1.Wydatki związane z tradycyjnym pełnieniem przez
państwo takich funkcji, jak: obrona narodowa,
administracja i wymiar sprawiedliwości.
2.Wydatki związane z realizacją celów społecznych
„państwa dobrobytu”.
→ochrona zdrowia
→filharmonia, teatr, domy kultury itp. →szkoły
podstawowe, gimnazja, licea, technika,
uniwersytety, politechniki itd.
Z punktu widzenia przeznaczenia można wyodrębnić trzy grupy wydatków budżetowych:
Budżet Państwa
Definicja
Przykład
Budżet państwa, plan finansowy państwa,
zestawienie prognozowanych na następny rok
budżetowy dochodów i wydatków rządowych,
sporządzone przez rząd (projekt budżetu) i
zatwierdzone (po wprowadzeniu ewentualnych
poprawek) przez parlament, najczęściej w formie
ustawy budżetowej.
Projekt budżetu państwa na 2013 r. zakłada, że
dochody wyniosą 299.385. 300 tys. zł, wydatki nie
będą wyższe niż 334.950.800 tys. zł, a deficyt nie
przekroczy 35.565.500 tys. zł. Projekt uwzględnia
również budżet środków europejskich: dochody –
81.403.652 tys. zł tys. zł i wydatki – 75.249.104 tys.
zł (nadwyżka to 6.154.548 tys. zł).
Prognoza dochodów na 2013 r. oparta jest na
niższej niż w 2012 r. dynamice wzrostu PKB (2,2
proc. w porównaniu z 2,5 proc.). Oznacza to, że
realne tempo wzrostu PKB w 2013 r. prognozowane
jest na 2,2 proc.
Na potrzeby projektu budżetu na 2013 r. przyjęto
następujące założenia dotyczące podstawowych
wskaźników makroekonomicznych
- realny wzrost PKB (o 2,2 proc.),
-średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i
usług konsumpcyjnych (2,7 proc.),
- wzrost spożycia ogółem (o 5 proc. w ujęciu
nominalnym),
-realny wzrost wynagrodzeń w gospodarce
narodowej (1,9 proc.),
- wzrost zatrudnienia w gospodarce (0,2 proc.).
Podobnie jak w latach poprzednich, największy
udział w wydatkach mają stanowić dotacje i
subwencje (47 proc.), następnie wydatki bieżące
jednostek budżetowych (18,7 proc.) oraz obsługa
długu Skarbu Państwa (13 proc.).
Ponadto w projekcie budżetu państwa przewidziano
środki na zwiększenie dostępności wychowania
przedszkolnego w kwocie 320 mln zł. Dodatkowo
zwiększono wydatki na żłobki o 50 mln zł, tj. do 101
mln zł.
→inwestycje w wojsko →utrzymanie
władzy sądowniczej →policja, straż miejska
itp.
Prognoza dochodów na dany rok oparta jest na
przewidywanej w poprzednim roku dynamice
wzrostu PKB oraz planowanych zmianach
systemowych.
Wielkości i struktura wydatków budżetowych
odzwierciedlają role, zakres i kierunki działalności
państwa.
Jedną z najbardziej znanych koncepcji,
sugerujących że obniżka podatków nie musi
wcale prowadzić do strat dla budżetu państwa
, a podwyżka podatków nie musi prowadzić do
dodatkowych dochodów państwa, jest tzw.
krzywa Laffera.\
Krzywa Laffera pokazuje związek między
wysokością stawki podatkowej (na osi
poziomej) i łącznym dochodem, który państwo
uzyskuje z tytułu poboru podatku (na osi
pionowej). Jak duże będą wpływy przy stawce
podatku równej 0%? Oczywiście zerowe, bo
nie trzeba będzie płacić podatku. Jeśli stawkę
zwiększymy, wpływy będą odpowiednio
większe. Ile jednak będą wynosić, jeśli
państwo zwiększy stawkę podatku do 100%?
Rzecz jasna, będą zerowe, bo jeśli wykazujący
aktywność gospodarczą człowiek musiałby
całość swojego dochodu oddawać państwu,
zaprzestałby jakiejkolwiek działalności albo
przeniósłby do szarej strefy.
Skoro przy stawce 0% dochody są zerowe,
przy wzroście stawki rosną, ale przy stawce
100% są ponownie zerowe, to znaczy, że od
któregoś momentu dalsze podnoszenie stawki
podatkowej powoduje nie wzrost, lecz spadek
dochodu. Innymi słowy, istnieje stawka
podatkowa, przy której budżet osiąga
maksymalne korzyści.
3.Wydatki wynikające z pełnienia funkcji
interwencyjnych w gospodarce.
→oddziaływania na iwestycje produkcyjne
→dofinansowanie budowy i remontów dróg i
autostrad(głownie krajowych) oraz innej
infrastruktury
→wspomaganie towarzystw działających na rzecz
poprawy infrastruktury i gospodarki państwa
Źródłami dochodów budżetowych państwa są
podatki, cła, dochody ze sprzedaży
prywatyzowanych przedsiębiorstw, opłaty skarbowe,
sadowe notarialne itp.
Podatki są to przymusowe, bezzwrotne i
nieodpłatne świadczenia pieniężne pobierane przez
państwo na podstawie przepisów prawa w celu
uzyskania dochodów na pokrycie wydatków
państwowych.
Płatnikami podatków są osoby fizyczne i prawne.
Na rok 2013 planuje się, że dochody podatkowe
wyniosą 266.982.697 tys. zł, tj. o 5,1 proc.
nominalnie więcej niż w 2012 r. Na kwotę tę
składają się dochody m.in. z następujących
podatków:
• VAT – 126.414.509 tys. zł,
• akcyza – 64.543.730 tys. zł,
• CIT – 29.638.450 tys. zł,
• PIT – 42.936.000 tys. zł,
• podatek od wydobycia niektórych kopalin –
2.200.000 tys. zł.