1
CELE, ZADANIA I PRIORYTETY
w OCHRONIE
Ś
RODOWISKA
NA LATA 2007-2013
Z PERSPEKTYW
Ą
DO 2020 ROKU
wynikaj
ą
ce z dokumentów przyj
ę
tych do realizacji przez
Rz
ą
d i Parlament Rzeczpospolitej Polskiej w okresie
poprzedzaj
ą
cym prace nad przygotowaniem projektu
Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013
VI Program Działa
ń
w
Ś
rodowisku
przyj
ę
ty decyzj
ą
Parlamentu
Europejskiego i Rady Unii Europejskiej
z 22.06.2002 r.
Obejmuje on horyzont czasowy
2002 –2012
Ró
ż
norodno
ść
polityk i strategii
tematycznych ochrony
ś
rodowiska
przyj
ę
tych do realizacji przez Rz
ą
d
i Parlament Rzeczpospolitej Polskiej
w okresie poprzedzaj
ą
cym prace nad
przygotowaniem projektu Narodowego
Planu Rozwoju na lata 2007-2013
(nie zawsze istnieje wzajemna konsolidacja
tematyczna i jednakowy horyzont czasowy)
Najwa
ż
niejsze dokumenty
strategiczne wynikaj
ą
ce
z uwarunkowa
ń
prawnych,
mi
ę
dzynarodowych oraz
unijnych:
POLITYKA:
ogó
ł
dzia
ł
a
ń
zwi
ą
zanych z d
ąż
eniem do zdobycia i
utrzymania w
ł
adzy pa
ń
stwowej (tak
ż
e z u
ż
yciem
przymusu), jej wykonywaniem oraz wytyczeniem
kierunków i realizacj
ą
rozwoju pa
ń
stwa w ró
ż
nych
dziedzinach,
sztuka rz
ą
dzenia, czyli kierowania sprawami publicznymi
poprzez harmonizowanie ró
ż
norakich, cz
ę
sto
sprzecznych d
ąż
e
ń
,
(w
ą
sko) program lub kierunek dzia
ł
ania pa
ń
stwa.
PODMIOT POLITYKI - ka
ż
da instytucja, organizacja, grupa
spo
ł
eczna czy nawet osoba podejmuj
ą
ca dzia
ł
ania, których
celem jest wywieranie wp
ł
ywu na tok spraw publicznych.
PRZEDMIOT POLITYKI - rodzaj spraw których dotyczy
dzia
ł
alno
ść
polityczna.
POJ
POJ
POJ
POJĘ
Ę
Ę
ĘCIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA
Ł
ALNO
ŚĆ
PRAKTYCZNA -
ś
wiadoma i
celowa dzia
ł
alno
ść
pa
ń
stwa, która polega na
racjonalnym kszta
ł
towaniu
ś
rodowiska
przyrodniczego poprzez jego w
ł
a
ś
ciwe
u
ż
ytkowanie i ochron
ę
, w oparciu o poznane
prawa przyrodnicze, ekonomiczne i spo
ł
eczne.
DYSCYPLINA NAUKOWA - nauka o
kierowaniu dzia
ł
alno
ś
ci
ą
w zakresie ochrony
ś
rodowiska, okre
ś
laj
ą
ca jak organizowa
ć
,
planowa
ć
i zarz
ą
dza
ć
procesami ochrony
ś
rodowiska i jak te procesy w
łą
cza
ć
w
dzia
ł
alno
ść
spo
ł
eczno-gospodarcz
ą
, aby
zapewni
ć
skuteczno
ść
i efektywno
ść
ekonomiczn
ą
tych procesów.
POJ
POJ
POJ
POJĘ
Ę
Ę
ĘCIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
2
Polityka
ekonomiczna
Polityka
ekologiczna
Polityka
społeczna
POJ
POJ
POJ
POJĘ
Ę
Ę
ĘCIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
CIE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
Podmiot polityki ekologicznej – pa
ń
stwo:
:
– na szczeblu centralnym - centralne organy w
ł
adzy
pa
ń
stwowej i administracji rz
ą
dowej,
– na szczeblu regionalnym i lokalnym - terenowe
organy administracji rz
ą
dowej o w
ł
a
ś
ciwo
ś
ciach
ogólnych i szczególnych oraz samorz
ą
dy
terytorialne.
Przedmiot polityki ekologicznej –
ś
rodowisko
przyrodnicze oraz jego odpowiednia jako
ść
z punktu
widzenia potrzeb biologicznych, psychospo
ł
ecznych i
gospodarczych.
PODMIOT POLITYKI EKOLOGICZNEJ
PODMIOT POLITYKI EKOLOGICZNEJ
PODMIOT POLITYKI EKOLOGICZNEJ
PODMIOT POLITYKI EKOLOGICZNEJ
Funkcje polityki ekologicznej:
okre
ś
lanie celów ochrony
okre
ś
lenie podstawowych warunków osi
ą
gni
ę
cia
celów, w tym:
– zasad funkcjonowania polityki ekologicznej
– hierarchii celów;
– zada
ń
zapewniaj
ą
cych realizacj
ę
celów
wskazanie czynników ułatwiaj
ą
cych oraz
utrudniaj
ą
cych osi
ą
gni
ę
cie zało
ż
onych celów
wskazanie najkorzystniejszych sposobów osi
ą
gni
ę
cia
wytyczonych celów
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
Uniwersalne cele polityki ekologicznej:
ochrona ró
ż
norodno
ś
ci biologicznej
takie gospodarowanie zasobami przyrody, które
zapewni ich d
ł
ugotrwa
ł
e u
ż
ytkowanie
ochrona
ż
ycia oraz fizycznego i psychicznego
zdrowia ludzkiego
poprawa jako
ś
ci
ż
ycia
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
Zasady polityki ekologicznej:
okre
ś
laj
ą
charakter polityki ekologicznej (np.
skuteczno
ść
, obiektywno
ść
, bezstronno
ść
itp.)
okre
ś
laj
ą
relacje mi
ę
dzy polityk
ą
ekologiczn
ą
a
polityk
ą
gospodarcz
ą
, społeczn
ą
i
mi
ę
dzynarodow
ą
ukierunkowuj
ą
narz
ę
dzia realizacji polityki
ekologicznej
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
Kierunki transformacji polityki ekologicznej:
od rozwi
ą
zywania problemów bie
żą
cych do
problemów zwi
ą
zanych z kumulacj
ą
negatywnych
oddzia
ł
ywa
ń
na
ś
rodowisko,
od przeciwdzia
ł
ania zagro
ż
eniom wyra
ź
nie
zlokalizowanym przestrzennie i krótkookresowym do
unikania zagro
ż
e
ń
globalnych i d
ł
ugookresowych,
od zajmowania si
ę
szkodami wyra
ź
nymi i
jednoznacznymi do zagro
ż
e
ń
"ukrytych", s
ł
abo
wyra
ż
onych i obarczonych bli
ż
ej nieokre
ś
lonym
prawdopodobie
ń
stwem wyst
ą
pienia.
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
FUNKCJE I CELE POLITYKI EKOLOGICZNEJ
3
Ś
rodki ochrony
ś
rodowiska - narz
ę
dzia
oddzia
ł
ywania na ró
ż
ne podmioty zaanga
ż
owane w
realizacj
ę
polityki ekologicznej o charakterze
po
ś
rednim:
– informacja ekologiczna
– planowanie przestrzenne
– programowanie dzia
ł
a
ń
ochronnych
– badania naukowe
–
ś
rodki techniczno-technologiczne
NARZ
NARZ
NARZ
NARZĘ
Ę
Ę
ĘDZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
Instrumenty ochrony
ś
rodowiska - narz
ę
dzia
o charakterze bezpo
ś
rednich norm steruj
ą
cych,
okre
ś
laj
ą
ce zadania, kierunki i sposoby dzia
ł
ania
w zakresie ochrony
ś
rodowiska:
– regulacji bezpo
ś
redniej (prawno-administracyjne)
– regulacji po
ś
redniej (ekonomiczne)
– dobrowolne (zdecentralizowane)
– oddzia
ł
ywania spo
ł
ecznego (perswazyjne)
NARZ
NARZ
NARZ
NARZĘ
Ę
Ę
ĘDZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
DZIA POLITYKI EKOLOGICZNEJ
1973-1981
POLITYKA GOSPODARCZA
POLITYKA OCHRONY
Ś
RODOWISKA
1982-1990
POLITYKA
GOSPODARCZA
POLITYKA
SPOŁECZNA
POLITYKA OCHRONY
Ś
RODOWISKA
1991-1994
POLITYKA
EKOLOGICZNA
POLITYKA
GOSPODARCZA
POLITYKA
SPOŁECZNA
1995-2000
POLITYKA
EKOLOGICZNA
POLITYKA
GOSPODARCZA
POLITYKA
SPOŁECZNA
od 2000 r.
POLITYKA
ZRÓWNOWA
ś
ONEGO
ROZWOJU
1920-1972
POLITYKA OCHRONY PRZYRODY
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ---- ewolucja
ewolucja
ewolucja
ewolucja
OGÓLNA POLITYKA PA
Ń
STWA
Polityka
społeczna
Polityka
gospodarcza
Polityka
ekologiczna
Polityki
szczegółowe
Polityki
szczegółowe
Polityka
ochrony
ś
rodowiska
Polityka
ochrony przyrody
i zachowania
bioró
ż
norodno
ś
ci
Polityka
kształtowania
ekosystemów
i krajobrazu
Polityka zrównowa
ż
onego rozwoju
Długookresowa strategia trwałego i zrównowa
ż
onego rozwoju
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ---- ewolucja
ewolucja
ewolucja
ewolucja
„„„„
Polityka ekologiczna Pa
ń
stwa”
opracowana w 1990 r.,
cel nadrz
ę
dny – „ochrona zdrowia",
cel główny – praktyczne wdra
ż
anie ekorozwoju,
najwa
ż
niejsze cele szczegółowe:
– eliminacja nadmiernego obci
ąż
enia
ś
rodowiska,
– szczególna ochrona obszarów przyrodniczo cennych,
– dostosowanie polskich norm ekologicznych do wymogów
ogólnoeuropejskich,
– zwi
ę
kszenie odpowiedzialno
ś
ci u
ż
ytkowników
ś
rodowiska za skutki
prowadzonej działalno
ś
ci;
– wdro
ż
enie systemu monitoringu oraz systemu prognozowania stanu
ś
rodowiska;
– rozwój współpracy mi
ę
dzynarodowej w zakresie problemów
ś
rodowiskowych;
– wdro
ż
enie po
ś
rednich (głównie ekonomicznych) instrumentów zarz
ą
dzania
ś
rodowiskiem;
– rozszerzenie zakresu i form edukacji ekologicznej;
– wspieranie działalno
ś
ci organizacji proekologicznych.
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
Efekty realizacji PEP:
podniesienie
ś
wiadomo
ś
ci ekologicznej społecze
ń
stwa,
wzrost nakładów na inwestycje zwi
ą
zane z ochron
ą ś
rodowiska
– od 0,5 mld USD w 1988 r. do 2,8 mld USD w 1998 r.,
zmniejszenie emisji pyłów do atmosfery o 57% w latach 1988-
1998, zmniejszenie emisji zwi
ą
zków siarki o 48% i zwi
ą
zków
azotu o 28%,
zmniejszenie ilo
ś
ci nieoczyszczonych
ś
cieków
odprowadzanych od rzek o ponad 70% w latach 1988-1998,
ponad 2-krotny wzrost powierzchni obszarów chronionych.
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
4
„II Polityka ekologiczna Pa
ń
stwa”:
opracowana w 2000 r.,
ustala cele ekologiczne do 2010 i 2025 r.,
cel nadrz
ę
dny – zapewnienie bezpiecze
ń
stwa
ekologicznego,
cel główny – stworzenie skutecznej regulacji
i reglamentacji korzystania ze
ś
rodowiska.
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
Obszary II PEP:
• Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne
u
ż
ytkowanie zasobów przyrody
• Zrównowa
ż
one wykorzystanie surowców,
materiałów, wody i energii
•
Ś
rodowisko i zdrowie. Dalsza poprawa jako
ś
ci
ś
rodowiska i bezpiecze
ń
stwa ekologicznego
• Przeciwdziałanie zmianom klimatu
• Ocena realizacji polityki ekologicznej
• Nakłady na realizacj
ę
Polityki ekologicznej pa
ń
stwa
w latach 2003-2006 i perspektywicznie do 2010 r.
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
„Program wykonawczy do II polityki ekologicznej
Pa
ń
stwa na lata 2002-2010”:
wskazówki i wytyczne dla uwzgl
ę
dnienia zagadnie
ń
ochrony
ś
rodowiska w programach sektorowych,
harmonogramy zada
ń
wynikaj
ą
cych z polityki
ekologicznej,
narz
ę
dzia realizacyjne polityki,
szacunek kosztów osi
ą
gania celów polityki
ekologicznej (ł
ą
cznie 151,6 mld PLN w latach 2002-
2010, rocznie
ś
rednio 16,8 mld PLN).
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
Polityka ekologiczna pa
ń
stwa
Polityka ekologiczna pa
ń
stwa na lata 2003-2006
z uwzgl
ę
dnieniem perspektywy na lata 2007-
2010 została opracowana zgodnie z ustaleniami
ustawy z dn. 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony
ś
rodowiska, która wprowadzała obowi
ą
zek
przygotowywania i aktualizowania dokumentu
co 4 lata.
Została opracowana w 2002 r.
jest uszczegółowieniem II Polityki ekologicznej pa
ń
stwa,
zgodna z polityk
ą
ekologiczn
ą
Unii Europejskiej,
cele o charakterze systemowym:
– wł
ą
czenie aspektów ekologicznych do polityk sektorowych,
– aktywizacja rynku do działa
ń
na rzecz ochrony
ś
rodowiska,
– modyfikacja systemu instrumentów ekonomicznych ochrony
ś
rodowiska,
– zmiany w systemie finansowania ochrony
ś
rodowiska,
– udział społecze
ń
stwa w realizacji polityki ekologicznej,
– ekologizacja planowania przestrzennego i u
ż
ytkowania terenu,
– stymulowanie innowacji.
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
„Polityka ekologiczna Pa
ń
stwa na lata 2007-2010
z uwzgl
ę
dnieniem perspektywy na lata 2011-
2014”:
opracowana w 2007 r.,
nadrz
ę
dny cel - zapewnienie bezpiecze
ń
stwa
ekologicznego kraju (mieszka
ń
ców, zasobów
przyrodniczych i infrastruktury społecznej)
i tworzenie podstaw do zrównowa
ż
onego
rozwoju społeczno-gospodarczego
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
Dokument „Polityka ekologiczna pa
ń
stwa na lata 2007-
2010 z uwzgl
ę
dnieniem perspektywy na lata 2011-2014”,
ze wzgl
ę
du na skrócenie kadencji sejmu nie został
zatwierdzony przez parlament.
5
Planowane nakłady na realizacj
ę
polityki
ekologicznej Pa
ń
stwa na lata 2007-2010
i perspektywicznie do 2014:
128,7 mld zł (w cenach z 2005 r.), w tym na
przedsi
ę
wzi
ę
cia inwestycyjne 125,3 mld zł,
ś
redniorocznie 16,1 mld zł, w tym na przedsi
ę
wzi
ę
cia
inwestycyjne około 15,7 mld zł,
82%
ś
rodków przeznaczono na realizacj
ę
zobowi
ą
za
ń
akcesyjnych.
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
Ź
ródła finansowania
przedsi
ę
biorstwa
43,7%
samorz
ą
dy
8,9%
fundusze
ekologiczne
22,2%
bud
ż
et pa
ń
stwa
6,3%
zagranica
18,9%
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
W 2008 roku przeprowadzono analiz
ę
tego
dokumentu i stwierdzono nieaktualno
ść
wielu
elementów w szczególno
ś
ci w odniesieniu do
prawa Unii Europejskiej. Potrzebna była wi
ę
c
aktualizacja dokumentu. Spowodowało to
nieuniknione opó
ź
nienie w przygotowaniu nowej
polityki ekologicznej pa
ń
stwa i w konsekwencji
konieczne było przyj
ę
cie nowego horyzontu
czasowego.
Nowa polityka ekologiczna pa
ń
stwa na lata 2009 -
2012 z perspektyw
ą
do roku 2016 zachowuje
struktur
ę
dokumentu podobn
ą
do „Polityki
ekologicznej Pa
ń
stwa na lata 2003 -2006”, ale
inaczej akcentuj
ą
c potrzeb
ę
działa
ń
priorytetowych.
„Polityka ekologiczna Pa
ń
stwa na lata 2009-2012
z uwzgl
ę
dnieniem perspektywy na lata 2011-2014”
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI
POLITYKA EKOLOGICZNA POLSKI ----
dokumenty
dokumenty
dokumenty
dokumenty
Najwa
ż
niejsze dokumenty strategiczne
wynikaj
ą
ce z uwarunkowa
ń
prawnych,
mi
ę
dzynarodowych oraz unijnych:
Polityki sektorowe:
• Polityka klimatyczna Polski – strategia redukcji emisji
gazów cieplarnianych w Polsce do 2020 r,
• Zało
ż
enia Polityki Energetycznej Polski do roku 2020,
• Polityka energetyczna Polski na lata 2005 – 2025,
• Polityka Le
ś
na Pa
ń
stwa,
• Polityka Transportowa
Strategie:
•
Krajowa Strategia Gospodarki Wodnej,
• Strategia zarz
ą
dzania substancjami
zubo
ż
aj
ą
cymi warstw
ę
ozonow
ą
– CFCs
(Chlorofluorocarbony zwane tak
ż
e freonami),
w tym strategia wycofywania substancji CFCs
z aerozoli przeciwastmatycznych,
• Strategia zarz
ą
dzania halonami,
• Strategia Ochrony Ró
ż
norodno
ś
ci Biologicznej,
• Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego
u
ż
ytkowania ró
ż
norodno
ś
ci biologicznej wraz
z programem działa
ń
,
• Krajowa strategia ochrony
ś
rodowiska przed
trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi,
• Krajowa strategia ograniczania metali ci
ęż
kich.
6
Plany i programy sektorowe:
•
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami,
• Krajowy Program Oczyszczania
Ś
cieków
Komunalnych,
• Krajowy Plan Redukcji Emisji,
• Krajowy Plan Rozdziału Uprawnie
ń
do Emisji
CO
2
na lata 2005 – 2007,
• Programu usuwania azbestu i wyrobów
zawieraj
ą
cych azbest stosowanych na
terytorium Polski,
• Krajowy program zwi
ę
kszania lesisto
ś
ci.
Narodowy Plan Rozwoju był tworzony
na bazie istniej
ą
cych krajowych
strategii, polityk i dokumentów
programowych, jako kompilacja
wynikaj
ą
cych z nich celów
i priorytetów przewidzianych do
realizacji w latach 2007-2013.
Najwa
ż
niejsze obszary priorytetowe w ochronie
ś
rodowiska
1. Gospodarka wodna:
1.1. Cele:
1.1.1 osi
ą
gni
ę
cie do 2015 roku zadowalaj
ą
cego
stanu ekologicznego wód,
1.1.2. ograniczenie emisji zanieczyszcze
ń
ze
ź
ródeł
punktowych i zmniejszenie ładunku
zanieczyszcze
ń
ze
ź
ródeł obszarowych
trafiaj
ą
cych do wód,
1.1.3. zwi
ę
kszenie bezpiecze
ń
stwa powodziowego
kraju oraz zapobieganie skutkom suszy.
1.2. Działania (wynikaj
ą
ce z wdra
ż
ania
dyrektyw):
1.2.1. Realizacja Krajowego Programu Oczyszczania
Ś
cieków Komunalnych:
•
działania inwestycyjne w 1378 aglomeracjach na obszarze
Polski, w tym:
budowa kanalizacji w 162 aglomeracjach od 2 do 15
tys. RLM,
rozbudowa i modernizacja kanalizacji w 1216
aglomeracjach, (koszt realizacji systemów
kanalizacyjnych oszacowano na 24 mld zł),
budowa, rozbudowa lub modernizacja 1163
oczyszczalni
ś
cieków komunalnych (koszt tego
zadania - ok. 11,3 mld zł).
Szacunkowy koszt realizacji zada
ń
wynikaj
ą
cych
z Krajowego Programu Oczyszczania
Ś
cieków
Komunalnych do 2015 roku - w wysoko
ś
ci
35,3 mld złotych.
1.2.2. realizacja programów ochrony wód
przed azotanami pochodzenia
rolniczego,
1.2.3. realizacja programów poprawy jako
ś
ci
wód przeznaczonych do zaopatrzenia
ludno
ś
ci w wod
ę
do picia,
1.2.4. realizacja zada
ń
zwi
ą
zanych
z ograniczeniem odprowadzania do
wód substancji niebezpiecznych.
7
2. Gospodarka odpadami:
2.1. Cele:
2.1.1. zapobieganie powstawaniu odpadów,
przy rozwi
ą
zywaniu problemu odpadów
„u
ź
ródła",
2.1.2. odzyskiwanie surowców i ponowne
wykorzystanie odpadów,
2.1.3. bezpieczne dla
ś
rodowiska ko
ń
cowe
unieszkodliwianie odpadów nie
wykorzystanych.
2.2. Działania:
2.2.1. Realizacja zada
ń
i celów wynikaj
ą
cych
z Krajowego Planu Gospodarki Odpadami.
2. Gospodarka odpadami:
A.
Odpady komunalne
A. Priorytetowe cele i zadania:
•
odzysk i unieszkodliwianie (poza składowaniem)
odpadów komunalnych ulegaj
ą
cych biodegradacji dla
osi
ą
gni
ę
cia w 2010 r. redukcji ilo
ś
ci tych odpadów
kierowanych do składowania do poziomu 75% odpadów
wytworzonych w 1995 roku, redukcji do poziomu 50%
odpadów komunalnych ulegaj
ą
cych biodegradacji
składowanych w roku 2013 (równie
ż
w odniesieniu do
odpadów wytworzonych w 1995 roku), a w perspektywie
do 2020 r. redukcji do poziomu 35% odpadów
ulegaj
ą
cych biodegradacji;
•
zapewnienie min. 50% poziomu odzysku i 25%
recyklingu odpadów opakowaniowych w roku 2007;
• do roku 2014 (lub 2012 – w zale
ż
no
ś
ci od ostatecznej
decyzji UE, co do okresu przej
ś
ciowego dla Polski)
min. 60% poziomu odzysku i 55%-80% recyklingu;
•
wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych
przez selektywn
ą
zbiórk
ę
:
•
odpadów wielkogabarytowych,
•
odpadów budowlanych,
•
odpadów niebezpiecznych;
•
zmniejszenie do 2014 r. ilo
ś
ci składowisk odpadów
komunalnych do 5-15 w województwie zale
ż
no
ś
ci
od jego wielko
ś
ci.
2. Gospodarka odpadami:
B.
Odpady przemysłowe
Priorytetowe cele i zadania:
• stosowanie niskoodpadowych technologii produkcji,
• uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora
gospodarczego w programach zarz
ą
dzania
ś
rodowiskowego (normy ISO serii 14 000 oraz EMAS),
• organizacja systemu zbierania, magazynowania
i transportu odpadów powstaj
ą
cych w sektorze małych
i
ś
rednich przedsi
ę
biorstw,
•
ewidencja zakładowych składowisk odpadów
przemysłowych,
• uwzgl
ę
dnienie w planach gospodarki odpadami na
poziomie powiatu i gminy wykazu zwałowisk
odpadów wydobywczych przeznaczonych do
odzysku lub rekultywacji,
• sporz
ą
dzenie wykazu terenów pogórniczych
zdegradowanych, przeznaczonych do rekultywacji.
2. Gospodarka odpadami:
C.
Odpady niebezpieczne
Priorytetowe cele i zadania:
• całkowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze
ś
rodowiska do 2010 r.,
• zapewnienie 50% poziomu odzysku i 35% recyklingu
(regeneracji) olejów odpadowych do roku 2007,
• zapewnienie bezpiecznego dla zdrowia ludzi usuni
ę
cia
wyrobów zawieraj
ą
cych azbest i zdeponowania ich na
wyznaczonych składowiskach w sposób eliminuj
ą
cy
ich negatywne oddziaływanie,
8
•
likwidacja do 2010 r. mogilników zawieraj
ą
cych
przeterminowane
ś
rodki ochrony ro
ś
lin,
• zapewnienie 95% poziomu odzysku i 85% recyklingu
pojazdów wycofanych z eksploatacji,
• minimalizacja ilo
ś
ci powstaj
ą
cych specyficznych
odpadów medycznych wymagaj
ą
cych szczególnych
metod unieszkodliwiania na drodze termicznego
przekształcania, poprzez zastosowanie segregacji
odpadów u
ź
ródła ich powstawania, a tak
ż
e poprzez
eliminacj
ę
nieprawidłowych praktyk w gospodarce
odpadami medycznymi.
3. Jako
ść
powietrza:
3.1. Cele :
3.1.1. poprawa stanu jako
ś
ci powietrza (zmniejszenie
i utrzymanie poziomów substancji
zanieczyszczaj
ą
cych w powietrzu poni
ż
ej
dopuszczalnych poziomów, racjonalizacja
emisji zanieczyszcze
ń
z transportu),
3.1.2. uzyskanie wymaganych norm emisyjnych oraz
realizacja wymogów wynikaj
ą
cych z konwencji
mi
ę
dzynarodowych,
3.1.3. przeciwdziałanie emisji gazów cieplarnianych,
3.1.4. ochrona warstwy ozonowej.
3.2. Działania:
3.2.1. Ograniczenie emisji niektórych zanieczyszcze
ń
do
powietrza z du
ż
ych
ź
ródeł spalania paliw tj. o mocy
wi
ę
kszej od 50 MW (Krajowy Plan Redukcji Emisji)
Cel szczegółowy: redukcja emisji dwutlenku siarki,
tlenków azotu i pyłu
Działania:
• wykorzystanie pełnych mo
ż
liwo
ś
ci technicznych
istniej
ą
cych instalacji odsiarczania spalin
(wydłu
ż
enie czasu pracy
ź
ródeł wyposa
ż
onych
w instalacje odsiarczania spalin, pełne wykorzystanie
sprawno
ś
ci instalacji odsiarczania),
• budowa dalszych instalacji odsiarczania,
poprawienie procesów spalania dla ograniczenia
emisji tlenków azotu, modernizacja instalacji odpylania
spalin,
• stosowanie paliw o małej (około 0,5% ) zawarto
ś
ci
siarki.
3.2.2. Realizacja Krajowego Planu Rozdziału
Uprawnie
ń
do Emisji CO2 na lata 2005 – 2007
Cel szczegółowy: działania na rzecz ochrony
klimatu, które b
ę
d
ą
opłacalne i efektywne
kosztowo.
Działania:
• wprowadzenie systemu handlu uprawnieniami do
emisji CO
2
, maj
ą
cego na celu:
pomoc Pa
ń
stwom Członkowskim Unii Europejskiej
w ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych
i wypełnieniu zobowi
ą
za
ń
z Protokołu z Kioto,
redukcj
ę
emisji gazów cieplarnianych w latach 2008-
2012 o 6% w stosunku do emisji z roku 1988.
3.2.3. Realizacja Strategii zarz
ą
dzania substancjami
zubo
ż
aj
ą
cymi warstw
ę
ozonow
ą
– CFCs, w tym
strategia wycofywania substancji CFCs z aerozoli
przeciwastmatycznych oraz Strategii zarz
ą
dzania
halonami.
Cel i działania: ochrona warstwy ozonowej.
3.2.4. Realizacja Krajowej strategii ograniczania metali
ci
ęż
kich.
Cel i działania: Zmniejszenie emisji metali ci
ęż
kich do
powietrza z przemysłu i motoryzacji.
3.2.5. Realizacja Krajowej strategii ochrony
ś
rodowiska
przed trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi.
Cel i działania: Zmniejszenie obci
ąż
enia
ś
rodowiska
trwałymi zwi
ą
zkami organicznymi z przemysłu,
rolnictwa i gospodarki odpadami ( w tym równie
ż
wycofanie z u
ż
ytkowania niektórych preparatów).
9
4. Ochrona przyrody i krajobrazu:
4.1.
Cele:
4.1.1 utrzymywanie, co najmniej na obecnym poziomie,
bogactwa ró
ż
norodno
ś
ci biologicznej,
4.1.2 skuteczna ochrona walorów przyrodniczych
i krajobrazowych.
4.2. Działania:
4.2.1 Realizacja zada
ń
wynikaj
ą
cych z „Krajowej
strategii ochrony i umiarkowanego
u
ż
ytkowania ró
ż
norodno
ś
ci biologicznej”,
4.2.2. Wyznaczenie Europejskiej Sieci Ekologicznej
Natura 2000 składaj
ą
cej si
ę
z obszarów
specjalnej ochrony ptaków i specjalnych
obszarów ochrony siedlisk.
5. Ochrona i zrównowa
ż
ony rozwój lasów:
5.1. Cel
5.1.1. Powi
ę
kszanie zasobów le
ś
nych, zakładaj
ą
c
wzrost lesisto
ś
ci z 28,5 % w 2001 r. do ok. 30%
powierzchni Polski w 2020 roku i ok. 33%
w perspektywie roku.
5.2. Działania:
5.2.1. Realizacja “Krajowego programu zwi
ę
kszania
lesisto
ś
ci”
6. Zrównowa
ż
one wykorzystanie,
materiałów, wody i energii:
6.1. Cel i działania:
6.1.1. Zmniejszenie materiałochłonno
ś
ci,
energochłonno
ś
ci, wodochłonno
ś
ci i odpadowo
ś
ci
produkcji (stosowanie „czystszych” technologii),
6.1.2. Wykorzystywanie alternatywnych odnawialnych
ź
ródeł energii,
6.1.3. Stosowanie analizy pełnego „cyklu
ż
ycia" produktu
(w procesie produkcji, transportu, opakowania,
u
ż
ytkowania, ewentualnego ponownego
wykorzystania i unieszkodliwiania).
Polityka ekologiczna pa
ń
stwa,
strategie i dokumenty programowe
w zakresie ochrony
ś
rodowiska
tworz
ą
uwarunkowania dla celów
i priorytetów w innych
dziedzinach gospodarki.