RYNEK KART
RYNEK KART
PŁATNICZYCH
PŁATNICZYCH
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
Jeśli chodzi o moment pojawienia się właściwych kart kredytowych,
Jeśli chodzi o moment pojawienia się właściwych kart kredytowych,
wszystkie źródła zgodnie podają tę samą datę. Pierwsza oficjalna
wszystkie źródła zgodnie podają tę samą datę. Pierwsza oficjalna
data w historii kart kredytowych to rok 1917. Wtedy to właśnie
data w historii kart kredytowych to rok 1917. Wtedy to właśnie
amerykańska firma handlowa „Smart and Roebuck" wprowadziła dla
amerykańska firma handlowa „Smart and Roebuck" wprowadziła dla
swoich klientów pierwszą w świecie kartę kredytową. Był to zwykły
swoich klientów pierwszą w świecie kartę kredytową. Był to zwykły
kawałek metalowej blaszki, na której podano tylko dane klienta
kawałek metalowej blaszki, na której podano tylko dane klienta
korzystającego z kredytu firmy oraz jego podpis. W latach 20
korzystającego z kredytu firmy oraz jego podpis. W latach 20
amerykańskie towarzystwa naftowe oraz wielkie konsorcja handlowe
amerykańskie towarzystwa naftowe oraz wielkie konsorcja handlowe
rozpoczęły emisję kart dla swoich stałych klientów. Zostali oni
rozpoczęły emisję kart dla swoich stałych klientów. Zostali oni
uprawnieni do bezgotówkowego zakupu towarów lub usług,
uprawnieni do bezgotówkowego zakupu towarów lub usług,
oferowanych przez te firmy. Karty tego typu, tzw. karty konsumenckie
oferowanych przez te firmy. Karty tego typu, tzw. karty konsumenckie
wydawane są do tej pory przez firmy sfery niebankowej, np: domy
wydawane są do tej pory przez firmy sfery niebankowej, np: domy
towarowe, hotele, restauracje, linie lotnicze, kasyna, itd. Po pierwszej
towarowe, hotele, restauracje, linie lotnicze, kasyna, itd. Po pierwszej
wojnie światowej, General Petroleum Corporation of California, znana
wojnie światowej, General Petroleum Corporation of California, znana
dzisiaj pod nazwą Mobil Oil, wprowadziła kartę dla personelu oraz dla
dzisiaj pod nazwą Mobil Oil, wprowadziła kartę dla personelu oraz dla
bardzo dobrych klientów. Okres międzywojenny nie sprzyjał
bardzo dobrych klientów. Okres międzywojenny nie sprzyjał
rozwojowi karty. Kryzys ekonomiczny zmusił konsumentów do coraz
rozwojowi karty. Kryzys ekonomiczny zmusił konsumentów do coraz
rzadszego korzystania z kredytu przydzielonego im przez firmy.
rzadszego korzystania z kredytu przydzielonego im przez firmy.
Tempo upowszechniania się kart stało się wolniejsze[1].
Tempo upowszechniania się kart stało się wolniejsze[1].
[1] S. Flejterski, B. Świecka,
[1] S. Flejterski, B. Świecka,
Rynek kart płatniczych. Historia i
Rynek kart płatniczych. Historia i
perspektywy plastikowego pieniądza
perspektywy plastikowego pieniądza
, Wydawnictwo
, Wydawnictwo
Zachodniopomorskiej Szkoły Businessu, Szczecin 1996, s. 2
Zachodniopomorskiej Szkoły Businessu, Szczecin 1996, s. 2
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
W historii kart płatniczych kolejny ważny etap
W historii kart płatniczych kolejny ważny etap
stanowiły lata 1946-1955. Gospodarka Stanów
stanowiły lata 1946-1955. Gospodarka Stanów
Zjednoczonych przeżywała wtedy okres szybkiego
Zjednoczonych przeżywała wtedy okres szybkiego
rozwoju gospodarczego. Do walki o klienta włączyły się
rozwoju gospodarczego. Do walki o klienta włączyły się
banki, rozszerzając swą ofertę - pojawiły się pierwsze
banki, rozszerzając swą ofertę - pojawiły się pierwsze
bankowe karty kredytowe. Stało się to możliwe dzięki
bankowe karty kredytowe. Stało się to możliwe dzięki
zastosowaniu nowoczesnych technik obliczeniowych,
zastosowaniu nowoczesnych technik obliczeniowych,
obniżających diametralnie koszty zaciągania kredytów.
obniżających diametralnie koszty zaciągania kredytów.
Pierwsze karty bankowe miały charakter wyłącznie
Pierwsze karty bankowe miały charakter wyłącznie
lokalny. Bankowe karty płatnicze pojawiły się ok. 50 lat
lokalny. Bankowe karty płatnicze pojawiły się ok. 50 lat
temu i bardzo szybko stały się nieodzownym
temu i bardzo szybko stały się nieodzownym
elementem życia milionów ludzi. W krajach wysoko
elementem życia milionów ludzi. W krajach wysoko
rozwiniętych dawno zniknęły pytania o sens
rozwiniętych dawno zniknęły pytania o sens
posiadania plastikowych pieniędzy. Bank, który nie ma
posiadania plastikowych pieniędzy. Bank, który nie ma
kart w swojej ofercie nie liczy się na rynku.
kart w swojej ofercie nie liczy się na rynku.
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
Jak wykazują doświadczenia krajów zachodnich, a co zauważają
Jak wykazują doświadczenia krajów zachodnich, a co zauważają
również polscy sprzedawcy, punkty honorujące karty cieszą się
również polscy sprzedawcy, punkty honorujące karty cieszą się
większym zainteresowaniem klientów. Właściciele punktów wysoko
większym zainteresowaniem klientów. Właściciele punktów wysoko
oceniają bezpieczeństwo rozliczeń bezgotówkowych. Równie ważne
oceniają bezpieczeństwo rozliczeń bezgotówkowych. Równie ważne
jest ułatwianie zakupów klientom, unikanie ewentualnych pomyłek
jest ułatwianie zakupów klientom, unikanie ewentualnych pomyłek
przy posługiwaniu się gotówką, ochrona przed przyjęciem
przy posługiwaniu się gotówką, ochrona przed przyjęciem
fałszywych banknotów oraz prestiż punktu.
fałszywych banknotów oraz prestiż punktu.
Dziś wystawcy kart walczą o klienta proponując mu wraz z kartą
Dziś wystawcy kart walczą o klienta proponując mu wraz z kartą
wiele dodatkowych usług. Często są to ubezpieczenia (od opóźnień
wiele dodatkowych usług. Często są to ubezpieczenia (od opóźnień
w podróży, zagubienia bagażu itp.), prawo do korzystania ze
w podróży, zagubienia bagażu itp.), prawo do korzystania ze
specjalnych pomieszczeń na lotniskach, preferencyjne kredyty,
specjalnych pomieszczeń na lotniskach, preferencyjne kredyty,
specjalne połączenia telefoniczne.
specjalne połączenia telefoniczne.
Dzieje kart emitowanych przez banki i instytucje nie bankowe
Dzieje kart emitowanych przez banki i instytucje nie bankowe
różnią się od siebie tak samo, jak funkcje, które karty te miały
różnią się od siebie tak samo, jak funkcje, które karty te miały
spełniać. Pierwsze znalazły się w użyciu karty konsumenckie
spełniać. Pierwsze znalazły się w użyciu karty konsumenckie
wydawane przez firmy dla najlepszych klientów. Później plastikowe
wydawane przez firmy dla najlepszych klientów. Później plastikowe
pieniądze zaczęły wprowadzać kolejne instytucje nie finansowe
pieniądze zaczęły wprowadzać kolejne instytucje nie finansowe
związane przede wszystkim z podróżowaniem i rozrywką (karty
związane przede wszystkim z podróżowaniem i rozrywką (karty
klubowe, czy karty T&E - Travel & Entertainment): biura podróży,
klubowe, czy karty T&E - Travel & Entertainment): biura podróży,
hotele, restauracje. Szybko ukształtowała się główna funkcja kart
hotele, restauracje. Szybko ukształtowała się główna funkcja kart
parabankowych: uczynienie podróży łatwej i przyjemnej.
parabankowych: uczynienie podróży łatwej i przyjemnej.
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
I. HISTORIA KARTY PŁATNICZEJ
Następnie zostały wprowadzone karty bankowe, które
Następnie zostały wprowadzone karty bankowe, które
były efektem walki o klienta w czasach dużego
były efektem walki o klienta w czasach dużego
nasycenia rynku usług bankowych w USA, miały one
nasycenia rynku usług bankowych w USA, miały one
ułatwić dostęp do gotówki. Karty bankowe przez
ułatwić dostęp do gotówki. Karty bankowe przez
dłuższy czas miały charakter lokalny, w
dłuższy czas miały charakter lokalny, w
przeciwieństwie do kart parabankowych, które
przeciwieństwie do kart parabankowych, które
szybciej zyskały zasięg krajowy i międzynarodowy. Z
szybciej zyskały zasięg krajowy i międzynarodowy. Z
czasem różnice pomiędzy kartami bankowymi i nie
czasem różnice pomiędzy kartami bankowymi i nie
bankowymi stopniowo zacierały się. Karty bankowe
bankowymi stopniowo zacierały się. Karty bankowe
wkroczyły do punktów sprzedaży, w tym również
wkroczyły do punktów sprzedaży, w tym również
hotelowo - gastronomicznych, zaś karty klubowe
hotelowo - gastronomicznych, zaś karty klubowe
wyszły poza sektor turystyczno - wypoczynkowy, dając
wyszły poza sektor turystyczno - wypoczynkowy, dając
użytkownikom możliwość wypłacania gotówki (w
użytkownikom możliwość wypłacania gotówki (w
biurach podróży, bankach i bankomatach). Zarówno
biurach podróży, bankach i bankomatach). Zarówno
karta bankowa, jaki klubowa ułatwiała podróż i
karta bankowa, jaki klubowa ułatwiała podróż i
umożliwiała pobranie gotówki w lokalnej walucie.
umożliwiała pobranie gotówki w lokalnej walucie.
II. DEFINICJA KARTY
II. DEFINICJA KARTY
Karta stanowi ekwiwalent gotówki (nie pieniądza). Początkowo
Karta stanowi ekwiwalent gotówki (nie pieniądza). Początkowo
była kawałkiem blaszki z wytłoczonymi danymi okaziciela (karty
była kawałkiem blaszki z wytłoczonymi danymi okaziciela (karty
rabatowe). Dziś wykonana jest z masy plastycznej o
rabatowe). Dziś wykonana jest z masy plastycznej o
znormalizowanych wymiarach 54 mm x 86 mm. Karta jest
znormalizowanych wymiarach 54 mm x 86 mm. Karta jest
własnością wystawcy (system, bank), okazicielowi służy do
własnością wystawcy (system, bank), okazicielowi służy do
regulowania płatności na warunkach ustalonych przez
regulowania płatności na warunkach ustalonych przez
wystawcę. Uporządkowanie zasad wydawania kart przez
wystawcę. Uporządkowanie zasad wydawania kart przez
wystawców, doprowadziło do ustalenia standardów oznaczeń
wystawców, doprowadziło do ustalenia standardów oznaczeń
kart poszczególnych systemów.
kart poszczególnych systemów.
numer karty Diners Club zawsze rozpoczyna się od cyfry 3 i
numer karty Diners Club zawsze rozpoczyna się od cyfry 3 i
posiada logo charakterystyczne dla systemu
posiada logo charakterystyczne dla systemu
numer karty Eurocard, MasterCard, Access zawsze rozpoczyna
numer karty Eurocard, MasterCard, Access zawsze rozpoczyna
się od cyfry 5 i posiada charakterystyczne dla systemu logo i
się od cyfry 5 i posiada charakterystyczne dla systemu logo i
hologram
hologram
karta JCB to numer początkowy od liczby 35 oraz stałe logo i
karta JCB to numer początkowy od liczby 35 oraz stałe logo i
hologram
hologram
karta Visa cyfra 4, logo i hologram
karta Visa cyfra 4, logo i hologram
karta POLCARD cyfra 59 lub 6 logo i hologram
karta POLCARD cyfra 59 lub 6 logo i hologram
karta PBK Styl liczba 5892 41 lub 6016 20 i logo (w tym
karta PBK Styl liczba 5892 41 lub 6016 20 i logo (w tym
wypadku logo PBK SA)
wypadku logo PBK SA)
II. DEFINICJA KARTY
II. DEFINICJA KARTY
Oprócz cech przynależności do systemu, na karcie znajduje się wiele
Oprócz cech przynależności do systemu, na karcie znajduje się wiele
elementów służących identyfikacji okaziciela, sprawdzeniu ważności
elementów służących identyfikacji okaziciela, sprawdzeniu ważności
kart czy zabezpieczających kartę przed użyciem przez osoby
kart czy zabezpieczających kartę przed użyciem przez osoby
niepowołane. Na awersie karty widnieją:
niepowołane. Na awersie karty widnieją:
cechy systemów (logo, hologram, numer początkowy, oznaczenie
cechy systemów (logo, hologram, numer początkowy, oznaczenie
dodatkowe np. flying V)
dodatkowe np. flying V)
dane okaziciela
dane okaziciela
data ważności karty
data ważności karty
oznaczenie lokalności bądź międzynarodowości karty
oznaczenie lokalności bądź międzynarodowości karty
opcjonalnie zdjęcie
opcjonalnie zdjęcie
Coraz częściej na awersie karty pojawia się mikroprocesor, który w
Coraz częściej na awersie karty pojawia się mikroprocesor, który w
przyszłości wyprze zapis na pasku magnetycznym. Rewers to:
przyszłości wyprze zapis na pasku magnetycznym. Rewers to:
pasek magnetyczny z naniesionymi danymi o karcie i jej okazicielu
pasek magnetyczny z naniesionymi danymi o karcie i jej okazicielu
(do odczytu przez elektroniczne terminale POS)
(do odczytu przez elektroniczne terminale POS)
pasek do podpisu (z dodatkowymi zabezpieczeniami
pasek do podpisu (z dodatkowymi zabezpieczeniami
charakterystycznymi dla systemów np. pewien określony dla jednej
charakterystycznymi dla systemów np. pewien określony dla jednej
karty algorytm cyfr)
karty algorytm cyfr)
informacje od wystawcy (czyją własnością jest karta, co robić w
informacje od wystawcy (czyją własnością jest karta, co robić w
przypadku zagubienia)
przypadku zagubienia)
opcjonalnie zdjęcie okaziciela
opcjonalnie zdjęcie okaziciela
II. DEFINICJA KARTY
II. DEFINICJA KARTY
Standardy wymiarów kart określone zostały przez ISO
Standardy wymiarów kart określone zostały przez ISO
(International Organization for Standarization) w roku
(International Organization for Standarization) w roku
1985 aktem ISO 7810 - Identification cards - Physical
1985 aktem ISO 7810 - Identification cards - Physical
characterictics.
characterictics.
Karta jest własnością wystawcy (sieć
Karta jest własnością wystawcy (sieć
handlu detalicznego, bank), okazicielowi służy do
handlu detalicznego, bank), okazicielowi służy do
regulowania płatności na warunkach ustalonych przez
regulowania płatności na warunkach ustalonych przez
wystawcę. Uporządkowanie zasad wydawania kart
wystawcę. Uporządkowanie zasad wydawania kart
przez wystawców, doprowadziło do ustalenia
przez wystawców, doprowadziło do ustalenia
standardów oznaczeń kart poszczególnych systemów.
standardów oznaczeń kart poszczególnych systemów.
I tak ISO 7812 - (Numbering system and registration
I tak ISO 7812 - (Numbering system and registration
procedur for issuer identifiers) kolejne początkowe
procedur for issuer identifiers) kolejne początkowe
numery przyznało następującym instytucjom:
numery przyznało następującym instytucjom:
karty T&E
karty T&E
banki/instytucje finansowe
banki/instytucje finansowe
sieci handlowe i bank.
sieci handlowe i bank.
III. TYPY I RODZAJE KART ORAZ ICH
III. TYPY I RODZAJE KART ORAZ ICH
KLASYFIKACJA
KLASYFIKACJA
Karta płatnicza jest środkiem płatniczym umożliwiającym
Karta płatnicza jest środkiem płatniczym umożliwiającym
regulowanie płatności w sposób bezgotówkowy. Początkowo
regulowanie płatności w sposób bezgotówkowy. Początkowo
była kawałkiem blaszki z wytłoczonymi danymi okaziciela.
była kawałkiem blaszki z wytłoczonymi danymi okaziciela.
Typów i sposobów podziału kart jest bardzo dużo. Można
Typów i sposobów podziału kart jest bardzo dużo. Można
ustalać różne kryteria. Podstawowym wyróżnikiem jest
ustalać różne kryteria. Podstawowym wyróżnikiem jest
funkcja płatnicza. Wyróżniamy w ten sposób karty płatnicze
funkcja płatnicza. Wyróżniamy w ten sposób karty płatnicze
i niepłatnicze. W wielu krajach zamiast pojęcia karta
i niepłatnicze. W wielu krajach zamiast pojęcia karta
płatnicza używa się określenia karta kredytowa; dotyczy to
płatnicza używa się określenia karta kredytowa; dotyczy to
zwłaszcza krajów anglosaskich. Wzięło się to stąd, że wśród
zwłaszcza krajów anglosaskich. Wzięło się to stąd, że wśród
kart wydawanych w tych krajach od początku dominują karty
kart wydawanych w tych krajach od początku dominują karty
kredytowe. Generalnie jednak karta płatnicza jest pojęciem
kredytowe. Generalnie jednak karta płatnicza jest pojęciem
szerszym niż karta kredytowa.
szerszym niż karta kredytowa.
Ze względu na charakter umowy i rodzaj rozliczeń pomiędzy
Ze względu na charakter umowy i rodzaj rozliczeń pomiędzy
klientem a organizacją wystawiającą karty możemy je
klientem a organizacją wystawiającą karty możemy je
podzielić w następujący sposób:
podzielić w następujący sposób:
kredytowe
kredytowe
typu „charge"
typu „charge"
debetowe
debetowe
III. TYPY I RODZAJE KART ORAZ
III. TYPY I RODZAJE KART ORAZ
ICH KLASYFIKACJA
ICH KLASYFIKACJA
Doświadczenia lat 80, kiedy to wielu okazicieli kart
Doświadczenia lat 80, kiedy to wielu okazicieli kart
wpadało w „pułapkę kredytową" powodowało obecnie
wpadało w „pułapkę kredytową" powodowało obecnie
wzrost zainteresowania kartami debetowymi. Stanowią
wzrost zainteresowania kartami debetowymi. Stanowią
one coraz większy (w Europie) procent wydawanych
one coraz większy (w Europie) procent wydawanych
kart. Ich używanie to większa kontrola wydatków.
kart. Ich używanie to większa kontrola wydatków.
Okaziciel nie musi bezustannie śledzić stanu konta. W
Okaziciel nie musi bezustannie śledzić stanu konta. W
wypadku wybrania wszystkich środków z karty nie
wypadku wybrania wszystkich środków z karty nie
otrzyma zgody na dalsze transakcje, do momentu aż
otrzyma zgody na dalsze transakcje, do momentu aż
zasili rachunek o kwotę określoną w regulaminie.
zasili rachunek o kwotę określoną w regulaminie.
Popularnymi kartami debetowymi są Maestro czy Visa
Popularnymi kartami debetowymi są Maestro czy Visa
Electron
Electron
[1]
[1]
.
.
Karty mają określoną akceptowalność, bywają:
Karty mają określoną akceptowalność, bywają:
lokalne - ważne jedynie na terenie kraju, w którym
lokalne - ważne jedynie na terenie kraju, w którym
zostały wystawione (np. karta PolCard, PBK Styl)
zostały wystawione (np. karta PolCard, PBK Styl)
międzynarodowe - ważne na całym świecie.
międzynarodowe - ważne na całym świecie.
[1]
[1]
www.polcard.com.pl z dnia 19.06.2005r.
www.polcard.com.pl z dnia 19.06.2005r.
III. TYPY I RODZAJE KART ORAZ
III. TYPY I RODZAJE KART ORAZ
ICH KLASYFIKACJA
ICH KLASYFIKACJA
Bywają karty wystawiane do spółki przez różne
Bywają karty wystawiane do spółki przez różne
organizacje (np. Diners Club - Amoco, JCB - Honda)
organizacje (np. Diners Club - Amoco, JCB - Honda)
nazywamy je co - branded i affinity w zależności od
nazywamy je co - branded i affinity w zależności od
relacji między wydającymi je firmami.
relacji między wydającymi je firmami.
Nośnikiem informacji na kartach płatniczych jest pasek
Nośnikiem informacji na kartach płatniczych jest pasek
magnetyczny lub mikroprocesor niosący ukryte,
magnetyczny lub mikroprocesor niosący ukryte,
zakodowane dane o kliencie i karcie. Wyróżniamy więc
zakodowane dane o kliencie i karcie. Wyróżniamy więc
karty magnetyczne, hybrydowe (pasek magnetyczny
karty magnetyczne, hybrydowe (pasek magnetyczny
plus mikroprocesor) i mikroprocesorowe.
plus mikroprocesor) i mikroprocesorowe.
Karty magnetyczne są tanie w produkcji, technologia
Karty magnetyczne są tanie w produkcji, technologia
ich obsługi jest sprawdzona i sprawna, choć ilość
ich obsługi jest sprawdzona i sprawna, choć ilość
informacji, które można na pasku magnetycznym
informacji, które można na pasku magnetycznym
zawrzeć jest niewielka.
zawrzeć jest niewielka.
3.1. KARTA KREDYTOWA
3.1. KARTA KREDYTOWA
Karta kredytowa - oznacza, że bank godzi się kredytować
Karta kredytowa - oznacza, że bank godzi się kredytować
klienta. Termin spłaty i wysokość kredytu są wypadkową
klienta. Termin spłaty i wysokość kredytu są wypadkową
statusu klienta w banku i negocjacji klient-bank. Jedną z form
statusu klienta w banku i negocjacji klient-bank. Jedną z form
karty kredytowej jest „evolving credit card" Polega to na tym,
karty kredytowej jest „evolving credit card" Polega to na tym,
że posiadacz karty uzyskuje co miesiąc możliwość zaciągania
że posiadacz karty uzyskuje co miesiąc możliwość zaciągania
kredytu do określonego limitu i samodzielnie decyduje, czy
kredytu do określonego limitu i samodzielnie decyduje, czy
spłaca swe zobowiązania wobec banku natychmiast czy
spłaca swe zobowiązania wobec banku natychmiast czy
wykorzystuje możliwość kredytowania dokonanych transakcji.
wykorzystuje możliwość kredytowania dokonanych transakcji.
Co miesiąc linia kredytowa jest odnawiana („revolving credit
Co miesiąc linia kredytowa jest odnawiana („revolving credit
card" oznacza w języku angielskim powtarzający się, cykliczny
card" oznacza w języku angielskim powtarzający się, cykliczny
kredyt). Posiadacz karty jest zobowiązany do regulacji raz w
kredyt). Posiadacz karty jest zobowiązany do regulacji raz w
miesiącu pewnej kwoty zwanej minimalną płatnością,
miesiącu pewnej kwoty zwanej minimalną płatnością,
wynoszącej z reguły równowartość 5-10% wszystkich
wynoszącej z reguły równowartość 5-10% wszystkich
finansowych zobowiązań wobec banku wynikłych z transakcji
finansowych zobowiązań wobec banku wynikłych z transakcji
dokonywanych przy użyciu karty. Posiadacz karty może także
dokonywanych przy użyciu karty. Posiadacz karty może także
uregulować wszystkie swoje zobowiązania i nie wykorzystuje
uregulować wszystkie swoje zobowiązania i nie wykorzystuje
wówczas przysługującego mu, możliwego "do wzięcia" kredytu.
wówczas przysługującego mu, możliwego "do wzięcia" kredytu.
Minimalne płatności zostały wprowadzone aby bank mógł
Minimalne płatności zostały wprowadzone aby bank mógł
zachować kontrolę nad udzielanym kredytem i aby dług
zachować kontrolę nad udzielanym kredytem i aby dług
posiadacza karty nie mógł rosnąć w nieskończoność przy
posiadacza karty nie mógł rosnąć w nieskończoność przy
odnawianym co miesiąc limicie kredytowym.
odnawianym co miesiąc limicie kredytowym.
3.2. KARTA CHARGE
3.2. KARTA CHARGE
Karta charge - to możliwość zakupów, za
Karta charge - to możliwość zakupów, za
które płacimy najczęściej raz w miesiącu
które płacimy najczęściej raz w miesiącu
gdy bank przesyła nam rachunek oraz
gdy bank przesyła nam rachunek oraz
zestawienie transakcji. Na całkowice
zestawienie transakcji. Na całkowice
zlikwidowanie długu mamy określony
zlikwidowanie długu mamy określony
czas, potem bank nalicza odsetki karne.
czas, potem bank nalicza odsetki karne.
Do kwot transakcji doliczana jest
Do kwot transakcji doliczana jest
niewielka prowizja Posiadacz rachunku
niewielka prowizja Posiadacz rachunku
nie musi posiadać rachunku u
nie musi posiadać rachunku u
wydającego kartę.
wydającego kartę.
3.3. KARTA DEBETOWA
3.3. KARTA DEBETOWA
Karta debetowa - to możliwość dokonywania zakupów
Karta debetowa - to możliwość dokonywania zakupów
tylko do wysokości stanu konta na określonym rachunku
tylko do wysokości stanu konta na określonym rachunku
bankowym. Posiadacz karty musi mieć rachunek w danym
bankowym. Posiadacz karty musi mieć rachunek w danym
banku. Karty debetowe – są to karty, za pomocą których
banku. Karty debetowe – są to karty, za pomocą których
płatności mogą być dokonywane tylko do wysokości
płatności mogą być dokonywane tylko do wysokości
środków zgromadzonych wcześniej na rachunku
środków zgromadzonych wcześniej na rachunku
bankowym. Karty debetowe dają możliwość dokonywania
bankowym. Karty debetowe dają możliwość dokonywania
transakcji handlowych, które bezpośrednio (w systemie
transakcji handlowych, które bezpośrednio (w systemie
on-line) obciążają rachunek właściciela karty. Każda
on-line) obciążają rachunek właściciela karty. Każda
transakcja powoduje zmniejszenie środków na koncie.
transakcja powoduje zmniejszenie środków na koncie.
Przekroczenie salda wiąże się z niemożliwością dalszego
Przekroczenie salda wiąże się z niemożliwością dalszego
korzystania z karty[1].
korzystania z karty[1].
[1] S. Flejterski, B. Świecka,
[1] S. Flejterski, B. Świecka,
Rynek kart płatniczych.
Rynek kart płatniczych.
Historia i perspektywy plastikowego pieniądza
Historia i perspektywy plastikowego pieniądza
,
,
Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Businessu,
Wydawnictwo Zachodniopomorskiej Szkoły Businessu,
Szczecin 1996, s. 22
Szczecin 1996, s. 22
IV. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY
IV. CHARAKTERYSTYCZNE CECHY
KART PŁATNICZYCH
KART PŁATNICZYCH
V. PŁACENIE KARTĄ
V. PŁACENIE KARTĄ
Za pomocą kart: PolCard, Maestro, Visa Electron oraz Eurocard/MasterCard
Za pomocą kart: PolCard, Maestro, Visa Electron oraz Eurocard/MasterCard
można dokonywać płatności w sklepach, na stacjach benzynowych i innych
można dokonywać płatności w sklepach, na stacjach benzynowych i innych
punktach handlowo-usługowych, które akceptują te karty.
punktach handlowo-usługowych, które akceptują te karty.
Po dokonaniu zakupów i wybrania formy zapłaty kartą płatniczą, sprzedawca
Po dokonaniu zakupów i wybrania formy zapłaty kartą płatniczą, sprzedawca
prosi o kartę, którą umieszcza w specjalnym urządzeniu czytającym dane na
prosi o kartę, którą umieszcza w specjalnym urządzeniu czytającym dane na
niej zawarte i po uzyskaniu autoryzacji drukuje dwa paragony (dokumenty
niej zawarte i po uzyskaniu autoryzacji drukuje dwa paragony (dokumenty
obciążeniowe), z których jeden otrzymuje posiadacz karty. Drugi paragon
obciążeniowe), z których jeden otrzymuje posiadacz karty. Drugi paragon
otrzymuje sprzedawca (ten paragon należy podpisać po sprawdzeniu daty i
otrzymuje sprzedawca (ten paragon należy podpisać po sprawdzeniu daty i
kwoty transakcji).
kwoty transakcji).
W przypadku płatności kartą Maestro lub Visa Electron mogą Państwo zostać
W przypadku płatności kartą Maestro lub Visa Electron mogą Państwo zostać
poproszeni o wprowadzenie, za pomocą specjalnego urządzenia zwanego
poproszeni o wprowadzenie, za pomocą specjalnego urządzenia zwanego
PIN-padem, numeru PIN celem autoryzacji transakcji. W tym przypadku po
PIN-padem, numeru PIN celem autoryzacji transakcji. W tym przypadku po
wydrukowaniu paragonu z czytnika posiadacz karty nie składa podpisu.
wydrukowaniu paragonu z czytnika posiadacz karty nie składa podpisu.
Niektóre sklepy wyposażone są w mechaniczne urządzenie umożliwiające
Niektóre sklepy wyposażone są w mechaniczne urządzenie umożliwiające
płacenie kartami (tylko karty PolCard, Visa Classic i Eurocard/MasterCard).
płacenie kartami (tylko karty PolCard, Visa Classic i Eurocard/MasterCard).
W celu zapłaty za towar lub usługi sprzedawca umieszcza kartę w
W celu zapłaty za towar lub usługi sprzedawca umieszcza kartę w
urządzeniu zwanym imprinterem (potocznie „żelazko") i mechanicznie
urządzeniu zwanym imprinterem (potocznie „żelazko") i mechanicznie
drukuje dokument obciążeniowy, wpisuje na nim kwotę i prosi posiadacza o
drukuje dokument obciążeniowy, wpisuje na nim kwotę i prosi posiadacza o
podpis (dokument ten należy podpisać po sprawdzeniu daty i kwoty
podpis (dokument ten należy podpisać po sprawdzeniu daty i kwoty
transakcji). Jeden dokument obciążeniowy otrzymuje posiadacz karty, drugi
transakcji). Jeden dokument obciążeniowy otrzymuje posiadacz karty, drugi
sprzedawca.
sprzedawca.
VI. POBIERANIE GOTÓWKI Z
VI. POBIERANIE GOTÓWKI Z
BANKOMATU
BANKOMATU
Aby wypłacić pieniądze w bankomacie należy:
Aby wypłacić pieniądze w bankomacie należy:
umieścić kartę w oznaczonym otworze w bankomacie,
umieścić kartę w oznaczonym otworze w bankomacie,
po przyjęciu karty przez bankomat pojawia się zapytanie o język w jakim mają
po przyjęciu karty przez bankomat pojawia się zapytanie o język w jakim mają
pojawić się komunikaty na ekranie bankomatu: w kraju może to być język
pojawić się komunikaty na ekranie bankomatu: w kraju może to być język
polski, angielski, niemiecki, natomiast za granicą: język lokalny, angielski lub
polski, angielski, niemiecki, natomiast za granicą: język lokalny, angielski lub
niemiecki. W celu wyboru języka wciskacie Państwo odpowiedni przycisk
niemiecki. W celu wyboru języka wciskacie Państwo odpowiedni przycisk
umieszczony przy ekranie
umieszczony przy ekranie
następnie bankomat podaje komendę „Wprowadź numer PIN".
następnie bankomat podaje komendę „Wprowadź numer PIN".
W tym celu za pomocą klawiatury umieszczonej na bankomacie wpisujecie
W tym celu za pomocą klawiatury umieszczonej na bankomacie wpisujecie
Państwo numer PIN. Jeśli numer PIN jest niepoprawny wówczas możecie
Państwo numer PIN. Jeśli numer PIN jest niepoprawny wówczas możecie
Państwo ponownie wprowadzić numer PIN, natomiast kolejne trzy błędne
Państwo ponownie wprowadzić numer PIN, natomiast kolejne trzy błędne
próby wprowadzenia PIN-u spowodują zatrzymanie karty w bankomacie,
próby wprowadzenia PIN-u spowodują zatrzymanie karty w bankomacie,
po poprawnym wprowadzeniu numeru PIN na ekranie pojawia się
po poprawnym wprowadzeniu numeru PIN na ekranie pojawia się
pytanie o kwotę wypłaty:
pytanie o kwotę wypłaty:
mogą Państwo wybrać opcję szybkiej wypłaty lub wpisać inną kwotę. Kwota
mogą Państwo wybrać opcję szybkiej wypłaty lub wpisać inną kwotę. Kwota
środków dostępnych drukowana jest również na wydruku potwierdzającym
środków dostępnych drukowana jest również na wydruku potwierdzającym
transakcję,
transakcję,
po wyborze kwoty wypłaty bankomat dokonuje sprawdzenia czy klient
po wyborze kwoty wypłaty bankomat dokonuje sprawdzenia czy klient
posiada wystarczającą kwotę środków dostępnych i po uzyskaniu autoryzacji
posiada wystarczającą kwotę środków dostępnych i po uzyskaniu autoryzacji
bankomat wydaje kartę, następnie wypłaca gotówkę, a na końcu wydruk
bankomat wydaje kartę, następnie wypłaca gotówkę, a na końcu wydruk
potwierdzający transakcję.
potwierdzający transakcję.