1

U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E

U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E

U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E

U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E ---- S K Ł O D O W S K I E J

S K Ł O D O W S K I E J

S K Ł O D O W S K I E J

S K Ł O D O W S K I E J

W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N Y

W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N Y

W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N Y

W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N Y

Z a k ł a d Z a r z ą d z a n i a

Z a k ł a d Z a r z ą d z a n i a

Z a k ł a d Z a r z ą d z a n i a

Z a k ł a d Z a r z ą d z a n i a

20-031 Lublin, Pl. M. Curie-Skłodowskiej 5

tel.: [phone] ● e-mail: [e-mail]

Prowadzący zajęcia

: dr Bartłomiej Twarowski

Kontakt

: pok. 1015; tel. [phone]; e-mail: [e-mail]

Konsultacje dla Studentów

: poniedziałek, godz. 9.30 – 11.00.

Przedmiot

: Zarządzanie (2011/2012)

Forma zajęć

: ćwiczenia.

Kierunek studiów

: Ekonomia

Liczba godzin

: 15.

Semestr

: zimowy

Cel zajęć

: przekazanie Studentom podstawowej wiedzy z zakresu zarządzania współczesnymi organizacjami

for-profit i non-profit w warunkach złożonego i dynamicznego otoczenia.

Warunki uzyskania zaliczenia

:

1. Pozytywny wynik kolokwium zaliczeniowego (test wyboru + część opisowa).

Ocena z kolokwium jest uzależniona od skuteczności, czyli ilorazu uzyskanej przez Studenta liczby
punktów i maksymalnej, możliwej do zdobycia, liczby punktów:

100% - 95% 5,0

94% - 86% 4,5
85% - 76% 4,0
75% - 66% 3,5
65% - 56% 3,0

55% - 0% 2,0

2. Przygotowanie do zajęć i aktywne w nich uczestnictwo.

Aktywność na zajęciach jest punktowana.
Suma punktów za aktywność będzie doliczona do punktów uzyskanych przez Studenta za kolokwium.
Brak aktywności nie powoduje obniżenia oceny końcowej.

Pozostałe uwagi

:

1. Wyniki Studentów są prezentowane w formie zakodowanej przy pomocy numeru albumu.
2. Student ma prawo wglądu do ocenionych prac kontrolnych i uzyskania wyjaśnień na ich temat.

2

Program zajęć

I. Organizacja

(1 godziny)

1. Rozumienie pojęcia „organizacja”.
2. Przesłanki uzasadniające istnienie organizacji.
3. Organizacja jako system społeczno-techniczny.
4. Materialne i niematerialne zasoby organizacyjne.
5. Podstawowe miary oceny funkcjonowania organizacji: sprawność, skuteczność, efektywność.

Pytania

1. Podaj definicje organizacji.
2. Wskaż cechy wspólne organizacji.
3. Wymień przesłanki uzasadniające istnienie organizacji.
4. Na czym polega efekt synergetyczny i co powoduje jego występowanie?
5. Czym jest facylitacja społeczna?
6. Scharakteryzuj organizację jako system społeczno-techniczny.
7. Scharakteryzuj relacje występujące między podsystemami organizacji.
8. Scharakteryzuj otoczenie współczesnych organizacji.

II. Menedżer

(1 godziny)

1. Funkcje zarządzania: planowanie, organizowanie, przewodzenie, kontrolowanie.
2. Specyfika pracy menedżera.
3. Klasyfikacja menedżerów.
4. Umiejętności i role kierownicze.
5. Gospodarowanie czasem.
6. Etyka w pracy menedżera.
7. Profil współczesnego menedżera.

Pytania

1. Podaj definicje zarządzania.
2. Wymień i scharakteryzuj funkcje zarządzania.
3. Czym różni się praca menedżera od pracy innych członków organizacji (omów specyfikę pracy

menedżera)?

4. Wymień kryteria klasyfikacji menedżerów.
5. Jakie umiejętności są niezbędne w pracy menedżera?
6. Jakie umiejętności menedżerskie są wymagane na poszczególnych szczeblach zarządzania?
7. Jakie role odgrywają menedżerowie w organizacji?
8. Scharakteryzuj poszczególne kategorie ról kierowniczych.

III. Proces podejmowania decyzji

(2 godziny)

1. Bodźce decyzyjne i sytuacja decyzyjna.
2. Dane a informacje – cechy użytecznej informacji.
3. Warunki podejmowania decyzji: pewność, niepewność, ryzyko.
4. Rodzaje decyzji: zaprogramowane, niezaprogramowane.
5. Etapy procesu podejmowania decyzji.
6. Racjonalny i behawioralny model procesu decyzyjnego.
7. Czynniki wpływające na podejmowanie decyzji.
8. Wady i zalety indywidualnego oraz grupowego podejmowania decyzji.
9. Formy grupowego podejmowania decyzji.

Pytania

1. Jakie czynniki kształtują sytuację decyzyjną?
2. Czym jest bodziec decyzyjny?
3. Omów elementy procesu podejmowania decyzji.

3

4. Jakie są formalne kryteria oceny wariantów decyzyjnych?
5. Scharakteryzuj warunki podejmowania decyzji: pewność, ryzyko, niepewność.
6. Jaka różnica występuje pomiędzy danymi a informacjami?
7. Podaj cechy wartościowej informacji.
8. Czym charakteryzują się decyzje zaprogramowane? Kiedy powinny być one podejmowane?
9. Czym charakteryzują się decyzje niezaprogramowane? Kiedy powinny być one podejmowane?
10. Na czym polega racjonalny model procesu podejmowania decyzji?
11. Na czym polega behawioralny model procesu podejmowania decyzji?
12. Jakie pozaformalne czynniki mogą wpływać na podejmowanie decyzji w organizacji?
13. Jakie są wady i zalety podejmowania decyzji przez grupę?

IV. Struktura organizacyjna

(4 godziny)

1. Pojęcie struktury organizacyjnej.
2. Elementy i wyznaczniki struktury organizacyjnej.
3. Normalizacja, formalizacja, centralizacja organizacji.
4. Funkcje struktury organizacyjnej.
5. Rozpiętość kierowania i czynniki na nią wpływające.
6. Podstawowe typy struktur organizacyjnych oraz ich wady i zalety.

Pytania

1. Czym jest struktura organizacyjna?
2. Wymień i krótko scharakteryzuj elementy struktury organizacyjnej.
3. Z czego wynika specjalizacja czynności?
4. Jakie zalety, a jakie wady wynikają ze specjalizacji czynności w organizacji?
5. Na czym polega departamentalizacja?
6. Czym jest zakres i głębia zadania?
7. Jakie są negatywne konsekwencje zaawansowanego podziału pracy i sposoby ich ograniczania?
8. Na czym polega koordynacja czynności, czemu służy i w jaki sposób można ją zapewnić w

organizacji?

9. Na czym polega formalizacja czynności i czemu służy?
10. Jakie narzędzia są wykorzystywane w praktyce do formalizowania organizacji?
11. W jaki sposób można mierzyć stopień sformalizowania organizacji?
12. Jakie są konsekwencje niedoformalizowania i przeformalizowania organizacji?
13. Na czym polega rozmieszczenie uprawnień decyzyjnych?
14. Od czego zależy stopień scentralizowania organizacji?
15. Czym jest wielkość jednostki roboczej i od czego zależy?
16. Czym jest schemat organizacyjny, co określa i jaka jest jego rola?
17. Jakie są wyznaczniki struktury organizacyjnej?
18. Czym jest rozpiętość kierowania i jakie są jej rodzaje?
19. Jakie czynniki wpływają na rozpiętość kierowania?
20. Na czym polegają różnice pomiędzy strukturami tradycyjnymi a nowoczesnymi?
21. Scharakteryzuj strukturę liniową i wskaż na jej wady i zalety.
22. Scharakteryzuj strukturę funkcjonalną i wskaż na jej wady i zalety.
23. Scharakteryzuj strukturę zadaniową i wskaż na jej wady i zalety.
24. Scharakteryzuj strukturę macierzową i wskaż na jej wady i zalety.
25. Scharakteryzuj strukturę dywizjonalną i wskaż na jej wady i zalety.
26. Scharakteryzuj strukturę sieciową i wskaż na jej wady i zalety.

V. Komunikowanie się

(2 godziny)

1. Czynniki warunkujące sprawny przepływ informacji w organizacji.
2. Typy sieci informacyjnych.
3. Znaczenie kontroli w organizacji.
4. System informacyjny przedsiębiorstwa.
5. Systemy pozyskiwania i przetwarzania informacji.

4

6. Systemy wczesnego ostrzegania.

Pytania

1. Na czym polega komunikacja interpersonalna?
2. Scharakteryzuj poszczególne elementy procesu komunikowania się.
3. Na czym polega komunikacja jednokierunkowa, jakie są jej wady i zalety i w jakich sytuacjach

powinna być wykorzystywana?

4. Na czym polega komunikacja dwukierunkowa (wielokierunkowa), jakie są jej wady i zalety i w

jakich sytuacjach powinna być wykorzystywana?

5. Na czym polega sprzężenie zwrotne i jaka jest jego rola w procesie komunikowania się?
6. Czym jest bezpośrednie, a czym pośrednie sprzężenie zwrotne?
7. Jakie są warunki efektywnej komunikacji?
8. Wymień i scharakteryzuj znane Ci bariery w komunikacji interpersonalnej?
9. W jaki sposób można przezwyciężać bariery w komunikowaniu się?
10. Jakie zachowania nadawcy komunikatu wywołują reakcje obronne u odbiorcy?
11. Jakie zachowania nadawcy komunikatu wywołują reakcje podtrzymujące u odbiorcy?
12. Jakie znaczenie ma komunikacja wertykalna w organizacji?
13. Jakie znaczenie ma komunikacja horyzontalna w organizacji.
14. Wskaż na różnice występujące pomiędzy komunikacją rutynową a spontaniczną.

VII. Przywództwo

(2 godziny)

1. Źródła i rodzaje władzy organizacyjnej.
2. Menedżer a przywódca.
3. Sytuacyjne uwarunkowania skuteczności przywództwa.
4. Style kierowania i ich elastyczność.
5. Korzyści i niebezpieczeństwa partycypacji.
6. Doskonalenie umiejętności menedżerskich.

Pytania

1. Kim jest przywódca?
2. Na czym polega przewodzenie?
3. Jakie różnice występują pomiędzy menedżerem a przywódcą?
4. Wymień rodzaje władzy organizacyjnej.
5. Wymień źródła władzy organizacyjnej.
6. Jaką władzą dysponuje autentyczny przywódca?
7. Od jakich czynników zależy skuteczność przywództwa we współczesnych organizacjach?
8. Jaki przywódca może być uznany za skutecznego?
9. Wymień i scharakteryzuj style kierowania ludźmi wynikające ze stopnia orientacji menedżera na

pracowników i na zadania.

10. Który ze stylów kierowania zaproponowanych przez Blake i Mouton należy uznać za

najskuteczniejszy we współczesnych organizacjach?

11. Omów ewolucyjną koncepcję stylów kierowania.
12. Na czym polega istota samokierujących się grup?
13. Na czym polega elastyczność przywództwa we współczesnych organizacjach?
14. Porównaj sposób działania przywódców transakcyjnych i transformacyjnych.

VIII. Motywacja

(2 godziny)

1. Model procesu motywacji:

• teorie treści: teoria potrzeb Maslow’a, teoria ERG, dwuczynnikowa teoria Herzberga,

• teorie procesu: oczekiwań, sprawiedliwości, wzmocnień, modyfikacji zachowań.

2. Elementy i funkcje systemu motywacyjnego w organizacji.
3. Warunki skuteczności oddziaływań motywacyjnych.

5

Pytania

1. Czym jest motywacja?
2. Na czym polega różnica pomiędzy motywacyjnymi teoriami treści a teoriami procesu?
3. Scharakteryzuj teorię potrzeb Maslow’a i wskaż możliwości jej wykorzystania w praktyce.
4. Scharakteryzuj teorię ERG i wskaż możliwości jej wykorzystania w praktyce.
5. Scharakteryzuj dwuczynnikową teorię Herzberga i wskaż możliwości jej wykorzystania w

praktyce.

6. Scharakteryzuj teorię oczekiwań i wskaż możliwości jej wykorzystania w praktyce.
7. Scharakteryzuj teorię sprawiedliwości i wskaż możliwości jej wykorzystania w praktyce.
8. Scharakteryzuj teorię wzmocnień i wskaż możliwości jej wykorzystania w praktyce.
9. Scharakteryzuj teorię modyfikacji zachowań i wskaż możliwości jej wykorzystania w praktyce.
10. Jakie są warunki skutecznego motywowania pracowników?

IX. Kultura organizacji

(1 godzina)

1. Komponenty i determinanty kultury organizacyjnej.
2. Funkcje kultury organizacyjnej.
3. Zmiana kulturowa – przesłanki i strategie zmiany.

Pytania

1. Czym jest kultura organizacyjna?
2. Wymień i scharakteryzuj elementy kultury organizacyjnej oraz wskaż na zależności występujące

między nimi.

3. Jakie czynniki i w jaki sposób wpływają na kształt kultury organizacyjnej?
4. Z czego wynikają postawy członków organizacji?
5. W jaki sposób można mierzyć siłę kultury organizacyjnej?
6. Wymień i scharakteryzuj znane Ci strategie zmiany kulturowej.
7. Od czego zależy skuteczność zmiany kulturowej?
8. Jakie jest podstawowe zadanie kultury organizacyjnej?
9. Czym charakteryzuje się kultura niskiej tolerancji niepewności?
10. Czym charakteryzuje się kultura wysokiej tolerancji niepewności?
11. Jakie standardowe funkcje pełni kultura organizacyjna?
12. Dokonaj porównania kultury niskiej i wysokiej tolerancji niepewności przez pryzmat funkcji

kultury organizacyjnej.

XI. Kolokwium zaliczeniowe

(1 godzina)

Literatura zalecana:

1. J. Stoner, Ch. Wankel: „Kierowanie”, PWE, Warszawa 1996.
2. R. W. Griffin: „Podstawy zarządzania organizacjami”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

1998.

3. A. Koźmiński, W. Piotrowski: „Zarządzanie – teoria i praktyka”, Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2001.

4. Cz. Sikorski: „Zachowania ludzi w organizacji”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.

5. „Zarządzanie firmą”, Praca zbiorowa (Strategor), PWE, Warszawa 1995.
6. P. F. Drucker: „Menedżer skuteczny”, A.E. w Krakowie, Kraków1994.
7. P. F. Drucker: „Zarządzanie w XXI wieku”, Muza S.A., Warszawa 2000.
8. P. F. Drucker: „Praktyka zarządzania”, A.E. w Krakowie, Kraków1994.
9. J. Penc: „Decyzje w zarządzaniu”, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu, Kraków 1995.
10. J. Altkorn: „Kształtowanie rynkowego wizerunku firmy”, A.E. w Krakowie, Kraków 2002.