Jak żywić trawnik?

Cele żywienia

Utrzymanie

żywo

zielonego

koloru

Pobudzenie

do

krzewienia

Zwiększenie

trwałości

trawnika

ograniczenie

wpływu na

środowisko

naturalne;

składniki powinny

być jak

najefektywniej

wykorzystane

przez rośliny

Efektem

nieprawidłowe

go żywienia

jest żółknięcie

murawy, szybsze

jej przesychanie,

a także słabsze

przyrosty masy

wegetatywnej

Co ważne

Zmiany wyglądu

trawnika w ciągu

roku

Kleiber i in. 2009

Zmiany zadarnienia

trawnika w ciągu roku

Rola azotu

- Wpływ na

wzrost i rozwój traw

, a także ich

zabarwienie

,

- Wpływ na

intensywność krzewienia się traw

oraz na oszczędną gospodarkę wodną.

Azot

- Zastosowany wczesną wiosną

przyspiesza

wegetację

o ok. 2 tygodnie,

- Dzięki temu, że

zwiększa zwartości darni

, nie

dochodzi do nadmiernego przegrzewania się

powierzchni

gleby

-

zmniejsza

się

nieproduktywne parowanie gleby.

Niedobór azotu

- Skrócenie wegetacji roślin

, tkanki szybciej

drewnieją, a rośliny wcześniej wchodzą w fazę

rozwoju generatywnego -

darń trawnikowa traci

pożądane walory estetyczne

,

- Trawa

szybciej wytwarza organy generatywne

,

- Ułatwia

infekcje

grzybom np. Limonomyces i

Sclerotinia.

Niedobór azotu

- Konsekwencją jest

zredukowane krzewienie się

roślin

, ważny proces w utrzymaniu darni o

pożądanym stopniu zwartości,

Nadmierne żywienie azotem

- nie jest korzystne

, powoduje zbyt bujną wegetację

roślin, które stają się delikatniejsze, co zwiększa

podatność na czynniki chorobotwórcze i zmniejsza

zimotrwałość.

Żywienie azotem

- Roczną dawkę dzielić na kilka mniejszych,

- I zabieg: wczesna wiosną, II pod koniec

czerwca, a III pod koniec sierpnia.

- W przypadku trawników koszonych 3-4 krotnie

w sezonie wegetacyjnym dawka powinna
wynosić 1,0 – 1,5 kg N·100m

-2

,

- Gdy wzrasta intensywność koszenia murawy,

roczna dawka N powinna być zwiększona do 2,5
kg·100m

-2

,

- Nie należy nawozić trawników w okresie suszy

i w pełnym słońcu – warunkowo, tylko gdy
trawnik będzie nawadniany.

Żywienie azotem

- W przypadku nawierzchni trawiastych, które są

intensywnie eksploatowane i deszczowane,

roczna dawka powinna wzrosnąć do 3,0 – 4,0 kg

N·100m

-2

i należy ją stosować w 7-9 terminach.

Stosowanie żywienia

Wpływ żywienia azotem na plon

trawy

Kleiber i in. 2009

Wpływ żywienia trawnika

na jego zadarnienie

(pokrycie powierzchni

gleby)

Kleiber i in. 2009

Wpływ żywienia

trawnika na jego wygląd

Wpływ żywienia trawnika na liczebność

chwastów

Mniszek lekarski
Babka

lancetowata

Mniszek lekarski

Koniczyna biała

Kleiber i in. 2009

Wpływ żywienia na ogólną liczebność bakterii w

glebie

Niewiadomska i in. 2010

Wpływ żywienia na ogólną liczebność grzybów w
glebie

Wpływ żywienia trawnika na

pobieranie azotu i potasu (N –zielone,

K – czerwone)

Kleiber i in. 2009

Wpływ żywienia trawnika na

pobieranie fosforu i wapnia (P –

zielone, Ca – czerwone)

Kleiber i in. 2009

Wpływ żywienia trawnika na

pobieranie magnezu i siarki (Mg –

zielone, S – czerwone)

Kleiber i in. 2009

Fosfor

- Wspólnie z N i K korzystnie wpływa na

syntezę

chlorofilu

,

- Przyczynia się do

lepszego wykorzystania innych

składników

,

- Wpływa na

rozwój mikroflory

glebowej i

drobnoustrojów.

Fosfor

- Wpływa na rozwój silnego systemu korzeniowego,

-Korzystniejsze jest stosowanie nawożenia gleb tym

składnikiem przeprowadzane co roku mniejszymi

dawkami, niż jednokrotne stosowanie większych jego

dawek raz na kilka lat.

Żywienie fosforem

- W nawożeniu podstawowym standardowa

dawka powinna wynosić 6 – 8 g·m

-2

,

- Dla trawników ekstensywnych dawka 6-8

g·m

-2

, a dla intensywnych 6-15 g·m

-2

.

Rola potasu

- Wpływa na rozwój traw

, a tym samym na

zmniejszenie liczebności chwastów oraz reguluje

gospodarkę wodną roślin,

- Wpływa na

tworzenie silnej tkanki mechanicznej

,

co daje roślinom wytrzymałość na: wyleganie,

niskie temperatury i niedobór wody,

- Czyni trawnik

mniej podatny na przebarwienia

.

Rola potasu

- Pośrednio zapobiega

pleśni śniegowej -

przygotowuje

rośliny

do

przezimowania,

a w konsekwencji poprawia jakość darni w

kolejnym sezonie wegetacyjnym – odpowiednia

zwartość (brak przerzedzeń w wyniku chorób),

znacznie lepsza jego dekoracyjność.

 

Nawożenie potasem

- Dzielenie dawek na mniejsze dawki pojedyncze,

- W nawożeniu podstawowym na gleby zwięzłe 10-12

g·m

2

, a na lekkie i średnio zwięzłe 8-10 g·m

2

,

- Na trawniki rekreacyjne wiosną należy zastosować 7

g·m

2

, a na sportowe 14 g·m

2

- jesienią natomiast na

ozdobne 4 g, rekreacyjne 80 g, a sportowe 12 g·m

2

.

 

Rola wapnia

- Potrzeby pokarmowe roślin jednoliściennych są

wyraźnie mniejsze niż roślin wieloliściennych,

- Optymalna

zawartość

w

glebie

pozwala

utrzymywać stały, lekko kwaśny jej odczyn (pH

5,5 – 6,5) dla gleb bardzo lekkich pH 6,0 – 6,2;

gleb lekkich 6,5 i ciężkich 6,7-6,8,

Rola wapnia

- Wpływ na wzrost traw i zapobieganie

zachwaszczeniu,

- Przyspiesza rozkład próchnicy, dzięki czemu

uwalniane są do gleby znaczne ilości N.

- Zwiększa dostępność składników pokarmowych.

pH a właściwości chemiczne i

mikrobiologiczne gleby

Mocek i in. 2006

Niedobór wapnia

- Na skutek zakwaszenia -

pogorszenie się walorów

dekoracyjnych trawników

, związane z

występowaniem mchu i tworzeniem się filcu,

- Pogarsza

strukturę gleby

i

ogranicza pobieranie

wielu składników pokarmowych

.

- Zbyt duże dawki mogą

nadmiernie odkwasić glebę

(do odczynu zasadowego), co niekorzystnie wpływa

na wzrost trawnika.

Nadmiar wapnia

Wapnowanie

- Zwykle stosuje się w okresie wiosennym i

jesienno-zimowym,

- Korzystniejsze jest

stosowanie nawozów dobrze

rozdrobnionych, a nawet pylistych,

- Nie stosować

razem z nawożeniem P, gdyż

dojść może do niekorzystnego uwstecznienia

fosforu.

-

Gleby lekkie -

tylko

nawozy wapniowe węglanowe

(wolnodziałające) np. dolomit, mączka dolomitowa,

-

Gleby średnie i ciężkie – można zarówno nawozy

węglanowe i tlenkowe (czyli szybkodziałające np. wapno

rolnicze palone, wapno pokarbidowe,

-

Orientacyjna dawka: 0,15 kg CaO (tj. 1,5 kg CaO/10m

2

)

np. 3-5 kg dolomitu, podnosi pH o 1 jednostkę.

Wapnowanie

1-razowe maksymalne dawki wapnia

(kg CaO/10m

2

)

- Gleby lekkie: 1,0-1,2,

- Gleby ciężkie: 2,0-2,5

- Zwykle dla podtrzymania prawidłowego

odczynu wystarcza dawka 0,6-0,8 kg co 2–3

lata.

Magnez

- Jego niedobór objawia się tak zwaną chlorozą

międzyżyłkową,

- Wchodzi w skład

chlorofilu

, katalizuje

fotosyntezę, oddychanie i syntezę białek -

trawnik niedożywiony nim wygląda jak

zwiędnięty, jego barwa jest jasno zielona, a w

skrajnych przypadkach nawet żółta.

Magnez

-Niedobory można uzupełnić wapnując gleby

kwaśne wapnem magnezowym (dolomitem) co 5

– 6 lat lub corocznie nawozami

szybkodziałającymi,

-Dawka pojedyncza 10 g Mg∙m

2

.

Wskazane jest

wykonywanie analizy
chemicznej gleby raz

na 2-3 lata

Polecane są następujące zawartości

składników w glebie (w mg∙dm

-3

): N 100-

200; P 100, K 200, Mg 180-300, Ca 500-

1500; pH 6,0-6,5.

Masa usypowa wybranych nawozów

(w g∙250 cm

-3

)

• Saletra amonowa: 280-300 g,

• Superfosfat potrójny granulowany: 300-320 g,

• Siarczan potasu granulowany: 360-380 g,

• Siarczan magnezu: 290-310 g.

Przykładowy schemat nawożenia

Składnik i wybrany nawóz

Termi

n

g

składnika/

m

2

g

nawozu/m

2

Azot

Saletra amonowa (34% N)

15.IV

10

25

15.V

10

25

15.VI

10

25

15.VII

10

25

Fosfor

Superfosfat podwójny (40%

P

2

O

5

)

15.IV

20-25

65

15.V

20-25

65

Potas

Siarczan potasu (50% K

2

O)

15.IV

10

20

15.V

10

20

Magnez

Siarczan magnezu (16%

MgO)

15.IV

10

60

15.V

10

60

Bibliografia

1)

Kleiber T., Komosa A., Niewiadomska A. (2009): Optimization of lawn fertilization with
nitrogen. Part I. Soil resources, yield and ornamental values of turf. Ecol. Chem. and Eng.
A 16, 9: 1159-1170,

2)

Kleiber T., Komosa A., Niewiadomska A. (2009): Optimization of lawn fertilization with
nitrogen. Part II. Nutrient status of plants. Ecol. Chem. and Eng. A 16, 9: 1311-1318,

3)

Kleiber T., Kleiber A., Breś W. (2010): Zastosowanie analiz chemicznych gleb w ochronie
i rewitalizacji parków. Regionalne dziedzictwo kulturowe jaka baza dla kształtowania
tożsamości lokalnych. Kalisz 2010, UAM w Poznaniu, 258-2A76. Rozdział w monografii,

4)

Niewiadomska A., Kleiber T., Klama J., Swędrzyńska D. (2010): Wpływ zróżnicowanego
nawożenia azotowego na dynamikę składu mikrobiologicznego gleby i aktywność
enzymatyczną dehydrogenaz pod trawnikiem. Nauka Przyr. Technol. 4, 6, #90.

5)

Niewiadomska A., Kleiber T., Komosa A. (2010): Optimalization of lawn fertilization with
nitrogen. Part III. Dynamics of soil microbiological composition and enzymatic activity of
dehydrogenases, Ecol. Chem. and Eng. A, 17(12), 1597-1606,

6)

Bosiacki M., Kleiber T., Markiewicz B. (2014): Continuous and induced phytoextraction
plant-based methods to remove heavy metals from contaminated soil. Rozdział książki:
Soil Pollution (w druku po recenzji).