Etiopatogeneza przebarwień - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl

poniedziałek, 21 lutego 2011 11:13

{jathumbnail off}Etiopatogeneza powstawania przebarwień jest bardzo złożona i ma na nią

wpływ wiele czynników. Zaburzenia pigmentacji skóry powstają przez nadmierne

nagromadzenie się melaniny w komórkach, pod względem histologicznym dzielą się na

naskórkowe, skórne i mieszane. W diagnostyce ważna jest ocena głębokości przebarwień,

którą wykonuje się lampą Wooda.

Mechanizm tworzenia przebarwień

Najczęstszą przyczyną pojawienia się na skórze zmian pigmentacyjnych jest działanie promien

iowania UV

. Skóra, broniąc się przed szkodliwym działaniem światła, wytwarza barwnik –

melaninę

, która pochłania i odbija promieniowanie. W procesie melanogenezy, czyli biochemicznym

procesie tworzenia barwnika, biorą udział melanocyty.

Melanocyty to komórki dendrytyczne znajdujące się w warstwie podstawnej naskórka. To one

odpowiadają za to, jaki mamy typ karnacji, kolor włosów i oczu. Gęstość melanocytów w skórze

wynosi ok.

1000-2000 komórek na mm

2

powierzchni skóry, w zależności od

uwarunkowań genetycznych oraz szerokości geograficznej produkowana jest większa lub

mniejsza ilość melaniny.

Melanina należy do grupy polifenoli, wyróżnia się dwa główne typy tego barwnika: eumelaninę(

brązowoczarna) oraz

feomelaninę

(żółtoczerwona). Jej głównym zadaniem jest ochrona skóry przed działaniem kancerogennym

promieniowania UV oraz działanie antyoksydacyjne. Są jednak sytuacje, gdy melanocyty

nadmiernie produkują melaninę, tworząc tak zwane przebarwienia.

Melanogeneza

Ten skomplikowany proces jest regulowany naturalnie przez uwarunkowania genetyczne,

hormony, enzymy, receptory i regulatory transkrypcyjne. Pierwotnym substratem jest tyrozyna,

która pod wpływem enzymu

tyrozynazy

przekształcana jest w 3,4-dihydroksyfenyloalaninę (

1 / 4

Etiopatogeneza przebarwień - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl

poniedziałek, 21 lutego 2011 11:13

DOPA

), następnie w

DOPA-chinon

, który w wyniku oksydacji przekształca się w melaninę. Następnie melanina magazynowana

jest w

melanosomach

.

Proces melanogenezy pobudzany jest przez: działanie promieniowania UV, działanie

hormonów przysadki mózgowej (MSH) oraz gruczołów płciowych (estrogeny i progesteron),

metale (srebro, złoto, arsen, bizmut), stany zapalne, leki (fenotiazyny, trójpierścieniowe leki

przeciwdepresyjne, przeciwnowotworowe, przeciwmalaryczne, psolareny, antybiotyki)

Przebarwienia hormonalne

Melasma (ostuda, chloasma) jest jednym z najczęstszych przebarwień występujących głównie

u kobiet i sprawia największy problem estetyczny ze względu na wygląd i umiejscowienie.

Nieregularne ciemne plamy na policzkach, czole, nad górną wargą są często trudne do

usunięcia.

Przebarwienia mogą być nasilone w różnym stopniu – od żółtobrunatnych do

ciemnobrunatnych, mogą być zmianami regularnymi wyraźnie odgraniczonymi od reszty skóry

lub też mogą być nieregularne. W ich obrębie nie występuje zaczerwienienie, złuszczanie ani

ciemniejsze lub jaśniejsze plamy. Melasma pojawia się zwykle po 25. roku życia, często w

czasie ciąży, podczas stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych niektórych leków

(np. hydantoiny) oraz w czasie zaburzeń endokrynologicznych (nadczynność tarczycy, choroby

jajników).Zmiany nasilają się podczas intensywnej ekspozycji na ultrafiolet (w tym solarium)

.

Ciąża także dodatkowo predysponuje do rozwoju nasilonych zmian barwnikowych.

Dochodzi w niej do powstania nie tylko ostudy, a oprócz tego do ciemnienia brodawek

sutkowych, błon śluzowych narządów płciowych oraz kresy białej. Należy pamiętać, że niedobór

kwasu foliowego podczas ciąży może predysponować do rozwoju ostudy.

Estrogeny i progesteron, zawarte w pigułkach antykoncepcyjnych, mogą pobudzać syntezę

melaniny. Tak samo dzieje się w wyniku zaburzeń miesiączkowania czy podczas ciąży. Dlatego

też w czasie zażywania tabletek antykoncepcyjnych czy nieregularnych krwawieniach trzeba

stosować ochronę przeciwsłoneczną, a najlepiej byłoby unikać słońca. Przebarwienia te na

szczęście są umiejscowione dość płytko w naskórku i można je łatwo usunąć preparatami

wybielającymi lub złuszczającymi.

Przebarwienia występują również u kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą (HTZ)

w okresie przekwitania. Terapia ta ma na celu złagodzenie skutków ubocznych menopauzy.

Zwykle podejmowane w formie tabletek, HTZ może zawierać tylko estrogeny lub mieszankę

estrogenów i progesteronu.

2 / 4

Etiopatogeneza przebarwień - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl

poniedziałek, 21 lutego 2011 11:13

Niepokojącym objawem są także białe plamy, które nie znikają nawet po opalaniu – to

informacja, że jajniki lub przysadka mózgowa przestały funkcjonować prawidłowo. Z kolei, gdy

karnacja ulega zmianie na ciemniejszą, a

w

zgięciach łokci i nadgarstków pojawiają się wyraźne brązowe przebarwienia

, można podejrzewać niedoczynność kory nadnerczy.

Aby oznaczyć poziom hormonów, najczęściej bada się krew. Czasami wystarczy przyjść na jej

pobranie na czczo i o określonej porze dnia. Decyzję o tym, jakie badania trzeba wykonać,

podejmuje lekarz i to on powinien ocenić wyniki (laboratoria podają je w różnych jednostkach).

Zwykle jednocześnie określa się poziom kilku, zależnych od siebie, hormonów (zmiana poziomu

jednego może powodować wahania poziomu innego).Najczęściej bada się hormony wydzielane

przez:

- przysadkę mózgową– są to: folitropina (FSH) i lutropina (LH), które sterują pracą

jajników; tyreotropina (TSH), wpływająca na tarczycę; kortykotropina (ACTH), działająca na

nadnercza; prolaktyna (PRL), pobudzająca m.in. jajniki i nadnercza,

- tarczycę– trójjodotyronina (T3) i tyroksyna (T4),

- nadnercza – kortyzol, testosteron i dehydroepiandrosteron (DHEA),

- jajniki– estrogeny (głównie estradiol E2), progesteron i testosteron,

- niektóre hormony np. hormon przysadki mózgowej (MSH – melanocyte stimulating

hormon)

Czynniki predysponujące

Chcąc uniknąć powstania przebarwień na skórze, z całą pewnością trzeba unikać słońca oraz

stosować filtry chemiczne lub fizyczne. Należy pamiętać o powtarzaniu aplikacji preparatów

ochronnych w ciągu dnia. Szczególną ostrożność należy zachować, w czasie ciąży, stosowania

doustnej antykoncepcji, przyjmowania zastępczej terapii hormonalnej, a także innych kuracji

hormonalnych, podczas okresu menopauzy, chorób wątroby, zaburzeń miesiączkowania,

zapalenia przydatków, niedoczynności nadnerczy, nadczynności tarczycy.

Przebarwienia mogą się pojawić na skórze także w wyniku działania substancji fototoksycznyc

h lub fotoalergizujących

, znajdujących się w lekach, kosmetykach, mydłach. Zdarza się, że pojawiają się także

samoistnie.

Dzisiejsza kosmetologia i dermatologia dają nadzieję na skuteczne pozbycie się przebarwień.

Najbardziej efektywnymi zabiegami są: złuszczania kwasami (L i ß-hydrosykwasy), dermabra

zja

, mikro

dermabrazja

,

cosmelan

,

IPL

,

laser

,

krioterapia

. Należy pamiętać, że walka z przebarwieniami wymaga systematyczności, rezygnacji z

opalania oraz zaprzyjaźnienia się z filtrem 50+. Po serii zabiegów można osiągnąć świetne

efekty i cieszyć się piękną cerą.

Magdalena Czyrek

3 / 4

Etiopatogeneza przebarwień - Portal profesjonalistów branży kosmetycznej i SPA - Serwis Kosmetologiczny - Kosmetologia.com.pl

poniedziałek, 21 lutego 2011 11:13

Kosmetolog, studio urody Essenza

Artykuł pochodzi z Kwartalnika POSTĘPY KOSMETOLOGII

Wydawnictwo INDYGO Zahir Media

ul. Kamienna 105, lok. 9, 50-547 Wrocław

tel./fax [phone]

e-mail: [e-mail] lub [e-mail]

www.postepy-kosmetologii.com

4 / 4