Wykonała Emilia Grzendzińska
Cykl
mocznikowy
(cykl
ornitynowy)
to
przemiana
metaboliczna,
zachodząca
w
komórkach
wątroby
(mitochondrium
+
cytoplazma), która ma za zadanie przekształcić
jony NH
4+
i azot z asparaginianu w mocznik.
Ten ostatni jest następnie wydalany z
organizmu przez nerki jako ostateczny produkt
wiązania trujących jonów amonowych.
Cykl mocznikowy został odkryty w 1932 roku
przez Hansa Krebsa i Kurta Henseleita. Stąd
jego inna nazwa: cykl Krebsa-Henseleita
Organizmy amonioteliczne –wydalają niezmienione
NH
4+
. Jest tak u zwierząt wodnych, gdyż nie mają one
problemu z dostępnością wody i mogą wydalać dużo
niestężonego moczu lub wydalać przez skórę. Należą tu:
ryby kostnoszkieletowe, bezkręgowce wodne, krokodyle.
Organizmy ureoteliczne –wydalają mocznik. Potrzebują
wiązać
NH
4+
do
związku
mało
toksycznego
i
rozpuszczalnego w wodzie, bo wskutek oszczędności wody,
produkują zagęszczony mocz. Należą tu organizmy lądowe:
niektóre płazy, ssaki (torbacze, łożyskowce).
Organizmy urykoteliczne –wydalają kwas moczowy.
Wiążą
NH
4+
do związku praktycznie nierozpuszczalnego w
wodzie, bo ich mocz prawie nie zawiera wody. Należą tu:
owady, gady, ptaki.
TRANSAMINACJA
DEAMINACJA
OKSYDACYJNA
TRANSPORT
AMONIAKU
CYKL MOCZNIKOWY