ZADANIA TERAPII ZAJĘCIOWEJ

ZADANIA TERAPII ZAJĘCIOWEJ

W REHABILITACJI SPOŁECZNEJ I

W REHABILITACJI SPOŁECZNEJ I

PSYCHICZNEJ

PSYCHICZNEJ

Terapia zajęciowa – leczenie
pracą, ergoterapia – wykorzystuje
różne formy pracy i rekreacji jako
jedne

ze

środków

leczniczych

mających na celu przyspieszenie
powrotu

utraconych

funkcji

i

sprawności, a w przypadkach zmian
nieodwracalnych wyrobienie funkcji
zastępczych. Terapia zajęciowa jest
jedną

z

form

leczenia

usprawniającego.

Autorzy literatury przedmiotu wyróżniają

Autorzy literatury przedmiotu wyróżniają

następujące

następujące

formy pracy w procesie

formy pracy w procesie

kształcenia:

kształcenia:



grupowa

grupowa

- polegająca na wykonywaniu

- polegająca na wykonywaniu

zadań przez kilka osób. Grupy mogą liczyć

zadań przez kilka osób. Grupy mogą liczyć

2-6 osób, mogą być tworzone celowo lub

2-6 osób, mogą być tworzone celowo lub

powstawać samorzutnie;

powstawać samorzutnie;



zbiorowa

zbiorowa

- wszyscy uczestnicy wykonują

- wszyscy uczestnicy wykonują

jednocześnie tę samą pracę, chociaż

jednocześnie tę samą pracę, chociaż

pracują we właściwym dla nich tempie;

pracują we właściwym dla nich tempie;



indywidualna

indywidualna

– pacjent wykonuje zadania

– pacjent wykonuje zadania

specjalnie

dla

niego

przeznaczone,

specjalnie

dla

niego

przeznaczone,

(przygotowane).

(przygotowane).

Formy organizacji zajęć

terapii zajęciowej

grupowa indywidualna



grupowa

grupowa

-

polegająca

na

-

polegająca

na

wykonywaniu różnych bądź tych

wykonywaniu różnych bądź tych

samych zadań przez kilka osób; grupy

samych zadań przez kilka osób; grupy

mogą być tworzone celowo lub

mogą być tworzone celowo lub

powstawać samorzutnie;

powstawać samorzutnie;



indywidualna

indywidualna

– pacjent wykonuje

– pacjent wykonuje

zadania

specjalnie

dla

niego

zadania

specjalnie

dla

niego

przeznaczone /przygotowane, dobrane

przeznaczone /przygotowane, dobrane

tak aby korygowały jego zaburzone

tak aby korygowały jego zaburzone

sfery w sposób indywidualny.

sfery w sposób indywidualny.

Klasyfikacja terapii

Klasyfikacja terapii

zajęciowej:

zajęciowej:

Rodzaje

Rodzaje

Metody

Metody

Techniki

Techniki

Rodzaj – gatunek czegoś,

Rodzaj – gatunek czegoś,

odmiana, typ, jakość.

odmiana, typ, jakość.

Pojęcie rodzaju określane jest

Pojęcie rodzaju określane jest

również jako kategoria, klasa

również jako kategoria, klasa

czegoś, wyróżniane ze względu

czegoś, wyróżniane ze względu

na charakterystyczne cechy.

na charakterystyczne cechy.

Ergoterapia

Socjoterapia

Arteterapia

I

II

III

Rodzaje terapii zajęciowej

I Ergoterapia – terapia pracą, terapia
poprzez zajęcia manualne

II Socjoterapia – terapia zaburzeń
zachowania i zaburzeń emocjonalnych w
toku spotkań grupowych, towarzyskich

III Arteterapia – terapia sztuką, kontakt
bierny lub czynny ze sztuką i kulturą

Metoda

Metoda



w znaczeniu ogólnym

w znaczeniu ogólnym

— sposób postępowania,

— sposób postępowania,

świadomy i powtarzalny;

świadomy i powtarzalny;



w węższym znaczeniu

w węższym znaczeniu

— zespół celowych

— zespół celowych

czynności i środków, w szczególności

czynności i środków, w szczególności

prowadzących do wykonania określonego zadania

prowadzących do wykonania określonego zadania

lub rozwiązania danego problemu.

lub rozwiązania danego problemu.



Metoda

Metoda

to również:

to również:



„

„

systematycznie stosowany sposób postępowania,

systematycznie stosowany sposób postępowania,

prowadzący do założonego wyniku. Na dany

prowadzący do założonego wyniku. Na dany

sposób składają się czynności myślowe i

sposób składają się czynności myślowe i

praktyczne, odpowiednio dobrane i realizowane w

praktyczne, odpowiednio dobrane i realizowane w

ustalonej kolejności”.

ustalonej kolejności”.

Metoda terapii zajęciowej

Metoda terapii zajęciowej

–

–

pojęcie węższe od rodzaju terapii –

pojęcie węższe od rodzaju terapii –

sposób postępowania świadomy

sposób postępowania świadomy

i powtarzalny, prowadzący do

i powtarzalny, prowadzący do

osiągnięcia zamierzonego wyniku

osiągnięcia zamierzonego wyniku

leczniczego / terapeutycznego.

leczniczego / terapeutycznego.

Składają się na nią czynności

Składają się na nią czynności

myślowe i praktyczne,

myślowe i praktyczne,

odpowiednio dobrane i

odpowiednio dobrane i

realizowane w ustalonej kolejności.

realizowane w ustalonej kolejności.

 

 

Metody ergoterapii

Metody ergoterapii



Dziewiarstwo

Dziewiarstwo



Hafciarstwo

Hafciarstwo



Tkactwo

Tkactwo



Krawiectwo

Krawiectwo



Kaletnictwo

Kaletnictwo



Metaloplastyka

Metaloplastyka



Stolarstwo

Stolarstwo



Ogrodnictwo

Ogrodnictwo



Wikliniarstwo

Wikliniarstwo



Garncarstwo i ceramika

Garncarstwo i ceramika

Metody socjoterapii

Metody socjoterapii



Ludoterapia - zabawoterapia

Ludoterapia - zabawoterapia



Terapia ruchem

Terapia ruchem



Trening umiejętności

Trening umiejętności

społecznych

społecznych



Rekreacja

Rekreacja

Metody arteterapii

Metody arteterapii



Rysunek

Rysunek



Malarstwo

Malarstwo



Grafika

Grafika



Rzeźba

Rzeźba



Sztuki użytkowe

Sztuki użytkowe



Zdobnictwo i dekoratorstwo

Zdobnictwo i dekoratorstwo



Muzykoterapia

Muzykoterapia



 

 

Biblioterapia

Biblioterapia



Filmoterapia

Filmoterapia



Teatroterapia

Teatroterapia



Choreoterapia

Choreoterapia

Najwęższym określeniem w klasyfikacji terapii

Najwęższym określeniem w klasyfikacji terapii

zajęciowej jest termin

zajęciowej jest termin

„technika”.

„technika”.

Aby wyjaśnić pojęcie techniki w terapii

Aby wyjaśnić pojęcie techniki w terapii

zajęciowej, spójrzmy na definicję techniki w

zajęciowej, spójrzmy na definicję techniki w

ujęciu badawczym.

ujęciu badawczym.

Co to jest technika badawcza?

Co to jest technika badawcza?

Techniki badawcze

Techniki badawcze

są ukierunkowane przez

są ukierunkowane przez

dobór odpowiedniej metody i rozumiane jako:

dobór odpowiedniej metody i rozumiane jako:

„

„

czynności praktyczne regulowane starannie

czynności praktyczne regulowane starannie

wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na

wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na

uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji,

uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji,

opinii, faktów”.

opinii, faktów”.

Technika terapii zajęciowej

Technika terapii zajęciowej

.

.

W terapii zajęciowej

W terapii zajęciowej

technika

technika

jest

jest

rozumiana jako

rozumiana jako

skonkretyzowane

skonkretyzowane

czynności praktyczne wykonywane w

czynności praktyczne wykonywane w

określonym porządku, pozwalające

określonym porządku, pozwalające

na uzyskanie określonego efektu

na uzyskanie określonego efektu

oddziaływania terapeutycznego.

oddziaływania terapeutycznego.

W technice elementem różnicującym

W technice elementem różnicującym

jest przede wszystkim materiał bądź

jest przede wszystkim materiał bądź

narzędzie pracy.

narzędzie pracy.

Rodzaj terapii zajęciowej:

Rodzaj terapii zajęciowej:

ergoterapia

ergoterapia

METODA i TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ

METODA i TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ



1. DZIEWIARSTWO

1. DZIEWIARSTWO



Szydełkowanie

Szydełkowanie



Robienie na drutach

Robienie na drutach



2. HAFCIARSTWO

2. HAFCIARSTWO



Haft richelieu

Haft richelieu



Gobelinowy

Gobelinowy



Krzyżykowy

Krzyżykowy



Hafty regionalne: kaszubski, kociewski itp.

Hafty regionalne: kaszubski, kociewski itp.



3. TKACTWO

3. TKACTWO



Tkanie na krośnie, na ramkach

Tkanie na krośnie, na ramkach



Wyplatanie makram, breloczków itp.

Wyplatanie makram, breloczków itp.

4. KRAWIECTWO

4. KRAWIECTWO



Szycie rzeczy użytkowych

Szycie rzeczy użytkowych



Zabawkarstwo

Zabawkarstwo



Reperowanie odzieży

Reperowanie odzieży

5. KALETNICTWO

5. KALETNICTWO



Tworzenie wyrobów ze skóry np. obrazy, biżuteria,

Tworzenie wyrobów ze skóry np. obrazy, biżuteria,

portfele

portfele

6. METALOPLASTYKA

6. METALOPLASTYKA



Wyroby z drutu – np. świeczniki, breloczki, drzewka

Wyroby z drutu – np. świeczniki, breloczki, drzewka

szczęścia

szczęścia



Wyroby z metalu – np. znaczki, godła, medale, obrazy

Wyroby z metalu – np. znaczki, godła, medale, obrazy

7. STOLARSTWO

7. STOLARSTWO



Prace w drewnie np. płaskorzeźby, rzeźby, domki,

Prace w drewnie np. płaskorzeźby, rzeźby, domki,

pudełka (również z patyków)

pudełka (również z patyków)

8. OGRODNICTWO

8. OGRODNICTWO



Prace ogrodnicze i porządkowe np. sadzenie,

Prace ogrodnicze i porządkowe np. sadzenie,

kopanie, sianie

kopanie, sianie

9. WIKLINIARSTWO 

9. WIKLINIARSTWO 



Plecenie różnorodnych przedmiotów z wikliny,

Plecenie różnorodnych przedmiotów z wikliny,

np. koszyki

np. koszyki

10. GARNCARSTWO I CERAMIKA

10. GARNCARSTWO I CERAMIKA



Wyrabianie garnków, dzbanów, wazonów

Wyrabianie garnków, dzbanów, wazonów



Tworzenie przedmiotów ceramicznych

Tworzenie przedmiotów ceramicznych



rzenie wyrobów ze skóry np. obrazy, biżuteria,

rzenie wyrobów ze skóry np. obrazy, biżuteria,

portfele

portfele

Rodzaj terapii zajęciowej:

Rodzaj terapii zajęciowej:

socjoterapia

socjoterapia

METODA I TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ

METODA I TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ

1. LUDOTERAPIA / ZABAWOTERAPIA

1. LUDOTERAPIA / ZABAWOTERAPIA



Zabawy manipulacyjne

Zabawy manipulacyjne



Zabawy tematyczne

Zabawy tematyczne



Zabawy konstrukcyjne

Zabawy konstrukcyjne



Zabawy i gry dydaktyczne

Zabawy i gry dydaktyczne

2. TERAPIA RUCHEM

2. TERAPIA RUCHEM



Ćwiczenia ogólnie usprawniające, oddechowe,

Ćwiczenia ogólnie usprawniające, oddechowe,

poranne itp.

poranne itp.



Gry i zabawy ruchowe (połączone mogą być

Gry i zabawy ruchowe (połączone mogą być

również z elementami rytmiki i tańca)

również z elementami rytmiki i tańca)



Nauka czynności życia codziennego:

Nauka czynności życia codziennego:



- trening samoobsługi, np. mycie się, czesanie,

- trening samoobsługi, np. mycie się, czesanie,



ubieranie, przemieszczanie, itp.

ubieranie, przemieszczanie, itp.



- trening kulinarny, np. estetyczne przygotowanie i

- trening kulinarny, np. estetyczne przygotowanie i



spożywanie posiłków, robienie zakupów; nauka

spożywanie posiłków, robienie zakupów; nauka



operowania pieniędzmi, doboru artykułów

operowania pieniędzmi, doboru artykułów

spożyw.,

spożyw.,



kulturalnego zachowania się przy stole

kulturalnego zachowania się przy stole

3. TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH

3. TRENING UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH



Treningi: nawiązywania relacji, prowadzenia

Treningi: nawiązywania relacji, prowadzenia

rozmowy i podtrzymywania kontaktów,

rozmowy i podtrzymywania kontaktów,

aktywnego słuchania, asertywności,

aktywnego słuchania, asertywności,

rozwiązywania konfliktów

rozwiązywania konfliktów

4. REKREACJA

4. REKREACJA



Silwoterapia (oddziaływanie pięknem przyrody –

Silwoterapia (oddziaływanie pięknem przyrody –

terapia przez spacery po lesie)

terapia przez spacery po lesie)



Wieczorki taneczne

Wieczorki taneczne



Zabawy i gry zespołowe

Zabawy i gry zespołowe



Zwiedzanie – obserwowanie czynności

Zwiedzanie – obserwowanie czynności

wykonywanych przez inne osoby, np. występów

wykonywanych przez inne osoby, np. występów

artystycznych, zawodów sportowych bądź

artystycznych, zawodów sportowych bądź

rezultatów ich pracy, np. oglądanie wystaw

rezultatów ich pracy, np. oglądanie wystaw

Rodzaj terapii zajęciowej:

Rodzaj terapii zajęciowej:

arteterapia

arteterapia

METODA I TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ

METODA I TECHNIKI TERAPII ZAJĘCIOWEJ

1. RYSUNEK

1. RYSUNEK



Rysowanie kredkami ołówkowymi, świecowymi,

Rysowanie kredkami ołówkowymi, świecowymi,

pastelami, ołówkiem, kredą, węglem

pastelami, ołówkiem, kredą, węglem

2. MALARSTWO

2. MALARSTWO



Malowanie farbami plakatowymi, akwarelą,

Malowanie farbami plakatowymi, akwarelą,

witrażowymi, olejnymi, do szkła, farbami window

witrażowymi, olejnymi, do szkła, farbami window

collors, tuszem kreślarskim

collors, tuszem kreślarskim

3. GRAFIKA

3. GRAFIKA



Gipsoryt

Gipsoryt



Linoryt

Linoryt



Drzeworyt

Drzeworyt



Monotypia

Monotypia



Druk strukturalny

Druk strukturalny

4. RZEŹBA

4. RZEŹBA



Masy plastyczne – masa solna, glina, modelina,

Masy plastyczne – masa solna, glina, modelina,

plastelina, masa papierowa, wosk itp.

plastelina, masa papierowa, wosk itp.



Rzeźbienie w drewnie i innych twardych materiałach

Rzeźbienie w drewnie i innych twardych materiałach



Papiero-plastyka – origami – motywy postaci,

Papiero-plastyka – origami – motywy postaci,

przedmiotów, kwiatów; tworzenie laurek

przedmiotów, kwiatów; tworzenie laurek

5. SZTUKI UŻYTKOWE

5. SZTUKI UŻYTKOWE



Witraż – na okna, drzwi, butelki itp.

Witraż – na okna, drzwi, butelki itp.



Fotografia

Fotografia



Plakat, projekty okładek, opakowania, ulotki

Plakat, projekty okładek, opakowania, ulotki

reklamowe

reklamowe



Collage – wycinanie, wyklejanie, wydzieranie z

Collage – wycinanie, wyklejanie, wydzieranie z

papieru i tworzenie pracy łączonej różnymi

papieru i tworzenie pracy łączonej różnymi

technikami plastycznymi

technikami plastycznymi

6. ZDOBNICTWO I DEKORATORSTWO

6. ZDOBNICTWO I DEKORATORSTWO



Ikebana - układanie kompozycji z suszonych i żywych

Ikebana - układanie kompozycji z suszonych i żywych

kwiatów, roślin, owoców oraz darów natury, np. kory

kwiatów, roślin, owoców oraz darów natury, np. kory

drzewa, szyszek, mchu, muszli, drewna, piór itp.,

drzewa, szyszek, mchu, muszli, drewna, piór itp.,

kompozycje w wazonie, w ramach obrazów, koszykach

kompozycje w wazonie, w ramach obrazów, koszykach



Dekoracje – okolicznościowe, świąteczne, np. stroiki

Dekoracje – okolicznościowe, świąteczne, np. stroiki

Wielkanocne, Bożonarodzeniowe, wycinane ozdoby z

Wielkanocne, Bożonarodzeniowe, wycinane ozdoby z

papieru z okazji świąt i uroczystości

papieru z okazji świąt i uroczystości



Zdobienie różnych przedmiotów, np. ramek

Zdobienie różnych przedmiotów, np. ramek

7. MUZYKOTERAPIA

7. MUZYKOTERAPIA



Muzykoterapia bierna – muzyka aktywizująca,

Muzykoterapia bierna – muzyka aktywizująca,

relaksacyjna, trening relaksacyjny Schultza

relaksacyjna, trening relaksacyjny Schultza



Muzykoterapia czynna – muzykowanie pacjentów

Muzykoterapia czynna – muzykowanie pacjentów

(instrumenty Orffa, gitara i inne), nauka śpiewania

(instrumenty Orffa, gitara i inne), nauka śpiewania

nowych piosenek, śpiewanie utworów znanych i

nowych piosenek, śpiewanie utworów znanych i

lubianych, popularnych ludowych czy biesiadnych

lubianych, popularnych ludowych czy biesiadnych

8. BIBLIOTERAPIA

8. BIBLIOTERAPIA



Czytanie głośne fragmentów lub całości książki /

Czytanie głośne fragmentów lub całości książki /

tekstu przez pacjentów i rozmowa po

tekstu przez pacjentów i rozmowa po

przeczytaniu,

przeczytaniu,



Słuchanie tekstów biblioterapeutycznych

Słuchanie tekstów biblioterapeutycznych

(aktywizujących bądź relaksacyjnych)

(aktywizujących bądź relaksacyjnych)



Poradnictwo biblioteczne – propozycje do

Poradnictwo biblioteczne – propozycje do

samodzielnego czytania i rozmowa po

samodzielnego czytania i rozmowa po

przeczytaniu

przeczytaniu



Wieczory poezji

Wieczory poezji

9. FILMOTERAPIA

9. FILMOTERAPIA



Projekcja filmów i dyskusja po niej

Projekcja filmów i dyskusja po niej



Nagrywanie filmów

Nagrywanie filmów

10. TEATROTERAPIA

10. TEATROTERAPIA



Psychodrama

Psychodrama



Drama

Drama



Pantomima (scenki pantomimiczne)

Pantomima (scenki pantomimiczne)



Oglądanie spektakli

Oglądanie spektakli

11. CHOREOTERAPIA

11. CHOREOTERAPIA



Taniec

Taniec



Ćwiczenia muzyczno-ruchowe

Ćwiczenia muzyczno-ruchowe



Improwizacje ruchowe przy muzyce

Improwizacje ruchowe przy muzyce

Dziękuję za uwagę

Dziękuję za uwagę