strona 126
Polskie Forum Psychologiczne, 2014, tom 19, numer 1, s. 126-139
ȱ ȱ9 ȱȱ ȱ
ȱR ȱȱ ȱȱ ȱ
R
ȱ ǰȱȱR £ȱ
Aleksandra Szulman-Wardal
¢ȱ¢ǰȱ ¢ȱ Ú
ȱȱ¢¢ǰȱ¢ȱȱ Ú
PREGNANT WOMEN’S EXPECTATIONS OF SOCIAL AND MEDICAL SUP-
PORT IN PERINATAL PERIOD
¢. The aim of our study is to determine the importance of various aspects
of delivery and post-natal care for women in the third trimester of pregnancy, and
the analysis of relationship of these aspects to selected personal variables also in
the context of the relationship with the yet unborn child.
ȱ ȱ ¡¢ȱ ¢ǰȱ şŚȱ ȱ ȱ ǰȱ ȱ ŝŘƖȱ
ȱ ȱ ȱ ŘŞƖȱ ȱ ȱ ǯȱ ȱ ȱ ȱ
the MFAS questionnaire and a survey in the form of closed questions. The results
show that women preparing for childbirth considered as very important medical
standards included in the Regulation of the Minister of Health: freedom and the
opportunity to decide on issues related to birth and care of a newborn child, as well
as care and support from professionals and the loved ones; however, only a third
of respondents prepared or are planning to prepare a birth plan. Primiparas, de-
spite a lower sense of preparation for childbirth as compared with multiparas, val-
ued more the availability of natural than pharmacological measures to reduce the
ǰȱȱȱȱȱěȂȱȱȱȱęȱȱȱȱǰȱ ȱ ȱ
the need for post-natal care and support of women, especially those who gave birth
ȱȱęȱȦǯȱȱȱȱȱęȱȱ-
ately after birth as more important than the primiparas. Our results indicate the
importance of treating problems with conceiving for the strength of the bond with
ȱȱǰȱȱ ȱȱęȱȱȱȱȱȱȱ ȱ
the unborn child is a longer contact time with the baby immediately after birth and
ȱĴȱȱȱȱȱȱȱǯ
¢ȱ : perinatal care, pregnancy, social support, medical support
Adres do korespondencji: Aleksandra Szulman-Wardal, e-mail, psyasw@ug.edu.pl
strona 127
£
àȱȱï £ǰȱàȱ££ȱ ¿£ï°ȱȱ¢ ȱȱȱ£-
£ȱČ¢ ǰȱȱȱ¢ęȱȱ¢ ï°ȱ ǰȱČȱȱȱ££àÙ ȱ
¿ȱ££ȱ ¿£ï°ȱ£ȱȱ££ȱÙȱČ¢ȱǻǰȱŗşşŗǰȱŗşşŘǼǯȱ£ȱ-
¢ȱ£ȱ£ȱȱï £ȱȱ£ȱàČǯȱ¢ȱȱ
Úȱ £¢ȱ££ȱ¿ȱǮ£°ȱȱ£ȄȱǻĜ ǰȱŘŖŖŞǼȱ-
£ǰȱČȱśŗƖȱ¢ȱȱïÙȱ Ùȱ¢ ȱï £ȱ-
ȱȱ¿ȱ£Č¢ǰȱȱ£ïȱŚŘƖȱ £ÙǰȱČȱ¢Ùȱȱïǰȱ££ȱȱ
Ù¢ȱ£ï°ǰȱȱŝƖȱ¢ȱïÙȱàȱȱ£ǰȱȱà¢ȱȱȱ
£¢ȱ£°ǯȱȱï £ȱȱȱ£¢ȱ££-
¢ȱȱïȱ £ȱ ¿£ȱ¿£¢ȱȱȱ ȱǻǰȱǰȱ
ŗşşŚǼǰȱ£¢ȱ£ȱȱȱ Ùȱ ïǰȱ££àȱȱȱ
ǻ ǰȱ¢ǰȱǰȱŘŖŖŚǼǰȱȱČȱ Ùï ïȱ£¢¢ ¢ȱ -
ȱ ȱ£ȱ£ȱǻ Ȭ £ǰȱŗşşśǼȱ£¢ȱ Ùȱ-
ïȱǻ £ǰȱ£ǰȱŘŖŗřǼǯȱ¢ ȱï £ȱȱȱȱ
£ £ȱ£ȱ£ ¿£¢ȱ¢£¢ȱȱ ȱ£ȱȱǻǰȱŘŖŖŚǼǰȱ
ȱȱȱ££ȱ ȱȱ¿ȱǻȱȱǯǰȱ
ŘŖŖŚǼǰȱ£¢ȱïȱ ȱȱȱǻ ǰȱ¢ǰȱǰȱŘŖŖŚǼǯ
ȱ¿ȱ¢ȱ£ȱȱ££ȱ£ȱ¢ȱȱ Ù¢ ȱ ȱ£¢-
à ǯȱïàȱȱȱ£¢ȱę££ȱȱ¢£ȱ£ £ȱ£ȱ£ȱ
ǰȱǯȱÙï°ȱȱǻ·Ȭ·ȱȱǯǰȱŘŖŗŚǼǰȱ£ȱȱǻ-
gami natury, drogami natury zabiegowy, operacyjny) i liczba interwencji medycz-
¢ȱ £ȱ ȱ ȱ ¢ȱ ǻ Ȭ £¢Úǰȱ Ĝ ǰȱ ŘŖŖŝDzȱ
Ĝ ǰȱŘŖŖŞDzȱȱȱǯǰȱŘŖŗŗDzȱ ǰȱ ǰȱŘŖŗŘǼǰȱ£¢ȱ£ȱ
ǻ·Ȭ·ȱȱǯǰȱŘŖŗŚǼǰȱ¿ï°ȱȱÙ£ȱàȱ ǰȱ
£ȱ¢ȱȱȱ£ ȱ£ȱȱ£ÙȱǻȱȱǯǰȱŘŖŖŞǼǰȱ £ï£ȱ
ï £ȱȱȱȱȱǻ·Ȭ·ȱȱǯǰȱŘŖŗŚǼǯȱ£ȱȱ
¢ȱ£ȱȱȱà Čȱ£¢ȱ¢£ȱȱÙ£ǰȱȱȱ-
Úȱ£ȱ£ Úȱ£ £¢ȱ£ȱàČ¢ȱȱȱ ȱà ȱ
£ȱ¢£¢ȱȱ£ȱǻ ǰȱŗşşřDzȱȱȱǯǰȱŗşşřDzȱ ĴǰȱŘŖŖŘDzȱ -
ǰȱ¢ǰȱǰȱŘŖŖŚDzȱǰȱǰȱŘŖŖŝǼǰȱ àÙȱ-
ȱȱȱï°ȱ ȱ£ȱȱǻ ĴǰȱŘŖŖŘDzȱ ǰȱǰȱ
ŘŖŗŖǼǰȱï°ȱȱȱ£ǰȱ ȱ¢ȱȱȱ ȱ£ȱȱȱ-
¿ȱ£ȱ£ȱȱȱǻ Ȭ £¢ÚǰȱĜ ǰȱŘŖŖŝDzȱ
Ĝ ǰȱŘŖŖŞǼǰȱï°ȱȱ£ȱȮȱȱ ȱ ȱ£ȱǻ
Ĵǰȱ
2002) czy poczucie osobistej kontroli (Goodman, Mackey, Tavakoli, 2004; Christia-
ǰȱ ǰȱ ŘŖŖŝǼȱ ȱ Ù¢ ȱ ȱ ¢£ȱ £ £ȱ £ȱ ȱ ȱ ǻ
Ĵǰȱ
2002).
ȱŘŖŗŖȱȱȱ ȱ ¢Ùȱ£££ȱ ȱ ȱà ȱ
¿ ȱ ¢£ȱ £¢ȱ £ȱ ï £Úȱ £ ¢ȱ £ȱ £ȱ
ȱÙ ȱ ȱȱȱ ȱȱę££ȱČ¢ǰȱę-
££ȱǰȱÙȱȱȱȱ ȱǻ £ȱ£ȱŘŖȱ £ïȱ
ŘŖŗŘȱǰȱ£ȱ£ȱŘŖŗŘȱǯȱ£ǯȱŗŗŖŖǼǯȱ Ùȱȱ£ï°ȱ £ȱ
ȱ£ȱȱ£ÙȱÙČ£¢ȱȱ ¢ȱ ȱȱ£ǯȱ
strona 128
£££ȱ£ ȱ£ȱ££àÙ ¢ȱ ¢¢£¢ȱȱȱȱ £¿-
ȱ£ȱ £ȱ ȱÙ ¢ǰȱ£ £¢ȱȱÚȱ¢£¢ȱ
£¢ȱ ȱČ¢ǰȱ££ȱ ȱȱ ȱČ¢ȱȱ£ȱǻǯȱ£ï°ȱ
ȱ ȱ£ȱȱȱ£ǰȱČ ï°ȱ££ȱȱ-
¢ȱ ȱ£ȱǯǼǰȱ¢ȱÙČ£ȱ ȱ£ȱę££¢ȱ ¢ȱ
£ȱ£ȱ ¢ȱ ¢à ȱÚȱ ¢ȱǻȱȱ-
ǼDZȱ£¿ȱ£¢ȱȱ£¢ ȱ£¢ȱ ¢¢ǰȱ£ȱȱ
¢ ȱȱ£ȱ£¢ȱ£ȱ¿£ȱÙ ǰȱ£¿ȱ-
£ȱȱ¢ ïȱ ȱȱȱȱȱǰȱ ¢£¢¢ ȱ ȱ¢ȱ ȱ-
£ȱȱ£ïǰȱ ȱ££ȱȱ¢£¢ȱ ȱ£ȱ
ȱ £ȱ £¢ȱ £Úȱ ¢£¢ǰȱ £ȱ ȱ ȱ ïȱ Ù-
dzenia bólu porodowego, po wprowadzenie procedury nieprzerwanego kontaktu
matki z dzieckiem „skóra do skóry” przez dwie pierwsze godziny po porodzie,
ȱ ȱ ȱ £ïȱ ȱ £ǰȱ £ȱ ȱ -
ȱǰȱ ȱ¢£Ȭ¢£ȱȱ ȱȱÙȱǻȱ
¿ȱï ¢Ǽǯȱȱ ȱ ȱ£ȱ £ȱ
ȱȱÙǰȱČȱ £ȱ¢ȱȱȱȱǮ£¢ȱ-
ȱȱ£ ȱȱȱ£ǰȱ£¢ȱ£ȱȱ£¿ȱȱ
ȱ¢£¢Ȅȱǻ£££ȱȱ ȱ£ȱȱŘŖȱ £ïȱ
ŘŖŗŘȱǰȱ£¿ï°ȱǰȱȱŗǼǯȱ £¿ȱȱ ¢ȱÚȱ¢£ȱ£¢à ȱ
¢ȱ £¢ȱ ȱ £ȱ ï £ȱ ȱ ȱ ȱ Ù ǰȱ
£¢£¢ȱ¿ȱȱ£ ¿£ȱ¢ȱ£¢ȱ£ȱï £ȱǯȱ
ȱ £££ȱ ȱ £Ù¢ȱ ȱ ȱ Ùȱ £-
ȱ ȱȱ£ǰȱȱ £ȱ ¢ȱȱ£ £ȱ
££ȱ¿ȱǮ£°ȱȱ£Ȅȱǻ ǰȱ Ȭ £¢Úǰȱ¢Ú-
ǰȱŘŖŗřǼǯȱȱ£ǰȱČȱ£¢ȱ£ȱ ȱ£££ȱ
ȱ £ȱ£¿ï ȱȱȱȱ£¢ȱ¢ ǰȱȱ¢ ȱ¢£ȱ
osób na stanowiskach kierowniczych. Najbardziej efektywnie wprowadzona zosta-
Ùȱ£¿ï°ȱ£££ȱ¢£ȱ ¢ÙČȱȱǮàȱȱà¢Ȅȱ¿-
£¢ȱȱȱ£ȱ£ïȱȱ£ȱǻ £ȱȱ ȱÙ ȱ-
¢ȱ£Ǽǯȱȱ¢£¢ȱ ¢£ȱ¿ȱȱ£ïȱà ȱ
¿¢ȱ ȱ£££ǰȱȱ£Ùà ȱȱ£Ùȱ££¢ȱ ȱȱ
ȱ£ǰȱȱ £ȱȱȱȱȱ£££ȱȱǰȱȱà Čȱ
£ȱ ȱ ¢¢ȱ ¢Čȱǯȱȱȱȱ£££ȱ
£ȱ¢ȱ ¿£ïȱȱ£ȱǻ¢ȱȱ¢à ȱ£Ùà ȱ-
ÙČ£¢ȱȱ£¢ǰȱ£Ù ¢ǰȱ£¢ǰȱȱȱÙČ¢Ǽȱȱ
negatywny i krytyczny, szczególnie w odniesieniu do wprowadzonego w rozpo-
££ȱ ¢ȱ £ȱ££ȱ¿Čǰȱ àȱ£ȱ£ȱȱÙČ¢-
ȱ £¢ȱČ¿ǰȱȱȱ£ ȱȱȱ£ȱČ¢ȱ
£ȱȱ£ȱȱȱ£ȱȱȱȱ ȱȱȱ
i noworodkiem.
Ù¢ï¢ȱ¿ȱ£ȱ £°ǰȱ ȱȱȱ ǰȱ£ȱ ȱ-
£¢ȱȱ¢ȱȱ¢£ȱȱȱ ȱČ¢ǰȱ ȱȱ-
strona 129
ȱȱÙȱ£ȱȱȱ£Ȧ£°ȱ£ȱ ȱ£££ȱȱ Čȱ
ȱȱ ȱČ¢ǯ
ȱ £ £ȱ ££ȱ ȱ ȱ ȱ ïȱ Čïȱ ȱ
ȱ ȱ£ȱ¢£ȱČ¢ȱàČ¢ȱà ȱȱ ȱȱ-
ǰȱ £¿¢ȱ ȱ£££ȱȱ ȱȱ£ȱ-
ȱ Ù ȱ ȱ ǯȱ ȱ £ČÙȱ ȱ ȱ £ȱ £ £ȱ ȱ
£¢ȱ ¢ǰȱȱ £ï£ȱï £ȱȱȱȱǰȱ-
biektywne poczucie wsparcia ze strony bliskich osób, przygotowanie do porodu,
ǯȱ££ȱ¿ǰȱ ¢àȱÙČȱǯȱ£ȱï £ȱ£ȱïȱ
£ȱ£ïȱ ȱČ¿ȱ£ȱ¢ȱȱȱÙ ȱ£ȱ£ȱ¢ȱ
£¢à ȱ ȱïȱ ¿£ȱ£ȱ£ȱ ȱȱČ¢ǯȱ£ȱȱȱ-
rakter eksploracyjny.
¢ȱ
ȱȱ £¿Ù¢ȱ£ÙȱşŚȱ¢ȱ ȱČ¢ȱǻïȱ ȱƽȱŘŞǰŗŚȱǰȱȱ= 4,24,
ǯȱƽȱŗşǰȱ¡ǯȱƽȱŚŖǼǰȱÙà ȱ£ȱ ¢£Ùȱ ¢Č£¢ȱǻŝŘƖDzȱïDZȱŘŝƖDzȱ-
ȱŗƖǼǯȱ¿£ï°ȱȱȱ ȱČ¢ȱȱ£ȱ £¢ȱǻ àȱȮȱ
ŝŘƖǼǰȱȱŘŞƖȱȱ£ȱȱĊȱ£ȱǻ àDZȱ ȱŘżƖȱȱŘƖǼǯȱ
ïàȱ £¢ȱ¢ȱȱŘřƖȱï £¢Ùȱ ȱȱ£ȱ-
ïȱ ȱ£ïȱ ȱČ¿ǰȱȱŗŞƖȱ £¢ȱ¢ȱǻĊȱȱà Ǽȱ
££¢ ïȱÙȱ¿ȱ£ȱ ȱ£ £ȱ£ȱ¢ȱïǯȱȱ£¢ -
ȱ ¿£ïȱ¢ȱȱČȱ£ȱȱ£ȱ ÙÚȱǻŞŝƖǼǰȱȱ
ȱȱàȱ ȱ ȱ£¢ȱǻşŚƖǼȱ£ȱ ¢Ù¢ȱ¢ȱ£ȱ
ǻşřƖǼǯȱ£¢ȱȱ¢ȱȱ ȱÙ¢ȱ£ £ǰȱŚżƖȱ¢ȱȱ ȱ£ £-
ȱȱŗȱȱśȱǰȱȱŚŚƖȱȮȱȱśȱȱŗŖȱȱǻȱŘƖȱ¢ȱȱ ȱ£ £ȱàȱ
ČȱǰȱȱşƖȱȮȱ ¢ČȱŗŖȱǼǯȱ¿£ï°ȱȱ£ ȱČȱ ȱ
£ȱ¢ȱ¿ČȱǻŝŖƖǼȱ£ȱ¢ȱȱàȱǻżŞƖǼǰȱȱ£¢ȱ¢ȱï°ȱ
£¢ȱ£ȱ¢ȱ£ȱȱ¢£ȱǻŞŞƖǼǯȱàȱȱ -
ȱ£ ȱ£ȱ£ȱȦà ȱ£¿ȱǻïȱ ¢ȱƽȱřǰŖŝȱ
w skali 1-5;
ȱƽȱŗǰŝřǼȱ£ȱ ČǰȱČȱ£¿ȱ¢Ùȱ¿ȱ£ȱȱ ¢Čȱ
ǻïȱ ¢ȱƽȱŘǰŞřȱ ȱȱŗȬśDzȱȱ= 1,58).
£ȱÚ
£ȱȱ£Ùȱ ȱȱ¢Ù¢ȱ£ ȱ£ȱ£¿°ȱ£Ù¢ȱ
£ǰȱ £¢¢ȱȱȱ£ȱ £ȱČ¿ȱ£ȱ£££ȱȱ
£¿¢ȱȱȱ£¢£Ù¢ȱ£à ǯȱȱ¢ȱ ¢ÙÙ¢ȱ -
nariusz
¿Ċȱ£ȱ£ȱ ȱȱČ¢ȱ£ȱ¿ȱ£ ȱ¢ȱÙà ȱ
¢£ȱČ¢ȱ£ȱ£ Úȱȱȱȱȱȱ ǯȱ
Kwestionariusz
¿Ċȱ£ȱ£ȱ ȱȱČ¢ȱ autorstwa Cranley (1981)
ȱȱȱ Ȭ £ȱǻŗşşśǼȱÙȱ¿ȱ£ȱŘŚȱ¢Úǰȱ£ȱ¿-
ȱȱ £ǯȱ¿Ċȱ£ȱ£ȱȱȱ£ȱȱ¿Čȱ£-
Úȱ£ȱ¢ȱ£¢£Ù¢ȱȱ¢ȱȱ £¢ ȱȱȱ àÙ-
strona 130
£Ùȱ£ȱ ȱ£¢ȱ£ǯȱ
£ȱÙȱ¿ȱ£ȱśȱǰȱ
takich jak: podejmowanie roli rodzicielskiej (np.
¢Čȱǰȱȱ¿ȱ£ǰȱ
ȱ¿ȱ ¢£°ȱǰȱȱȱ£ȱ¿£ȱ ¢°ǼDzȱ ȱÙȱȱ
¿ȱ¢ȱǻǯȱȱ¿ȱ£°ȱ¿ȱ ǰȱ ȱàȱ££¿ǰȱȱ ¢ȱȱ
£ǰȱ¢Ùȱ¿ȱȱ£ £¢ǰȱ¢Ùȱ¿ȱȱÙǼDzȱ £¢ ȱ-
terakcji z dzieckiem (np.
à ȱȱȱ£ȱČ¢ ȱȱïȦǰȱ
¢ȱ£ǰȱ¢ȱ°ȱ£ǰȱ¢ȱ£¢ȱČȱǼDzȱ£¢¢ ȱ Ùï ïȱ
dziecku (np.
¢ȱȱ¿ǰȱČȱ£ȱȱȱ£ȱ¿ǰȱ¢ȱ £°ȱǰȱČȱ£Čȱ¿ȱ
ȱÙǰȱ ȱ¿ǰȱ£¢ȱ£ȱČȱÙ¢£°ǰȱ¿ȱ £ȱ); podpo-
£ ȱ¿ȱȱ£ȱǻǯȱȱ¿ȱȱ£¢¢ǰȱ¢ȱ°ȱ ï°ǰȱČȱ£-
ȱȱ ȱÙȱ ǰȱ ¢¢ȱȱ¢Ùȱ ȱČ¢ȱȱÙ¢ȱǰȱȱ
¿ȱǰȱ¢ȱ£¢°ȱ¢ȱȱȱ£ ).
Ogólny wynik kwestionariusza oraz wyniki w poszczególnych skalach wska-
£ȱȱ¿Čȱ£ Úȱï £¢ȱȱ ¿£ȱȱ£ȱ£¢ȱ£-
ȱǻȱ ¢Č£¢ȱ ¢ǰȱ¢ȱ ¿ȱ£ Úȱï £¢ȱȱ ¿£ǼǯȱàÙ£¢-
ȱ £ïȱ ȱ ȱ ȱ ΅Ȭȱ ¢£DZȱ Ù¢ȱ £ȱ
= 0,81; poszczególne skale odpowiednio: 0,66; 0,58; 0,52; 0,61; 0,50.
ȱ¢£¢Ùȱ£ȱȱČ¢ȱȱ£ȱà ȱǻïȱ¢Ù¢Ǽǰȱ
poczucia wsparcia ze strony partnera i bliskich osób i poczucia przygotowania do
£Čȱ¿ȱǯȱȱ£Ù¢ï¢ȱ ȱȱ£ ȱ¢£ȱ£-
ȱ £Čȱ ¿ȱ ǰȱ £¿ȱ £ȱ £££ȱ ȱ -
£ȱȱÙ ȱ ȱǯȱȱ ¢Ùȱ££ȱȱÙȱ
¿ȱ¢Úȱ£¿¢DzȱÙ¢ï¢ȱȱ£££ȱȱśȬ ȱǰȱ ȱ-
ȱȱ ČȱȱȱDZȱ ȱ ȱȱȱȱȱǰȱï°ȱȱ
¢ȱ£¢ȱ£ǰȱ¿ï°ȱ£¢ȱǻȱȱ£Ù¢ȱ £¿ȱ
ȱ £££ǰȱ £ȱ £¿ȱ ȱ ȱ £Ùȱ ȱ ££ȱ ę£-
¿ȱǼȱȱ¢ȱïà ȱ££¢ȱàǰȱÙï°ȱȱ¿ȱ£ǰȱ
ï°ȱ£ȱȱ ¢ȱ £ïȱÙČǰȱ£ïȱȱ£ÙČ¢ȱ
kontakt matki i dziecka po porodzie razem z pierwszym karmieniem, pomoc perso-
ȱ ȱ£¢ïȱ¿¢¢ȱȱ£ȱ£ȱ¿ȱȱȱȱ-
ǯȱ £ȱŗȱȱŘȱ££Ù¢ȱǮ ČȱȱÙȱ ČȄǰȱřȱȮȱǮȱ
£°ȄǰȱȱŚȱȱśȱ££Ù¢ȱǮ ČȄȱȱǮ£ȱ ČȄǯȱȱ£ȱ £ȱ
£Ù¢ï¢ȱȱ ȱ¢DZȱǮ Ȅǰȱ£¢ȱ Čȱǻ £ȱŚȱȱśǼȱ£ȱǮ Ȅǰȱ£¢ȱ
ȱ Čȱǻ £ȱŗǰȱŘȱȱřǼǯȱ
¢
¢ȱÚȱǰȱČȱ£¢ȱȱȱïȱȱ£ȱȱ-
¢ȱǻȱ Ùȱȱǰȱàȱ £Ù¢ȱ ¢ȱ£¢ȱȱ
Čȱȱ£ȱ ČǼǰȱDZ
Ȯȱ ȱȱ£¢ȱ £¢ȱ£¢ïȱ¿¢¢ȱ£ȱȮȱşŞƖǰ
Ȯȱ Č ï°ȱ¢ ȱȱ£¿ïȱȱ£ȱ£ȱ ȱȱ £¢ȱ
ȱȱ£ȱȮȱşŞƖǰ
Ȯȱ ȱ ȱȱȱȱȮȱČ ï°ȱ£ȱ¿ǰȱ£ǰȱǰȱȱ
ǯȱȮȱşŝƖǰ
strona 131
Ȯȱ ÙČ£¢ȱǻȱȱ£¢Ǽȱ£ȱ £ȱȱȱ£ȱ£-
ȱ£ïȱȱ£ȱȮȱşśƖǰ
Ȯȱ ¿ȱȱȱȱ ǰȱǯȱ¢ȱȮȱşśƖǰ
Ȯȱ ï°ȱȱ¢ȱ£¢ȱ£ȱȮȱşŚƖȱǻ£¢ȱ£¢ȱşŗƖȱȱ £Ùȱ
¿ČǰȱŞƖȱ¿ǰȱśƖȱ£¢àÙ¿ǰȱŘƖȱ¿ǰȱȱŗƖȱï ǰȱ ȱȱČ-
¿ǰȱàȱȱÙČDzȱČȱ¢Ùȱ £°ȱ ¿ȱČȱȱ¿Ǽǯ
Ȯȱ £ȱȱȱ£ïȱȱ£ȱȮȱşŚƖǰ
Ȯȱ ¿ï°ȱ¢ȱïà ȱ££¢ȱàȱȮȱşŚƖǰ
Ȯȱ Ùï°ȱȱ¿ȱ£ȱ££ȱ¢ȱ£¢ȱàȱȮȱşřƖǰ
Ȯȱ Č ï°ȱȱ ¢ȱ£¢ȱ ȱȮȱŞŞƖǯ
ȱ £¢ȱ àȱ £¢ȱ £ Č¢Ù¢ï¢ȱ £ȱ £ï°ȱ ïàȱ
¢ȱ ǯȱ ï°ȱ £¢ȱ £ȱ ¢ȱ £ïȱ ÙČȱ £Ùȱ
¿ȱ Čȱȱ£ȱ ČȱȱÙ ¢ȱ¢ȱȮȱśřƖǰȱȱżşƖȱ¢ȱ£Ùȱ
£ȱ Čȱȱ£ȱ Čȱ¿ï°ȱïà ȱ£¢ȱ££-
¢ȱàǯȱïàȱǰȱȱà¢ȱ Čȱ¢Ùȱ¿ï°ȱïà ȱ-
£¢ǰȱ£Č¢ȱȱ£ ÙǰȱČȱï°ȱ £ïȱ ¢ȱÙČȱȱ
ČȱǻśŝƖǼǰȱȱȱ ČȱǻŚřƖǼȱǻΛ
2
= 1,18;
ȱ= 1, = 0,278).
Test U
ȱȬ¢ȱ£ÙǰȱČȱǰȱȱà¢ȱ Čȱ¢Ùȱï°ȱ
¢ȱÙČȱ£¢ȱ£ǰȱ ȱà ȱ£ȱ¢ǰȱȱà¢ȱȱ-
ï°ȱ¢Ùȱ Čǰȱ ČÙ¢ȱ£ȱ£ȱ¿ï°ȱ£¢ȱï-
à ȱ££¢ȱàȱǻM
w
= 4,24;
w
= 1,06; M
mw
= 3,77;
mw
= 1,20; U = 837,
Z
popr
= 2,13;
= 033, rȱƽȱŖǰŘŘǼȱ£ȱ ȱ ¿£¢ȱȱ£¢Ù¢ȱȱȱ-
ȱ£¢ȱ £¢ȱ£¢ïȱ¿¢¢ȱ£ȱǻM
w
= 4,82;
w
= 0,39;
M
mw
= 4,55;
mw
= 0,76; U = 889; Z
popr
= 2,08;
= 038; r = 0,21). Z kolei badanym, dla
à¢ȱ Čȱ¢Ùȱ¿ï°ȱïà ȱ£¢ȱ££¢ȱà
ǻ
w
= 4,65;
w
ȱƽȱŖǰśŝǼǰȱ ȱà ȱ£ȱ¢ǰȱȱà¢ȱȱ¿ï°ȱ
¢Ùȱȱ ČȱǻM
mw
= 4,21;
mw
ȱƽȱŖǰŝřǼȱ£ȱ£ČÙȱȱ¿ïȱ-
¢ȱïà ȱ££¢ȱàȱǻU = 612; Z
popr
= 3,11;
= 002; r = 0,32). Do
¢ȱȱČÙȱżŝƖȱ àȱȱŝşƖȱ àȱǻΛ
2
= 2,03;
ȱ= 1; = 0,154),
ȱǰȱȱà¢ȱ Čȱ¢Ùȱ£ïȱï°ȱ ¢ȱÙČ-
ȱ £¢ȱ £ȱ £ȱ ¿ï°ȱ ïà ȱ £¢ȱ ££¢ȱ
ból (odpowiedzi 4-5 udzielone w obydwu pytaniach) (M
w
= 4,84;
w
= 0,50) w po-
à ȱ£ȱ¢ǰȱȱà¢ȱȱ¿ï°ȱ¢Ùȱȱ Čȱǻ
mw
= 4,47;
mw
ȱ ƽȱ ŖǰŞřǼǰȱ £¢ £¢ Ù¢ȱ ¿£ȱ ¿ȱ ȱ Ùïȱ ȱ ¿ȱ £ȱ ££ȱ
¢ȱ£¢ȱàȱǻU = 771,5; Z
popr
= 2,79;
= 0,005; r = 0,29). Do grupy tej
ČÙȱŚşƖȱ àȱȱżŘƖȱ àȱǻΛ
2
= 1,33;
ȱ= 1; = 0,249).
¢ȱ£¢ȱÚȱ£ȱČǰȱČȱřŗƖȱ àȱȱřŚƖȱ àȱ
££Ùȱȱȱ££°ȱȱȱǻΛ
2
= 0,07;
ȱ= 1; = 0,788). Bada-
ǰȱàȱȱ££Ù¢ȱǻM
p
i
p
), w porównaniu z badanymi, które go nie spo-
££Ù¢ȱǻM
bp
i
bp
Ǽǰȱ£ Ù¢ȱȱ ¿£ȱ ¢ȱ ȱ £¢ȱȱ
porodu (M
p
= 4,87;
p
= 0,34; M
bp
= 4,49;
bp
= 0,59; U = 647; Z
popr
= 3,18;
ȱǂȱŖǰŖŖŗDzȱ
r
ȱƽȱŖǰřřǼǰȱČ ïȱȱ ¢ȱ£¢ȱ ȱǻM
p
= 4,74;
p
= 0,51;
M
bp
= 4,30;
bp
= 0,82; U = 681; Z
popr
= 2,70;
= 0,007; rȱƽȱŖǰŘŞǼȱ£ȱÙČ£ȱǻȱ
najmniej 1 godzina) czasu pierwszego kontaktu z dzieckiem po porodzie (M
p
= 4,94;
strona 132
p
= 0,36; M
bp
= 4,71;
bp
= 0,63; U = 810,5; Z
popr
= 2,15;
= 0,031; r = 0,22). Jedno-
£ïȱȱ£ Ù¢ï¢ȱàČȱ ȱ¿ȱȱïà ȱÙ£¢ȱ
ból (farmakologicznych: M
p
= 3,84;
p
= 1,24; M
bp
= 4,11;
bp
= 1,09; U = 852,5;
Z
popr
= 1,06;
= 0,288 i naturalnych: M
p
= 4,68;
p
= 0,54; M
bp
= 4,43;
bp
= 0,69;
U
= 787; Z
popr
= 1,75;
ȱƽȱŖǰŖŞŗǼȱ£ȱ ȱ£ȱ Čïȱïȱ£ȱ £ïȱ
ÙČȱǻM
p
= 3,71;
p
= 1,1; M
bp
= 3,51;
bp
= 1,03; U = 869; Z
popr
= 0,89;
= 0,372).
¢ȱ £ ¢ȱ ££ȱ ȱ £¢ȱ ¢Ùȱ Čȱ £ï£ȱ -
ï £ȱ ǯȱ àȱ ȱ ¿£¢ȱ ȱ Ù¢ȱ ¿ï°ȱ -
¢ȱïà ȱ££¢ȱàȱǻǯȱ¿ǰȱȦ¢£ǰȱČǼȱ
(M = 4,51;
ȱƽȱŖǰŝŗǼȱČȱïà ȱ£¢ȱǻǯȱ££ȱ£ £-
ponowe, leki) (M = 3,94;
= 1,16; T = 88,50; Z = 3,57; ȱǂȱŖǰŖŖŗȱȮȱȱ¡ȱȱ
ȱ Ǽǯȱȱ£Čïȱȱ£ Ù¢ï¢ȱȱ àȱǻ-
wiednio: M = 4,52;
= 0,51; M = 4,21; = 1,11; T = 30; Z = 1,41; = 0, 158).
W porównaniu z pierworódkami (M = 3,22;
= 0,99), wieloródki (M = 3,72;
ȱ ƽȱ ŖǰşŘǼȱ £Ù¢ȱ ¿ȱ £ȱ £¢ ȱ ȱ ȱ ǻU = 677,5; Z
popr
= 2,29;
= 0,022; rȱƽȱŖǰŘŚǼǰȱ Č£ȱ¢Ùȱȱȱ £ȱȱȱȱ-
dzie (M
pierworódki
= 4,62;
pierworódki
= 0,84; M
wieloródki
= 4,90;
wieloródki
= 0,41; U = 777,5;
Z
popr
= 1,97;
= 0,049; rȱƽȱŖǰŘŖǼǰȱ ȱ£¢ȱȱ£¢Ù¢ȱȱȱ-
ȱ £¢ȱ £¢ȱ £¢ïȱ ¿¢¢ȱ £ȱ ǻM
pierworódki
= 4,82;
pierworódki
= 0,43; M
wieloródki
= 4,41;
wieloródki
= 0,82; U = 648; Z
popr
= 3,13;
= 0,022;
r
= 0,32).
Č¢Ù¢ï¢ȱǰȱČȱǰȱàȱÙ¢ȱ¿ȱ£ȱ ȱ£ £-
ȱ£ȱïȱ£ȱ£ïȱ ȱČ¿ǰȱ Ù¢ȱ ¿£ȱ£ȱ ¿£ȱ£ȱ-
£¢ȱ£ǰȱ£¿ïȱ£¢¢ Ù¢ȱȱ Ùï ïȱ£ȱ£-
¢ Ù¢ȱȱ¿ȱǻla 1).
ȱŗǯȱȱ£ȱ ¿£ȱ£ȱ£ȱȱ¢ȱȱ ȱČ¢ǰȱàȱÙ¢ȱ¿ȱ
ȱȱ£ȱ£ȱ ȱïȱ£ȱ£ïȱ ȱČ¿ȱǻȱ-Studenta
i test U Manna-Whitneya)
Brak leczenia
Leczenie
M
M
Suma
90,91
10,36
98,12
5,53
2,77
92
0,007
0,58
£¢¢ ȱ Ù-
ï ï
20,47
4,36
22,94
3,49
2,19
92
0,031
0,46
£ ȱ
dziecku
19,09
2,50
20,53
1,46
2,28
92
0,025
0,48
M
M
U
Z
r
Rola rodzicielska
17,29
2,74
18,12
2,32
528,5
1,25
0,210
0,13
ÙàDZȱ¿ȱ
17,00
2,21
18,12
1,83
468,5
1,86
0,063
0,19
Interakcja z dziec-
kiem
17,06
2,85
18,41
1,00
536,0
1,18
0,239
0,12
strona 133
£¢ ȱ £ȱ ȱ ȱ £Ùȱ àČȱ ȱ £ȱ ¿£ȱ
z nienarodzonym dzieckiem (mierzonym wynikiem ogólnym
) u kobiet oce-
¢ȱ ȱ£ȱ¢ȱ¿Čǰȱ(2, 91) = 1,54; = 0,220 lub innych osób z rodzi-
ny,
(2, 91) = 0,972; ȱƽȱŖǰřŘŞȱȱ ¢ǰȱ£¿ȱȱǯ
¢ȱ £°ǰȱ ȱȱȱ ȱ¢ȱ£ Úȱȱ¿-
Č¢ȱȱȱ ȱÙ£ȱȱ¢£ȱ ȱȱÙ-
¢ȱȱ££¢ȱ£¢ȱ ȱ ¿£ȱ£ȱ£ȱ ȱȱČ¢ǰȱ
£ £Ù¢ï¢ȱ£¢ȱȱ ǰȱ£ȱ£¢ȱ£Č¢ȱ
¢Ù¢DZȱ £ȱ à ȱ £ȱ £ïȱ ȱ Č¿ǰȱ ££ȱ ȱ ǰȱ £-
£ȱïȱȱ¢ȱ£¢ȱ£ǰȱ¿ȱȱȱȱ ȱ
£ȱÙČ£¢ȱǻ£¢ȱŗȱ£Ǽȱ£ȱȱ£ȱ£ȱ£ïȱȱ
£ǯȱ¢ȱ£Č¢ȱ¢Ùȱà¢ȱ ¢ȱ £ȱ¿Ċȱ£ȱ£-
ȱ ȱȱČ¢ȱ£ȱ ¢ȱ££à¢ȱȱǯȱȱÙȱȱ¢ȱ
¢ȱ ¿£ȱ£ȱ£ȱ ȱȱČ¢ȱǻà¢ȱ ¢ȱ ȱ £ȱ
Ǽȱ£Ù¢ȱ¿ȱ£ȱà ȱ£ȱ£ïȱ ȱČ¿ȱǻΆ = 0,240; ȱ= 0,008), które
¢ïȱŞƖȱ ǰȱÙČ£¢ȱǻ£¢ȱŗȱ£Ǽȱ£ȱȱ£ȱ£ȱ
£ïȱȱ£ȱǻΆ = 0,324; ȱƽȱŖǰŖŖŘǼǰȱàȱ ¢ïȱŗŗƖȱ ȱ£ȱ
£¢ £¢ ȱ ȱȱ¿ȱȱȱȱ ȱǻΆ = 0,304; ȱ= 0,002),
àȱ ¢ïȱŗŖƖȱ ȱǻR
Řȱ
ƽȱ0,337,ȱ(5, 88) = 8,952; ȱǂȱŖǰŖŖŗǼǯȱÙČ£¢ȱǻ£¢-
ȱŗȱ£Ǽȱ£ȱȱ£ȱ£ȱ£ïȱȱ£ȱ£Ùȱ¿ȱ
predyktorem przyjmowania roli rodzicielskiej,
Ά = 0,366; ȱǂȱ0,001; R
Řȱ
ƽȱ0,203;ȱ(5, 88)
= 4,488;
ȱǂȱŖǰŖŖŗDzȱȱÙ ȱ ¢ïȱ DZȱŗŘƖǯȱ£¢ £¢ ȱ
ȱȱ¿ȱȱȱȱ ȱ£Ùȱ¿ȱ¢ȱ ȱ
Ùȱȱ¿ȱ¢ǰȱΆ = 0,278; ȱ= 0,012; R
Řȱ
= 0,154;
ȱ(5, 88) = 3,207; ȱ= 0,010;
ȱ Ù ȱ ¢ïȱ DZȱ ŝƖǯȱ ¢ȱ ¢ȱ ȱ
£ȱ£ȱ£Ù¢ȱ¿DZȱÙČ£¢ȱǻ£¢ȱŗȱ£Ǽȱ£ȱȱ£ȱ£-
ȱ£ïȱȱ£ǰȱΆ = 0,255; ȱƽȱŖǰŖŘřDzȱȱÙ ȱ ¢ïȱ
DZȱżƖȱ£ȱ£¢ £¢ ȱ ȱȱ¿ȱȱȱȱ ǰȱ
Ά = 0,211; ȱ ƽȱ ŖǰŖŚşDzȱ ȱ Ù ȱ ¢ïȱ DZȱ ŚƖǰȱ R
Řȱ
= 0,194;
(5, 88) = 4,228; ȱƽȱŖǰŖŖŘǯȱ¢ȱ¢ȱ£¢¢ ȱ Ùï ïȱ-
£Ù¢ȱ¿DZȱ£ȱà ȱ£ȱ£ïȱ ȱČ¿ǰȱΆ = 0,221; ȱƽȱŖǰŖŘżǰȱȱÙ-
ȱ ¢ïȱ DZȱśƖǰȱï°ȱȱ¢ȱ£¢ȱ£ȱΆ = -0,235;
ȱƽȱŖǰŖŘŗDzȱȱÙ ȱ ¢ïȱ DZȱżƖȱ£ȱ£¢ £¢ ȱ ȱ
ȱ¿ȱȱȱȱ ǰȱΆ = 0,214; ȱƽȱŖǰŖŚŝDzȱȱÙ ȱ ¢-
ïȱ DZȱŚƖǰȱR
Řȱ
ƽȱŖǰŗŞżǰȱ(5, 88) = 4,031; ȱ= 0,002. Istotnymi predykto-
ȱ £ ȱ £ȱ £Ù¢ȱ ¿DZȱ ÙČ£¢ȱ ǻ£¢ȱ ŗȱ £Ǽȱ
£ȱȱ£ȱ£ȱ£ïȱȱ£ǰȱΆ = 0,215; ȱ= 0,045; procent
Ù ȱ ¢ïȱ DZȱŚƖǰȱ£ȱ ȱȱ ȱȱ
porodu,
Ά = -0,266; ȱƽȱŖǰŖŖżDzȱȱÙ ȱ ¢ïȱ DZȱŞƖǰȱ£¢ -
£¢ ȱ ȱȱ¿ȱȱȱȱ ǰȱΆ = 0,266; ȱ= 0,011; procent
Ù ȱ ¢ïȱ DZȱŝƖǰ R
Řȱ
ƽȱ0,255;ȱ(5, 88) = 6,016; ȱǂȱŖǰȱŖŖŗǯ
strona 134
¢
¢ȱÚȱ£ǰȱČȱ£¢ ȱ¿ȱȱȱ¢ȱ£Ù¢ȱ£ȱ
£ȱȱ¢ȱ¢£ȱ £¿ȱ ȱ¢ȱ ȱ £ȱ£¿ïȱ
¢Ùȱ£££ȱȱ ǯȱČȱ£Ù¢ȱ¿ȱ£à ȱ ȱ
¢£¢ȱ¢£ȱȱȱȱȱ ǰȱȱȱ ȱ£ȱ¢ȱ
à ȱ£ȱǯȱȱï°ǰȱČȱ¢ȱ Čïȱ¢ȱà ȱ
££ȱȱ¢ȱȱ£ȱ ¢ȱȱàǯ
ȱ ȱ £Ù¢ȱ ¿ȱ £ȱ ¢¢ǰȱ àČȱ £ȱ £¢ȱ
ǯȱȱȱ Čï°ȱ¿ïȱ£¢ȱȱÙ£ȱ
àȱ ȱ £ȱ ïȱ £ȱ ȱ £¢ ǰȱ ¢ȱ
£ïȱÙČǯȱ ¢ǰȱȱà¢ȱ Čȱ¢ÙȱČ ï°ȱ£¢ȱ£ȱ-
£¢ȱïà ȱ££ȱàȱ ȱ£Ù¢ȱ£ȱ Čȱà Čȱ
ȱ¢ȱȱïȱÙ£ȱàǯȱȱȱȱ£ȱȱȱ ¢Ù£-
ȱïȱ¢£ǰȱȱ¢°ȱČȱȱǰȱȱàȱȱ ȱ ȱ
ȱ ȱàȱ £ȱǯȱȱÚȱ £ǰȱČȱȱ-
ȱ£¢ȱ£ȱ£ȱȱȱȱČ ï°ȱȱ ¢ȱ
ǻ¢ȱȱǯǰȱŘŖŗŚǼǯȱȱ£ à°ȱ ¿ǰȱČȱȱ¢ȱČȱï £Úȱ-
¢ȱȱàČ Ùȱȱ¢ǯȱï°ȱ ȱȱȱ ¿£ïȱ¢ȱ -
àȱČȱ £¢ °ȱȱ ¢£ȱ£ȱ¢ȱÙ£ȱàȱ
porodowego zastosowane w ich poprzednich porodach. Badania przeprowadzone
££ȱ¢¿ȱȱ àÙ à ȱǻŘŖŖşǼȱ£ǰȱČȱ¢ȱ£¢ ȱ¿ȱ
ȱȱǻȱČȱȱȱÙČǼȱ£ȱàȱ£ȱȱ£Čȱ
Čȱ ¢£ ǰȱȱČȱ¢°ȱ£¢£¢ȱ£¢ȱà ȱ£ ȱ££ȱ
£ȱ£ȱ££Ú ȱ£ȱǯȱ àǰȱȱČ£ȱ
£ȱ£¢ ȱȱȱ ȱà ȱ£ȱ àǰȱ ȱ ¿£¢ȱ
ȱÙ¢ȱ¿ï°ȱ¢ȱïà ȱ££¢ȱàȱǻǯȱ-
¿ǰȱ Ȧ¢£ǰȱ ČǼȱ Čȱ ïà ȱ £¢ȱ ǻǯȱ ££-
ȱ£ £ ǰȱǼǰȱ£¢ȱ£¢ȱȱ£Čï°ȱȱ ¢Ùȱȱ àǯȱ
¢°ȱČȱ ¢ȱȱ£ȱ£¢ȱ¢ȱ ȱ£ȱ££ȱ¢ȱ£ȱ
ȱ£ȱ £¢ȱ£ȱȱ¢ ¢ȱ Ù¢ ȱïà ȱ-
£¢ȱȱČ ¢ȱȱ£¢ǯȱ£ȱȱČȱ¢°ȱȱ££¢ -
ȱ£ȱ£¿°ȱ ȱ£ȱ£ȱȱ£°ȱ£ȱ¢ȱ£¢ȱ£ȱȱ
¿Č¢ǯȱ Čȱ ȱ £¿ȱ ȱ ¢ȱ Ù ȱ ȱ -
¢£ȱȱÙČȱï ǰȱàȱ¢ȱ£ȱ£Úȱȱȱȱ ȱ
ȱǮ£ȱ¿ȱȱ¢ȱ ȱČ¢ȱȱ£ȱ¿ȱ¢ȱȄǯȱ£¢ȱȱ
ȱ ȱ££¢ȱ£¢Ùȱ ¢àȱÙČȱï ȱȮȱȱȱ£ȱ
£ȱǯȱ¢ǰȱ ȱȱ£ȱȱ£¢ ȱ£¢ǯȱ£¿ȱ
ÙČȱï ȱ ¢ȱȱ ¢ǰȱ¢ȱȱ ȱ ȱ-
£ȱ£ȱȱ £ȱ £¢¿ȱȱ¢ǯȱ¢°ȱČȱ £ï£¢ȱȱ
£ȱȱÙČȱàÙ¢ȱ£¢Ù °ȱȱ£¢ ¢ȱ¿ȱȱǰȱ
£ȱČȱ£ °ȱȱ ¢°ȱȱ ȱ¢ȱČ¢ȱȱǰȱ£°ȱę£-
¿ȱȱȱȱ£Ċ°ȱȱ¢£ȱàČ¢ȱČ ïȱÙ£ȱ
àȱ ǯȱȱ¿ȱÙȱǰȱàȱà£ȱ ȱ£ȱ
strona 135
ȱ£ȱȱ£¿ȱ ȱȱČȱ ȱÚ ¢ȱȱČ¢ȱ£ȱ
ȱ£ȱÙǯ
£ȱČ ï°ȱ ¢ȱȱ£ £¢ȱ£ȱȱàȱ-
dowego lub niezadowolenie z zastosowanych metod radzenia sobie z bólem poro-
¢ȱȱȱ£ȱ£¢£¢ȱ¢ ȱ ȱȱ ȱřȱȱȱ
ǰȱȱȱ¢ ȱ ȱ£ £ȱ£ȱȱȱ£ǰȱ£¢ȱ
ȱȱï £ȱȱȱ£ȱ £¢ȱǻȱȱǯǰȱŘŖŖŞǼǯȱ£ïȱ
£ȱ¢ȱÙ£ȱàȱ ȱČȱ°ȱ£ȱ££ȱȱ-
¢ȱ£ȱǰȱàȱȱ£ȱ£¢¢ ǰȱȱȱ¢ ȱȱ
£ ȱ¢ȱ¢ȱȱǻǯȱ ǰȱǰȱĴǰȱŘŖŖŗDzȱ Ȭ -
£¢ÚǰȱĜ ǰȱŘŖŖŝDzȱȬǰȱ¢ǰȱǰȱŘŖŗŗDzȱ ȱȱǯǰȱŘŖŗŘDzȱ
·Ȭ·ȱȱǯǰȱŘŖŗŚǼǯȱ
£ïȱ ¢ȱ Ù ȱ ¢ȱ £Ùȱ £ȱ Čȱ ȱ £ȱ Čȱ
ï°ȱ£ȱȱ ¢ȱ £ïȱÙČǰȱȱȱ£¢ȱ£ ¿-
£¢ȱ£ȱ££Ú ȱȱ¢°ȱČȱȱ£ȱ¢ȱǻà Čȱ
£ ¿£ȱ¢ ȱ£ȱ££Ú Ǽȱ£ȱǯȱ£¢ȱ
ȱ ȱ¿ȱ ȱȱÚȱ £¢ǰȱČȱ££àȱȱȱȱ¢ȱ
ȱǰȱ¢Čȱȱ£ȱ¢ȱȱ¢£ȱ£¿ȱ¢ ȱ
£ȱ££ȱ£ȱȱ£¢ȱǮ£¢£ Ȅǰȱȱ Ùïȱ-
£ȱ£ȱȱ£ȱ¢ȱ ȱȱȱǻǯȱȱȱǯǰȱ
ŘŖŗŘǼǯȱȱ ¿£ȱ Ú ǰȱČȱȱ¿£ȱ¿ȱ£°ȱ££-
ȱȱȱÙ¿£ȱ£ȱ£ȱǰȱàȱ £ïȱ£Ùȱȱàȱȱ
¢Ùǯȱ
ǰȱàȱ£Ù¢ȱ£ȱ Čȱï°ȱ ¢ȱÙČȱ£ČÙȱà -
Čȱȱ¿ȱȱ£¢ȱïà ȱÙ£¢ȱàȱ£ȱȱ-
¢ȱ£¢ȱ¿ȱ£ǯȱȱǰȱàȱ ¢ȱȱ£à ȱï°ȱ ¢ȱ
ÙČȱȱïȱ£ȱ ȱÙ£ȱàǰȱ££ȱ ¢ČȱČȱ£Ùȱ
ȱȱ¿ȱ£ȱ£ȱǯȱ
ȱČȱ ȱ£¢Ùȱ££ȱ£ȱȱȱČ ïȱ-
¢ ȱ ȱ ȱ£ £¢ȱ£ȱ£ȱȱȱȱ ǰȱ
¢ȱȱ£ȱ¢ȱ££Ùȱȱȱ££°ȱȱǰȱ
àȱȱȱ Ùïȱ £ȱȱ£¢ȱȱȱȱ£ȱȱ
ȱȱȱȱ ǯȱ¢ȱ¿ȱȱ ¢°ȱ£ȱȱ £¢ȱȱČ-
ïȱ £ȱȱȱǻ¢°ȱČȱ Ùïȱ ȱ¢ȱȱ£-
ȱȱ ȱ¢ȱȱ£ȱ£ȱÙ¢ȱ°ȱÙČȱï-
ǰȱ£¢ȱȱČȱǰȱïȱ¿Čȱ£¢ȱ£ȱȱÙǼȱȱï ïǰȱČȱ
ȱ¢£¢ȱ ȱ¿ȱČ ïȱ ȱ £°ȱȱ ¿ȱȱ
£ ȱ ȱȱǯȱ£ǰȱàȱ £¢Ù¢ȱȱǰȱà£ȱ £¢ȱ
ȱȱČ ïȱȱ££ȱȱ¢£ °ȱ¿ȱà Čȱ££à-
ȱ£ȱ£ ȱȱ£ȱ££Ú ǯȱ£ Ù¢ȱȱ ȱ
ȱ ¿£ȱ ¢ȱ ȱ £¢ȱ ȱ ǰȱ Č ïȱ ȱ
¢ȱ£¢ȱ ȱ£ȱÙČ£ȱǻȱȱŗȱ£Ǽȱ£ȱ £-
ȱȱ£ȱ£ȱȱ£ǯȱ£ïȱȱ£ Ù¢ï¢ȱàČȱ
ȱ¿ȱȱïà ȱÙ£¢ȱàȱǻ£à ȱ¢ǰȱȱȱ-
strona 136
£¢Ǽȱ £ȱ ȱ £ȱ ȱ £¢Ùȱ ȱ ïȱ £ȱ ȱ
¢ȱ £ïȱÙČǯȱȱà £ȱ £ȱ£ȱ£Ùȱ-
ǰȱàȱ£¢ Ù¢ȱĊȱȱȱȱ £Ù¢ǰȱČȱ££ȱȱ
£Ùȱ¿ȱ£ȱ££ȱ£ïȱ ¢¢ ȱȱ¿ǰȱȱ£¿£¢ȱ
£¢ȱ£ȱ££ȱ£ȱǻ ȱȱǯǰȱŘŖŗŘǼǯȱČȱȱ-
£°ȱ£ȱ ¿£ȱ £¿ȱǰȱàȱ££ȱȱǰȱ¢£ȱ
Č ¢ȱȱ£ȱ ȱ£ȱ¿¢ȱ ȱ £¢ȱȱ-
ǰȱ ȱ£¢ȱȱ£ ¢ȱ ȱ£££ȱȱ ȱ£ȱŘŖȱ £ïȱ
2012 roku.
àȱ ȱ£ȱ ¢ȱȱǻȱ ¿£¢ȱČȱ àǼȱ
£¢Ù¢ȱȱȱȱ£¢ȱ £¢ȱ£¢ïȱ¿¢¢ȱ£-
ǰȱȱ£ȱ£¿ȱ ȱȱȱ ȱǰȱ££àȱ¢ǰȱ
àȱ£Ù¢ȱ ȱ £ȱ£Ȧ£ǯȱȱȱȱ àȱ Č£ȱ
Čȱȱ àȱ£Ùȱ¿ȱ £ȱȱȱ£ïȱȱ-
£ǯȱ¢°ȱČȱ ¢ȱȱ£ȱȱ ¿£ȱ ȱ àȱȱ-
ȱǯȱȱ£¢£¢ȱČȱ¢°ȱ £ï£ȱï £ȱ££ȱȱ
¢ȱ£ ¢ȱïȱ ȱȱǰȱȱ ȱȱ
£ȱ¢ȱ¿ȱ ¢ȱÙà ȱ£ȱȱǯȱȱ
¢ȱ£¢Ù¢ȱȱȱ ȱǻŘŖŗřǼǰȱ£ȱÙČȱïȱ£ £-
¢ȱ£ȱ££¿ȱȱ£¢ȱȱǰȱàȱ Ù¢ȱ
Ùȱǯ
ȱ£¿ï°ȱ ¢à ȱ ȱ£¢ȱ £¿¢ȱ£¢ȱ¢ȱ
ȱ¢ȱ£ȱȱȱȱ ȱ ȱïȱ ¿£ȱ£ȱ£¢ȱ
££ȱ£ǯȱ£¢ȱȱ £ȱȱȱ££ȱï £ȱ
£ȱà ȱ£ȱ£ïȱ ȱČ¿ȱȱÙ¢ȱ ¿£ȱ£ȱ£ȱ ȱÙȱǯȱ
ȱ £ȱȱȱ£Čï°ȱȱǰȱàȱï £¢Ù¢ȱïȱ
£ȱ£ïȱ ȱČ¿ǰȱ ȱïȱȱ ¢Ù¢ȱȱ£ȱ¢£ȱǻ£ȱǯDZȱ
ǰȱ £Ȭ¿ïǰȱ £ǰȱ ŘŖŗřǼǯȱ ȱ ȱ Ȭ £ȱ
ȱȱǻŘŖŖŞǼȱȱ£Čïȱ¿£¢ȱȱ ¿£ȱȱȮȱ£ȱ
ȱȱ ȱ£ȱČ¢ȱ£Č¢ȱȱȱ ïȱ¢ȱȱȮȱ
ȱȱï £¢ȱȱČ ¢ȱ ¿Ċȱ£ȱ£¢ȱ££ȱ
£ȱ¢ÙȱČ£ȱČȱȱȱ£ȱǰȱȱȱ£ ȱ£Čï°ȱÙȱ
ȱǰȱȱ ȱ£¢ȱȱȮȱ ¿Ċȱ¢Ùȱ£ǯȱ¢°ȱČȱ £ȱȱ
ȱàČï°ȱȱ£ȱȱ£ȱ¿ȱ£ȱȱ£ǯȱȱ£¢ȱ
ȱ ȱ ¢Ù¢ȱ ȱ ¿ȱ ïȱ £ȱ £ïȱ ȱ Č¿ǰȱ ȱ ȱ ȱ
ȱȱȱ ǰȱȱ¢°ȱČȱȱ££ȱ ȱ£ȱàČȱ ȱ ¢ǯȱ
ï°ȱ£ȱȱ¢ȱ ȱČ¢ȱȱȱïȱ£ȱ£ïȱ ȱȱČȱ -
°ȱ£ ¿£ȱȱȱ£ ¢ȱ¿ȱ ȱÙȱȱ£ȱȱ£ȱ
fantazjowanie na jego temat.
¢ȱ££ ȱȱ£ȱà ČǰȱČȱ¢ȱ£¢-
ȱÙ¢ȱ ¿£ȱ£ȱ£¢ȱ££ȱ£ȱȱȱ££à¢ȱà ȱȱ
¿£ȱȱÙČ£¢ȱǻ£¢ȱŗȱ£Ǽȱ£ȱȱ£ȱ£ȱ£ï-
ȱ ȱ £ȱ £ȱ £¢ £¢ ȱ ȱ ¿ȱ ȱ ȱ ȱ ǯȱ
¢ȱ¢ȱ£¢¢ ȱ Ùï ïȱ£Ùȱ¿ȱà Čȱï°ȱ
strona 137
ȱ¢ȱ£ȱǰȱȱȱȱȱ ï°ȱǰȱȱȱ
opracowanie (lub zamiar opracowania) planu porodu jest istotnym predyktorem
£ ȱ£ȱǻà Čȱ¢Ǽǯȱ¢°ȱČȱȱȱ£ £ȱ£ȱ ¿-
£ȱȱ£ȱȱȱČȱȱ£¢ȱ£Dzȱ£ȱȱ
¢ȱȱ£¢ȱ£ȱ£¢ȱÚǯ
£ȱ£ȱȱȱ ȱÙȱ£ȱ¢ȱǰȱ
££àȱ àǯȱ ȱ ¢ȱ ¢ȱ ££ȱ ¢ȱ ££àȱ
ȱ¢ǰȱàȱȱ£ȱȱï £ȱǯȱȱ £¿ȱ ȱ-
ȱ¢ȱȱÙ ȱ£Ù¢ȱ¢ȱ£ȱȱČ¢ȱ£ȱȱ
Ù¢ȱ£ǯȱȱ¢ȱȱ ČȱȱČ ȱ¢ ȱ
ïȱ££ȱȱ Č£¢ȱà ȱȱÙ ȱȱ
£ ȱ ££ȱ ȱ £¢ȱ ȱ £¿ȱ ȱ Čïǰȱ ǯȱ ȱ
¢ȱ£ȱȱ£¢ȱȱ£ȱ£ ÚǯȱČȱȱà Čȱà -
ȱ£ Úȱ¢£¢ȱȱ£ȱ¢£¢ȱȱ£ȱȱïȱ
ȱ Čïȱȱ£ǯȱȱ ¢ȱ¿ȱČȱ££ ȱïȱ
pracowników ochrony zdrowia do nowo wprowadzonych standardów i ich posta-
¢ȱ ȱ£ Úȱȱ ȱČ¢ȱ£ £¢ȱ£ȱǰȱȱÙȬȱȱ-
ǯ
à ȱ ȱ £ȱ ¢ ȱ ȱ ȱ ïȱ
àÙ£¢ȱ ȱ ȱ ǰȱ à¢ȱ ȱ £ȱ ¿£ïȱ £ȱ ȱ ȱ
£ ¢ ¢ǰȱ£ ¢ȱȱ £¢ȱȱ ȱČ¢ǯȱ -
¢ȱȱï ï°ȱ£ïȱ ȱ£¢ ȱ¿ȱȱǰȱ
ǯȱ££ȱÙ¿ȱ £¢ȱ£¢ȱ ¢àȱ ȱà ǰȱ£¿ȱ£ȱ
ȱ £°ȱ ȱ £¿°ȱ £ȱ £ȱ £¢à ǰȱ ȱ ¢ȱ ¢ȱ £ïȱ ȱ
£¢ǰȱ Ù¢ ¢ȱȱ¢¿ȱ£ȱǯȱ £¿ȱ££ȱȱ
¢£¢ȱ£ȱ ȱ¢ȱȱ£ Úȱǰȱȱà Čȱ-
ȱà ȱȱ¢£ǰȱ££ȱ Ù¢ ȱ£à ȱȱï°ȱȱ
ǰȱȱȱȱ£ àȱ ¿£ȱȱ£ȱ£¢ȱ£ǯ
ȱ¢
Anim-Somuah, M., Smyth, R.M., Jones, L. (2011). Epidural versus non-epidural or
no analgesia in labour.
ȱȱ¢ȱ , 7(12), CD000331.
ǰȱǯǰȱ Ȭ £¢Úǰȱǯǰȱ¢ÚǰȱǯȱǻŘŖŗřǼǯȱǯȱȱ
Čȱ ¢ȱà ȱÙ ¢ȱ ȱ ¢¢ȱà ȱÙČ-
£¢ȱ ࣠ȱ£ ǯȱ£ DZȱȱǮ£°ȱȱ£Ȅǯ
Beck, C.T. (2004). Post-traumatic stress disorder due to childbirth: the aftermath.
ȱǰȱ53, 216-224.
·Ȭ·ǰȱǯȬǯǰȱǰȱǯǰȱ¢ȬĴǰȱǯǰȱǰȱǯǰȱǰȱǯȬǯȱ
(2014). Maternal and paternal satisfaction in the delivery room: a crosssectional
comparative study.
ǰȱ4(2), e004013, doi: 10.1136/bmjopen-2013-004013.
Bielawska-Batorowicz, E. (1995).
¢ȱ £ȱ £ȱ ££ȱ £à ȱ
ȱȱ ¢ǯȱRàĊDZȱ¢ ȱ ¢ȱRà£ǯ
strona 138
Bielawska-Batorowicz, E., Siddiqui, A. (200
ŞǼǯȱȱ¢ȱȱȱĴȱ ȱ
Polish and Swedish expectant mothers
ǯȱȱȱȱȱȱ¢-
¢ǰȱ36(4), 373-384.
Blomquist, J.L., Quiroz, L.H., MacMillan, D., Mccullough, A., Handa, V.L. (2011).
Mothers’ satisfaction with planned vaginal and planned cesarean birth.
-
ȱȱȱ¢, 28, 383-388.
Christiaens, W., Bracke, P. (2007). Assessment of social psychological determinants
of satisfaction with childbirth in a cross-national perspective.
ȱ¢ȱ
ǭȱ, 7(26), doi: 10.1186/1471-2393-7-26.
Cranley, M.S. (1981). Development of a tool for the measurement of maternal at-
tachment during pregnancy.
ȱ, 30(5), 281-284.
Goodman, P., Mackey, M.C., Tavakoli, A.S. (2004). Factors related to childbirth sat-
isfaction.
ȱȱȱǰ 46, 212-219.
ǰȱ ǯǯȱ ǻŗşşřǼǯȱ ¡ȱ ȱ ¡ȱ ȱ ȱ ȱ DZȱ ęȱ ȱ
a large prospective study.
, 20, 65-72.
Hadar, E., Raban, O., Gal, B., Yogev, Y., Melamed, N. (2012). Obstetrical outcome in
women with self-prepared birth plan.
ȱȱȱȬȱȱȱ
ǰȱ25(10), 2055-2057, doi: 10.3109/14767058.2012.678438.
ĴǰȱǯǯȱǻŘŖŖŘǼǯȱȱȱ Ȃȱȱ ȱȱ¡ȱȱ-
birth: a systematic review.
ȱȱȱȱȱ ¢¢, 186,
160-172.
ǰȱǯǰȱǰȱǯǯǰȱĴǰȱǯȱǻŘŖŖŗǼǯȱȱȱȱȱȱ
in women electing natural childbirth.
ȱȱǭȱȱǰȱ26,
468-472.
Khaskheli, M., Baloch, S. (2010). Subjective pain perceptions during labour and its
management.
ȱȱȱȱǰȱ60(6),473-476.
Koteles, J., de Vrijer, B., Penava, D., Xie, B. (2012). Maternal characteristics and satis-
faction associated with intrapartum epidural analgesia use in Canadian wom-
en.
ȱȱȱȱǰȱ21, 317-323.
Ȭ £¢ÚȱǯǰȱĜ ȱǯȱǻŘŖŖŝǼǯȱȱÙ ȱ ȱȱ ȱï -
ȱȱǮ£°ȱȱ£ȄȱŘŖŖżǯȱ£ DZȱȱǮ£°ȱȱ£Ȅǯȱ
Lally, J.E., Thomson, R.G., MacPhail, S., Exley, C. (2014). Pain relief in labour: a qual-
itative study to determine how to support women to make decisions about pain
relief in labour.
ȱ¢ȱǭȱǰȱ14(1), 1-19, doi: 10.1186/1471-2393-
14-6.
ǰȱǯǯǰȱ ǰȱ ǯȱǻŘŖŗřǼǯȱȱȱȱȱȮȱȂȱ¡-
periences after giving up breastfeeding.
ȱȱȱȱǰȱ
27(4), 848-856.
Lutkiewicz, K., Bidzan, M. (2013). Sexual activity of pregnant Polish women and
the assessment of the marital relation quality.
ȱ¢¢ȱ, 1, 9-17,
doi: 10.5114/hpr.2013.40465.
ǰȱǯǯǰȱǰȱǯǯȱǻŗşşŚǼǯȱȬȱĴȱȱ¡ȱȱ
inexperienced mothers during infancy.
ȱ, 43, 344-351.
strona 139
Ĝ ǰȱǯȱǻŘŖŖŞǼǯȱ£¢ȱ Ù¢ ȱȱ¢¿ȱȱ£ȱȱȮȱ-
£ȱ¢ȱ£ȱȱǮ£°ȱȱ£ȄǯȱDZȱǯȱȬ £ǰȱǯȱǰȱ
ǯȱǯȱ£Č ȱǻǯǼǰȱ¢£ȱȱȮȱ£ȱ¢¢
(s. 107-112)
ǯȱ à DZȱę¢ȱ¢ £ȱǯ
ǰȱǯǰȱ£Ȭ¿ïǰȱǯǰȱ £ǰȱ ǯȱǻŘŖŗřǼǯȱ¿Čï°ȱ¢£ȱ£¢-
£Ù¢ȱȱ£ȱï°ȱČ¢ȱȱ¢ȱ ȱ ¿£ȱ£ȱ-
rodzonym jeszcze dzieckiem.
¢ȱ, 3.
Rijnders, M., Baston, H., Schönbeck, Y., van der Pal, K., Prins, M., Green, J., Bui-
tendijk, S. (2008). Perinatal factors related to negative or positive recall of birth
experience in women 3 years postpartum in the Netherlands.
, 35 (2), 107-
-116.
Rowlands, I., Redshaw, M. (2012). Mode of birth and women’s psychological and
physical wellbeing in the postnatal period.
ȱ¢ȱǭȱ, 12, 138.
£££ȱȱ ȱ£ȱȱŘŖȱ £ïȱŘŖŗŘȱȱ ȱ ȱ-
à ȱ ¿ ȱ ¢£ȱ £¢ȱ £ȱ ï £Úȱ £ -
¢ȱ £ȱ £ȱ ȱ Ù ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ ȱ
ę££ȱ Č¢ǰȱ ę££ȱ ǰȱ Ùȱ ȱ ȱ ȱ -
kiem (DzU z 2012 r., poz. 1100),
ĴDZȦȦǯǯǯȦǵƽ-
DU20120001100
Simkin, P. (1991). Just another day in a woman’s life? Women’s long-term percep-
ȱȱȱęȱȱ¡ǯȱȱǯȱ, 18, 203-210.
Simkin, P. (1992). Just another day in a woman’s life? part II: nature and consistency
ȱ ȂȱȬȱȱȱȱęȱȱ¡ǯȱ, 19, 64-81.
Slade, P., Macpherson, S.A., Hume, A., Maresh, M. (1993). Expectations, experienc-
es and satisfaction with labor.
ȱȱȱȱ¢¢, 32, 469-483.
¢ǰȱ ǯǰȱ¿ ǰȱǯǰȱ£ǰȱǯǰȱǰȱǯȱǻŘŖŖşǼǯȱ£¢ȱȱ£ ȱ
ȱ¿Č¢ȱ¢£ȱȱÙ ȱȮȱ£¢ȱȱȱÙ°ǵȱ
¢ȱ¢¢¢ȱ£, 29(4), 30-36.
Thorstensson, S., Ekström, A., Lundgren, I., Wahn, E.H. (2012). Exploring profes-
ȱȱěȱ¢ȱ ȱȱDZȱȱȱȱ-
view study.
ȱȱȱ, 1-10, doi: 10.1155/2012/648405.
Waldenstrom, U., Hildingsson, I., Rubertsson, C., Radestad, I. (2004). A negative
birth experience: prevalence and risk factors in a national sample.
, 31,
17-26.