Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

1

USTANAWIANIE STOSUNKÓW

DYPLOMATYCZNYCH

I.

PODSTAWOWE

POJĘCIA

II.

PRAWO LEGACJI

III.

NAWIĄZANIE STOSUNKÓW DYPLOMATYCZNYCH

IV.

PROBLEM „UZNANIA” A STOSUNKI

DYPLOMATYCZNE

V.

PODMIOTY PRAWA LEGACJI

VI.

SPECYFICZNE PRZYPADKI PRAWA LEGACJI

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

2

I.

PODSTAWOWE POJĘCIA

1.

Określenie stosunków dyplomatycznych

Stosunki dyplomatyczne

to oficjalne (urzędowe) stosunki

między uznającymi się nawzajem suwerennymi państwami lub innymi
podmiotami prawa międzynarodowego, utrzymującymi między sobą
normalne, a nawet przyjacielskie stosunki polityczne.

2.

Określenie służby dyplomatycznej

W realizacji stosunków dyplomatycznych państwa bierze udział

wiele organów (resortów). Wszystkie te organy nazywa się nierzadko
zbiorczo „służbą zagraniczną”, chociaż w wielu państwach przez pojęcie
to rozumie się wyłącznie resort spraw zagranicznych, a więc wyłącznie
służbę dyplomatyczno-konsularną.

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

3

II. PRAWO LEGACJI

1. Istota prawa legacji

Jest to prawo podmiotu prawa

międzynarodowego do utrzymywania lub

nieutrzymywania

stosunków dyplomatycznych z drugim podmiotem tego

prawa.

2. Prawo legacji a

współczesne prawo międzynarodowe

Współczesne prawo międzynarodowe nie zna normy ogólnej, przyznającej

jednostronnie

państwom prawo do ustanawiania misji dyplomatycznych na

terytorium innych

państw bez ich uprzedniej zgody.

3. Prawo legacji w

świetle prawa wewnętrznego

Prawo

wewnętrzne państwa (zazwyczaj konstytucja) określa organy

uprawnione do realizacji prawa legacji podmiotu prawa

międzynarodowego.

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

4

III. NAWIĄZANIE STOSUNKÓW

DYPLOMATYCZNYCH

1.

Procedura nawiązania stosunków dyplomatycznych

Pisemne porozumienie obu zainteresowanych stron zawierające

np. sformułowanie: „Podpisaniem niniejszego porozumienia Strony
nawiązują stosunki dyplomatyczne na szczeblu ...”

2.

Warunki realizacji „prawa legacji”



nawiązanie stosunków dyplomatycznych bez ustanowienia stałej

misji w państwie przyjmującym


akredytowanie szefa misji mającego siedzibę w innym państwie



ustanowienie misji dyplomatycznej kierowanej przez

chargé

d'affaires ad interim

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

5

IV.

PROBLEM „UZNANIA” A

STOSUNKI DYPLOMATYCZNE

1.

Uznanie państwa



znaczenie praktyczne



ustanowienie stosunków dyplomatycznych a uznanie państwa „de

iure”



uznanie państwa a nawiązanie stosunków dyplomatycznych



praktyka stopniowania i różnicowania uznania państwa (ewentualnie

rządu) na „de iure” lub „de facto”

2.

Uznanie rządu



dojście nowego rządu do władzy w drodze pozakonstytucyjnej



nawiązywanie stosunków dyplomatycznych a uznanie rządu



uznanie rządu a uznanie państwa

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

6

IV.

PROBLEM „UZNANIA” A

STOSUNKI DYPLOMATYCZNE (c.d.)

3.

Sytuacje specyficzne:



pojawienie się dwóch rządów



okupacja terytorium



uznawanie rządów emigracyjnych w warunkach istnienia

niepodległego państwa



zmiany systemowe



zmiany na stanowisku szefa państwa lub rządu

Zerwanie lub zawieszenie

stosunków dyplomatycznych nie

oznacza

cofnięcia uznania dla samego państwa, a jedynie dla rządu.

Uznanie obcego

rządu i wymiana z nim przedstawicieli

dyplomatycznych nie

implikują same przez się aprobaty dla form,

ideologii lub polityki danego

rządu.

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

7

V.

PODMIOTY PRAWA LEGACJI

1. Konfederacja

•

Brytyjska Wspólnota Narodów (The Commonwealth)

•

Wspólnota Francuska

•

Wspólnota Niepodległych Państw

2.

Federacja

•

przypadek secesji części terytorium

•

rozpad państwa federalnego

3.

Rządy emigracyjne, narody walczące o wyzwolenie
spod obcej okupacji

Prof. nadzw. E. MOLENDOWSKI

2011/12

8

VI. SPECYFICZNE PRZYPADKI
PRAWA LEGACJI

1.

Stolica Apostolska

2.

Kraje zależne

3.

Małe państewka mające specjalne stosunki z

innymi państwami

4.

Zakon Maltański