Próby czynnościowe nerek

Próby czynnościowe nerek

Prof. dr hab.n.med. Ewa Żukowska-Szczechowska

Prof. dr hab.n.med. Ewa Żukowska-Szczechowska

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii

ŚUM

ŚUM

Badania biochemiczne

Badania biochemiczne

w chorobach nerek

w chorobach nerek



1. Badania podstawowe

1. Badania podstawowe



2. Badania specjalistyczne

2. Badania specjalistyczne



3. Badania biochemiczne w

3. Badania biochemiczne w

wybranych jednostkach

wybranych jednostkach

chorobowych

chorobowych

Badania

Badania

podstawowe

podstawowe



Testy „rutynowe”, których interpretacja

Testy „rutynowe”, których interpretacja

kliniczna dotyczy również nerek, a które są

kliniczna dotyczy również nerek, a które są

wykonywane najczęściej jako fragment badań

wykonywane najczęściej jako fragment badań

okresowych, i których nieprawidłowe

okresowych, i których nieprawidłowe

wartości mogą sugerować chorobę nerek

wartości mogą sugerować chorobę nerek



W praktyce

W praktyce

1. Wskaźniki osoczowe istotne dla określenia

1. Wskaźniki osoczowe istotne dla określenia

funkcji nerek

funkcji nerek

2. Ogólna analiza moczu

2. Ogólna analiza moczu

Wskażniki osoczowe istotne dla

Wskażniki osoczowe istotne dla

określenia funkcji nerek

określenia funkcji nerek



1. Pozabiałkowe związki azotowe

1. Pozabiałkowe związki azotowe



Testy ilościowe poszczególnych związków azotu

Testy ilościowe poszczególnych związków azotu

pozabiałkowego:

pozabiałkowego:



-

-

mocznik

mocznik

15-40 mg/dl (2,5-6,7 mmol/l)

15-40 mg/dl (2,5-6,7 mmol/l)



- aminokwasy

- aminokwasy



-

-

kwas moczowy

kwas moczowy

3-7 mg/dl (180-420 umol/l)

3-7 mg/dl (180-420 umol/l)



-

-

kreatynina

kreatynina

0,7-1,5 mg/dl (60-130 umol/l)

0,7-1,5 mg/dl (60-130 umol/l)



- kreatyna

- kreatyna



- amoniak

- amoniak



Azotemia – wzrost stężenia w osoczu związków azotu

Azotemia – wzrost stężenia w osoczu związków azotu

pozabiałkowego

pozabiałkowego

Wskaźniki osoczowe istotne dla

Wskaźniki osoczowe istotne dla

funkcji nerek

funkcji nerek

2. Inne:

2. Inne:

- potas 3,5-5,0 mmEq/l (mmol/l)

- potas 3,5-5,0 mmEq/l (mmol/l)

- sód 135-145 mEq/l (mmol/l)

- sód 135-145 mEq/l (mmol/l)

- fosfor nieorganiczny 305 mg/dl (0,97-1,61

- fosfor nieorganiczny 305 mg/dl (0,97-1,61

mmol/l

mmol/l

- pH 7.35-7.45

- pH 7.35-7.45

- wodorowęglany 23-28 mEq/l (mmol/l)

- wodorowęglany 23-28 mEq/l (mmol/l)

Ogólna analiza moczu

Ogólna analiza moczu



1. Badanie cech fizycznych

1. Badanie cech fizycznych



2. Badanie składników

2. Badanie składników

chemicznych

chemicznych



3. Badanie mikroskopowe osadu

3. Badanie mikroskopowe osadu

moczu

moczu

Badanie ogólne moczu

Badanie ogólne moczu



PH 4,0-8,0

PH 4,0-8,0



Ciężar właściwy 1,023-1,035 g/l

Ciężar właściwy 1,023-1,035 g/l



Cukromocz – brak

Cukromocz – brak



Białkomocz- brak

Białkomocz- brak



Bilirubina – brak

Bilirubina – brak



Erytrocyty – 0-2 wpw

Erytrocyty – 0-2 wpw



Leukocyty 4-6 wpw

Leukocyty 4-6 wpw

Badania specjalistyczne

Badania specjalistyczne



1. Analiza białkomoczu

1. Analiza białkomoczu



2. Badania czynnościowe nerek

2. Badania czynnościowe nerek

Analiza białkomoczu

Analiza białkomoczu



- MIKROALBUMINURIA

- MIKROALBUMINURIA

–

Wczesny marker nefropatii

Wczesny marker nefropatii

cukrzycowej, nefropatii

cukrzycowej, nefropatii

nadciśnieniowej, a także wskaźnik

nadciśnieniowej, a także wskaźnik

uszkodzenia śródbłonka naczyń

uszkodzenia śródbłonka naczyń

–

Dobowe wydalanie z moczem 30-

Dobowe wydalanie z moczem 30-

300 mg albumin/dobę (20-200

300 mg albumin/dobę (20-200

ug/min.)

ug/min.)

Analiza białkomoczu

Analiza białkomoczu



- Białkomocz znikomy: do 0,5 g

- Białkomocz znikomy: do 0,5 g

białka/dobę

białka/dobę



- Białkomocz mierny: 0,5-3,5 g

- Białkomocz mierny: 0,5-3,5 g

białka/dobę

białka/dobę



- Białkomocz nasilony: powyżej

- Białkomocz nasilony: powyżej

3,5g białka/dobę

3,5g białka/dobę

Białkomocz

Białkomocz

1.

1.

Przednerkowy

Przednerkowy

Wskutek przedostawania się do moczu

Wskutek przedostawania się do moczu

białek niskocząsteczkowych, których

białek niskocząsteczkowych, których

stężenie w osoczu przekracza wartość

stężenie w osoczu przekracza wartość

prawidłową a zdolność ich reabsorpcji

prawidłową a zdolność ich reabsorpcji

w cewkach jest niewystarczająca

w cewkach jest niewystarczająca

Białkomocz

Białkomocz



2. Nerkowy

2. Nerkowy

- kłębuszkowy

- kłębuszkowy

* Spowodowany uszkodzeniem błony filtracyjnej w

* Spowodowany uszkodzeniem błony filtracyjnej w

kłębkach (np. w kłębuszkowych zapaleniach nerek,

kłębkach (np. w kłębuszkowych zapaleniach nerek,

nefropatii cukrzycowej, z. nerczycowym), a także

nefropatii cukrzycowej, z. nerczycowym), a także

stresem, gorączką, wysiłkiem fizycznym

stresem, gorączką, wysiłkiem fizycznym

* Białkomocz ortostatyczny

* Białkomocz ortostatyczny

- cewkowy

- cewkowy

* Efekt zmniejszonej reabsorpcji białek drobno i

* Efekt zmniejszonej reabsorpcji białek drobno i

średniocząsteczkowych w cewkach nerkowych (w

średniocząsteczkowych w cewkach nerkowych (w

wrodzonych lub nabytych /toksyczne uszkodzenie/

wrodzonych lub nabytych /toksyczne uszkodzenie/

nefropatiach

nefropatiach

Białkomocz

Białkomocz

3. Pozanerkowy

3. Pozanerkowy

* Powstaje, gdy nadmiar białek pojawia się w

* Powstaje, gdy nadmiar białek pojawia się w

uformowanym już w nerkach moczu

uformowanym już w nerkach moczu

* Przyczyny:

* Przyczyny:

- procesy zapalne w miedniczkach nerkowych,

- procesy zapalne w miedniczkach nerkowych,

moczowodach, pęcherzu moczowym,

moczowodach, pęcherzu moczowym,

prostacie

prostacie

Badania czynnościowe nerek

Badania czynnościowe nerek



1. Badania oceniające wielkość przesączania

1. Badania oceniające wielkość przesączania

kłębuszkowego

kłębuszkowego



2. Badania oceniające stopień ukrwienia nerek

2. Badania oceniające stopień ukrwienia nerek



3. Badania oceniające funkcję cewek

3. Badania oceniające funkcję cewek

nerkowych

nerkowych

Ocena przesączania

Ocena przesączania

kłębuszkowego

kłębuszkowego



Prawidłowe oszacowanie przesączania

Prawidłowe oszacowanie przesączania

kłębuszkowego (GFR) to jedno z najważniejszych

kłębuszkowego (GFR) to jedno z najważniejszych

badań biochemicznych w nefrologii

badań biochemicznych w nefrologii



Powszechną metodą badania ciągle pozostaje

Powszechną metodą badania ciągle pozostaje

obliczanie klirensu kreatyniny

obliczanie klirensu kreatyniny



Coraz częsciej propagowaną metodą

Coraz częsciej propagowaną metodą

alternatywną jest oznaczenie stężenia cystatyny

alternatywną jest oznaczenie stężenia cystatyny

C w osoczu. Wzrost stężenia tego białka powyżej

C w osoczu. Wzrost stężenia tego białka powyżej

wartości referencyjnej (1,5 mg/l) obserwuje się

wartości referencyjnej (1,5 mg/l) obserwuje się

już przy niewielkim obniżeniu GFR

już przy niewielkim obniżeniu GFR

Klirens kreatyniny

Klirens kreatyniny

Klirens – objętość osocza oczyszczana przez

Klirens – objętość osocza oczyszczana przez

nerki z danej substancji w jednostce czasu

nerki z danej substancji w jednostce czasu

U x V

U x V

C = ______

C = ______

P

P

C- klirens danej substancji (ml/min.)

U- stężenie substancji w moczu (mg/dl)

V- objętość moczu wydalonego w jednostce czasu (ml/min.)

P- stężenie substancji w osoczu (mg/dl)

Klirens kreatyniny endogennej

Klirens kreatyniny endogennej



Wzór Cockrofta-Gaulta:

Wzór Cockrofta-Gaulta:

(140-wiek) x m.c.

(140-wiek) x m.c.



C cr (ml/min.) = _______________________

C cr (ml/min.) = _______________________

72 x Stężenie kreatyniny w surowicy

72 x Stężenie kreatyniny w surowicy

Dla kobiet: x 0,85

Dla kobiet: x 0,85

Inny wzór dla oceny GFR

Inny wzór dla oceny GFR



Wzór MDRD

Wzór MDRD

-0,176 -0,170 0,318

-0,176 -0,170 0,318



GFR (ml/min./1,73m

GFR (ml/min./1,73m

²) = 170 x (S Cr) x (SUN) x (Alb)

²) = 170 x (S Cr) x (SUN) x (Alb)

S Cr - stężenie kreatyniny w mg/dl

S Cr - stężenie kreatyniny w mg/dl

SUN – stężenie azotu mocznika w surowicy w mg/dl

SUN – stężenie azotu mocznika w surowicy w mg/dl

Alb - stężenie albuminy w surowicy w g/dl

Alb - stężenie albuminy w surowicy w g/dl

Dla kobiet: x 0,762

Dla kobiet: x 0,762

Ocena stopnia ukrwienia nerek

Ocena stopnia ukrwienia nerek

-

Istota głównej funkcji nerek – oczyszczanie

Istota głównej funkcji nerek – oczyszczanie

organizmu – wymaga dobrego ich ukrwienia

organizmu – wymaga dobrego ich ukrwienia

-

Nerki charakteryzuje duży przpływ krwi tj. ok..

Nerki charakteryzuje duży przpływ krwi tj. ok..

1300 ml krwi lub 700 ml osocza na minutę

1300 ml krwi lub 700 ml osocza na minutę

-

Laboratoryjna ocena stopnia ukrwienia nerek

Laboratoryjna ocena stopnia ukrwienia nerek

jest skomplikowana

jest skomplikowana

-

W praktyce klinicznej stosunkowo prostym

W praktyce klinicznej stosunkowo prostym

badaniem jest pomiar wydalania

badaniem jest pomiar wydalania

fenolosulfoftaleiny (PSP) z moczem (norma – 25-

fenolosulfoftaleiny (PSP) z moczem (norma – 25-

50-% podanej i.v. PSP wydala się z moczem w

50-% podanej i.v. PSP wydala się z moczem w

ciągu 15 minut, a następne 15-25% w kolejnych

ciągu 15 minut, a następne 15-25% w kolejnych

15 minutach

15 minutach

Ocena funkcji cewek nerkowych

Ocena funkcji cewek nerkowych

Czynność wydzielniczą cewek nerkowych

Czynność wydzielniczą cewek nerkowych

można oceniać wykorzystując substancje

można oceniać wykorzystując substancje

egzogenne, z których krew oczyszcza się nie

egzogenne, z których krew oczyszcza się nie

poprzez filtrację kłębkową, ale poprzez ich

poprzez filtrację kłębkową, ale poprzez ich

bezpośrednie wydzielanie krwi przez nerki.

bezpośrednie wydzielanie krwi przez nerki.

W praktyce takimi substancjami są;

W praktyce takimi substancjami są;

-

Fensulfoftaleina (PSP)

Fensulfoftaleina (PSP)

-

Kwas paraaminohipurowy (PAH)

Kwas paraaminohipurowy (PAH)

Ocena funkcji cewek nerkowych c.d.

Ocena funkcji cewek nerkowych c.d.

Podstawowym parametrem określającym czynność wydzielniczą

Podstawowym parametrem określającym czynność wydzielniczą

cewek nerkowych jest maksymalny transport PAH (Tm

cewek nerkowych jest maksymalny transport PAH (Tm

PAH

PAH

), ale

), ale

oznaczanie tego parametru nie jest stosowane rutynowo.

oznaczanie tego parametru nie jest stosowane rutynowo.

W praktyce codziennej czynność reabsorpcyjna nerek jest

W praktyce codziennej czynność reabsorpcyjna nerek jest

szacowana posrednio poprzez oznaczenie w moczu stężenia:

szacowana posrednio poprzez oznaczenie w moczu stężenia:

sodu, potasu, wapnia, wodorowęglanów, fosforanów, glukozy.

sodu, potasu, wapnia, wodorowęglanów, fosforanów, glukozy.

Przy konieczności dokładniejszej oceny, należy oznaczyć

Przy konieczności dokładniejszej oceny, należy oznaczyć

maksymalny transport glukozy (Tm

maksymalny transport glukozy (Tm

G

G

). Oznacza on

). Oznacza on

maksymalną ilość glukozy, która może być wchłonieta

maksymalną ilość glukozy, która może być wchłonieta

zwrotnie z tworzonego moczu przez komórki nabłonkowe

zwrotnie z tworzonego moczu przez komórki nabłonkowe

cewek nerkowych w jednostce czasu

cewek nerkowych w jednostce czasu

Obecnie poleca się też oznaczenie stężenia beta2-

Obecnie poleca się też oznaczenie stężenia beta2-

mikroglobuliny w moczu

mikroglobuliny w moczu

Ocena funkcji cewek nerkowych c.d

Ocena funkcji cewek nerkowych c.d

.

.



Testy do oceny nerek do rozcieńczania i zagęszczania

Testy do oceny nerek do rozcieńczania i zagęszczania

moczu

moczu



1. Próba rozcieńczeniowa

1. Próba rozcieńczeniowa



- podaje się wodę (20 ml/kg m.c. badanej osoby), a

- podaje się wodę (20 ml/kg m.c. badanej osoby), a

nastpnie mierzy osmolalność i objętość moczu (w

nastpnie mierzy osmolalność i objętość moczu (w

ciągu poierwszych 3 godzin zdrowy człowiek wydala

ciągu poierwszych 3 godzin zdrowy człowiek wydala

co najmniej połowę objętości podanej wody a ciężar

co najmniej połowę objętości podanej wody a ciężar

właściwy moczu powinien być niższy od 1,004

właściwy moczu powinien być niższy od 1,004

2. Próba zagęszczeniowa

2. Próba zagęszczeniowa

- podaje się 5j. ADH. Ciężar właściwy moczu po tak

- podaje się 5j. ADH. Ciężar właściwy moczu po tak

wywołanej antydiurezie winien wynosić powyżej 1,025

wywołanej antydiurezie winien wynosić powyżej 1,025

Leczenie ostrego

Leczenie ostrego

kłębuszkowego

kłębuszkowego

zapalenia nerek

zapalenia nerek

Prof. dr hab.n.med. Ewa Żukowska-

Prof. dr hab.n.med. Ewa Żukowska-

Szczechowska

Szczechowska

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i

Nefrologii ŚUM

Nefrologii ŚUM

Ostre kłębuszkowe zapalenie

Ostre kłębuszkowe zapalenie

nerek (popaciorkowcowe)

nerek (popaciorkowcowe)



Definicja:

Definicja:

Nagle występująca choroba kłębuszków

Nagle występująca choroba kłębuszków

nerkowych, poprzedzona zakażeniem

nerkowych, poprzedzona zakażeniem

(najczęściej paciorkowcem beta-

(najczęściej paciorkowcem beta-

hemolizującym grupy A), charakteryzująca

hemolizującym grupy A), charakteryzująca

się tendencją do samowyleczenia,

się tendencją do samowyleczenia,

objawiająca się krwinkomoczem i

objawiająca się krwinkomoczem i

białkomoczem, a niekiedy również

białkomoczem, a niekiedy również

nadciśnieniem, obrzękami i oligurią.

nadciśnieniem, obrzękami i oligurią.

Ostre kłębuszkowe zapalenie

Ostre kłębuszkowe zapalenie

nerek (popaciorkowcowe)

nerek (popaciorkowcowe)



Obraz kliniczny:

Obraz kliniczny:



- ostry początek, zwykle 1-3 tygodni po infekcji

- ostry początek, zwykle 1-3 tygodni po infekcji

paciorkowcowej

paciorkowcowej



- bóle głowy i okolicy lędźwiowej, ogólne złe

- bóle głowy i okolicy lędźwiowej, ogólne złe

samopoczucie

samopoczucie



- zwykle nadciśnienie tętnicze

- zwykle nadciśnienie tętnicze



- obrzęki

- obrzęki

- w badaniach dodatkowych: erytrocyturia, bialkomocz

- w badaniach dodatkowych: erytrocyturia, bialkomocz

mniejszy od 3g/d, nieznaczny wzrost stężenia

mniejszy od 3g/d, nieznaczny wzrost stężenia

kreatyniny i mocznika w surowicy krwi, wzrost miana

kreatyniny i mocznika w surowicy krwi, wzrost miana

ASO

ASO



-w USG – nerki prawidłowe lub powiększone

-w USG – nerki prawidłowe lub powiększone

Ostre kłębuszkowe zapalenie

Ostre kłębuszkowe zapalenie

nerek (popaciorkowcowe)

nerek (popaciorkowcowe)



Leczenie

Leczenie



- przebywanie w łóżku (hospitalizacja)

- przebywanie w łóżku (hospitalizacja)



- leczenie objawowe (ograniczenie podaży

- leczenie objawowe (ograniczenie podaży

sodu i płynów, leki moczopędne i

sodu i płynów, leki moczopędne i

hipotensyjne)

hipotensyjne)



- antybiotykoterapia: penicylina 2,4mln.j./d

- antybiotykoterapia: penicylina 2,4mln.j./d

lub erytromycyna 1,2g/d

lub erytromycyna 1,2g/d



- przy utrzymywaniu się wysokiego miana

- przy utrzymywaniu się wysokiego miana

ASO: debecylina 1,2 mln.j./tydzień przez 4-6

ASO: debecylina 1,2 mln.j./tydzień przez 4-6

tygodni

tygodni

Ostre kłębuszkowe zapalenie

Ostre kłębuszkowe zapalenie

nerek

nerek



Inne postacie ostrego KZN:

Inne postacie ostrego KZN:



- ostre poinfekcyjne KZN spowodowane

- ostre poinfekcyjne KZN spowodowane

infekcjami innymi bakteriami i wirusami

infekcjami innymi bakteriami i wirusami

(łagodniejszy przebieg choroby niż w

(łagodniejszy przebieg choroby niż w

popaciorkowcowym ostrym KZN)

popaciorkowcowym ostrym KZN)

Ostre kłębuszkowe zapalenie

Ostre kłębuszkowe zapalenie

nerek

nerek

Ostre KZN w przebiegu chorób układowych:

Ostre KZN w przebiegu chorób układowych:

-

Toczeń układowy

Toczeń układowy

-

Zespół Goodpasture’a

Zespół Goodpasture’a

-

Choroba Schonleina-Henocha

Choroba Schonleina-Henocha

-

Pewne postacie zapalenia naczyń (Vasculitis)

Pewne postacie zapalenia naczyń (Vasculitis)

Choroba zwykle o ciężkim przebiegu klinicznym

Choroba zwykle o ciężkim przebiegu klinicznym

i dużym nasileniu odchyleń w badaniach

i dużym nasileniu odchyleń w badaniach

dodatkowych

dodatkowych

Ostre kłębuszkowe zapalenie

Ostre kłębuszkowe zapalenie

nerek w przebiegu chorób

nerek w przebiegu chorób

układowych

układowych

Leczenie:

Leczenie:

-

Indywidulne podejście w zależności od stanu

Indywidulne podejście w zależności od stanu

klinicznego pacjenta i przebiegu choroby

klinicznego pacjenta i przebiegu choroby

-

Dializa pozaustrojowa (w przypadku wystąpienia ostrej

Dializa pozaustrojowa (w przypadku wystąpienia ostrej

niewydolności nerek)

niewydolności nerek)

-

Plazmafereza

Plazmafereza

-

Sterydoterapia (pulsowe i.v. podawanie prednisolonu

Sterydoterapia (pulsowe i.v. podawanie prednisolonu

(500-1000mg) przez 7 dni, a następnie kontynuacja

(500-1000mg) przez 7 dni, a następnie kontynuacja

p.o. glikokortykosteroidami

p.o. glikokortykosteroidami

-

Leczenie immunosupresyjne (azatiopryna,

Leczenie immunosupresyjne (azatiopryna,

cyklosporyna A, cyklofosfamid, mykofenolan mofetilu)

cyklosporyna A, cyklofosfamid, mykofenolan mofetilu)

-

Leczenie objawowe

Leczenie objawowe

Leczenie ostrej

Leczenie ostrej

niewydolności nerek

niewydolności nerek

Prof. dr hab.n.med. Ewa Żukowska-

Prof. dr hab.n.med. Ewa Żukowska-

Szczechowska

Szczechowska

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i

Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i

Nefrologii ŚUM

Nefrologii ŚUM

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Definicja:

Definicja:



Zespół objawów towarzyszących nagłemu

Zespół objawów towarzyszących nagłemu

pogorszeniu się funkcji tego narządu,

pogorszeniu się funkcji tego narządu,

połączonych z narastaniem w płynach

połączonych z narastaniem w płynach

ustrojowych stężenia substancji azotowych

ustrojowych stężenia substancji azotowych



Powszechnie przyjmuje się, że wzrost

Powszechnie przyjmuje się, że wzrost

kreatyniny powinien wynosić co najmniej 0,5

kreatyniny powinien wynosić co najmniej 0,5

mg% (44,2 umol/l) lub spadek filtracji

mg% (44,2 umol/l) lub spadek filtracji

kłębuszkowej o 50%

kłębuszkowej o 50%

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Podział:

Podział:



1. ONN przednerkowa

1. ONN przednerkowa



2. Nerkowa

2. Nerkowa



3. Pozanerkowa

3. Pozanerkowa

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

przednerkowa

przednerkowa

–

–

Spadek przesączania kłębuszkowego w

Spadek przesączania kłębuszkowego w

następstwie nagłego spadku przepływu krwi

następstwie nagłego spadku przepływu krwi

przez nerki :

przez nerki :

- hipowolemia

- hipowolemia

- krwotoki

- krwotoki

- niewydolność sercowo-naczyniowa

- niewydolność sercowo-naczyniowa

- zespół wątrobowo-nerkowy

- zespół wątrobowo-nerkowy

- zaburzenia jatrogenne

- zaburzenia jatrogenne

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

nerkowa

nerkowa

Pierwotne uszkodzenie struktur nerkowych:

Pierwotne uszkodzenie struktur nerkowych:



* zmiany zapalne kłębuszków nerkowych

* zmiany zapalne kłębuszków nerkowych



* Uszkodzenie cewek nerkowych w przebiegu

* Uszkodzenie cewek nerkowych w przebiegu

długotrwałego niedotlenienia lub czynników

długotrwałego niedotlenienia lub czynników

toksycznych

toksycznych



* zmiany zapalne tkanki śródmiąższowej

* zmiany zapalne tkanki śródmiąższowej



* martwica brodawek nerkowych lub kory

* martwica brodawek nerkowych lub kory

nerek

nerek



* choroby naczyń nerkowych

* choroby naczyń nerkowych

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek

pozanerkowa (ponerkowa)

pozanerkowa (ponerkowa)

Upośledzenie odpływu moczu w drogach

Upośledzenie odpływu moczu w drogach

moczowych

moczowych

* Zatkanie dróg moczowych złogami (kamienie,

* Zatkanie dróg moczowych złogami (kamienie,

skrzepy)

skrzepy)

* Ucisk na moczowody od zewnątrz (nowotwory

* Ucisk na moczowody od zewnątrz (nowotwory

narządów sąsiadujących)

narządów sąsiadujących)

* Przerwanie ciągłości dróg moczowych i

* Przerwanie ciągłości dróg moczowych i

przeciekanie moczu do otrzewnej, skąd się

przeciekanie moczu do otrzewnej, skąd się

wchłania do krwi

wchłania do krwi

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Obraz kliniczny i leczenie objawowe ONN

Obraz kliniczny i leczenie objawowe ONN

zależy od przyczyny wywołującej ONN

zależy od przyczyny wywołującej ONN



Okresy ONN:

Okresy ONN:

1. wstępny (kilka do kilkunastu godzin)

1. wstępny (kilka do kilkunastu godzin)

2. oligurii, czasem anurii lub anurii

2. oligurii, czasem anurii lub anurii

kompletnej (kilka dni do kilkunastu tygodni)

kompletnej (kilka dni do kilkunastu tygodni)

3. poliurii – stopniowa regeneracja nerek i

3. poliurii – stopniowa regeneracja nerek i

wzrost diurezy

wzrost diurezy

4. zdrowienia

4. zdrowienia

Ostra niewydolność nerek –

Ostra niewydolność nerek –

leczenie przyczynowe

leczenie przyczynowe



Przednerkowa – zwalczanie hipowolemii, a

Przednerkowa – zwalczanie hipowolemii, a

następnie wymuszenie diurezy (diuretyk pętlowy)

następnie wymuszenie diurezy (diuretyk pętlowy)



Ponerkowa – usunięcie przeszkody w odpływie

Ponerkowa – usunięcie przeszkody w odpływie

moczu

moczu



Obturacja naczyń tętniczych – miejscowe podanie

Obturacja naczyń tętniczych – miejscowe podanie

streptokinazy, heparyny, leków

streptokinazy, heparyny, leków

antyagregacyjnych

antyagregacyjnych



Obturacja naczyń żylnych – podanie leków

Obturacja naczyń żylnych – podanie leków

fibrynolitycznych i przeciwzakrzepowych

fibrynolitycznych i przeciwzakrzepowych



Glomerulopatia immunologiczna – plazmafereza,

Glomerulopatia immunologiczna – plazmafereza,

glikokortykosteroidy lub leki immunospuresyjne

glikokortykosteroidy lub leki immunospuresyjne



Niezapalna – eliminacja toksyn (dializoterapia)

Niezapalna – eliminacja toksyn (dializoterapia)

Ostra niewydolność nerek –

Ostra niewydolność nerek –

leczenie

leczenie



Monitorowanie funkcji życiowych

Monitorowanie funkcji życiowych



Dokładny bilans płynów

Dokładny bilans płynów



Monitorowanie stężenia kreatyniny, mocznika,

Monitorowanie stężenia kreatyniny, mocznika,

kwasu moczowego w surowicy krwi

kwasu moczowego w surowicy krwi



Wyrównywanie kwasicy metabolicznej (Natrium

Wyrównywanie kwasicy metabolicznej (Natrium

bicarbonicum i.v., Calcium carbonicum p.o.)

bicarbonicum i.v., Calcium carbonicum p.o.)



Leczenie hiperkaliemii (Calcium Resonium p.o.

Leczenie hiperkaliemii (Calcium Resonium p.o.

i/lub p.r., wlewy glukozy z insuliną)

i/lub p.r., wlewy glukozy z insuliną)



Leczenie hiperfosfatemii (Calcium carbonicum)

Leczenie hiperfosfatemii (Calcium carbonicum)

Ostra niewydolność nerek -

Ostra niewydolność nerek -

leczenie

leczenie



Dieta ubogopotasowa, ubogofosforanowa i

Dieta ubogopotasowa, ubogofosforanowa i

ubogosodowa

ubogosodowa



Nawodnienie parenteralne

Nawodnienie parenteralne



Leki hipotensyjne

Leki hipotensyjne



Leczenie niewydolności krążenia

Leczenie niewydolności krążenia



Zwalczanie czkawki, nudności i wymiotów

Zwalczanie czkawki, nudności i wymiotów



Leczenie encefalopatii

Leczenie encefalopatii

Ostra niewydolność nerek

Ostra niewydolność nerek



Wskazania do dializoterapii

Wskazania do dializoterapii

1.

1.

Kliniczne

Kliniczne

2.

2.

Biochemiczne

Biochemiczne

Ostra niewydolność nerek –

Ostra niewydolność nerek –

kliniczne wskazania do dializoterapii

kliniczne wskazania do dializoterapii

- Przewodnienie zagrażające wystąpieniem obrzęku płuc

- Przewodnienie zagrażające wystąpieniem obrzęku płuc

-

Encefalopatia mocznicowa

Encefalopatia mocznicowa

-

Przełom nadciśnieniowy/nadciśnienie oporne na

Przełom nadciśnieniowy/nadciśnienie oporne na

leczenie farmakologiczne

leczenie farmakologiczne

-

Drgawki, kurcze mięśniowe, drżenia metaboliczne

Drgawki, kurcze mięśniowe, drżenia metaboliczne

-

Uporczywa czkawka i wymioty

Uporczywa czkawka i wymioty

-

Mocznicowe zapalenie osierdzia

Mocznicowe zapalenie osierdzia

-

Mocznicowa skaza krwotoczna

Mocznicowa skaza krwotoczna

-

Stany hipermetabolizmu, szybkie narastanie mocznicy

Stany hipermetabolizmu, szybkie narastanie mocznicy

-

Spadek diurezy poniżej 500 ml/d lub anuria

Spadek diurezy poniżej 500 ml/d lub anuria

utrzymująca się powyżej 12 godzin

utrzymująca się powyżej 12 godzin

Ostra niewydolność nerek -

Ostra niewydolność nerek -

biochemiczne wskazania do

biochemiczne wskazania do

dializy

dializy



Hiperkaliemia powyżej 6,5 mmol/l

Hiperkaliemia powyżej 6,5 mmol/l



Kwasica metaboliczna ze stężeniem

Kwasica metaboliczna ze stężeniem

wodorowęglanów poniżej 15 mmol/l

wodorowęglanów poniżej 15 mmol/l



Stężenie mocznika powyżej (30) 50 mmol/l

Stężenie mocznika powyżej (30) 50 mmol/l



Stężenie kreatyniny w surowicy krwi powyżej

Stężenie kreatyniny w surowicy krwi powyżej

(880) 1000 umol/l

(880) 1000 umol/l