Naegleria fowleri
Pełzaki w płynie mózgowo-rdzeniowym pacjenta z
negleriozą.
Naegleria fowleri to kosmopolityczny
pierwotniak, pasożyt ośrodkowego układu
nerwowego człowieka
.
Występowanie
• Przypadki inwazji tym pierwotniakiem
obserwuje się na całym świecie. Do
zarażenia dochodzi jednak niezwykle
rzadko. W Polsce nie odnotowano
jeszcze takiego przypadku.
• Naegleria fowleri występuje w wodach
słodkich, wilgotnych glebach i
powietrzu w postaci dwóch trofozoitów
(pełzakowaty i wiciowaty) i cysty.
Trofozoity Naegleria fowleri
Do zarażenia może dojść w
środowisku wodnym podczas kąpieli
przez połknięcie trofozoitu lub cysty.
Z jamy nosowo-gardłowej
pierwotniak przenika przez kość
sitową, wzdłuż nerwów wzrokowych
do ośrodkowego układu nerwowego.
Wywołuje chorobę zwaną negleriozą.
Cykl rozwojowy Naegleria
fowleri
Neglerioza
Jest to choroba opisywana jako ostre
pierwotne pełzakowe zapalenie mózgu i opon
mózgowych (PAM). Objawy występują po 5-7
dniach od zarażenia. Najpierw są to: silne
bóle głowy, gorączka, brak łaknienia,
nudności i wymioty, czasami nadmierna
senność lub pobudzenie, niepokój i
halucynacje. Następnie zaburzenia ze strony
narządu wzroku, porażenie nerwu
twarzowego. Zwykle dochodzi do śmierci
chorego w ciągu 72 h.
Leczenie negleriozy
Nie jest dostatecznie opracowane. W
leczeniu mogą być wykorzystywane
preparaty przeciwgrzybicze, takie jak:
• amfoterycyna B (Fungizon)
• ketokonazol (Nizoral)
• mikonazol (Daktarin)
• niektóre sulfonamidy.
Wykrywanie
Diagnostyka negleriozy i wykrywanie pełzaka
jest bardzo trudne.
Można go wykryć w preparatach
bezpośrednich, trwałych barwionych (np.
barwnikiem Giemsy), głównie z płynu
mózgowo-rdzeniowego. Ma on wtedy barwę
żółtobiałą lub szarawą, podbarwioną krwią, ze
zwiększonym odsetkiem granulocytów i
stężeniem białka. Inną metodą wykrywania
jest zakładanie hodowli próbek pobranych
podczas biopsji lub autopsji.
Zwalczanie
Zwalczanie Naegleria fowleri jest
utrudnione ze względu na powszechność
występowania pełzaków, jak również
brak skutecznych środków odkażających
wodę. W niektórych państwach (np.
Nowej Zelandii) wprowadzono tablice
ostrzegające przed zarażeniem się
podczas pływania wokół zbiorników
wodnych w których wykryto obecność
chorobotwórczych pierwotniaków.