background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 
 
 
 
Danuta Szczepaniak 
 
 
 
 
 
 

Określanie materiałów na spody obuwia 744[02].O2.04  

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
mgr inż. Ewa Jasińska 
dr inż. Jadwiga Rudecka 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
inż. Danuta Szczepaniak 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 

 
 

 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  744[02].O2.04 
„Określanie  materiałów  na  spody  obuwia”,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania 
dla zawodu obuwnik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 
1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Charakterystyka materiałów skóropodobnych na spody obuwi 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.  Charakterystyka tworzyw sztucznych na elementy spodów obuwia 

13 

5.2.1.  Ćwiczenia 

13 

5.3.  Charakterystyka wyborów gumowych 

15 

5.3.1.  Ćwiczenia 

15 

6. 

Ewaluacja osiągnięć ucznia 

7. 

Literatura 

18 
27 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.

 

WPROWADZENIE 

 
Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie obuwnik.  

W poradniku zamieszczono: 

– 

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika, 

– 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem,  

– 

przykładowe scenariusze zajęć, 

– 

ćwiczenia – przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 
nauczania oraz środkami dydaktycznymi, 

– 

ewaluację osiągnięć ucznia – przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego, ćwiczenia przedmiotowego. 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów, do pracy zespołowej. 

Jednostka  modułowa  „Określanie  materiałów  na  spody  obuwia”,  stanowi  jeden 

z elementów  modułu  744[02].O2  „Surowce,  półprodukty  i  materiały  obuwnicze”,  którego 
struktura jest zilustrowana na schemacie zamieszonym na stronie 4. 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 

 
 

 
 

 

 
 
 
 
 
 

 

 
 

 

 
 
 
 
 

 

 

 

 
 
 
 

 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 

744[02].O2 

Surowce, półprodukty  
i materiały obuwnicze 

744[02].O2.03 

Charakteryzowanie tworzyw 

skóropodobnych stosowanych  

w produkcji obuwia 

 

744[02].O2.04 

Określanie materiałów na 

spody obuwia 

744[02].O2.01 

Określanie właściwości surowców 

i skór wyprawionych  

do produkcji obuwia 

744[02].O2.02 

Zastosowanie materiałów 

włókienniczych w procesie 

wytwarzania obuwia 

744[02].O2.05 

Dobieranie materiałów 

pomocniczych do produkcji 

obuwia

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.

 

WYMAGANIA

 

WSTĘPNE 

 
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

charakteryzować zagrożenia związane z wykonywaną pracą, 

– 

stosować obowiązujące procedury postępowania w przypadku zagrożenia pożarowego,  

– 

stosować  podręczny  sprzęt  oraz środki gaśnicze  zgodnie z instrukcją  dotyczącą  ochrony 
przeciwpożarowej, 

– 

określać zasady ochrony środowiska, 

– 

stosować  odzież  ochronną  oraz  środki  ochrony  indywidualnej  w  zależności  od  rodzaju 
wykonywanej pracy, 

– 

określać zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników, związane z wykonywaną pracą, 

– 

określać użytkowe funkcje obuwia, 

– 

charakteryzować rozwój rzemiosła i przemysłu obuwniczego, 

– 

dokonywać podziału obuwia ze względu na rodzaj, przeznaczenie, sezonowość oraz wiek 
użytkowników,  

– 

określać rodzaje i zasady oznaczania wielkościowych grup obuwia, 

– 

charakteryzować elementy obuwia oraz wymagania technologiczne, 

– 

sporządzać zestawienie części składowych różnych typów i rodzajów obuwia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE

 

KSZTAŁCENIA 

 
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

scharakteryzować proces produkcji skór wtórnych, 

– 

rozróżnić materiały na spody obuwia ze względu na rodzaj stosowanych surowców, 

– 

scharakteryzować surowce do produkcji tworzyw sztucznych na spody obuwia, 

– 

określić skład mieszanki surowcowej do produkcji gumy,  

– 

scharakteryzować najczęściej występujące wady materiałów spodowych, 

– 

rozróżnić wady materiałów na spody obuwia, 

– 

określić  przydatność  materiałów  na  spody  obuwia  ze  względu  na  jego  sezonowość 
i przeznaczenie, 

– 

posłużyć  się  normami  i  warunkami  technicznymi  dotyczącymi  jakości  materiałów, 
półproduktów i wyrobów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE

 

SCENARIUSZE

 

ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

 

 

 

........................................................................... 

Modułowy program nauczania: 

Obuwnik 744[02] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze 744[02].O2 

Jednostka modułowa:     

 

Określanie materiałów na spody obuwia 744[02].O2.04 

Temat:  Określanie wad podeszew wykonanych z poliuretanów i z gumy. 

Cel ogólny:  Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i charakteryzowania wad materiałów 

spodowych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

– 

rozróżnić z jakich materiałów wykonane są podeszwy obuwia, 

– 

rozpoznać wyroby wykonane prawidłowo i z wadami, 

– 

scharakteryzować rodzaje wad, 

– 

podać przyczyny powstawania poszczególnych wad.

 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

  wykład, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

  praca w grupach 2÷3 osobowych. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

  podeszwy  poliuretanowe  i  gumowe  z  widocznymi  wadami  i  ich  odpowiedniki 

o najwyższej jakości, 

  normy przedmiotowe, 

  kartki papieru formatu A4, 

  przybory do pisania, 

  literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Krótki  wykład  na  temat  wad  wyborów  z  poliuretanów  i  gumy  oraz  przyczyn  ich 

powstawania. 

3.  Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 
4.  Podział uczniów na grupy i wybór lidera. 
5.  Pobranie przez lidera podeszew. 
6.  Realizacja tematu: 

– 

uczniowie dokonują podziału podeszew na wykonane z gumy i z PU,  

– 

spośród  podeszew  wykonanych  z  poszczególnych  materiałów  uczniowie  wybierają 
podeszwy z wadami, 

– 

uczniowie charakteryzują poszczególne wady, 

– 

uczniowie podają przyczyny ich powstawania 

– 

uczniowie porządkują stanowisko pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7.  Po wykonaniu zadań lider grupy omawia rozpoznane wady i przyczyny ich powstawania. 
8.  Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania ćwiczenia. 
9.  Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy. 
10.  Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny wykonanego ćwiczenia. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Wyszukaj  w  dostępnej  literaturze  wady  elementów  spodu  obuwia  wykonanych  z  innych 
materiałów niż guma i PU. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca    

 

 

............................................................................. 

Modułowy program nauczania: 

Obuwnik 744[02] 

Moduł:   

 

 

 

 

 

Surowce, półprodukty i materiały obuwnicze 744[02].O2 

Jednostka modułowa:     

 

Określanie materiałów na spody obuwia 744[02].O2.04 

Temat: 

Pomiar grubości, odporności na rozerwanie, wytrzymałości na rozciąganie oraz 
wydłużenia materiałów nieskórzanych na spody obuwia. 

Cel ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  określania  fizykomechanicznych  właściwości 

materiałów spodowych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

scharakteryzować metody badań parametrów użytkowych materiałów na spody obuwia, 

− 

dokonać pomiaru grubości materiałów i wyrobów, 

− 

oznaczyć odporność na rozdzieranie, 

− 

wykonać badanie wytrzymałości na rozciąganie i wydłużenie, 

− 

posłużyć się normami przedmiotowymi. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

− 

wykład, 

− 

pokaz z objaśnieniami, 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

indywidualna, 

− 

praca w grupach 2÷3 osobowych. 

 
Czas: 
2 godziny dydaktyczne 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

grubościomierz, 

− 

zrywarka, 

− 

normy przedmiotowe, 

− 

próbki materiałów spodowych. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Nauczyciel przeprowadza krótki wykład na temat badań wytrzymałościowych materiałów 

i sposobu posługiwania się normami.  

2.  Nauczyciel wykonuje poszczególne badania i objaśnia sposób ich wykonania. 
3.  Nauczyciel dzieli klasę na zespoły 2÷3 osobowe. 
4.  Uczniowie pobierają próbki do badań. 
5.  Każdy zespół wykonuje badania próbek na poszczególnych przyrządach. 
6.  Nauczyciel obserwuje pracę uczniów i na bieżąco koryguje błędy.  
7.  Zespoły prezentują uzyskane wyniki. 
8.  Uczniowie pozostałych grup oceniają jakość wykonanej pracy. 
 
Zakończenie zajęć 
Po wykonaniu ćwiczenia przez wszystkich uczniów nauczyciel podsumowuje zajęcia – prosi 
uczniów  o  podkreślenie  najczęstszych  błędów  popełnianych  podczas  wykonywania 
ćwiczenia.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

Praca domowa 
Odszukaj  normy  dotyczące  badania  wytrzymałości  materiałów  spodowych  na  ścieranie, 
wielokrotne  zginanie  i  na  przerwanie  nitką.  Opisz  metody  badań  przedstawione  w  tych 
normach. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach 

– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

5.  ĆWICZENIA 

 
5.1.  Charakterystyka  materiałów  skóropodobnych  na  spody   

obuwia 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Obejrzyj  film  dydaktyczny  przedstawiający  proces  produkcji  skór  wtórnych  i  nazwij 

operacje tam występujące.  
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. Podzielić uczniów na 
zespoły  3–4-osobowe.  Uczniowie  powinni  przeczytać  odpowiedni  fragment  rozdziału 
„Materiał nauczania”. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej, 
2)  obejrzeć film dydaktyczny, 
3)  dokonać analizy filmu, 
4)  zanotować  informacje  prezentowane  w  filmie  (maszyny,  urządzenia,  surowce,  operacje 

technologiczne), 

5)  obejrzeć ponownie film, 
6)  zweryfikować i ewentualnie uzupełnić zapisany tekst, 
7)  zaprezentować ćwiczenie na forum grupy, 
8)  uczestniczyć w dyskusji na temat poprawności wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniami, 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

film dydaktyczny ilustrujący proces produkcji skór wtórnych , 

– 

prospekty maszyn i urządzeń wykorzystywanych do produkcji skór wtórnej, 

– 

odtwarzacz, 

– 

papier formatu A4, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Scharakteryzuj  proces  produkcji  sztucznej  skóry  na  podpodeszwy  z  materiałów 

celulozowych.  Wymień  surowce  potrzebne  do  jej  wytwarzania  i  omów  poszczególne 
operacje.  
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał nauczania”. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej, 
2)  wymienić surowce stosowane do produkcji sztucznej skóry, 
3)  opisać operacje występujące podczas jej wytwarzania, 
4)  zaprezentować ćwiczenie na forum grupy, 
5)  uczestniczyć w dyskusji podsumowującej ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

arkusze papieru A4, 

− 

przybory do pisania, 

− 

schematy i prospekty maszyn stosowanych w produkcji sztucznych skór, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

5.2.  Charakterystyka  tworzyw  sztucznych  na  elementy  spodów 

obuwia 

 
5.2.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Porównaj właściwości fizyko-mechaniczne: 

– 

polichlorku winylu litego i mikroporowatego, 

– 

poliuretanów litych i mikroporowatych, 

przeznaczonych  na  spody  obuwia.  Do  realizacji  ćwiczenia  wykorzystaj  dane  zawarte 
w tabeli 4.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Podzielić  grupę  na 
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał 
nauczania”. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać 

się 

materiałem 

nauczania 

dotyczącym 

tworzyw 

sztucznych 

wykorzystywanych do produkcji elementów spodów obuwia, 

2)  przeanalizować treść ćwiczenia,  
3)  porównać właściwości fizyko-mechaniczne spodów z PCW, 
4)  porównać właściwości fizyko-mechaniczne spodów z PU, 
5)  określić, które materiały charakteryzują się korzystniejszymi właściwościami, 
6)  uzasadnić swój wybór, 
7)  zaprezentować pracę na forum grupy, 
8)  wziąć udział w dyskusji podsumowującej ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

arkusz papieru A4, 

− 

przybory do pisania, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Scharakteryzuj wady podeszew poliuretanowych zauważone podczas ich kontroli.  

 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Podzielić  grupę  na 
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał 
nauczania”. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym podeszew poliuretanowych, 
2)  wybrać podeszwy, które posiadają wady powstałe w czasie ich produkcji, 
3)  scharakteryzować wady podeszew, 
3)  zaprezentować ćwiczenie na forum grupy, 
4)  zapoznać się z pracami innych grup, 
5)  wziąć udział w dyskusji podsumowującej ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniami, 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

podeszwy poliuretanowe z różnymi wadami i ich odpowiedniki o najwyższej jakości, 

− 

slajdy lub przeźrocza obrazujące typowe wady podeszew poliuretanowych, 

− 

rzutnik przezroczy, 

− 

arkusze papieru A4, 

− 

przybory do pisania, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

5.3.  Charakterystyka wyrobów gumowych 

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Obejrzyj  film  dydaktyczny  przedstawiający  proces  produkcji  gumy  i  nazwij  operacje 

i procesy tam występujące.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Podzielić  grupę  na 
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał 
nauczania”. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym jednostki modułowej, 
2)  obejrzeć film dydaktyczny, 
3)  dokonać analizy filmu, 
4)  zanotować  informacje  prezentowane  w  filmie  (surowce,  operacje,  procesy,  maszyny, 

urządzenia), 

5)  obejrzeć ponownie film, 
6)  zweryfikować i ewentualnie uzupełnić zapisany tekst, 
7)  zaprezentować ćwiczenie na forum grupy, 
8)  uczestniczyć w dyskusji na temat poprawności wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

pokaz z objaśnieniami, 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

film dydaktyczny ilustrujący proces produkcji gumy , 

– 

prospekty maszyn i urządzeń wykorzystywanych do produkcji gumy, 

– 

odtwarzacz, 

– 

papier formatu A4, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 

Wybierz spośród próbek materiałów spodowych te, które są wykonane z gumy. Dokonaj 

podziału próbek gumowych na lite i porowate. Scharakteryzuj je.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Podzielić  grupę  na 
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał 
nauczania”. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  wyselekcjonować próbki gumowe,  
3)  dokonać podziału wybranych próbek na gumy lite i porowate, 
4)  dokonać charakterystyki gum litych i porowatych, 
5)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenie praktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

próbki  materiałów  spodowych  wykonane  z różnego  rodzaju  materiałów  (poliuretanowe, 
poliamidowe,  z  tworzyw  sztucznych  kolagenowych,  celulozowych,  PCW,  gumy 
porowatej i pełnej),  

– 

arkusze papieru A4, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 3 

Wyselekcjonuj  spośród  próbek  materiałów  gumowych  te,  które  posiadają  wady 

i scharakteryzuj je. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Podzielić  grupę  na 
zespoły 2-osobowe. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał 
nauczania”. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym wyrobów gumowych, 
2)  wybrać materiały posiadające wady, 
3)  scharakteryzować występujące wady, 
4)  zaprezentować ćwiczenie na forum grupy, 
5)  uczestniczyć w dyskusji podsumowującej ćwiczenie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

materiały gumowe pełnowartościowe i z wadami, 

– 

arkusze papieru, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Ćwiczenie 4 

Rozpoznaj materiały, z jakich zostały wykonane elementy spodów obuwia. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i techniki  wykonania.  Zapoznać  uczniów  z  zasadami  bezpiecznej  pracy.  Uczniowie  powinni 
przeczytać odpowiedni fragment rozdziału „Materiał nauczania”. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  wybrać elementy spodów obuwia, 
3)  nazwać materiały z jakich zostały wykonane, 
4)  dokonać samooceny wykonanej pracy,  
5)  zaprezentować efekty swojej pracy na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

elementy spodów obuwia wykonane z różnych materiałów, 

– 

przybory do pisania, 

– 

kartki papieru formatu A4, 

– 

linijka, gumka, 

– 

literatura z punktu 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Określanie  materiałów  na 
spody obuwia”  

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14

 

są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego, 

 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  15  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  5  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. a, 2. c, 3. b, 4. a, 5. b, 6. b, 7. a, 8. b, 9. b, 10. b, 11. a
12. 
c, 13. c, 14. d, 15. d, 16. b, 17. b, 18. b, 19. c, 20. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Scharakteryzować surowce stosowane do 
produkcji skóry wtórnej 

 

Określić rolę środków pomocniczych 
stosowanych do produkcji skóry wtórnej 

3. 

Określić zastosowanie skór wtórnych 

Określić surowce wykorzystywane do 
produkcji tworzyw skóropodobnych 
celulozowych 

Określić metody produkcji spodów 
z polichlorku winylu 

6. 

Określić funkcję środków pomocniczych 
dodawanych do granulatu PCW 

7. 

Scharakteryzować proces wulkanizacji 
kauczuku 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

Określić formę produkcji poligumu 

Scharakteryzować surowce do produkcji 
kauczuków termoplastycznych 

10 

Scharakteryzować tworzywa sztuczne 
stosowane do wytwarzania obcasów 

11 

Określić środki stosowane do wulkanizacji 

12 

Rozpoznać maszyny stosowane do 
wulkanizacji gumy 

13 

Określić do jakiego rodzaju obuwia znajduje 
zastosowanie Poligum 

14 

Określić sposoby przetwarzania Styrogumu 

15 

Określić zasady klasyfikacji skór wtórnych 
na gatunki 

PP 

16 

Scharakteryzować parametry technologiczne 
porowatego PCW 

PP 

17 

Określić sposób uzyskiwania porowatości 
gumy 

PP 

18 

Rozpoznać wady wyrobów gumowych 
i przyczyny ich powstawania 

PP 

19 

Scharakteryzować właściwości kopolimeru 
EVA w zależności od ilości użytego octanu 
winylu 

PP 

20 

Określić sposób otrzymywania gum 
porowatych twardych 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
6.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.  
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

9.  Zbierz i sprawdź testy, a wyniki wpisz do arkusza zbiorczego. 
10.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

11.  Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
12.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mające  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.  
5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.   
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz 
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.  

7.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  Jeżeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz odpowiedź, którą uważasz za poprawną.  

8.  Test  składa  się  z  14  zadań  z  poziomu  podstawowego  oraz  6  zadań  z  poziomu 

ponadpodstawowego  i  te  mogą  przysporzyć  Ci  trudności,  gdyż  są  one  na  poziomie 
wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań o numerach od 15 do 20).  

9.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania. 

10.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudności,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

11.  Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE 

ODPOWIEDZI. 

12.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut.  

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Podstawowe surowce stosowane do produkcji skóry wtórnej to 

a)  odpady skór garbowanych i lateksy kauczuku naturalnego lub syntetycznego. 
b)  odpady skór garbowanych i alkoholowe roztwory kauczuku. 
c)  kauczuki syntetyczne i środki zmiękczające. 
d)  żywice syntetyczne i wulkanizatory. 
 

2.  Zastosowanie emulgatorów do produkcji skóry wtórnej pozwala na 

a)  polepszenie elastyczności wyrobu. 
b)  zwiększenie jego właściwości wytrzymałościowych. 
c)  ułatwienie przenikania zmiękczaczy do środka wiążącego. 
d)  zmniejszenie wodoodporności wyrobu. 

 

3.  Skóry wtórne znalazły zastosowanie do wytwarzania 

a)  podeszew, podsuwek i cholewek. 
b)  podpodeszew, zakładek, podsuwek i składek obcasowych. 
c)  składek obcasowych i cholewek. 
d)  obcasów i podnosków. 
 

4.  Środkiem wiążącym przy produkcji tworzyw skóropodobnych celulozowych jest 

a)  lateks kauczuku chloroprenowego. 
b)  emulsja polioctanu winylu. 
c)  żywice butadienowo-styrenowe. 
d)  poliuretany. 

 

5.  Podeszwy z PCW wytwarza się poprzez 

a)  wycinanie. 
b)  wtrysk. 
c)  nalewanie. 
d)  rozkrój. 

 

6.  Środki dodawane do PCW w celu poprawienia jego elastyczności noszą nazwę 

a)  poroforów. 
b)   zmiękczaczy. 
c)  napełniaczy. 
d)  stabilizatorów. 

 

7.  Wulkanizacją nazywamy proces 

a)  wbudowania siarki w kauczuk. 
b)  ogrzewania i walcowania surowego kauczuku. 
c)  rozpuszczania kauczuku w rozpuszczalnikach organicznych. 
d)  koagulowania roztworów kauczukowych. 

 

8.  Poligum produkuje się w formie 

a)  gotowych elementów. 
b)  formowanych płyt. 
c)  bloków. 
d)  długich wstęg. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

9.  Kauczuki termoplastyczne na podeszwy obuwia to kopolimery 

a)  styrenu i octanu winylu

b)  butadienu i styrenu. 
c)  butadienu i octanu winylu. 
d)  styrenu i etylenu. 

 

10.  Obcasy słupkowe wytwarza się z  

a)  poliamidów. 
b)  polipropylenu lub polistyrenu. 
c)  poliuretanów. 
d)  skóry wtórnej. 

 

11.  Jako środki wulkanizujące stosuje się  

a)  siarkę i jej związki. 
b)  wodę. 
c)  rozpuszczalniki organiczne. 
d)  związki magnezu. 

 

12.  Wulkanizację gotowych wyrobów gumowych przeprowadza się w 

a)  mieszarkach. 
b)  walcarkach. 
c)  ogrzewanych prasach. 
d)  prasach chłodzonych. 

 

13.  Poligum znajduje zastosowanie do produkcji podeszew do obuwia 

a)  sportowego. 
b)  dziecięcego. 
c)  wiosenno-letniego młodzieżowego. 
d)  całorocznego we wszystkich grupach wiekowych. 

 
14.  Podeszwy ze styrogumu wytwarza się poprzez 

a)  wtrysk. 
b)  odlewanie. 
c)  wycinanie i dwojenie. 
d)  wycinanie z płyt. 

 
15.  Powierzchnia użytkowa skór wtórnych w I gatunku powinna wynosić  

a)  50%. 
b)  65%. 
c)  75%. 
d)  95%. 
 

16.  Polichlorek winylu porowaty charakteryzuje się  

a)  dużą odpornością na zginanie w niskich temperaturach. 
b)  dużą sprężystością i niską masą właściwą. 
c)  małą sprężystością i niską masą właściwą 
d)  dużą sprężystością i wysoką masą właściwą. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

17.  Substancje  dodawane  do  mieszanek  gumowych  w  celu  zwiększenia  ich  porowatości 

nazywamy 

a)  plastyfikatorami. 
b)  poroforami. 
c)  antyutleniaczami. 
d)  napełniaczami. 

 

18.  Nadmierna twardość i łamliwość to wady gumy wynikające z 

a)  niedowulkanizowania. 
b)  przewulkanizowania. 
c)  niedostatecznej ilości środka wulkanizującego. 
d)  niewystarczającej ilości przyspieszaczy wulkanizacji.  
 

19.  Kopolimer  etylenu  i  octanu  winylu  ma  właściwości  kauczukopodobne  jeśli  zawartość 

octanu winylu w kopolimerze wynosi 

a)  10-20%. 
b)  25-35%. 
c)  35-60%. 
d)  45-55%.  

 

20.  W celu otrzymania gum podeszwowych twardych do wulkanizowanego kauczuku należy 

dodać siarkę w ilości 
a)  do 1%. 
b)  do 2%. 
c)  do 3,5%. 
d)  do 5%.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ................................................................................................... 
 

Określanie materiałów na spody obuwia  
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punktacja 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem:   

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

TEST 2 
 

Test praktyczny typu – „próba pracy” do jednostki modułowej „Określanie 
materiałów na spody obuwia” 744[02].O2.04

 

 

 
Treść zadania 

Rozróżnić  materiały  spodowe  uwzględniając  rodzaj  surowca  użytego  do  ich 

wyprodukowania oraz strukturę. 

 

Instrukcja dla nauczyciela 
 

W  badaniu  osiągnięć  ucznia,  w  nabywaniu  umiejętności  praktycznych  przewidzianych, 

w celach jednostki modułowej zaleca się zastosowanie zadania testowego typu „próba pracy”. 
Zadanie  jest  tak  dobrane,  aby  pozwoliło  sprawdzić  poziom  ukształtowanych  umiejętności 
w zakresie  wiedzy  teoretycznej  i  sprawności  wykonywania  czynności  praktycznych. 
Uczniowi  należy  stworzyć  możliwość  inwencji  w  zaplanowaniu  poszczególnych  etapów 
wykonywania  zadania:  zorganizowania  stanowiska  pracy,  doboru  odpowiednich  narzędzi 
i urządzeń  pomiarowych  oraz  wykazania  się  umiejętnością  rozróżnienia  poszczególnych 
materiałów  na  spody  obuwia.  Jest  to  jednocześnie  możliwość  samodzielnego  sprawdzenia 
przez  ucznia  poziomu  nabytych  umiejętności  i dokonania  analizy  podjętych  działań 
praktycznych.  Zadaniem  nauczyciela  jest  stworzenie  warunków  umożliwiających  uczniowi 
wykonanie zadania zgodnie z zasadami bhp i technologicznymi oraz w określonym czasie. 
Uczeń powinien mieć udostępnione:  

  stanowisko pracy z narzędziami pomiarowymi, wagami, szkłami powiększającymi, 

  próbki materiałów na spody obuwia, 

  odpowiednie normy. 

Nauczyciel powinien:  

  zadbać  o  przygotowanie  odpowiedniego  stanowiska  produkcyjnego  w  warsztatach 

szkolnych lub w laboratorium, 

  zabezpieczyć próbki materiałów na spody obuwia,  

  przypomnieć  uczniom  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  nakazać 

bezwzględne ich przestrzeganie, 

  skontrolować użycie właściwego ubioru ochronnego, 

  przydzielić uczniom próbki do rozróżnienia,  

  określić czas na wykonanie zadania, 

  na bieżąco nadzorować pracę uczniów, 

  dokonać oceny wykonanej pracy. 

 

Instrukcja dla ucznia 
Uczeń powinien wykonać następujące czynności: 

  dobrać i założyć odzież ochronną, 

  obejrzeć i scharakteryzować przydzielone próbki, 

  określić jakich surowców użyto do ich wytworzenia, 

  dokonać rozkroju poprzecznego próbek, 

  obejrzeć przekroje przez szkło powiększające,  

  określić czy materiał jest porowaty czy lity, 

  wykroić z materiałów próbki w formie małych sześcianów i obliczyć ich objętość, 

  zważyć wykrojone próbki i obliczyć ich masę właściwą, 

  dokonać porównania masy właściwej materiałów litych i porowatych. 

  porównać wyniki oględzin przez szkło powiększające i obliczoną masę właściwą. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

Umiejętności podlegające ocenie 
 

 

Lp. 

Czynność wykonywana przez ucznia 

Punkty do 

uzyskania 

Punkty 

przyznane 

1.    Dobranie odzieży ochronnej 

 

2.    Sposób oględzin i charakterystyka materiałów. 

 

3.    Zaplanowanie kolejnych czynności 

10 

 

4.    Dobranie narzędzi lub urządzeń do wykonania zadania 

10 

 

5.    Przygotowanie stanowiska pracy: 

  czystość i porządek miejsca pracy, 

  zabezpieczenie pod względem BHP, 

  przygotowanie potrzebnych  urządzeń i narzędzi  

 
 

10 

 

6.    Wykonywanie zadania: 

− 

określenie  surowców  wykorzystanych  do  produkcji 
danego wyrobu, 

− 

dokonanie rozkroju poprzecznego próbek  
i oględziny przekrojów przez szkło powiększające,  

− 

określenie struktury materiału, 

− 

przygotowanie  próbki  do  ważenia  i  obliczenie  jej 
objętości, 

− 

ważenie  próbek  i  określanie  masy  właściwej 
materiałów, 

− 

porównanie  masy  właściwej  materiałów  litych 
i porowatych. 

 
 

50 

 

7.    Dokonanie  porównania  masy  właściwej  i  wyników 

oględzin przez szkło powiększające.  

 

8.    Zaprezentowanie wykonania zadania 

 

 

Razem 

100 

 

 
Normy wymagań na poszczególne oceny szkolne: 
 

Ocena 

Liczba uzyskanych punktów 

dopuszczający 

60÷70 

dostateczny 

71÷80 

dobry 

81÷95 

bardzo dobry 

96÷100 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

7.

 

LITERATURA 

 
1.  Borzeszkowski A., Borzeszkowski W., Persz T.: Obuwnictwo przemysłowe. Cz. I. WSiP, 

Warszawa 1983 

2.  Cholewa  E.,  Kamińska  I.,  Opuchowski  J.,  Palla  W.,  Trześniowski  W.:  Nowoczesne 

metody produkcji obuwia. WNT, Warszawa 1973 

3.  Grabkowski  M.:  Technika  wytwarzania  obuwia.  T.1.  Politechnika  Radomska,  Radom 

2000 

4.  Lasek W.: Materiałoznawstwo obuwnicze. WSI, Radom 1986 
5.  Persz  T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1977 
6.  Persz  T.:  Materiałoznawstwo  dla  techników  przemysłu  skórzanego.  WNT,  Warszawa 

1992 

 
Normy: 
PN-EN  ISO  2420.  Skóra  wyprawiona.  Badania  fizyczne  i mechaniczne.  Wyznaczanie 

gęstości pozornej. 

PN-EN 12770:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew. Odporność na ścieranie. 
PN-EN 12771:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew. Wytrzymałość na rozdzieranie. 
PN-EN 12774:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew. Oznaczanie odporności na  

rozwarstwienie. 

PN-EN 12803:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew. Wytrzymałość na rozciąganie  

i wydłużenie. 

EN ISO 17707:2005.  Obuwie. Metody badań podeszew. Odporność na wielokrotne zginanie. 
PN-EN 12772:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew. Stabilność wymiarów. 
PN-EN 12773:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew. Wytrzymałość na rozdzieranie igłą.  
PN-EN 12748:2002.  Obuwie. Metody badań podeszew, podpodeszew, podszewek  

  i wyściółek. Zawartość substancji rozpuszczalnych w wodzie. 

 
Czasopisma fachowe: 

− 

Przegląd Skórzany (wydania archiwalne), 

− 

Przegląd Włókienniczy (wydania archiwalne i bieżące), 

− 

Świat Butów (wydania archiwalne i bieżące). 

 
 
 
Literatura metodyczna
1. 

Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 
kształcenia. Zeszyt 32.CODN, Warszawa 1994 

2. 

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITE, Radom, 2000