Modele procesu

komunikowania

NA PODSTAWIE: T. Goban-Klas

„Media i komunikowanie masowe”

Komunikowanie

• z łaciny

communico/ communicare- uczynić

wspólnym, połączyć, udzielić komuś

wiadomości, naradzać się

•

Komunikowanie- proces porozumiewania się

jednostek, grup lub instytucji. Jego celem jest

wymiana myśli, dzielenie się wiedzą,

informacjami, ideami. Proces ten odbywa się na

różnych poziomach, przy użyciu zróżnicowanych

środków i wywołuje określone skutki.

/Dobek-Ostrowska,2007/

Pojęcie „modelu”

Rozumienie pojęcia modelu przedstawione przez

D. Barnlund

• jest narzędziem pojęciowym
• postuluje relacje istniejące w badanych

zjawiskach

• określa rodzaj danych i sposób ich interpretacji
• adekwatność modelu zależy od stopnia, w jaki

stymulują one badania oraz syntetyzują wyniki w

zrozumiały schemat

Modele komunikowania

słowne lub graficzne przedstawienia, obrazujące

proces komunikowania w schematycznej i

uproszczonej formie

• modele

strukturalne- wskazują elementy procesu

• modele

dynamiczne- obrazują przebieg procesu

• modele

funkcjonalne- ukazują relacje między

elementami

• modele

operacjonalne- pozwalają przewidzieć lub

projektować przebieg procesu

Model transmisji

Komunikowanie ujmowane jako

proces transmisji ustalonej liczby

informacji, jako przekaz określony

przez nadawcę lub źródło

Nadawca – Przekaz - Odbiorca

Model wszechmocy propagandy

• Psychologiczny model oddziaływania masowej

propagandy

• Kojarzenie treści ideologicznych z określonym popędem

człowieka (głodem, agresją, popędem seksualnym i

opiekuńczością)

• Nadawcy używając ukierunkowanych treści w sposób

ciągły i systematyczny pobudzają wewnętrzne motywy

zachowania odbiorców na zasadzie relacji

bodziec -reakcja

• Pasywność odbiorcy i brak odporności na

przekaz

• Człowiek ujmowany jako istota kierująca

się uczuciami i instynktami a nie rozumem

•

Teoria pocisku/ podskórnego wpływu/

zastrzyku

Rekonstrukcja modelu wszechmocy propagandy

Tchakhotine

popędy ludzkie

↓

propagandysta

→

treści masowej

→

odbiorcy

propagandy

↑

↑

motywy

postawy i zachowania

Model aktu perswazyjnego

Proces komunikowania ujmowany jako akt

złożony z pięciu zasadniczych składników:

•

kto komunikuje?

•

co przekazuje?

•

za pomocą jakiego środka komunikacji

(medium)?

•

do kogo?

•

z jakim rezultatem?

• instrumentalizm oddziaływania komunikacji i

jego funkcje perswazyjne – nadawca stawia

sobie określony cel zmiany postawy lub

zachowania odbiorców

• założona jednokierunkowość oddziaływania

Rekonstrukcja modelu aktu perswazyjnego

Lasswell

kto? → co? →

jakim

→ do kogo?

→ z jakim

medium?

skutkiem?

analiza analiza analiza analiza
nadawcy treści audytorium efektów

Model przekazu sygnałów

• określany mianem modelu matematycznego lub

modelu teorii informacji

• Obejmuje elementy:

•

źródło informacji

•

nadajnik

•

kanał przekazu

•

odbiornik

•

adresat informacji

• instrumentalizm komunikacji:

-źródło informacji generuje przekaz,

który przy pomocy nadajnika jest

przekształcany w sygnał

-ten z kolei emitowany jest przez kanał

przekazu, by następnie po odebraniu przy

pomocy odbiornika trafić do adresata

informacji

• odbiorca jest pasywnym adresatem

Innowacyjność podejścia:

• SZUM czyli zakłócenia, na jakie może

natrafić nadawana informacja

• KOD, czyli sposób przekazywania informacji

• Przepustowość i pojemność kanału

Rekonstrukcja modelu transmisji sygnału

Shannon i Weaver

║

║

║

║

adresat

Źródło – nadajnik → nadany ║kanał║→ odebrany odbiornik–

Informacji sygnał ║

║

sygnał

przekaz

║

║

źródło

zakłóceń

Model topologiczny

• Przepływ informacji jest nierównomierny i

niecałkowity

• Przepływ informacji regulują bariery

(bramy) kontrolowane przez jednostki

pełniące role odźwiernych

• Pełnią funkcje stymulacyjne- zbierają

określone informacje i przekazują je

pozostałym członkom

Rekonstrukcja modelu topologicznego

Lewin

konserwacja jednostki

informacji

jednostki

Selekcjoner 1 selekcjoner 2
──────────────────────────

──────────

wiadomości jednostka

jednostki

kluczowa

──────────────────────────

──────────

jednostki

jednostki

Model dwustronnego przepływu

informacji i opinii

• Treści rozpowszechniane przez środki

masowego przekazu nie zawsze docierają

bezpośrednio do publiczności, ale także

za pośrednictwem „przywódców opinii”

•

Liderzy opinii- osoby prezentujące

określone wzorce zaspokajania potrzeb

Rekonstrukcja modelu dwustopniowego przepływu informacji

Katz i Lazarsfeld

→ odbiorca

→ odbiorca

→odbiorca

nadawca → przekaz kanał→ przywódca → odbiorca

opinii

→odbiorca

→ odbiorca

→odbiorca

Model socjologiczny

• Rola grup pierwotnych i środowiska

społecznego w utrzymywaniu systemu

wartości i w przekazywaniu oraz

akceptacji nowych informacji i opinii

• Grupy i kręgi społeczne są filarami dla

społecznego wpływu mediów

Rekonstrukcja modelu socjologicznego

Riley i Riley

grupa ───── przekazy ────→ grupa

pierwotna ───── przekazy ─────→ pierwotna

szersza struktura ←──── przekazy ───── szersza struktura

społeczna

←───── przekazy ───── społeczna