HYDROIZOLACJE

Poradnik Wykonawcy

Klasyfikacje, definicje, parametry

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

n

Sposoby przedostawania się wilgoci do budynku

n Wilgoæ z otoczenia; s¹ to opady oraz wody gruntowe. Zabezpieczenie stanowi¹: w³aœciwa izolacja fun-
damentów i œcian, drena¿, odpowiednio dobrany uk³ad warstw pod³ogowych, uszczelnienie szczelin, z³¹-
czy i styków poszczególnych elementów konstrukcji budynku, poprawnie zaprojektowany i sprawnie dzia-
³aj¹cy system odwodnienia dachu (rynny, rury spustowe, k¹t pochylenia po³aci).
n Wilgoæ podci¹gana kapilarnie; podci¹ganie tego rodzaju wystêpuje w materia³ach porowatych (na
przyk³ad ceg³a). Najczêœciej woda z pod³o¿a gruntowego jest podci¹gana do elementów konstrukcji za-
g³êbionych w gruncie. Wysokoœæ podci¹gania kapilarnego wody w konstrukcjach murowych mo¿e do-
chodziæ nawet do 3 m. Dodatkowe niebezpieczeñstwo stanowi fakt, ¿e woda gruntowa zawiera szkodliwe
zanieczyszczenia (kwasy organiczne, roztwory soli, zasad), które mog¹ dzia³aæ niszcz¹co na konstrukcjê
budynku. Zabezpieczenie stanowi¹: odpowiednia izolacja pozioma i pionowa œcian fundamentowych.
n Dyfuzja (przenikanie)– przenikanie pary wodnej z pomieszczeñ o wiêkszej wilgotnoœci do pomieszczeñ
o mniejszej wilgotnoœci na zasadzie ró¿nicy ciœnieñ. Wystêpuje w materia³ach porowatych. Zabezpiecze-
niem jest odpowiednio dobrana izolacja paroszczelna.

Izolacja pozioma zapobiega kapilarnemu podci¹ganiu wilgoci z gruntu lub dolnych, zawilgoconych
ju¿ (na przyk³ad wskutek uszkodzenia ni¿ej po³o¿onych warstw izolacji poziomej) partii œcian do czê-
œci le¿¹cych wy¿ej. Izolacjê poziom¹ stosuje siê zwykle w kilku miejscach. Doln¹ izolacjê poziom¹
uk³ada siê na ³awie fundamentowej (miêdzy ³aw¹ i œcian¹ fundamentow¹) lub z przesuniêciem o jed-
n¹ warstwê cegie³ w górê. Je¿eli budynek jest podpiwniczony, to ³¹czy siê j¹ z izolacj¹ poziom¹ po-
sadzki piwnicy, a górn¹ izolacjê poziom¹ uk³ada siê w œcianie bezpoœrednio pod stropem parteru. W
budynku niepodpiwniczonym górn¹ warstwê izolacji poziomej wykonuje siê miêdzy œcian¹ funda-
mentow¹ a stoj¹c¹ na niej œcian¹ parteru; Gdy pod³oga jest u³o¿ona bezpoœrednio na gruncie, naj-
lepszym rozwi¹zaniem jest po³¹czenie tej izolacji z izolacj¹ pod³ogi w jedn¹ ca³oœæ.
Izolacje poziome wykonuje siê z dwóch lub trzech warstw papy lub folii o szerokoœci œciany, które
skleja siê lepikiem asfaltowym.
Izolacja pionowa zapobiega przenikaniu wilgoci (izolacja przeciwwilgociowa) lub wody (izolacja
przeciwwodna) z gruntu; uk³ada siê j¹ po stronie zewnêtrznej ³awy fundamentowej i œciany funda-
mentowej oraz ³¹czy z izolacj¹ poziom¹.

n

Przypadek 1

0

– izolacja typu lekkiego

Je¿eli budynek jest posadowiony na gruntach przepuszczalnych (¿wir, piasek), przy jednoczeœnie niskim
poziomie wód gruntowych, nastêpuje szybkie odprowadzenie wody opadowej i nie istnieje zagro¿enie
dzia³aniem wody pod ciœnieniem. Stosuje siê wówczas izolacjê typu lekkiego – kilkuwarstwow¹ pow³okê
ochronn¹, na³o¿on¹ na odpowiednio zagruntowane pod³o¿e, wyprowadzon¹ na wysokoœæ 30– 50 cm po-
nad poziom terenu.
Pow³okê ochronn¹ wykonuje siê:
n z kilku warstw pow³ok bitumicznych nak³adanych na zimno lub na gor¹co– z lepików asfaltowych,
emulsji asfaltowych, dyspersji asfaltowo– gumowych lub mas bitumiczno– polimerowych; poniewa¿ po-
w³oki bitumiczne maj¹ niewielk¹ gruboœæ, nawet przy kilku warstwach, rola izolacji polega przede wszyst-
kim na zamkniêciu porów w wierzchniej warstwie œciany.
n ze szczelnego tynku lub uszczelniaj¹cych wypraw pow³okowych
Je¿eli istnieje mo¿liwoœæ krótkotrwa³ego dzia³ania wody zawieszonej pod ciœnieniem, izolacjê tego typu
mo¿na stosowaæ tylko pod warunkiem wykonania skutecznego drena¿u zapewniaj¹cego odprowadzenie
wód opadowych.

n

Przypadek 2

0

– izolacja typu średniego

Je¿eli budynek jest posadowiony na gruntach s³abo przepuszczalnych (glina, i³) przy niskim poziomie
wód gruntowych, w zwi¹zku z czym istnieje mo¿liwoœæ krótkotrwa³ego wystêpowania w gruncie wody
zawieszonej pod ciœnieniem, wykonuje siê izolacjê typu œredniego:
n z dwóch warstw papy lub folii sklejonych lepikami i pokrytych pow³ok¹ ochronn¹

n z dwóch warstw masy bitumiczno– polimerowej; w pierwsz¹ warstwê wtapia siê tkaninê zbroj¹c¹ z

Hydroizolacje

n

Systemy uszczelniania i renowacji budynku

Izolacja

pozioma
pionowa

Źródła

pochodzenia

wilgoci

Izolacja typu lekkie−

go jest nazywana

przeciwwilgociową

Izolacja typu śred−

niego

Wróæ

HYDROIZOLACJE

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

w³ókna szklanego powlekanego tworzywem sztucznym
n w postaci wanny z betonu szczelnego.
Izolacjê wyprowadza siê na wysokoœæ oko³o 50 cm powy¿ej poziomu, do którego jej zastosowanie jest ko-
nieczne ze wzglêdu na poziom wody zawieszonej. Dopiero wy¿ej mo¿na u³o¿yæ izolacjê jak w przypadku 1

0

.

Przy mo¿liwoœci d³ugotrwa³ego dzia³ania wody zawieszonej pod ciœnieniem izolacjê tego typu mo¿na sto-
sowaæ tylko pod warunkiem wykonania skutecznego drena¿u.

n

Przypadek 3

0

– izolacje typu ciężkiego

Je¿eli wystêpuje wysoki poziom wód gruntowych lub mo¿liwoœæ d³ugotrwa³ego dzia³ania wody zawieszo-
nej pod ciœnieniem, wykonuje siê izolacjê typu ciê¿kiego:
n w postaci wanny wodoszczelnej, któr¹ uzyskuje siê przez wylanie p³yty fundamentowej ³¹cznie ze œcia-
nami fundamentowymi oraz u³o¿enie od zewn¹trz (pod p³yt¹ fundamentow¹ i po zewnêtrznej stronie œcian)
izolacji z trzech warstw papy lub folii
n w postaci wanny wewnêtrznej z betonu szczelnego

n z dwóch warstw masy bitumiczno– polimerowej z wtopion¹ siatk¹ zbroj¹c¹,
Izolacjê wyprowadza siê na wysokoœæ oko³o 50 cm powy¿ej najwy¿szego spodziewanego poziomu wody
gruntowej (a najlepiej ponad powierzchniê terenu). Nad ni¹ stosuje siê kolejno izolacje opisane dla przy-
padków 1

0

, 2

0

.

n

Drenaż

Drena¿ stosuje siê w celu jak najszybszego odprowadzenia wód opadowych z s¹siedztwa ³aw i œcian fun-
damentowych budynków posadowionych na gruntach nieprzepuszczalnych i s³abo przepuszczalnych.
n Woda jest odprowadzana do:
– rowów melioracyjnych,
– g³êbszych warstw gruntu,
– specjalnych zbiorników,
– instalacji.
Koniecznoœæ wykonania drena¿u i jego rodzaj powinny byæ ustalone ju¿ we wstêpnej fazie projektu (dre-
na¿ ma wp³yw na projekt fundamentów). Sposób wykonania drena¿u zale¿y od iloœci wody, któr¹ ma on
odprowadziæ.
W zale¿noœci od kierunku odp³ywu wody rozró¿niamy drena¿ poziomy lub pionowy.
n Drena¿ poziomy mo¿e byæ:
– opaskowy
– powierzchniowy.
Drena¿ opaskowy sk³ada siê z systemu rur okalaj¹cych budynek, które zbieraj¹ gromadz¹c¹ siê wodê
(oraz ewentualnie wodê z drena¿u powierzchniowego) i odprowadzaj¹ j¹ do zbieraczy. Drena¿ powinien
byæ u³o¿ony ze sta³ym spadkiem (od 0.5% do 2%). G³êbokoœæ u³o¿enia zale¿y od wysokoœci po³o¿enia
zbieracza. Prawid³owo zaprojektowany drena¿ opaskowy musi obejmowaæ wszystkie zagro¿one elementy
budynku, ³¹cznie z wystêpami i wnêkami.
Drena¿ powierzchniowy wykonuje siê w przypadku, gdy mo¿liwy jest dop³yw wody od spodu budynku
(pod³ogi lub p³yty fundamentowej). Mo¿e mieæ postaæ drena¿u rurowego lub warstwy filtracyjnej ze ¿wiru
lub t³ucznia ceglanego (je¿eli pod warstw¹ filtracyjn¹ znajduje siê grunt nieprzepuszczalny, w warstwie fil-
tracyjnej tak¿e umieszcza siê rury, które odprowadzaj¹ wodê do drena¿u opaskowego).
n Drena¿ pionowy
Drena¿ pionowy odprowadza wodê zbieraj¹c¹ siê w wykopie do drena¿u opaskowego. Warstwy pionowe
drena¿u wykonuje siê ze ¿wiru luŸno u³o¿onych przy œcianie elementów betonowych, cegie³, p³yt z two-
rzywa sztucznego.
U³o¿enie drena¿u najlepiej powierzyæ wyspecjalizowanej firmie.

n

Osuszanie murów przeprowadza się różnymi metodami:

n Tworzenie w murze przepon
Przeponê, odcinaj¹c¹ drogê przenikania wilgoci uzyskuje siê przez wstrzykiwanie w mur œrodków uszczel-
niaj¹cych (np. szk³a wodnego lub mieszanki szk³a wodnego z chlorkiem wapnia). W spoinie poziomej wier-
ci siê otwory i po oczyszczeniu wstrzykuje siê œrodek uszczelniaj¹cy, nastêpnie otwory wype³nia siê za-
praw¹.
n Wytworzenie w murze przeciwkapilarnej bariery powietrznej
W murze wierci siê otwory, w które zak³ada siê s¹czki drenarskie (wyloty s¹czków zabezpiecza siê siatk¹),
czasami zak³ada siê te¿ grza³ki elektryczne, jest to jednak zabieg doœæ k³opotliwy i kosztowny.
n Odcinkowe podcinanie muru
Wykuwa siê odcinkami fragmenty muru znajduj¹cego siê bezpoœrednio nad star¹ izolacj¹ poziom¹, usuwa siê
star¹ izolacjê i zak³ada now¹. Metoda jest skuteczna, ale wymaga du¿ego nak³adu pracy i znacznych kosztów.

Drenaż

poziomy
pionowy

Drenaż

poziomy

opaskowy
powierzchniowy

Metody osuszania

Izolacja typu ciężkie−

go

przepona
bariera powietrzna
podcinanie muru
elektroiniekcja
termoiniekcja

HYDROIZOLACJE

Poradnik Wykonawcy

Klasyfikacje, definicje, parametry

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

n Metody elektroiniekcji
Polegaj¹ na osuszaniu œcian przez za³o¿enie aktywnej instalacji zasilanej pr¹dem impulsowym lub sta³ym,
w po³¹czeniu z hydrofobizacj¹ œciany, czyli wprowadzeniem œrodka hydrofobowego (nie przepuszczaj¹ce-
go wilgoci) w nawiercone otwory, przy wykorzystaniu pracy instalacji. Powstaj¹ca w murze blokada hy-
drofobowa powinna zabezpieczaæ przed ponownym kapilarnym podci¹ganiem wody. Metody te uwa¿ane
s¹ za kontrowersyjne i ich skutecznoœæ nie jest dostatecznie sprawdzona. Prace musz¹ byæ prowadzone
œciœle wed³ug dokumentacji technicznej opracowanej przez uprawnione jednostki.
n Metody termoiniekcji
Osuszanie przeprowadza siê przy pomocy urz¹dzeñ termowentylacyjnych, rozmieszczonych w nawierco-
nych otworach. Œrodkiem hydrofobowym s¹ ¿ywice silikonowe.

Papy izolacyjne stosuje siê jako doln¹ warstwê przy izolacji dachów i stropodachów i do wielowarstwo-
wych izolacji przeciwwilgociowych i przeciwwodnych œcian. Jest to wyrób, którego warstwê noœn¹ sta-
nowi osnowa nasycona materia³em bitumicznym (szczegó³owe informacje dotycz¹ce pap znajduj¹ siê w
rozdziale “Pokrycia dachowe”).

Folia – arkusz z metalu lub tworzywa sztucznego o równomiernej, zwykle niewielkiej gruboœci.
Folie z tworzyw sztucznych (polietylenu, poliestru, poliamidu, polipropylenu) mog¹ zawieraæ plasty-
fikatory, barwniki lub wype³niacze a ich w³asnoœci fizyczne zmieniaj¹ siê w szerokim zakresie.

Folie hydroizolacyjne stosuje siê do: izolacji przeciwwilgociowej poziomej fundamentów, œcian i pod³óg
oraz izolacji przeciwwilgociowej i zabezpieczania izolacji przeciwwodnej pionowej œcian piwnic i funda-
mentów w budynkach jednorodzinnych i wielorodzinnych. S¹ p³askie albo wyt³aczane (wysokoœæ profilu
wynosi zwykle 8– 20 mm), wykonane z polietylenu, polietylenu o wysokiej gêstoœci (HDPE) albo poli-
chlorku winylu (PVC)– mog¹ byæ dodatkowo zbrojone tkanin¹ poliestrow¹ lub polipropylenow¹.

Tworzywa sztuczne – substancje zawieraj¹ce polimer oraz dodatki (wype³niacze, plastyfikatory, sta-
bilizatora, pigmenty). Do tworzyw sztucznych zaliczamy: poliamid, polietylen, poliester, polipropylen,
poliuretan.
W³ókna syntetyczne – w³ókna wytwarzane przez cz³owieka z materia³ów produkowanych syntetycz-
nie, g³ównie z polimerów.
Do w³ókien syntetycznych zaliczamy w³ókna: poliamidowe, poliestrowe, poliwinylowe, poliuretanowe,
poliwêglanowe.
Polimery – zwi¹zki, których cz¹steczki sk³adaj¹ siê z bardzo wielu mniejszych, powtarzaj¹cych siê
ugrupowañ atomowych..

n

n Ze wzglêdu na pochodzenie polimery dzielimy na:
– naturalne
– syntetyczne.
n

n Ze wzglêdu na ogóln¹ strukturê i warunki przetwarzania polimery dzielimy na:
– termoplasty – polimery ³añcuchowe, które topi¹ siê w wy¿szych temperaturach i s¹ rozpuszczalne w od-
powiednich rozpuszczalnikach
– duroplasty – polimery termo– lub chemoutwardzalne, które pod wp³ywem odpowiednio wysokiej tem-
peratury albo odczynników chemicznych staj¹ siê nietopliwe i nierozpuszczalne.

ParoprzepuszczalnoϾ folii Рto zdolnoϾ do przepuszczania pary wodnej mierzona w gramach na
metr kwadratowy folii w ci¹gu doby – [g/(m

2

24 h)]. Paroprzepuszczalnoœæ folii bada siê w okreœlo-

nych normowo warunkach laboratoryjnych (temperatura, ciœnienie i wilgotnoœæ powietrza).
Folie paroprzepuszczalne to takie, których zdolnoœæ przepuszczania pary wodnej wynosi 300 – 3000
g/(m

2

24 h).

Folie wysokoparoprzepuszczalne to takie, których zdolnoœæ przepuszczania pary wodnej jest wiêk-
sza od 1300 g/(m

2

24 h).

n

Papy izolacyjne

n

Folie hydroizolacyjne

n

Folie paroszczelne i paroprzepuszczalne

Folie

hydroizolacyjne

p³askie
wyt³aczane

HYDROIZOLACJE

INFORMATOR RYNKOWY BUDOWNICTWA JEDNORODZINNEGO 2003

STAN SUROWY ZAMKNIĘTY

Folie paroprzepuszczalne i paroszczelne stosuje siê do izolacji przeciwwilgociowej dachów spadzistych
wentylowanych i niewentylowanych, ocieplanych i nieocieplanych oraz œcian zewnêtrznych w budynkach
jednorodzinnych i wielorodzinnych.
Folie paroszczelne chroni¹ izolacjê termiczn¹ przed zawilgoceniem par¹ wodn¹ przenikaj¹c¹ przez prze-
grody (œciany i dachy) oddzielaj¹ce pomieszczenia o ró¿nej temperaturze i wilgotnoœci; umieszcza siê je
po wewnêtrznej stronie izolacji termicznej. S¹ jedno– lub kilkuwarstwowe, najczêœciej z polietylenu– mo-
g¹ byæ dodatkowo zbrojone siatk¹ z polietylenu o wysokiej gêstoœci (HDPE), poliestru lub polipropylenu,
czasami maj¹ te¿ dodatkow¹ warstwê folii aluminiowej.
Folie paroprzepuszczalne chroni¹ izolacjê termiczn¹ dachu lub œciany szkieletowej przed zawilgoceniem
wodami opadowymi, a przepuszczaj¹c parê wodn¹ pochodz¹c¹ z wnêtrza budynku pozwalaj¹ “oddychaæ”
œcianie; umieszcza siê je po zewnêtrznej stronie izolacji termicznej. S¹ jedno– lub kilkuwarstwowe. Naj-
czêœciej spotyka siê folie z w³ókniny polipropylenowej; mog¹ byæ z perforacj¹ lub naklejon¹ profilowan¹
mat¹ z poliamidu. Bywaj¹ te¿ folie paroprzepuszczalne z polietylenu, mog¹ byæ dodatkowo zbrojone siat-
k¹ z polipropylenu, z perforacj¹ lub bez.

Lepiki asfaltowe stosowane na gor¹co i na zimno s¹ to mieszanki asfaltów przemys³owych, rozpuszczal-
ników, wype³niaczy i substancji uszlachetniaj¹cych, zwiêkszaj¹cych zdolnoœæ klejenia i przyczepnoœæ. Sto-
suje siê je g³ównie do przyklejania pap asfaltowych do pod³o¿a betonowego oraz do sklejania warsw pa-
py w wielowarstwowych izolacjach wodochronnych, a tak¿e do wykonywania izolacji przeciwwilgocio-
wych typu lekkiego.
Masy asfaltowo–kauczukowe s¹ to mieszaniny asfaltów, kauczuków i rozpuszczalników naftopochodnych
z ewentualnym dodatkiem wype³niaczy i substancji uszlachetniaj¹cych. Mog¹ byæ zbrojone w³óknami syn-
tetycznymi lub szklanymi. Stosuje siê je do konserwacji i renowacji pokryæ dachowych z papy asfaltowej
oraz wykonywania pow³ok hydroizolacyjnych typu lekkiego.
Masy asfaltowo–aluminiowe s¹ to mieszaniny asfaltów, kauczuków i rozpuszczalników naftopochodnych
z dodatkiem pigmentu aluminiowego. Mog¹ byæ zbrojone w³óknami syntetycznymi lub szklanymi. Stosuje
siê je do wykonywania pow³ok izolacyjno–dekoracyjnych, szczególnie na asfaltowych izolacjach przeciw-
wilgociowych, pokryciach z papy asfaltowej i blachy ocynkowanej.
Emulsja asfaltowo–anionowa jest to mieszanka wody i asfaltu z dodatkiem emulgatora anionowego, za-
pewniaj¹cego trwa³oœæ; mo¿e te¿ zawieraæ dodatki uplastyczniaj¹ce i modyfikuj¹ce. Stosuje sie do grun-
towania pod³o¿a, wykonywania bezspoinowych pow³ok izolacyjnych.
Emulsje bitumiczne s¹ to wyroby w postaci p³ynnej gêstej masy, modyfikowane tworzywami sztucznymi
(o zawartoœci ok. 60%). S¹ stosowane do izolacji pionowej fundamentów i œcian piwnic, tarasów, balko-
nów i pod³óg na gruncie. Nadaj¹ siê do stosowania na nastêpuj¹cych pod³o¿ach: beton, mur, stal, mate-
ria³y w³óknisto–cementowe, p³yty termoizolacyjne (tak¿e materia³y nieodporne na rozpuszczalniki jak p³y-
ty styropianowe itp.).

Zaprawy uszczelniaj¹ce wytwarza siê na bazie cementu, z dodatkiem wype³niaczy mineralnych i œrodków
uelastyczniaj¹cych (akrylowych, polimerowych); mog¹ byæ jedno– lub dwusk³adnikowe. Stosuje siê je do
izolacji basenów, tarasów, balkonów, pomieszczeñ wilgotnych.
Dodatki do zapraw cementowych s¹ przeznaczone do wykonywania cementowych pow³ok uszczelniaj¹-
cych beton; miesza siê je na sucho z cementem i nanosi na powierzchniê betonu.
Bentonit sodowy jest minera³em posiadaj¹cym w³aœciwoœæ wch³aniania du¿ych iloœci wody (wiêkszej od
swojego piêciokrotnego ciê¿aru) i tworzenia przy tym nierozpuszczalnego ¿elu.
Granulat bentonitowy stanowi luŸn¹ formê bentonitu; po zmieszaniu z gruntem tworzy warstwê uszczel-
niaj¹c¹ o niskiej przepuszczalnoœci. Przed zastosowaniem nale¿y ka¿dorazowo przeprowadziæ badania
gruntu i mieszanki gruntowo– bentonitowej w niezale¿nym laboratorium.

n

Materiały bitumiczne płynne i plastyczne

n

Inne materiały

Paroprzepuszczalność

folii

[ ]

g

m

2

24h

paroszczelne
<0,5
niskoparoprze-
puszczalne
10–40
paroprzepuszczalne
300–3000
wysokoparo-prze-
puszczalne
>1300

Lepiki
asfaltowe
Masy asfaltowo–
kauczukowe
Masy asfaltowo–
aluminiowe
Emulsja asfaltowo–
anionowa
Emulsje
bitumiczne

Zaprawy
uszczelniaj¹ce
Bentonit