POLITYKA
POLITYKA
ZDROWOTNA
ZDROWOTNA
I
I
SPO
SPO
Ł
Ł
ECZNA
ECZNA
DEMOGRAFICZNE
DEMOGRAFICZNE
UWARUNKOWANIA POLITYKI
UWARUNKOWANIA POLITYKI
SPOŁECZNEJ
SPOŁECZNEJ
REWOLUCJA DEMOGRAFICZNA
REWOLUCJA DEMOGRAFICZNA
obniża się poziom urodzeń,
przedłuża się przeciętne trwanie życia,
wzrasta odsetek ludzi starych w
społeczeństwie,
stanowi to podstawową determinantę aktualnej
i przewidywanej sytuacji zdrowotnej oraz
społecznej i ekonomicznej w państwie
w ciągu drugiej połowy XX w średnia
długość życia człowieka wydłużyła się
o 20 lat;
populacja uważana jest za dojrzałą,
gdy osoby powyżej 65 r. ż. stanowią 4
- 7%, natomiast za starą gdy udział tej
grupy wynosi ponad 7%;
w Polsce udział osób > 65 r. ż. w
strukturze społeczeństwa wzrósł z
9,4% w 1985 roku do 11,45% w
1996 r.
1999
[ 60 - 65 ] = 14,5%
2000
[ 60 - 65 ] = 23 %
2025
z 24% do 19,5% zmniejszy
się liczba dzieci i młodzieży w wieku 0
– 17 lat
MEDYCZNEJ
MEDYCZNEJ
k
konieczność zagwarantowania
odpowiedniego poziomu świadczeń
w znaczeniu ilościowym i
jakościowym
SPOŁECZNEJ
SPOŁECZNEJ
pojawiła się obawa istnienia szeregu
ograniczeń w zakresie opieki nad
ludźmi w wieku podeszłym, w
zapewnieniu odpowiedniego poziomu
świadczeń oraz możliwości
pojawiania się różnic w dostępności
do tych świadczeń
STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTW
STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTW
RODZI WIELE PROBLEMÓW
RODZI WIELE PROBLEMÓW
NATURY:
NATURY:
DEONTOLOGICZNEJ
DEONTOLOGICZNEJ
konsekwencją istnienia takich
ograniczeń może być obecność w
systemie opieki zdrowotnej grupy
dyskryminowanej, wobec której
mogą być stosowane ukryte kryteria
selekcji
TECHNOLOGICZNEJ
TECHNOLOGICZNEJ
EKONOMICZNO-ORGANIZACYJNEJ
EKONOMICZNO-ORGANIZACYJNEJ
największymi ograniczeniami w
zakresie faktycznej realizacji prawa
do ochrony zdrowia ludzi starszych są
ograniczenia natury ekonomicznej
komercjalizacja usług medycznych,
częściowa odpłatność w zakresie
diagnostyki, leczenia, rehabilitacji
może być ograniczeniem możliwości
wyboru w podejmowaniu decyzji o
formie i zakresie leczenia
ocena tego zjawiska nie jest
możliwa
z powodu braku danych
Wg ekspertyzy Polskiego
Wg ekspertyzy Polskiego
Towarzystwa Gerontologicznego
Towarzystwa Gerontologicznego
Inne polskie utrudnienia
Inne polskie utrudnienia
mała dostępność usług rehabilitacyjnych,
szczególnie w lecznictwie ambulatoryjnym,
które bardziej nastawione jest na
rehabilitację pourazową oraz świadczenie
usług młodszym wiekowo grupom ludności
niewystarczająca liczba pielęgniarek
środowiskowych, które zapewniają opiekę
obłożnie chorym
ograniczenia usług świadczonych przez
pracowników pomocy społecznej dla
starszych, inwalidów i rencistów z różnych
środowisk, szczególnie na wsi, gdzie wiele
starszych ludzi egzystuje w trudnych
warunkach z racji braku środków do życia
oraz niedostatecznie dostosowanej do ich
potrzeb infrastruktury
ograniczone możliwości finansowe do
likwidacji barier architektonicznych
przeobrażenia społeczno- gospodarcze,
bezrobocie, spadek dochodów zwłaszcza
rodzin wielodzietnych, praktyka lat 90→
wcześniejsze emerytury lub renty
inwalidzkie implikują niedostateczne
zabezpieczenie ekonomiczne
opieka medyczna i pomoc społeczna
funkcjonują źle, sektor p. o. z a zwłaszcza
lekarz rodzinny powinni odgrywać
szczególną rolę w opiece nad pacjentem
promocja zdrowia dla ludzi starszych nie
funkcjonuje wcale
WHO PROPONUJE
WHO PROPONUJE
stworzenie odpowiednich
zabezpieczeń finansowych i zmianę
polityki na rynku pracy – możliwości
dokształcania się ludzi starszych oraz
podejmowania przez nich
odpowiedniej do wieku i możliwości
pracy
eliminowanie dyskryminacji
wiekowej w pracy oraz równy
dostęp do podnoszenia swoich
kwalifikacji daje szansę na
utrzymanie odpowiedniego poziomu
dochodów tych ludzi
ludzie starsi, emeryci mogą wiele
wnieść do społeczeństwa, swoja
wiedzę i doświadczenie
oraz kompetencje
Życie w starzejącym się
społeczeństwie wymaga
bezwzględnego przestrzegania
następujących zasad:
1. solidaryzmu międzypokoleniowego
2. promowania zdrowego stylu życia
od jego początku do późnej starości,
uaktywnianie ludzi w wieku
podeszłym
3. stworzenie prawno-finansowych
zabezpieczeń przed pauperyzacją
osób starszych
WIEK METRYKALNY I WIEK
WIEK METRYKALNY I WIEK
BIOLOGICZNY NIE MUSZĄ SIĘ
BIOLOGICZNY NIE MUSZĄ SIĘ
POKRYWAĆ I BUDOWAĆ MITU
POKRYWAĆ I BUDOWAĆ MITU
STARZENIA SIĘ
STARZENIA SIĘ
POLITYKA ZDROWIA
POLITYKA ZDROWIA
PUBLICZNEGO RADY EUROPY
PUBLICZNEGO RADY EUROPY
Całokształtem działalności Rady Europy kierują dwa główne organy:
1. Zgromadzenie Parlamentarne (organ opiniodawczy i
konsultatywny, ukierunkowujący generalna politykę);
2. Komitet Ministrów ( organ decyzyjny);
W ukierunkowywaniu działalności Rady Europy w dziedzinie
ochrony zdrowia szczególną rolę odgrywa
Europejski Komitet
Europejski Komitet
Zdrowia Publicznego
Zdrowia Publicznego
, powołany w 1959 roku. Kilkanaście
konwencji i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ochrony
zdrowia i opieki zdrowotnej to efekt działania Komitetu.
Fundamentalne znaczenie posiadają następujące dokumenty:
•Europejska Konwencja o Pomocy Społecznej i Medycznej z 1953
roku;
•Europejska Karta Socjalna z 1961 roku wraz z Protokołem
dodatkowym z 1988 roku;
•Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego z 1964 roku,
zrewidowany w 1990 roku;
•Europejska Konwencja Zabezpieczenia Społecznego z 1970 roku
wraz z Porozumieniem uzupełniającym.
Dokumenty te stanowią fundament i ramy prawne ochrony
socjalnej oraz dopełniają
Europejską Konwencję Praw i
Europejską Konwencję Praw i
Wolności z 1950 roku.
Wolności z 1950 roku.
EUROPEJSKA KARTA SOCJALNA
EUROPEJSKA KARTA SOCJALNA
zawiera podstawowe prawa
socjalne w tym prawo do
ochrony zdrowia
Z prawem do ochrony zdrowia są ściśle
powiązane następujące prawa zawarte różnych
artykułach Karty:
Prawo do wypoczynku i godziwych warunków
pracy (art.2);
Prawo do bezpieczeństwa i higieny pracy
(art.3);
Prawo do godziwego wynagrodzenia (art.4);
Prawo dzieci i młodzieży do szczególnej
ochrony przeciw szkodliwościom fizycznym i
moralnym, na które są narażone (art.7)
Prawo pracownic do szczególnej ochrony w
okresie ciąży, urlopów macierzyńskich i
ochrony przed szkodliwościami w miejscu
pracy (art.8)
Prawo do zabezpieczenia społecznego
(art.12);
Prawo do pomocy społecznej i medycznej
rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji
(art.13);
Prawo do korzystania ze świadczeń i usług
społecznych (art.,14);
Prawo osób niepełnosprawnych do
rehabilitacji i readaptacji art.15);
Prawo rodziny do ochrony socjalnej,
ekonomicznej i prawnej (art.16);
Prawo matki i dziecka do ochrony socjalnej
i ekonomicznej w okresie ciąży, porodu
i po urodzeniu dziecka, poprzez rozwój
odpowiednich instytucji i usług (art.17)
Prawo imigrantów i ich rodzin do ochrony i
pomocy (art.19);
walka z chorobami nowotworowymi,
higiena środowiska,
badania epidemiologiczne (chorób dziecięcych,
powikłania genetyczne, wzw),
badania w dziedzinie immunologii,
kontrola sanitarna produktów żywnościowych,
kontrola sanitarna transportu,
promieniowanie jonizujące,
produkcja i obrót substancjami farmaceutycznymi,
rehabilitacja i readaptacja inwalidów oraz,
harmonizowanie ustawodawstwa w dziedzinie
zdrowia publicznego.
Od chwili powołania Europejskiego
Od chwili powołania Europejskiego
Komitetu Zdrowia Publicznego
Komitetu Zdrowia Publicznego
działalność Rady Europy w dziedzinie
działalność Rady Europy w dziedzinie
ochrony zdrowia ukierunkowana
ochrony zdrowia ukierunkowana
zosta
zosta
ł
ł
a na rozwiązywanie 10
a na rozwiązywanie 10
g
g
ł
ł
ównych problemów:
ównych problemów:
KONFERENCJE MINISTRÓW ZDROWIA
KONFERENCJE MINISTRÓW ZDROWIA
= ORGAN RADY EUROPY
= ORGAN RADY EUROPY
1. Pierwsza konferencja Ministrów Zdrowia
odbyła się w 1981 roku w Madrycie i
poświęcona była promocji zdrowia,
prewencji chorób i edukacji zdrowotnej.
2. Druga konferencja odbyła się w
Sztokholmie w 1985 roku i dotyczyła
opieki nad psychicznie chorymi.
3. Tematem trzeciej konferencji w 1987
roku w Strasburgu był problem
transplantacji narządów.
4. Czwarta konferencja odbyła się w Nikozji
w 1990 roku i dotyczyła kształcenia i
doskonalenia kadr medycznych
Programy w dziedzinie zdrowia publicznego
rozwija wiele organizacji pozarządowych,
które współpracują w tym zakresie z
organizacjami rządowymi - głównie z WHO,
Wspólnota Europejską i Radą Europy
NA UWAGĘ ZASŁUGUJE DZIAŁALNOŚĆ:
NA UWAGĘ ZASŁUGUJE DZIAŁALNOŚĆ:
Ø
Europejskiego Stowarzyszenia
Zarządzania Opieką Zdrowotną EHMA,
Ø
Europejskiego Stowarzyszenia Zdrowia
Publicznego EPHA,
Ø
Europejskiego Komitetu Szpitalnego,
Ø
Europejskiego Stowarzyszenia
Dyrektorów Szpitali,
Ø
Europejskiego Stowarzyszenia Lekarzy
Szpitalnych,
Ø
Europejskiego Komitetu Hospitalizacji
Prywatnej,
Ø
Europejskiego Stowarzyszenia Młodych
Menadżerów Zdrowia oraz
Ø
Europejskiego Stowarzyszenia Szkół
Zdrowia Publicznego ASPHER´s
działającego od 1966 roku
Polityka zdrowotna dla Europy wyrażona
Polityka zdrowotna dla Europy wyrażona
została w 38 celach oraz strategii
została w 38 celach oraz strategii
pozwalającej osiągnąć maksimum zdrowia
pozwalającej osiągnąć maksimum zdrowia
przez obywateli Regionu Europejskiego
przez obywateli Regionu Europejskiego
Wyłoniono 6 najważniejszych tematów:
Wyłoniono 6 najważniejszych tematów:
Równość jako podstawę zdrowia dla
wszystkich
Promocję zdrowia i zapobieganie
chorobom,
Tworzenie społeczności, które mają
zabiegać o swoje zdrowie,
Konieczność współpracy międzyresortowej,
Promowanie harmonijnie działającej służby
zdrowia,
Współpraca międzynarodowa.
POLITYKA ZDROWOTNA
POLITYKA ZDROWOTNA
Profilaktyka i skuteczne leczenie, odniesione do
zdrowia całej populacji – oraz świadoma realizacja
założonych celów [w skali kraju lub regionu].
W Polsce realizowana jest przez trzech głównych
kreatorów:
1. MINISTERSTWO ZDROWIA,
2. NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA
3. SAMORZĄDY (regionalne i powiatowe)
Cechą wspólną wskazanych kreatorów jest
dystrybucja pieniędzy
dystrybucja pieniędzy
Nie towarzyszy jej jasne wytyczenie celów
i priorytetów zdrowotnych co
powoduje, że nie wiadomo czy rzeczywiście
pieniędzy jest za mało, czy są źle
wykorzystywane, (w systemie brytyjskiej
służby zdrowia co roku wykazuje się cele
planowane do osiągnięcia w założonym
okresie np. podwyższenie wskaźnika
przeżycia osób po udarze mózgu).
Brakuje formalnego powiązania faktycznych
kreatorów polityki zdrowotnej. Każda z tych
instytucji prowadzi swoją własną politykę
zdrowotną na swoim terenie, jej
skuteczność z racji rozproszenia celów i
środków pozostawia wiele do życzenia
(uchylanie się kas od finansowania
profilaktyki).
Brak standardów medycznych i
sprzętowych, braki legislacyjne [liberalne
podejście do egzekwowania przepisów czy
wprowadzanie długich okresów
przejściowych od czasu ich uchwalenia do
obowiązywania] powoduje bardzo
ograniczone pojawianie się mechanizmów
konkurencji na rynku usług medycznych,
zaburzając realizację wytyczonych celów.
Brak równowagi między podmiotami
funkcjonującymi w systemie, duże
dysproporcje między płatnikiem a
dostarczycielem usług, niewielki błąd
płatnika powoduje duże konsekwencje dla
świadczeniodawcy.
Niewykorzystywanie systemu RUM, inne
kłopoty z danymi opisującymi stan
zdrowotności populacji. Podejmuje się
decyzje polityczne w zdrowiu bez rzetelnej
podbudowy analitycznej.
Pomija się w działaniach sprawy związane
z funkcjonowaniem systemu
grup zawodowych, mających zasadniczy
wpływ na jego funkcjonowanie.
ZASADNOŚĆ TWORZENIA POLITYKI
ZASADNOŚĆ TWORZENIA POLITYKI
ZDROWOTNEJ MOŻNA WYJAŚNIĆ
ZDROWOTNEJ MOŻNA WYJAŚNIĆ
NASTĘPUJĄCO:
NASTĘPUJĄCO:
Ø
Mając mało pieniędzy w systemie opieki
zdrowotnej, nie można sobie pozwolić na
improwizowanie, brak priorytetów a tym
samym brak polityki zdrowotnej;
Ø
Tylko czytelne, szeroko aprobowana
polityka zdrowotna może spowodować
racjonalizację wydatków i eliminację
zjawisk wynikających z lobbyingu,
partykularnych ambicji oraz braku
wyobraźni co do skutków, jakie pojedyncze
decyzje przyniosą systemowi;
Ø
Brak polityki zdrowotnej, otwiera
nieograniczone pole do krytyki systemu
opieki zdrowotnej, przyczyniając się do
generowania frustracji zarówno wśród
pacjentów, jak i wśród personelu
medycznego.
NARODOWY PROGRAM ZDROWIA
Realizowany w Polsce od 1990 r.
Opracowany na podstawie
strategii WHO „Zdrowie dla
wszystkich w roku 2000”.
Pierwsza próba włączenia do
działań na rzecz ochrony zdrowia
wszystkich resortów i instytucji
centralnych. Nacisk na działania
profilaktyczne.
NARODOWY PROGRAM
ZDROWIA
W roku 1993 dokonano
nowelizacji.
Obecnie przygotowany jest
wstępny, ramowy projekt
NPZ na lata 2006-2015.
Jest to program otwarty na
dokonywanie modyfikacji i
korekt.
NARODOWY PROGRAM ZDROWIA
NARODOWY PROGRAM ZDROWIA
PŁASZCZYZNY POLITYKI
PŁASZCZYZNY POLITYKI
ZDROWOTNEJ
ZDROWOTNEJ
I. POZIOM POLITYKI UNIWERSALNEJ,
II. POLITYKA REGIONALNA,
III. POLITYKA NARODOWA, NA
TERENIE CAŁEGO KRAJU
NARODOWY PROGRAM ZDROWIA
NARODOWY PROGRAM ZDROWIA
OPARTY JEST O ZASADĘ:
OPARTY JEST O ZASADĘ:
„KAŻDY OBYWATEL JEST
WSPÓŁODPOWIEDZIALNY ZA STAN
SWOJEGO ZDROWIA, PRZY CZYM
PAŃSTWO ZOBOWIĄZUJE SIĘ DO
STWORZENIA WARUNKÓW ZACHOWANIA
I UMACNIANIA ZDROWIA”
STRATEGICZNY CEL
STRATEGICZNY CEL
NARODOWEGO
NARODOWEGO
PROGRAMU ZDROWIA
PROGRAMU ZDROWIA
POPRAWA ZDROWIA
POPRAWA ZDROWIA
I ZWIĄZANEJ Z NIM
I ZWIĄZANEJ Z NIM
JAKOŚCI ŻYCIA
JAKOŚCI ŻYCIA
DLA JEGO REALIZACJI
DLA JEGO REALIZACJI
NALEŻY
NALEŻY
I.
STWARZAĆ WARUNKI ORAZ
KSZTAŁTOWAĆ MOTYWACJE, WIEDZĘ
UMIEJĘTNOŚCI ZDROWEGO STYLU
ŻYCIA, A TAKŻE PODEJMOWAĆ
DZIAŁANIA NA RZECZ ZDROWIA
WŁASNEGO I INNYCH.
II.
KSZTAŁTOWAĆ SPRZYJAJĄCE
ZDROWIU ŚRODOWISKO ŻYCIA,
PRACY I NAUKI.
III.
ZMNIEJSZYĆ RÓŻNICE W
ZDROWIU I DOSTĘPIE DO ŚWIADCZEŃ
ZDROWOTNYCH.