Lista terytoriów zale

żnych / kolonii / prowincji / posiadłości historycznych

świata istniejących w danym roku

(chronologicznie)

WIELKA BRYTANIA / ANGLIA:

1204-obecnie – GUERNSEY (Wyspa Normandzka u wybrzeży północnej Francji)
1333 (1399)-obecnie – WYSPA MAN (od 1399 dependencja korony brytyjskiej, położona na Morzu Irlandzkim)
1487-obecnie – JERSEY (Wyspa Normandzka u wybrzeży północnej Francji)
1612-obecnie – BERMUDY (od 1612 jako kolonia, od 2002 terytorium zamorskie)
1632-1981 – ANTIGUA (obecnie część państwa Antigua i Barbuda)
1652-1966 – BARBADOS (obecnie niepodległe państwo na Małych Antylach – Karaiby)
1655-1962 – JAMAJKA (obecnie niepodległe państwo na Wielkich Antylach – Karaiby)
1659-obecnie – ŚWIĘTA HELENA (od 1659 jako kolonia, od 2002 terytorium zamorskie na Atlantyku)
1661-1684 – TANGER (obecnie miasto w Maroku)
1664-1776 – PROWINCJA NOWY JORK (Kolonia brytyjska w czasach przed wojną o niepodległość)
1664-1776 – DELAWARE (Kolonia brytyjska na terenie obecnego stanu Delaware (USA)
1674-1702 – PROWINCJA NEW JERSEY (Kolonia brytyjska na terenie obecnego stanu New Jersey (USA)
1681-1776 – PROWINCJA PENSYLWANIA (Kolonia brytyjska na terenie stanu Pensylwania (USA)
1691-1776 – PROWINCJA MASSACHUSETTS BAY (

Prowincja brytyjska w Ameryce Północnej nad zatoką Massachusetts

)

1691-1783 – PROWINCJA NEW HAMPSHIRE (Jednostka organizacyjna kolonii brytyjskich. Obecnie stan w USA)
1713-1983 – SAINT CHRISTOPHER-NEVIS-ANGUILLA (kolonia na Małych Antylach – Karaibach)
1713-obecnie – GIBLARTAR (południowa część płw. Iberyjskiego)
1717-1973 – BAHAMY (obecnie niepodległe państwo na Atlantyku)
1729-1776 – PROWINCJA KAROLINA PÓŁNOCNA

(Prowincja brytyjska w Ameryce Północnej na terenie stanu Karolina Płn.)

1729-1776 – PROWINCJA KAROLINA POŁUDNIOWA

(Prowincja brytyjska w Ameryce Północnej na terenie stanu Karolina Płd.)

1732-1777 – PROWINCJA GEORGIA (Brytyjska kolonia na terenie obecnego stanu Georgia)
1763-1791 – PROWINCJA QUBEC (prowincja Brytyjska na terenie obecnego Quebeku (Kanada)
1763-1979 – SAINT VINCENT (obecnie część państwa Saint Vincent i Grenadyny)
1783-1978 – DOMINIKA (obecnie niepodległe państwo Dominika na Małych Antylach – Karaiby)
1783-1974 – GRENADA (obecnie niepodległe państwo Grenada na Małych Antylach - Karaiby)
1783-1981 – HONDURAS BRYTYJSKI (obecnie niepodległe państwo Belize w Ameryce Środkowej)
1788-1914 – NORFOLK (obecnie terytorium zależne Australii położone na Pacyfiku)
1789-1946 – ANDAMANY (Archipelag wysp na Oceanie Indyjskim. Obecnie do Indii)
1791-1841 – DOLNA KANADA (Prowincja brytyjska w południowej części Dubecu)
1791-1841 – GÓRNA KANADA (Prowincja brytyjska na terenie Niziny Hudsońskiej (Wielkie Jeziora)
1795-1910 – KOLONIA PRZYLĄDKOWA (kolonia w południowej Afryce)
1796-1965 – MALEDIWY (obecnie niepodległe państwo w Azji Południowej)
1802-1948 – CEJLON (obecnie niepodległe państwo Sri Lanka w Azji Południowej)
1803-1979 – SAINT LUCIA (obecnie niepodległe państwo na Małych Antylach – Karaiby)
1808-1961 – SIERRA LEONE (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1814-1966 – GUJANA BRYTYJSKA (posiadłość brytyjska w płn. części kontynentu. Obecnie: Gujana)
1814-1975 – MAURITIUS (obecnie niepodległe państwo na Oceanie Indyjskim)
1814-1976 – SESZELE (obecnie niepodległe państwo na Oceanie Indyjskim)
1815-1964 – MALTA (obecnie niepodległe państwo na Morzu Śródziemnym)
1816-1965 – GAMBIA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1821-1957 – ZŁOTE WYBRZEśE (do 1901 kolonia brytyjska, następnie protektorat, od 1957 niepodległe państwo Ghana)
1824-1963 – SINGAPUR (obecnie niepodległe państwo na Archipelagu Malajskim)
1831-1966 – GUJANA BRYTYJSKA (obecnie niepodległe państwo Gujana w Ameryce Południowej)
1832-obecnie – MONTSERRAT (terytorium na Małych Antylach – Karaiby)
1833-obecnie – FALKLANDY (dawna część Argentyny)
1833-1958 – BRYTYJSKIE WYSPY PODWIETRZNE (dawna kolonia obejmująca Wyspy Podwietrzne)
1833-1958 – BRYTYJSKIE WYSPY ZAWIETRZNE (dawna kolonia obejmująca Wyspy Zawietrzne)
1843-1844 – NATAL (kolonia brytyjska obejmująca obecną prowincję Natal (RPA)
1849-1866 – WYSPA VANOUVER (kolonia brytyjska w Ameryce Płn. Obecnie należy do Kanady)
1858-1866 – KOLUMBIA BRYTYJSKA (kolonia brytyjska na terenie kanadyjskiego stanu o tej nazwie)
1858-1947 – INDIE BRYTYJSKIE (tereny obecnych Indii, Pakistanu i Bangladeszu)

1858-1947 – NIKOBARY (Archipelag wysp na Oceanie Indyjskim. Obecnie do Indii)
1861-1960 – NIGERIA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1866-1871 – VANCOUVER & KOLUMBIA BRYTYJSKA (zjednoczone kolonie wyspy Vancouver i Kolumbii Brytyjskiej)
1868-1966 – BASUTO (obecnie niepodległe państwo Lesotho w płd. Afryce)
1871-obecnie – BRYTYJSKIE WYSPY DZIEWICZE (terytorium na Małych Antylach – Karaiby)
1874-1970 – FIDśI (obecnie niepodległe państwo na Pacyfiku)
1877-1926 – TOKELAU (obecnie terytorium zależne Nowej Zelandii)
1878-1910 – WALVIS BAY (obecnie część państwa Namibia)
1880-1922 – EGIPT (obecnie niepodległe państwo w Afryce Północnej)
1880-1971 – BAHRAJN (obecnie niepodległe państwo nad Zatoką Perską)
1882-1963 – BORNEO PÓŁNOCNE (Sabah) (obecnie stan Malezji)
1882-1963 – SARAWAK (obecnie stan Malezji)
1884-1905 – PAPUA (południowa część państwa Papua-Nowa Gwinea)
1885-1948 – BIRMA (obecnie niepodległe państwo w Azji Płd.-Wsch.)
1885-1966 – BECZUANA (obecnie niepodległe państwo Botswana)
1886-1963 – PROTEKTORAT ADEN (tereny Jemenu, po połączeniu z Kolonią Adeńską stał się Arabią Płd.)
1887-1960 – SOMALI BRYTYJSKIE (obecnie północna część Somalii, nieuznawane państwo Somaliiland)
1888-1901 – WYSPY COOKA (obecnie terytorium zależne Nowej Zelandii)
1888-1979 – TRYNIDAD I TOBAGO (obecnie niepodległe państwo na Małych Antylach – Karaiby)
1888-1984 – BRUNEI (obecnie niepodlegle państwo na Archipelagu Malajskim)
1889-1890 – FRANCEVILLE, NOWE HEBRYDY (Terytorium pod jurysdykcją Anglo-Francuską. Obecnie: Vanuatu)
1890-1962 – UGANDA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Wschodniej)
1890-1963 – ZANZIBAR (wyspa należąca obecnie do Tanzanii)
1891-1953 – NIASA (Obecnie niepodległe państwo Malawi w Afryce Wschodniej)
1891-1971 – OMAN (obecnie niepodległe państwo na Płw. Arabskim)
1891-1971 – OMAN TRAKTATOWY (brytyjskie terytorium na terenie obecnych Zjednoczonych Emiratów Arabskich)
1892-1976 – WYSPY GILBERTA I LAGUNOWE (kolonia brytyjska obejmująca obecne wyspy Kiribati i Tuvalu)
1893-1978 – BRYTYJSKIE WYSPY SALOMONA (obecnie niepodległe państwo Wyspy Salomona)
1893-1901 – FEDERACJA WYSP COOKA (Federacja pod brytyjskim protektoratem, obecnie należą do Nowej Zelandii)
1893-1907 – BRYTYJSKI PROTEKTORAT CENTRALNEJ AFRYKI (Protektorat brytyjski obecnego państwa Malawi)
1895-1920 – BRYTYJSKA AFRYKA WSCHODNIA (obecnie niepodległe państwo Kenia w Afryce Wschodniej)
1895-1957 – MALAJE (nieformalna nazwa dawnych posiadłości na Półwyspie Malajskim)
1898-1997 – HONG KONG (obecnie terytorium należące do Chin)
1899-1956 – SUDAN ANGLO-EGIPSKI (Nazwa Sudanu, kiedy był on brytyjsko-egipskim kondominium)
1899-1962 – SAMOA ZACHODNIE (obecnie niepodległe państwo Samoa)
1900-1914 – NIGERIA PÓŁNOCNA (Protektorat) (Protektorat brytyjski na terenie północnej części dzisiejszej Nigerii)
1900-1914 – NIGERIA POŁUDNIOWA (Protektorat) (Protektorat brytyjski na terenie południowej części dzisiejszej Nigerii)
1900-1970 – TONGA (obecnie niepodległe państwo na Pacyfiku)
1902-1910 – KOLONIA RZEKI ORANJE (Brytyjska kolonia powstała wskutek aneksji. Obecne tereny RPA)
1903-1968 – SUAZI (obecnie niepodległe państwo w Afryce Południowej)
1906-1980 – NOWE HEBRYDY (kondominium wraz z Francją, obecnie niepodległe państwo Vanuatu)
1907-1949 – NOWA FUNLANDIA (dominium brytyjskie na terenie obecnej Kanady)
1910-1949 – BHUTAN (obecnie niepodległe państwo w Himalajach
1914-1961 – KUWEJT (obecnie niepodległe państwo w nad Zatoką Perską)
1916-1956 – TOGO BRYTYJSKIE (część obecnego państwa Togo, powstała po podziale protektoratu Niem. Togolandu)
1916-1971 – KATAR (obecnie niepodległe państwo nad Zatoką Perską)
1916-1976 – WYSPY GILBERTA I LAGUNOWE (obecnie niepodległe państwa Kiribati i Tuvalu)
1916-1960 – KAMERUN BRYTYJSKI (obecnie niepodlegle państwo Kamerun w Afryce Zachodniej)
1919-1963 – TANGANIKA (obecnie niepodległe państwo Tanzania w Afryce Wschodniej)
1920-1935 – TERYTORIUM SAARY (Region w Niemczech okupowany przez Francję i Wielką Brytanię)
1921-1946 – TRANSJORDANIA (tereny obecnej Jordanii)
1922-1948 – PALESTYNA (obecnie częściowo uznawane państwo na Płw. Arabskim)
1923-1953 – RODEZJA POŁUDNIOWA (obecnie niepodległe państwo Zimbabwe)
1924-1953 – RODEZJA PÓŁNOCNA (Obecnie niepodległe państwo Zambia)
1925-1960 – CYPR (obecnie niepodległe państwo na Morzu Śródziemnym)
1937-1963 – KOLONIA ADEŃSKA (kolonia brytyjska na terenie obecnego Jemenu)
1952-obecnie – PITCAIRN (terytorium brytyjskie na Pacyfiku)
1953-1963 – FEDERACJA RODEZJI I NIASY (terytorium obecnego Malawi, Zambii i Rodezji (Zimbabwe)
1958-1962 – FEDERACJA INDII ZACHODNICH (federacja na Karaibach, zrzeszająca kolonie brytyjskie)
1959-obecnie – KAJMANY (dawna część Jamajki)

1959-obecnie – TURKS I CAICOS (dawna część Jamajki)
1960-obecnie – AKROTIRI (baza wojskowa na wyspie Cypr)
1960-obecnie – DHEKELIA (baza wojskowa na wyspie Cypr)
1962-1967 – FEDERACJA ARABII POŁUDNIOWEJ (tereny obecnego Jemenu)
1962-obecnie – BRYTYJSIE TERYTORIUM ANTARTKYCZNE (terytorium brytyjskie na Antarktydzie)
1963-1967 – PROTEKTORAT ARABII POŁUDNIOWEJ (późniejszy Jemen Południowy)
1964-1980 – RODEZJA (obecnie niepodległe państwo Zimbabwe)
1965-obecnie – BRYTYJSKIE TERYTORIUM OCEANU INDYJSKIEGO (dawna część Mauritusu)
1976-1978 – WYSPY LAGUNOWE (obecnie niepodległe państwo Tuvalu)
1976-1979 – WYSPY GILBERTA (obecnie niepodległe państwo Kiribati)
1980-obecnie – ANGUILLA (Terytorium dawnej kolonii Saint Kits-Nevis-Anguilla)
1985-obecnie – GEORGIA POŁUDNIOWA & SANDWICH POŁUDNIOWY (terytorium na południowym Atlantyku)

DANIA:

945-1865 – SZLEZWIK (kraina historyczna w północnych Niemczech)
1016-1042 – ANGLIA (obecnie część Wielkiej Brytanii)
1148-1773 – OLDENBURG (miasto w północno-zachodnich Niemczech)
1185-1259, 1715-1720, 1815 – POMORZE (kraina historyczna w obecnej Polsce i Niemczech)
1201-1865 – HOLSZTYN (kraina historyczna w północnych Niemczech)
1219-1346 – ESTONIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Wschodniej)
1380-1814 – NORWEGIA (Dania była w tym czasie w unii personalnej z Norwegią)
1380-1918 – ISLANDIA (obecnie niepodległe państwo na Atlantyku) Do 1844 Islandią rządził król Duński
1380-obecnie – WYSPY OWCZE (od 1380 posiadłość duńskiej Norwegii, od 1814 posiadłość Danii, od 1948 teryt. autonom.)
1380-obecnie – GRENLANDIA (od 1380 posiadłość duńskiej Norwegii, od 1814 posiadłość Danii, od 1979 teryt. autonom.)
1397-1523 – SZWECJA (okres kiedy to Dania była w unii personalnej ze Szwecją)
1560-1585 – PILTYŃ (miasto w zachodniej Łotwie)
1564-1645 – SAAREMMA (obecnie wyspa należąca do Estonii)
1620-1845 – DUŃSKIE INDIE (TRANQUEBAR) (Kolonia Duńska we wschodnich Indiach)
1648-1917 – SAINT THOMAS-SAINT JOHN’S (Wyspy te należą obecnie do Wysp Dziewiczych Stanów Zjednoczonych)
1657-1850 – DUŃSKIE ZŁOTE WYBRZEśE (Kolonia Duńska na terenie obecnej Ghany)
1754-1917 – DUŃSKIE INDIE ZACHODNIE (posiadłość duńska na terenie obecnych Wysp Dziewiczych Stanów Zjedn.)
1756-1868 – NIKOBARY (Archipelag wysp na Oceanie Indyjskim. Obecnie do Indii)

NORWEGIA:

874-1266 – HEBRYDY ZEWNĘTRZNE (wyspy należące obecnie do Wielkiej Brytanii)
874-1468 – ORKADY & SZETLANDY (obecnie wyspy należące do Wielkiej Brytanii)
985-1266 – WYSPA MAN (obecnie wyspa należąca do Wielkiej Brytanii)
1035-1814 – WYSPY OWCZE (od 1380 posiadłość duńskiej Norwegii, od 1814 posiadłość Danii, od 1948 teryt. autonom.)
1261-1814 – GRENLANDIA (od 1380 posiadłość duńskiej Norwegii, od 1814 posiadłość Danii, od 1979 teryt. autonom.)
1262-1814 – ISLANDIA (obecnie niepodległe państwo na Atlantyku)
1920-obecnie – SVALBARD (archipelag na Morzu Arktycznym)
1922-obecnie – JAN MAYEN (wyspa w północnej części Oceanu Atlantyckiego)
1928-obecnie – WYSPA BOUVETA (dawniej terytorium brytyjskiej na Antarktyce)
1930-obecnie – WYSPA PIOTRA I (terytorium na Antarktyce)
1938-obecnie – ZIEMIA KRÓLOWEJ MAUD (terytorium norweskie na Antarktydzie)

FINLANDA:

1809-obecnie – WYSPY ALANDZKIE (obecnie terytorium autonomiczne Finlandii Zatoce Botnickiej)
1941-1944 – WSCHODNIA KARELIA (wschodnia część krainy Karelia. Obecnie należy do Rosji)

SZWECJA

1638-1655 – NOWA SZWECJA (kolonia Szwedzka na terenie stanu Delaware, New Jersey, Pensylwania i Maryland)
1813-1814 – GWADELUPA (kolonia Szwedzka na wyspie Gwadelupa na Karaibach. Obecnie teryt. zależne Francji)

ISLANDIA:

984-1380– GRENLANDIA (wyspa, będąca obecnie terytorium autonomicznym Danii)

FRANCJA:

1600-1710 – AKADIA (kolonia Francuska w Ameryce Północnej od wsch. wybrzeży do ujścia rzeki Św. Wawrzyńca)
1642-obecnie – REUNION (departament zamorski Francji na O. Indyjskim, początkowo bez przynależności państwowej)
1643-obecnie – GUJANA FRANCUSKA (północna cześć Ameryki Płd. Początkowo bez przynależności państwowej)
1659-1804 – SAINT DOMINGUE (francuska kolonia na Tereni obecnego Haiti)
1674-1956 – INDIE FRANCUSKIE (Chandernagore, Karakal, Mahe, Pondichery, Yanaon) (obecnie część Indii)
1763-obecnie – SAINT-PIERRE I MIQUELON (część brytyjskiej Nowej Szkocji, od 1946 terytorium zamorskie)
1775-obecnie – GWADELUPA (część Antyli Francuskich, będących określeniem na posiadłości zamorskie na Karaibach)
1783-obecnie – MARTYNIKA (część Antyli Franc. Od 1946 tak jak: Reunion, Gwadelupa i inne jako departament zamorski)
1793-1814 – MONAKO (obecnie niepodległe państwo nad Zatoką Lwią w Europie)
1795-1809 – SANTO DOMINGO (Francuska okupacja na terenie obecnego państwa Dominikana)
1807-1815 – KSIĘSTWO WARSZAWSKIE (

Księstwo formalnie niepodległe, w rzeczywistości podporządkowane Francji)

1830-1962 – ALGIERIA FRANCUSKA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Północnej)
1842-obecnie – POLINEZJA FRANCUKSA (początkowo bez przynależności państwowej, od 1946 jako teryt. zamorskie)
1853-obecnie – NOWA KALEDONIA (początkowo obszar bez przynależności państwowej, od 1946 terytorium zamorskie)
1880-1910 – KONGO FRANCUSKIE (Francuska kolonia na terenie obecnego Konga i Gabonu)
1881-1956 – TUNEZJA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Północnej)
1886-1975 – KOMORY (obecnie niepodległe państwo na Oceanie Indyjskim)
1887-1954 – INDOCHINY FRANCUSKIE (obecnie tereny niepodległych państw: 1945-Laos, Wietnam, 1953-Kambodża)
1890-1959 – SUDAN FRANCUSKI (Francuska kolonia we Francuskiej Afryce Zach. Obecnie: Mali)
1891-1958 – GWINEA FRANCUSKA (Francuski protektorat w zachodniej Afryce. Obecnie Gwinea)
1895-1960 – FRANCUSKA AFRYKA ZACH. (Senegal, Mauretania, Mali, Niger, Benin, Burkina Faso, W.K.S, Gwinea)
1896-1960 – MADAGASKAR (obecnie niepodległe państwo na Oceanie Indyjskim)
1896-1967 – SOMALI FRANCUSKIE (późniejsze Francuskie Teryt. Afarów i Issów, obecnie niepodległe państwo: Dżibutti)
1902-1904 – SENEGAMBIA I NIGER (Francuskie terytorium zależne obejmujące: Senegal, Gambię i Niger)
1903-1960 – UBANGI-SZARI (Dawna francuska kolonia w środkowej Afryce. Obecne Rep. Środkowoafrykańska)
1904-1922 – GÓRNY SENEGAL I NIGER (Francuska kolonia na terenie obecego Senegalu, Mali i Nigru)
1904-1958 – DAHOMEJ FRANCUSKI (Francuska kolonia w zachodniej Afryce)
1906-1980 – NOWE HEBRYDY (kondominium wraz z Wielką Brytanią, Obecnie niepodległe państwo: Vanuatu)
1907-1956 – MAROKO (obecnie niepodległe państwo w Afryce Północnej)
1910-1960 – FRANCUSKA AFRYKA RÓWNIKOWA (obecnie niepodległe państwa: Czad, Rep. Śr. Afryk. Kongo i Gabon)
1916-1960 – KAMERUN (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1918-1921 – KRAJ HATAY (obecnie płd. –wsch. część Turcji, od 1921 stał się częścią francuskiej Syrii)
1920-1935 – TERYTORIUM SAARY (Region w Niemczech okupowany przez Francję i Wielką Brytanię)
1920-1943 – LIBAN (obecnie niepodległe państwo na Płw. Arabskim)
1920-1943 – SYRIA (obecnie niepodległe państwo na Płw. Arabskim)
1922-1960 – TOGO (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1935-obecnie – CLIPPERTON (posiadłość położona po zachodniej części Ameryki Środkowej na Pacyfiku)
1955-obecnie – FRANCUSKIE TERYTORIA POŁUDNIOWE I ANTARTKYCZNE (jak wskazuje nazwa, tereny Antarktyki)
1961-obecnie – WALLIS I FUTUNA (dawniej dependencja Nowej Kaledonii, od 1961 terytorium zamorskie)
1967-1977 – FRANCUSKIE TERYTORIUM AFARÓW I ISSÓW (obecnie niepodlegle państwo Dżibutii)
1975-obecnie – MAJOTTA (terytorium zamorskie na Oceanie Indyjskim, dawniej należało do Francuskich Komorów)
2007-obecnie – SAINT-BARTHELEMY (dawniej część Gwadelupy, obecnie oddzielne terytorium)
2007-obecnie – SAINT-MARTIN (dawniej część Gwadelupy, obecnie oddzielne terytorium)

MONAKO:

1346-1793, 1814-1848 – MENTON (obecnie miejscowość w południowo-wschodniej Francji)
1355-1793, 1814-1848 – ROQUEBRUNE-CAP-MARTIN (obecnie miejscowość w południowo-wschodniej Francji)

HOLANDIA:

1624-1662 – FORMOZA HOLENDERSKA (kolonia holenderska na wyspie Formoza. Obecnie Tajwan)
1667-1975 – GUJANA HOLENDERSKA (obecnie niepodległe państwo Surinam)
1800-1949 – HOLENDERSKIE INDIE WSCHODNIE (obecnie tereny dzisiejszej Indonezji)
1815-1830 – BELGIA (obecnie niepodległe państwo w zachodniej Europie)
1815-1890 – LUKSEMBURG (obecnie niepodległe państwo w Europie zachodniej)
1848-obecnie – ANTYLE HOLENDERSKIE (terytorium zamorskie Holandii na Małych Antylach – Karaiby)
1945-1962 – NOWA GWINEA HOLENDERSKA (dawna holenderska posiadłość w Nowej Gwinei)
1986-obecnie – ARUBA (terytorium na Małych Antylach – Karaiby)

STANY ZJEDNOCZONE (USA):

1784-1790 – FRANKLIN (autonomiczne terytorium USA, na terenie stanu Karolina Północna)
1857-obecnie – NAVASSA (terytorium USA na Karaibach, w pobliżu Jamajki)
1857-obecnie – BAKER (terytorium USA na Pacyfiku)
1857-obecnie – HOWLAND (terytorium USA na Pacyfiku)
1858-obecnie – JARVIS (terytorium USA na Pacyfiku)
1858-obecnie – JOHNSTON (terytorium USA na Pacyfiku)
1867-obecnie – MIDWAY (terytorium USA na Pacyfiku)
1898-1942 – FILIPINY (obecnie niepodległe państwo w Azji Płd.-Wsch.)
1898-obecnie – GUAM (terytorium USA na Pacyfiku)
1898-obecnie – PORTORYKO (dawniej kolonia Hiszpanii, od 1898 terytorium USA, od 1952 państwo stowarzyszone z USA)
1898-obecnie – WAKE (terytorium USA na Pacyfiku)
1899-obecnie – SAMOA AMERYKAŃSKIE ((terytorium USA na Pacyfiku)
1903-1999 – STREFA KANAŁU PANAMSKIEGO (pas terenu wzdłuż Kan. Panamskiego dzierżawiony USA przez Panamę)
1917-obecnie – WYSPY DZIEWICZE STANÓW ZJEDNOCZONYCH (terytorium na Małych Antylach – Karaiby)
1922-obecnie – KINGMAN (terytorium USA na Pacyfiku)
1947-1994 – POWIERNICZE WYSPY PACYFIKU (obecnie niepodległe kraje: Palau, Fed. Mikronezji, Wyspy Marshalla)
1959-obecnie – PALMYRA (terytorium USA na Pacyfiku)

AUSTRALIA:

1914-obecnie – NORFOLK (terytorium australijskie na Pacyfiku)
1905-1949 – PAPUA (południowa część wyspy Nowa Gwinea)
1914-1949 – NOWA GWINEA AUSTRALIJSKA (północno-wschodnia część wyspy Nowa Gwinea)
1919-1968 – NAURU (obecnie niepodległe państwo na Pacyfiku)
1933-obecnie – AUSTRALIJSKIE TERYTORIUM ANTARKTYCZNE (australijskie terytorium na Antarktydzie)
1947-obecnie – WYSPY HEARD I MCDONALNA (wyspy leżące na terenie Antarktyki)
1949-1975 – PAPUA-NOWA GWINEA (obecnie niepodległe państwo na wyspie Nowa Gwinea)
1955-obecnie – WYSPY KOKOSOWE (dawniej należały do brytyjskiego Singapuru, położone na Oceanie Indyjskim)
1958-obecnie – WYSPA BOśEGO NARODZENIA (dawniej należała do brytyjskiego Singapuru, położone na O.Indyjskim)
1969-obecnie – WYSPY MORZA KORALOWEGO (wyspy należące do Australii na Pacyfiku u wybrzeży Australii)
1978-obecnie – WYSPY ASMORE I CARTIERA (wyspy należące do Australii na Oceanie Indyjskim)

NOWA ZELANDIA:

1901-obecnie – WYSPY COOKA (dawniej Bryt. Tery. Zach. Pacyfiku, od 1965 państwo stowarzyszone z Nową Zelandią)
1903-obecnie – NIUE (dawniej część wysp Cooka, od 1903 terytorium Nowej Zelandii, a od 1974 państwo stowarzyszone)
1923-obecnie – DEPENDENCJA ROSSA (dawniej terytorium brytyjskie, obecnie należy do Nowej Zelandii)
1949-obecnie – TOKELAU (dawniej część brytyjskiej kolonii Wyspy Gilberta i Lelice, obecnie tery. zależne Nowej Zelandii)

WŁOCHY:

1890-1936 – ERYTREA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Wschodniej)
1905-1036 – SOMALI WŁOSKIE (tereny południowej części Somalii)
1912-1951 – LIBIA & CYRENAJKA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Północnej)
1935-1941 – WŁOSKA AFRYKA WSCHODNIA (Tereny Abisynii (Etiopia) i Somali Włoskiego)
1939-1943 – ALBANIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1950-1960 – POWIERNICZE TERYTORIUM SOMALII (obecnie niepodległe państwo Somalia w Afryce Wschodniej)

JAPONIA:

1644-1951 – KURYLE (wyspy będące przedmiotem sporu między Japonią i Rosją, obecnie należą do Rosji)
1895-1945 – FORMOZA (obecnie częściowo uznawane państwo Tajwan w Azji Wschodniej)
1905-1945 – PORT ARTUR (miasto portowe w północno-wschodnich Chinach)
1910-1945 – KOREA (obecnie 2 niepodległe państwa: Korea Północna i Korea Południowa na płw. Koreańskim)
1914-1947 – WYSPY MARSHALLA (terytorium Japońskie zajęte przez nią podczas I wojny światowej na Pacyfiku)
1919-1947 – MANDAT PŁD. PACYFIKU (Terytorium mandatowe (Mikronezja) Ligi Narodów pod administracją Japonii)
1920-1947 – KAROLINY (wyspy należące do Japonii na Pacyfiku)
1920-1947 – MARIANY (wyspy należące do Japonii na Pacyfiku)
1932-1945 – MANDśUKUO (marionetkowe państwo utworzone przez Japonię na terenie Mandżurii i Płw. Koreańskim)

NIEMCY / PRUSY:

1685-1721 – WYSPA ARGUIN (wyspa u zachodnich wybrzeży Mauretanii, w Afryce)
1740-1941 – ŚLĄSK (Prowincja pruska istniejąca z przerwą (1918-1938) do 1941)
1772-1793 – OBWÓD NADNOTECKI (Prowincja Królestwa Prus na terenie Wielkopolski i Kujaw)
1773-1922 – PRUSY ZACHODNIE (Prowincja państwa pruskiego istniejąca z przerwą (1824-78) do 1922)
1884-1914 – TOGO (tereny państwa Togo, do 1905 jako Togoland, następnie zajęte przez Francję i Wlk. Bryt.)
1884-1914 – ZIEMIA KRÓLA WILHELMA (posiadłość niemiecka w południowej części Nowej Gwinei)
1884-1916 – KAMERUN NIEMIECKI (tereny obecnego państwa Kamerun, zajęte przez Wlk. Brytanię i Francję)
1884-1915 – NIEMIECKA AFRYKA WSCHODNIA (Niemiecka kolonia, obejmująca: Tanganikę, Rwandę i Burundi)
1814-1919 – NIEMIECKA NOWA GWINEA (Niemiecki protektorat, obejmujący płn.-wsch. część Nowej Gwinei)
1815-1945 – POMORZE (

Prowincja pruska ze stolicą w Szczecinie. Obecnie tereny Niemiec i Polski)

1815-1946 – BRANDENBURGIA (

Pruska prowincja na terenie wschodnich Niemiec i zachodniej Polski)

1848-1919 – PROWINCJA POZNAŃSKA (Pruska prowincja utworzona z Wielkiego Księstwa Poznańskiego)
1885-1914 – WYSPY MARSHALLA (wyspy kupione przez Niemcy od Hiszpanii, podczas I wojny zajęte przez Japonię)
1885-1919 – NIEMIECKA AFRYKA PŁD.-ZACHODNIA (Tereny obecnego państwa Namibia)
1888-1914 – NAURU (wyspa należąca do Niemiec, późniejszy niepodległy kraj na Pacyfiku)
1897-1921 – KIAU-CZOU (kolonia niemiecka w północnych Chinach, na południowym wybrzeżu Półwyspu Szantung)
1898-1920 – MARIANY (posiadłość zakupiona przez Niemcy, następnie zajęta przez Japonię)
1899-1920 – KAROLINY (wyspy na Pacyfiku, zajęte następnie przez Japonię)
1899-1920 – MARIANY (wyspy na Pacyfiku, zajęte następnie przez Japonię)
1900-1920 – SAMOA NIEMIECKIE (niemiecki protektorat na wyspach Samoa. Obecnie państwo Samoa)
1914-1918, 1940-1944 – BELGIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Zachodniej)
1914-1918, 1942-1945 – LUKSEMBURG (obecnie niepodległe państwo w Europie Zachodniej)
1915-1918, 1940-1944 – MORESNET (terytorium sporne między Belgią a Niemcami, na płd.-zach. od Akwizgranu)

1916-1918 – RUMUNIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1916-1918, 1939-1944 – POLSKA (obecnie niepodległe państwo w Europie Środkowej)
1917-1918, 1941-1944 – LITWA (obecnie niepodległe państwo w Europie Wschodniej)
1918, 1941-1943 – UKRAINA (obecnie niepodległe państwo w Europie Wschodniej)
1918, 1941-1944 – ESTONIA, ŁOTWA (obecnie niepodległe państwa w Europie Wschodniej)
1919 (1941)-1945 – GÓRNY ŚLĄSK (prowincja) (

Pruska prowincja na terenie Śląska. 1938-41 połączona z Dolnym Śląskiem)

1919 (1941)-1945 – DOLNY ŚLĄSK (prowincja) (

Pruska prowincja na terenie Śląska. 1938-41 połączona z Górnym Śląskiem)

1938-1945 – KRAJ SUDECKI (jednostka administracyjna III Rzeszy obejmująca region Sudetów w Czechach i Niemczech)
1938-1945 – AUSTRIA (Niemcy przyłączyły Austrię do swojego państwa, obecnie niepodległe państwo w Europie Zach.)
1939-1945 – NOWA SZWABIA (terytorium niemieckie na Antarktydzie)
1939-1945 – KRAJ WARTY (nazwa regionu administracyjnego obejmującego obecne tereny woj. Łódzkiego (Polska)
1939-1945 – CZECHY I MORAWY (krainy historyczne należące obecnie do Republiki Czeskiej)
1940-1945 – HOLANDIA, FRANCJA, DANIA, NORWEGIA (obecnie niepodległe państwa europejskie)
1941-1942 – SVALBARD (obecnie archipelag ten należy do Norwegii)
1941-1944 – BIAŁYSTOK, KRETA, GRECJA, SERBIA (obecnie niepodległe państwa, miasta europejskie)
1943-1944 – ALBANIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1943-1944 – CZARNOGÓRA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1944-1945 – WĘGRY (obecnie niepodległe państwo w Europie Środkowej)

PORTUGALIA:

1456-1975 – WYSPY ZIELONEGO PRZYLĄDKA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1470-1975 – WYSPY ŚWIĘTEGO TOMASZA I KSIĄśĘCA (obecnie niepodległe państwo w Afryce Zachodniej)
1474-1974 – GWINEA PORTUGALSKA (obecnie niepodległe państwo Gwinea Bissau)
1498-1975 – PORTUGALSKA AFRYKA WSCHODNIA (obecnie niepodległe państwo Mozambik)
1500-1815 – BRAZYLIA (obecnie niepodległe państwo w Ameryce Południowej)
1510-1961 – INDIE PORTUGALSKIE (Diu, Daman, Goa) (obecnie część Indii)
1533-1544 – GUBERNIA NOWEJ KASTYLII (

Regiony powstałe z podziału Ameryki Płd. między Hiszpanią i Portugalią)

1575-1975 – ANGOLA I KABINDA (obecnie niepodległe państwo Angola w Afryce Płd.-Zach.)
1661-1975 – TIMOR WSCHODNI (od 1975-2002 część Indonezji, obecnie niepodległe państwo na wyspie Timor)
1879-1975 – PORTUGALSKA AFRYKA ZACHODNIA (Kolonia portugalska na terenie obecnej Angoli)
1887-1999 – MAKAU (kolonia portugalska, obecnie część Chin)

CHINY:

1691-1924 – MONGOLIA WEWNĘTRZNA (obecnie niepodległe państwo Mongolia w Azji Środkowej)

BELGIA:

1908-1960 – KONGO BELGIJSKIE (Od 1884 teren ten należał do króla Belgii-Leopolda II, od 1908 oficjalnie do Belgii)
1894-1910 – ENKLAWA LADO (Enklawa Wolnego Państwa Kongo, płd.-wsch Sudan i płn.-zach. Uganda)
1920-1940, 1940-obecnie – MORESNET (terytorium sporne między Belgią a Niemcami, na płd.-zach. od Akwizgranu)
1922-1962 – RUANDA-URUNDI (obecnie 2 niepodległe państwa w Afryce Wschodniej: Ruanda i Burundi)

HISZPANIA:

XVI-1739 – NOWE KRÓLESTWO GRANADY (

Kolonia hiszpańska w obecnej: Wenezueli, Panamie, Kolumbii i Ekwadorze)

1533-1544 – GUBERNIA NOWEJ KASTYLII (

Regiony powstałe z podziału Ameryki Płd. między Hiszpanią i Portugalią)

1542-1821 – WICEKRÓLESTWO PERU (Kolonia hiszpańska obejmująca prawie wszystkie kolonie w Ameryce Płd)
1626-1642 – FORMOZA HISZPAŃSKA (kolonia hiszpańska w północnej części wyspy Formoza (Tajwan)
1776-1810 – WICEKRÓLESTWO LA PLATY (

Kolonia hiszpańska wydzielona z Wicekrólestwa Peru. Obecnie płd. kont.)

1776-1819 – WICEKRÓLESTWO NOWEJ GRANADY (

Kolonia hiszp.. wydzielona z Wicekrólestwa Peru. Obecnie zach. kont.)

1778-1964 – GWINEA HISZPAŃSKA (obecnie niepodległe państwo Gwinea Równikowa)

1778-1964 – MBINI (obecnie kontynentalna część Gwinei Równikowej, położona między Kamerunem i Gabonem)
1855-1885 – WYSPY MARSCHALLA (wyspy należące do regionu Mikronezja – Ocean Spokojny)
1861-1865 – HISZPAŃSKA OKUPACJA DOMINIKANY (hiszpańska okupacja państwa Dominikana)
1884-1958 – HISZPAŃSKA AFRYKA ZACHODNIA (kolonia hiszpańska na terenie obecnej Sahary Zachodniej)
1884-1975 – RIO DE ORO / SAHARA HISZPAŃSKA (obecnie częściowo uznawane państwo afrykańskie Sahara Zach.)
1912-1956 – MAROKO HISZPAŃSKIE (obecnie niepodległe państwo Maroko w Afryce Północnej)

HAITI:

1822-1844 – SANTO DOMINGO (Haitańska okupacja na terenie obecnego państwa Dominikana)

EGIPT:

1899-1956 –SUDAN ANGLO-EGIPSKI (Nazwa Sudanu, kiedy był on brytyjsko-egipskim kondominium)

GRECJA:

706-270 p.n.e. – TARENT (dzisiejsza Apulia w płd. części Włoch, założone przez Sprartę)
733-212 p.n.e. – SYRAKUZY (miasto we Włoszech, we wschodniej Sycylii, założone przez Korynt)
658 p.n.e. – 196 n.e. – BIZANCJUM (miasto, o obecnej nazwie Konstantynopol nad cieśniną Bosfor, zał. Przez Megarę)
630-323 p.n.e. – CYRENA (starożytne miasto położone w północnej Libii, założone przez Santoryn)
627-312 p.n.e. – EPIDAMNOS (miasto w Albanii nad Adriatykiem, obecna nazwa to: Durres, zał. przez Korfu)
V-327 p.n.e. – NEAPOL (obecnie miasto we Włoszech, założone jako kolonia grecka w V wieku, zał. przez Kumę)
1913-obecnie – KRETA (wyspa na Morzu Śródziemnym, obecnie należy do Grecji)
1947-obecnie – RODOS & DODEKANEZ (wyspy na Morzu Śródziemnym, obecnie należą do Grecji)

ROSJA:

1773-1867 – ALASKA ROSYJSKA (kolonia rosyjska na terenie obecnego stanu Alaska (USA)

AUSTRO-W

ĘGRY / AUSTRIA / WĘGRY:

1156-obecnie – DOLNA AUSTRIA (obecnie kraj związkowy w północnej Austrii)
1156-obecnie – GÓRNA AUSTRIA (obecnie kraj związkowy w zachodniej Austrii)
1230-1797 – FRICKTAL (tereny w górach Jura, Francja, oraz nad rzeką Ren)
1270-1918 – KRAINA (SŁOWENIA) (obecnie kraina historyczna należąca do Słowenii)
1282-obecnie – STYRIA (kraina historyczna należąca do Austrii i Słowenii)
1363-1805, 1814 – obecnie – TYROL (region historyczny w północnych Włoszech i zachodniej Austrii)
1363/1451/1765/1814 – obecnie – VORALBERG (kraj związkowy w zachodniej Austrii)
1368-1805 – FURTHER AUSTRIA (Nazwę można przetłumaczyć jako „Inna” Austria, region Alzacji i Szwabii)
1382-1809, 1813-1918 – TRIEST (miejscowość i gmina w północno-wschodnich Włoszech)
1471-1809, 1813-1918 – RIJEKA (miejscowość w obecnej Chorwacji)
1500-1809 – GROYCJA (miejscowość i gmina w północno-wschodnich Włoszech)
1511-1647 – GRADISCA D’ISONZO (miejscowość i gmina w północno-wschodnich Włoszech)
1526-1619, 1620-1918 – CZECHY (obecnie niepodległe państwo w Europie Środkowej)
1526-1635 – ŁUśYCE (kraina historyczna na terenie Niemiec i Polski)
1526-1849, 1849-1918 – WĘGRY (Najpierw jako terytorium należące do Austrii a od 1867 utworzyło z nią Austro-Węgry)
1526-1742 – ŚLĄSK (WROCŁAW) (obecnie miasto należące do Polski)
1526-1742 – ŚLĄSK CIESZYŃSKI (OPAVA) (obecnie miasto należące do Czech)
1526-1918 – MORAWY (kraina historyczna należąca do Czech)
1526-1918 – SŁOWACJA (obecnie niepodległe państwo w Europie Środkowej)

1527-1809, 1813-1918 – CHORWACJA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1551-1849, 1849-1918 – TRANSYLWANIA (SIEDMIOGRÓD)
1553-1809, 1813 – obecnie – KARYNTIA (obecnie kraj związkowy w południowej Austrii)
1688-1918 – WOJWODINA (obecnie część państwa Serbia)
1713-1795 – LUKSEMBURG (obecnie niepodległe państwo w Europie Zachodniej)
1714-1720 – SARDYNIA (wyspa na Morzu Śródziemnym, należąca do Włoch)
1714-1735 – NEAPOL (miejscowość leżąca w południowych Włoszech)
1714-1795 - AUSTRIACKIE NIDERLANDY (BELGIA)
1714-1796, 1814-1859 – LOMBARDIA (obecnie kraina historyczna należąca do Włoch)
1718-1739 – OLTENIA (region historyczny w Rumunii, w zachodniej części Wołoszczyzny)
1718-1739, 1915-1918 – SERBIA (BELGRAD) (obecnie stolica państwa Serbia)
1718-1918 – BANAT (kraina historyczna leżąca na terenie Wielkiej Niziny Węgierskiej) (Rumunia, Serbia)
1723-1750 – KOMPANIA OSTENDZKA (BANQUIBAZAR & CABELON) (Austriacka kolonia w Indiach)
1720-1735 – SYCYLIA (wyspa na Morzu Śródziemnym, należąca do Włoch)
1723-1733 – BANQUIBAZAR & COBELON (INDIE)
1735-1748 – PARMA (miasto i gmina w północnych Włoszech)
1737-1796 – TOSKANIA (kraina i region historyczny w środkowych Włoszech)
1772-1918 – KRÓLESTWO GALICJI & LODOMERI (GALICJA) (nazwa dla okupowanych terenów Polski i Ukrainy)
1775-1918 – BUKOVINA (obecnie kraina na terenie Ukrainy)
1775-1918 – RUTENIA (region w Europie Wschodniej)
1778-1783 – NIKOBARY (archipelag wysp na Oceanie Indyjskim, należący obecnie do Indii)
1784-1800 – MUNSTER (obecnie jedna z 4 prowincji w południowo-zachodniej części Irlandii)
1790-1791 – WOŁOSZCZYZNA (obecnie kraina na terenie Rumunii)
1795-1809 – NOWA GALICJA (Nazwa Ziem Polskich zagarniętych przez Austrię w czasie III Rozbioru Polski)
1795-1809, 1847-1918 – KRAKÓW (obecnie jedno z miast Polski, dawna stolica)
1797-1805, 1814-1866 – WENECJA (miejscowość i gmina w północno-wschodnich Włoszech)
1797-1805, 1814-1918 – ISTRIA (półwysep należący do Chorwacji)
1797-1805, 1815-1918 – DALMACJA (ILLYRIA) (kraina należąca do Chorwacji)
1801-1805, 1813-1918 – TRYDENT (miejscowość i gmina w północnych Włoszech)
1805-1810, 1816-obecnie – SALZBURG (obecnie miasto i kraj związkowy w płn.-zach. Austrii)
1854-1856 – MOŁDAWIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Wschodniej)
1865-1866 – HOLSZTYN (obecnie kraina w północnych Niemczech)
1878-1909 – NOVI PAZAR (region na terenie państw Czarnogóra, Serbia i Kosowo)
1916-1918 – CZARNOGÓRA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1916-1918 – POLSKA (obecnie niepodległe państwo w Europie Środkowej)
1916-1918 – RUMUNIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1916-1919 – ALBANIA (obecnie niepodległe państwo w Europie Południowej)
1918-UKRAINA (obecnie niepodległe państwo w Europie Wschodniej)

ASYRIA:

IX-609 p.n.e. – BABILONIA (królestwo Babilonii w płd. części Mezopotamii, które zniszczyło królestwo Asyryjskie)

FENICJA / LIBAN:

1100-206 p.n.e. – KADYKS (miasto w południowo-zachodniej Hiszpanii)
XI-II p.n.e. – LIXUS (miasto w północno-zachodnim Maroku)
IX-202 p.n.e. – MALAGA (miasto w regionie Andaluzja w południowej Hiszpanii)
IX-146 p.n.e. – KARTAGINA (starożytne miasto-państwo w północnej Afryce na terenie obecnej Tunezji)
800-218 p.n.e. – MALTA (obecnie niepodległe państwo na Morzu Śródziemnym)
VIII-398 p.n.e. – MOTJA starożytne miasto na wyspie Favignana, przy zachodnim brzegu Sycylii)
VII-I p.n.e. – TANGER (miasto w północno-zachodnim Maroku)
VII-238 p.n.e. – CAGLIARI (obecnie miasto i gmina na wyspie Sardynia – Włochy)
V-254 p.n.e. – PALERMO (obecnie stolica Sycylii – Włochy)

Pozostałe kolonie Fenickie to: Thymiaterium (Maroko), Abyla (Hiszpania), Meilla (Hiszpania), Abdera (Hiszpania), Typasa
(Tunezja), typasa (Algieria), Leptis Magna (Libia), Achola (wybrzeże Tunezji), Tapsos (Tunezja), Parva (Tunezja), Susa
(Tunezja), Utyka (wybrzeże Tunezji), Antaba (Algieria), Chullu (Algieria), Ebusos (wybrzeże Ibizy), Soluntum (Sycylia),
Lobia (Sardynia), Tharros (Sardynia), Sulcis (Sardynia), Nora (Sardynia)

RZECZPOSP. OBOJGA NAR. / POLSKA /LITWA:

1119-1795 – LENNA POLSKI (tereny: Polski, Rosji, Rumuni, Litwy, Łotwy, Białorusi, Niemiec, Słowacji i Mołdawii)
Np. Księstwo Kurlandii i Semigalii (Łotwa), Prusy Królewskie, Inflanty (Łotwa), Prusy Królewskie
1651-1659 – WYSPA ŚWIĘTEGO ANDRZEJA (obecnie wyspa James – Gambia)

1

1651-1664 – WYSPA ŚWIETEJ MARII (obecnie wyspa na której usytuowana jest stolica Gambii – Bandżul)

1

1651-1664 – FORT JILLFREE (obecnie wieś w zachodniej Gambii)

1

1654-1690 – NOWA KURLANDIA (obecnie tereny państwa Trynidad i Tobago)

1

1920-1939 – WOLNE MIASTO GDAŃSK (terytorium należące do Polski, obecnie woj. Pomorskie – Polska)

2

1

Kolonia Kurlandii

2

Formalnie pozostawało pod zwierzchnością Ligi Narodów, w imieniu której administrację sprawowała Polska

TERMINY / OKRE

ŚLENIA:

PA

ŃSTWO - polityczna, suwerenna, terytorialna i obligatoryjna organizacja społeczeństwa. Organizuje i koordynuje prace

dużych grup społecznych. Państwo ma też granice terytorialnie. Jest niezależne i niepodległe.
STOLICA - miasto będące siedzibą władz najwyższych (króla, prezydenta, parlamentu, rządu, sądu najwyższego) danego
państwa.
TERYTORIUM ZALE

śNE - ogólne określenie obszarów znajdujących się pod różnymi formami zależności politycznej od

jakiegoś państwa. Terytoriami zależnymi są lub były: kolonie, departamenty zamorskie i terytoria zamorskie, kondominia,
protektoraty, terytoria mandatowe i powiernicze, kraje stowarzyszone, terytoria zewnętrzne, dependencje, terytoria
nieinkorporowane i inne.
KOLONIA – posiadłość państwa, nazywanego krajem macierzystym bądź metropolią, znajdująca się poza jego granicami i
podlegająca bezpośredniej zależności politycznej i gospodarczej.
DOMINIUM – forma pośrednia między kolonią a suwerennym państwem. Niezależne państwo wchodzące w skład brytyjskiej
Wspólnoty Narodów oraz uznające monarchę brytyjskiego za głowę państwa, a będące niegdyś kolonią Wielkiej Brytanii, np.
Australia, Kanada, Nowa Zelandia.
KONDOMINIUM - kolonia zarządzana wspólnie przez dwa lub więcej państw-metropolii.
DEPENDENCJA – terytoria zależne, nie wchodzące formalnie w skład państwa np. Dependencja Korony Brytyjskiej,
Dependencja Rossa (Nowa Zelandia)
PROTEKTORAT - jedna z form zależności politycznej, w której państwo posiadające własny ustrój uzależnione jest w swej
polityce od państwa silniejszego (protektora).
PA

ŃSTWO STOWARZYSZONE – dobrowolna umowa pomiędzy dwoma państwami, w której całkowicie niepodległy kraj

decyduje się na konstytucyjne powiązanie z drugim, większym państwem.
TERYTORIUM MANDATOWE - terytoria (kolonie) odebrane po I wojnie światowej Niemcom i Turcji i powierzone,
uchwałą Ligi Narodów, do administracji państwom zwycięskiej Ententy: Wielkiej Brytanii, Francji lub Belgii, a także Japonii,
Australii i Związkowi Południowej Afryki (ZPA, późniejsza RPA). Państwa te nazywane były mandatariuszami.
AUTONOMIA POLITYCZNA– samo zarządzanie częścią lub całością terytorium kraju, w zakresie wyznaczonym przez
konstytucję. Inaczej: zasada ograniczenia zakresu ingerencji władz państwa w sferę praw zastrzeżonych do kompetencji
organów wyłanianych przez mniejszości polityczne.
DEPARTAMENT ZAMORSKI - nazwa francuskiego terytorium zależnego na prawach departamentu, wprowadzona w 1946
roku. (Karaiby)
TERYTORIUM POWIERNICZNE ONZ - terytorium niesamodzielne zarządzane przez państwo lub kilka państw, zgodnie
z systemem powierniczym ONZ - na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych (Artykuł 77) oraz umów powierniczych.
TERYTORIUM ZAMORSKIE - Jest to ogólne określenie obszarów znajdujących się pod różnymi formami zależności
politycznej od jakiegoś państwa. Głównie dotyczy to Wielkiej Brytanii i Francji
KONFEDERACJA - związek, zrzeszenie utworzone przez jeden lub kilka stanów lub przez miasta dla osiągnięcia
określonych celów, mający istnieć do chwili osiągnięcia tego celu.

NIEPODLEGŁO

ŚĆ – niezależność państwa od formalnego wpływu innych jednostek politycznych. Niepodległość można

również określić jako suwerenność potencjalną.
SUWERENNO

ŚĆ– zdolność do samodzielnego, niezależnego od innych podmiotów, sprawowania władzy politycznej nad

określonym terytorium, grupą osób lub samym sobą. Suwerenność państwa obejmuje niezależność w sprawach wewnętrznych
i zewnętrznych.
OKUPACJA WOJENNA – czasowe zajęcie przez siły zbrojne państwa prowadzącego wojnę całości lub części terytorium
państwa nieprzyjacielskiego i wprowadzenie tam swojej władzy. Zasady okupacji wojskowej rozstrzyga w prawie
międzynarodowym Konwencja haska IV (1907)
OKUPACJA POKOJOWA - czasowe zajęcie przez siły zbrojne terytorium obcego państwa, nie będące bezpośrednim
wynikiem działań wojennych, lecz mające na celu ochronę określonych praw i interesów państw okupujących. Państwo pod
okupacją pokojową może zachowywać większość swoich uprawnień. Współczesnym przykładem okupacji pokojowej mogą
być działania sił pokojowych ONZ.


NARÓD - zbiorowość terytorialna o określonym składzie etnicznym - co nie oznacza, że populacja zamieszkującą jeden kraj
(państwo) jest etnicznie jednorodna; wspólnota o podłożu gospodarczym, politycznym, społecznym i kulturowym wytworzona
w procesie dziejowym, przejawiająca się w świadomości swych członków.
NARODOWO

ŚĆ - pochodzenie określane w naszym kręgu kulturowym zwykle zgodnie z pochodzeniem rodzica bądź też

jego przodka, przynależność do określonego narodu (np. polskiego, niemieckiego, rosyjskiego), poczucie przynależności do
narodu.
SPOŁECZE

ŃSTWO - to podstawowe pojęcie socjologiczne, jednakże niejednoznacznie definiowane. Terminem tym

tradycyjnie ujmuje się dużą zbiorowość społeczną, zamieszkującą dane terytorium, posiadające wspólną kulturę, wspólną
tożsamość oraz sieć wzajemnych stosunków społecznych. Społeczeństwo ponadto posiada własne instytucje pozwalające mu
na funkcjonowanie oraz formę organizacyjną w postaci państwa, plemienia czy narodu.
GRUPA SPOŁECZNA - w psychologii społecznej i socjologii zaliczany do zbiorowości społecznej zbiór co najmniej trzech
osób (w niektórych ujęciach dwóch), którego członkowie współdziałają ze sobą na zasadzie odrębności od innych, w celu
zaspokajania własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą strukturą i względnie jednolitym systemem norm i wartości.
GRUPA ETNICZNA - określa zbiorowość ludzi odróżniającą się od większości społeczeństwa jakiegoś państwa, ale
nieidentyfikującą się z żadnym narodem tworzącym inne państwo, np. Romowie (w wielu państwach Europy), Łemkowie (w
Polsce) czy Arumuni (w Grecji).

CHRONOLOGIA POWSTAWANIA PA

ŃSTW

(od całkowitej niepodległo

ści istniejące do czasów obecnych)

Poniższe tabelki przedstawiają powstawanie państw na świecie. Tabelka po lewej stronie przedstawia pa

ństwa i lata w

których uzyskiwały niepodległo

ść i istnieją do czasów obecnych. Natomiast tabelka po prawej stronie ukazuje państwa i

lata kiedy zostały założone.

Objaśnienia: Poniżej przedstawiono nazwy państw które brzmiały inaczej od obecnych gdy te państwa powstawały (poza
określeniami w członach których występowała obecna nazwa: np. Księstwo Litewskie, Królestwo Polskie itp.)

SŁOWENIA - Księstwo Karantanii.
WATYKAN – państwo kościelne
SŁOWACJA – Księstwo Nitrzańskie
ROSJA – Ruś Nowogrodzka
UKRAINA – Wielkie Księstwo Kijowskie (Ruś Kijowska)
CZARNOGÓRA – Królestwo Duklja
INDIE - Królestwo Mahajanapadas.
KOREA PŁN & KOREA PŁD – jako jedno państwo Go-Joseon,
następnie Koguryo
IZRAEL – jako państwo żydowskie
LIBAN – Fenicja
IRAN – jako Media, następnie Persja
JORDANIA - Państwo Nabatejczyków
SRI LANKA – jako Sinhali, następnie Cejlon
KAMBODśA – jako Funan, następnie imperium Khmerów
PALESTYNA – jako Syria Palestyna (Syria Filistyńska)
WIETNAM – jako Van Lang
INDONEZJA - Królestwo Tarumanagara
OSETIA PŁD – wraz z północną Osetią jako Królestwo Alania

TURKMENISTAN – jako Dynastia Seldżukidów, następnie
Państwo Wielkich Seldżukidów
BIRMA – jako Królestwo Pagan
TAJLANDIA – jako Królestwo Sukhothai
TURCJA – jako Imperium Osmańskie
LAOS - Lan Xang
MALEZJA – Sułtanat Malakka
KUWEJT – Guraine
AZERBEJDśAN – Chanat Baku
Z.E.A. – Oman Traktatowy
ETIOPIA – Abisynia (Imperium Etiopskie)
BENIN – jako Królestwo Beninu a następnie Dahomej
MADAGASKAR - Królestwo Merina (Imerina)
REP. PŁD. AFRYKI – Związek Płd. Afryki
TANZANIA – Tanganika
BIAŁORUŚ – Księstwo Połockie
MONGOLIA - Xiongnu

OD CAŁKOWITEJ NIEPODLEGŁO

ŚCI ◄█► OD ZAŁOśENIA / POWSTANIA

DO CZASÓW OBECNYCH PA

ŃSTWA