Wykonała Emilia Grzendzińska

Cykl 

mocznikowy 

(cykl 

ornitynowy) 

to 

przemiana 

metaboliczna, 

zachodząca 

w 

komórkach 

wątroby 

(mitochondrium 

+ 

cytoplazma), która ma za zadanie przekształcić 

jony  NH

4+

  i  azot  z  asparaginianu  w  mocznik.   

Ten  ostatni  jest  następnie  wydalany  z 

organizmu  przez  nerki  jako  ostateczny  produkt 

wiązania trujących jonów amonowych. 

Cykl  mocznikowy  został  odkryty  w  1932  roku 

przez  Hansa  Krebsa  i  Kurta  Henseleita.  Stąd 

jego inna nazwa: cykl Krebsa-Henseleita



Organizmy  amonioteliczne  –wydalają  niezmienione 

NH

4+

.  Jest  tak  u  zwierząt  wodnych,  gdyż  nie  mają  one 

problemu  z  dostępnością  wody  i  mogą  wydalać  dużo 

niestężonego  moczu  lub  wydalać  przez  skórę.  Należą  tu: 

ryby kostnoszkieletowe, bezkręgowce wodne, krokodyle. 



Organizmy  ureoteliczne  –wydalają  mocznik.  Potrzebują 
wiązać 

NH

4+

 

do 

związku 

mało 

toksycznego 

i 

rozpuszczalnego w wodzie, bo wskutek oszczędności wody, 

produkują zagęszczony mocz. Należą tu organizmy lądowe: 

niektóre płazy, ssaki (torbacze, łożyskowce). 



Organizmy  urykoteliczne  –wydalają  kwas  moczowy. 
Wiążą 

NH

4+

  do  związku  praktycznie  nierozpuszczalnego  w 

wodzie,  bo  ich  mocz  prawie  nie  zawiera  wody.  Należą  tu: 

owady, gady, ptaki.



TRANSAMINACJA



DEAMINACJA 
OKSYDACYJNA



TRANSPORT 
AMONIAKU



CYKL MOCZNIKOWY