki

A

P

b

2

Określić znak, jaki może posiadać
moment siły

A

P

c

3

Podać ilość równań opisujących
dowolny płaski układ sił

B

P

b

4

Podać nazwę maszyny do zrywania
próbek

A

P

a

5

Wskazać nazwę oznaczenia
schematycznego

A

P

c

6

Podać nazwę jednostki mocy

A

P

c

7

Podać zakres jaki może przyjmować
sprawność

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

8

Podać do jakiego rodzaju zaliczamy
przekładnie z pasem płaskim

A

P

a

9

Określić rodzaj ruchy mechanizmu
ś

rubowego

A

P

d

10 Zdefiniować pojęcie tolerancji

B

P

a

11 Zdefiniować parametr chropowatości

B

P

b

12

Podać zależność pomiędzy
wydajnością rzeczywistą a teoretyczną

B

P

c

13 Wskazać połączenie rozłączne

A

P

a

14

Podać naprężenia przenoszone przez
wał

A

P

d

15

Określić rodzaj silnika zasilanego
energią elektryczną

C

PP

d

16

Wytypować czynnik napędzający
układy pneumatyczne

C

PP

d

17

Wskazać prawo wykorzystywane
w hydraulice

C

PP

c

18 Określić przeznaczenie sprężarki

C

PP

c

19

Wytypować element nie wchodzący
w skład układu pneumatycznego

C

PP

a

20 Określić przeznaczenie łożysk

C

PP

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8.

Test składa się z 14 zadań z poziomu podstawowego i 6 zadań z poziomu
ponadpodstawowego i które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20).

9.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.

12.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Który z wymienionych działów nie zalicza się do mechaniki
a)

statyka.

b)

wytrzymałość.

c)

kinetyka.

d)

dynamika.

2.

Moment siły posiada wartość
a)

zawsze dodatnią.

b)

zawsze ujemną.

c)

dodatnią lub ujemną.

d)

zrównoważoną.

3.

Aby spełnić warunki równowagi dowolnego płaskiego układu należy ułożyć równania
w ilości

a)

2.

b)

3.

c)

4.

d)

5.

4.

Określanie wytrzymałości materiałów konstrukcyjnych odbywa się w oparciu o badanie na

a)

zrywarce.

b)

zgniatarce.

c)

prasie śrubowej.

d)

podnośniku śrubowym.

5.

Oznaczenie schematyczne przedstawia obciążenie części maszyn z warunku na

a)

rozciąganie.

b)

ś

ciskanie.

c)

zginanie.

d)

ś

cinanie.

6.

Jednostką mocy jest

a)

niuton [N].

b)

dżul [J].

c)

wat [W].

d)

megapaskal [MPa].

7.

Sprawność maszyn jest zawsze

a)

mniejsza od jedności.

b)

większa od jedności.

c)

równa jeden.

d)

równa sto.

8.

Przekładnia mechaniczna z psem klinowym zaliczana jest do przekładni

a)

cięgnowych.

b)

ciernych.

c)

zębatych.

d)

ś

limakowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

9.

Mechanizm śrubowy służy do zamiany ruch obrotowego na ruch

a)

wahadłowy.

b)

posuwisto-zwrotny.

c)

przerywany.

d)

postępowy.

10.

Tolerancja jest liczbą

a)

tylko dodatnią.

b)

dodatnią lub ujemną.

c)

pierwszą.

d)

ujemną.

11.

Ś

rednia wartość pięciu najwyżej położonych punktów zarysu do pięciu punktów

położonych najniżej na odcinku elementarnym mierzonym od linii odniesienia to
parametr chropowatości

a)

R

a

.

b)

R

z

.

c)

P

a

.

d)

P

z

.

12.

Wydajność rzeczywista w stosunku do wydajności teoretycznej jest

a)

większa.

b)

równa.

c)

mniejsza.

d)

równa zero.

13.

Które z wymienionych połączeń zaliczamy do połączeń rozłącznych
a)

ś

rubowe.

b)

nitowe.

c)

zgrzewane.

d)

spawane

14.

Wały podczas pracy narażone są na

a)

ś

cinanie.

b)

ś

ciskanie.

c)

rozciąganie.

d)

skręcanie i zginanie.

15.

Zamiana energii elektrycznej na energię mechaniczną odbywa się w silniku

a)

odrzutowym.

b)

parowym.

c)

spalinowy.

d)

elektrycznym.

16.

Czynnikiem przenoszącym energię w siłowniku pneumatycznym jest

a)

gaz spalinowy.

b)

gaz ziemny.

c)

gaz techniczny (propan-butan).

d)

gaz sprężony.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

17.

Prawem wykorzystywanym w układach hydraulicznych jest prawo

a)

Ohma.

b)

Pitagorasa.

c)

Pascala.

d)

Talesa.

18.

Sprężarki wykorzystywane są do

a)

wstępnego napinania sprężyn.

b)

wywierania napięcia wstępnego w połączeniach śrubowych szczelnych.

c)

zwiększania ciśnienia gazów.

d)

zwiększania ciśnienia cieczy.

19.

Który z wymienionych elementów nie wchodzi w skład układu pneumatycznego
a)

pompa.

b)

sprężarka.

c)

siłownik.

d)

rozdzielacz.

20.

Łożyska współpracują z
a)

połączeniami śrubowymi.

b)

połączeniami spawanymi.

c)

osiami i wałami.

d)

połączeniami nitowymi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Charakteryzowanie części, mechanizmów, maszyn i urządzeń obuwniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Charakteryzowanie części,

mechanizmów, maszyn i urządzeń obuwniczych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 15

÷

20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. a, 4. b, 5. d, 6. b, 7. a, 8. b, 9. b, 10. d, 11. a,
12. a, 13. d, 14. a, 15. a, 16. b, 17. c, 18. a, 19. d, 20. a

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Wskazać parametr charakteryzujący
wielkość skalarową

B

P

a

2

Zdefiniować pojęcie momentu siły

A

P

d

3

Zdefiniować pojęcie pary sił

A

P

a

4

Podać ilość równań płaskiego układu
sił zbieżnych

B

P

b

5

Wybrać rodzaj obciążeń w połączeniu
nitowym pokazanym na rysunku

B

P

d

6

Podać jednostkę pracy

A

P

b

7

Zdefiniować siłę tarcia

A

P

a

8

Wybrać nazwę przekładni
mechanicznej

A

P

b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

9

Wskazać nazwę mechanizmu
pokazanego na rysunku

A

P

b

10

Wskazać błędną nazwę rodzaju
pasowania

A

P

d

11 Zdefiniować parametr R

a

A

P

a

12

Podać, od czego zależy wydajność
teoretyczna maszyn

A

P

a

13

Wskazać rodzaj połączenia do
mocowania kół pasowych na wale

A

P

d

14

Określić naprężenia na jakie jest
narażona oś

B

P

a

15

Nazwać oddziaływania pomiędzy
polem magnetycznym a polem
elektromagnetycznym

C

PP

a

16

Określić czynnik energetyczny
w układach pneumatycznych

C

PP

b

17

Określić urządzenie do zwiększania
ciśnienia czynnika roboczego
w układach pneumatycznych

C

PP

c

18

Określić urządzenie nie stosowane
w układach hydraulicznych

C

PP

a

19

Wytypować rodzaj sił występujących
w łożyskach

C

PP

d

20

Na podstawie znajomości budowy
sprzęgła ciernego określić siły
występujące pomiędzy jego tarczami

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.

5.

Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.

7.

Staraj się wyraźnie zaznaczać odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za poprawną.

8.

Test składa się z 14 zadań z poziomu podstawowego i 6 zadań z poziomu
ponadpodstawowego i które mogą przysporzyć Ci trudności, gdyż są one na poziomie
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20).

9.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

10.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie sprawiało Ci trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

11.

Po rozwiązaniu testu sprawdź czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.

12.

Na rozwiązanie testu

masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Wielkość skalarową charakteryzuje
a)

liczba jednostek przyjętych za pomiar.

b)

kierunek działania.

c)

zwrot.

d)

punkt przyłożenia.

2.

Do obliczenia momentu siły, niezbędna jest znajomość

a)

wielkości siły.

b)

punktu przyłożenia siły.

c)

ramienia działania siły.

d)

wielkości siły oraz ramienia jej działania.

3.

Parą sił nazywamy układ dwóch sił o równych wartościach i
a)

jednakowych kierunkach lecz o przeciwnych zwrotach.

b)

jednakowych kierunkach i zwrotach.

c)

przeciwnych kierunkach lecz o jednakowych zwrotach.

d)

przeciwnych kierunkach i zwrotach.

4.

Korzystając z warunków płaskiego układu sił zbieżnych można rozwiązywać zadania,
w

których liczba niewiadomych wynosi

a)

1.

b)

2.

c)

3.

d)

4.

5.

Połączenie nitowe pokazane na rysunku poddawane jest

a)

rozciąganiu.

b)

ś

ciskaniu.

c)

zginaniu.

d)

ś

cinaniu.

6.

Jednostką pracy jest
a)

niuton [N].

b)

dżul [J].

c)

wat [W].

d)

megapaskal [MPa].

7.

Siła tarcia definiowana jest jako iloczyn

a)

siły nacisku i współczynnika tarcia.

b)

siły nacisku i promienia działania.

c)

momentu siły i współczynnika tarcia.

d)

pary sił i współczynnika tarcia.

8.

Do przekładni mechanicznych zaliczamy przekładnię
a)

dżdżownicową.

b)

ś

limakową.

c)

ż

abkową.

d)

ż

uczkową.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

9.

Mechanizm pokazany na rysunku to mechanizm
a)

korbowo-wodzikowy.

b)

krzywkowy.

c)

maltański.

d)

ś

rubowy.

10.

Które z wymienionych określeń nie jest rodzajem pasowania

a)

ciasne.

b)

luźne.

c)

mieszane.

d)

pomieszane.

11.

Parametr R

a

oznacza średnie

a)

arytmetyczne odchylenie profilu chropowatości od linii średniej.

b)

geometryczne odchylenie profilu chropowatości od linii średniej.

c)

arytmetyczne odchylenie profilu chropowatości od linii zerowej.

d)

geometryczne odchylenie profilu chropowatości od linii zerowej.

12.

Wydajność teoretyczna maszyn zależy od
a)

konstrukcji maszyny.

b)

sprawności manualnej obsługującej ją osoby.

c)

obsługującej ją osoby.

d)

.predyspozycji pracownika do obsługiwania danej maszyny.

13.

W częściach maszyn przenoszących moment obrotowy z wału na koło pasowe stosujemy
połączenia
a)

spawane.

b)

zgrzewane.

c)

nitowe.

d)

wpustowe lub wielowypustowe.

14.

Osie obliczamy z warunku na

a)

zginanie.

b)

skręcanie.

c)

zginanie i skręcanie.

d)

ś

cinanie.

15.

Maszyny elektryczne (silniki) poruszają się dzięki wytwarzanej sile

a)

elektrodynamicznej.

b)

elektromotorycznej.

c)

samoindukcji

d)

grawitacyjnej.

16

W układach pneumatycznych wykorzystuje się energię

a)

cieczy pod wysokim ciśnieniem.

b)

sprężonego gazu.

c)

gazów spalinowych.

d)

przegrzanej pary wodnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

17

Do zwiększania ciśnienia czynnika roboczego w układach pneumatycznych służy
a)

wentylator.

b)

pompa.

c)

sprężarka.

d)

siłownik.

18

Który z wymienionych elementów nie wchodzi w skład układu hydraulicznego
a)

sprężarka.

b)

siłownik.

c)

rozdzielacz.

d)

pompa.

19

Dzięki stosowaniu łożysk eliminuje się niekorzystny wpływ siły

a)

grawitacyjnej.

b)

stycznej.

c)

normalnej.

d)

tarcia.

20

Sprzęgło tarczowe cierne przenosi moment obrotowy dzięki
a)

momentowi tarcia.

b)

kołkom zamontowanym w tulejach.

c)

ś

rubom mocującym kołnierz.

d)

palcom umocowanym w tarczy sprzęgła.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Charakteryzowanie części, mechanizmów, maszyn i urządzeń obuwniczych

Zakreśl poprawną odpowiedź

.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

7. LITERATURA

1.

Bożenko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1993

2.

Charasz A., Glinka F., Maleńczak J.: Maszyny obuwnicze. WSI w Radomiu, Radom
1982

3.

Charasz A., Łuczyńska J., Matuszewski S., Suwart R., Olszewski A.: Oprzyrządowanie
do produkcji obuwia. WSI w Radomiu, Radom 1985

4.

Malik B.: Podstawy konstrukcji maszyn (zbiór zadań). Wydawnictwo Szkolne PWN,
Warszawa – Łódź 2000

5.

Pala S.: Maszyny i urządzenia obuwnicze. WSiP, Warszawa 1973

6.

Puff T., Sołtys W.: Podstawy technologii montażu maszyn i urządzeń. WNT, Warszawa
1980

7.

Rutkowski A., Stępień A.: Zbiór zadań z części maszyn. WSiP, Warszawa 199

8.

Siuta W.: Mechanika Techniczna. PWSZ, Warszawa 1971

9.

Ilustrowany Leksykon Techniczny. WN-T, Warszawa 1994

10.

www.wikipedia.pl

11.

www.agh.edu.pl

Czasopisma:
–

Mechanik

–

Przegląd Mechaniczny

Literatura metodyczna
1.

Badanie – dojrzewanie – rozwój (na drodze do doktoratu) 5 – lecie Ogólnopolskiego
Seminarium Badawczego pod red. Franciszka Szloska

2.

Mistrzostwo pedagogiczne pod red. Jwana Andrewicza Zjaziuna