Małgorzata Chrupek

Katedra i Klinika Chirurgii Dziecięcej

Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Podstawy transplantologii

u dzieci

Przeszczepy narządów miąższowych u

dzieci

Ogromny postęp w transplantologii dziecięcej od początku lat 80-tych

Szerokie zastosowanie metody przeszczepiania narządów oraz

poprawa wyników leczenia doprowadziły do sytuacji braku

narządów do przeszczepu

• lepsze przygotowanie biorców przeszczepów

• wprowadzenie nowej generacji leków immunosupresyjnych

• postęp w zakresie technik transplantacji

• postęp w zakresie intensywnej opieki pooperacyjnej

• poznanie mechanizmów funkcjonowania przeszczepionych narządów

• wyższej jakości płyny do przechowywania narządów

• poprawa organizacji programów transplantologicznych

• rozwój programów przeszczepowych od żywych spokrewnionych dawców

• techniki redukcji narządu do przeszczepu dla dzieci

• techniki rozdzielania jednego narządu dla dwóch biorców

Przeszczepy wątroby u dzieci

Wzrost przeżywalności pacjentów po

przeszczepie wątroby

z 30%

/1980r/

do ponad

90%

/2000r/

umożliwiły:

• precyzyjne określenie zakresu wskazań do
transplantacji

• poprawa prowadzenia biorców przed
przeszczepem

• wybór optymalnego momentu do transplantacji

• wdrożenie adekwatnych dla dzieci technik
transplantacji

•

postępująca pierwotna choroba wątroby ze

spodziewanym wystąpieniem niewydolności
wątroby

• stabilnie przebiegająca choroba wątroby ze
znacznym
ryzykiem progresji chorobowości lub
śmiertelności

• wątrobowo-pochodna choroba metaboliczna

• ostra niewydolność wątroby o znanej lub
nieznanej
etiologii

Kategorie wskazań do transplantacji

wątroby

•

cholestazy noworodkowe /

atrezja dróg żółciowych, zespół Alagille’a

/

• choroby metaboliczne /

nidobór α1 antytryps., tyrozynemia, ch.Wilsona/

• ostra niewydolność wątroby /

wirusowa, polekowa, toksyczna

/

• zapalenie wątroby /hepatitis/

• marskość wątroby

• pierwotne guzy z komórki wątrobowej

Wskazania do transplantacji wątroby u

dzieci

•

dodatni odczyn serologiczny dla HIV

• pierwotny nieoperacyjny pozawątrobowy guz nowotw.

• przerzuty nowotworowe do wątroby

• postępująca schyłkowa choroba nie dotycząca wątroby

• niekontrolowane zakażenie uogólnione

• nieodwracalne uszkodzenia neurologiczne

Przeciwwskazania do transplantacji wątroby u

dzieci

•

leczenie powikłań nadciśnienia wrotnego

• wyrównanie niedoborów żywieniowych

• ocena statusu infekcji wirusowych

• uzupełnienie brakujących szczepień

• ocena i poprawa rezerwy krążeniowo-płucnej

• ocena aspektów naczyniowych w obrębie wątroby

Przygotowanie do transplantacji wątroby u dzieci

•program przeszczepów wątroby ze zwłok

•

program przeszczepów wątroby od żywych

dawców rodzinnych

Programy przeszczepiania wątroby u dzieci

Techniki przeszczepienia wątroby u dzieci

Typowa technika przeszczepu wątroby

Zespolenie żółciowe do pętli jelitowej

Techniki przeszczepienia wątroby u dzieci

Techniki przeszczepienia wątroby u dzieci

Redukcja graftu do 2 bocznych segmentów

Zespolenie żółciowe do pętli jelitowej

Leczenie immunosupresyjne

Protokóły wielolekowej lub sekwencyjnej immunosupresji

LEKI IMMUNOSUPRESYJNE

• sterydy

• cyklosporyna

• prograf /takrolimus/

• azatiopryna

• przeciwciała monoklonalne

• pierwotnie niefunkcjonujący graft

• zakrzepica zespoleń naczyniowych

• powikłania żółciowe /zacieki, obturacja dr.żółciowych/

• odrzucanie /ostre, przewlekłe/

• infekcje

Powikłania po transplantacji wątroby u dzieci

Przeszczepy nerek u dzieci

Średnie przeżycie nerki przeszczepionej u

dzieci
wynosi ok. 10 lat

• kandydatami do przeszczepu nerek są dzieci ze
schyłkową
niewydolnością nerek

• w odróżnieniu od schyłkowej niewydolności
wątroby pacjent
ze schyłkową niewydolnością nerek ma szanse
przeżycia w
systemie leczenia nerkozastępczego /dializy/

•

wrodzone wady nerek i układu moczowego

/

dysplazja nerek,

uropatie zaporowe, złożone wady układu moczowo-płciowego

• zapalenia nerek /kłębkowe i odmiedniczkowe/

• dziedziczne przyczyny niewydolności nerek

• zespoły nerczycowe i hemolityczno-
mocznicowe

Przyczyny schyłkowej niewydolności

nerek

•

ocena stanu układu moczowego

• ocena stanu układu immunologicznego

• wyrównanie niedoborów żywieniowych

• ocena statusu infekcji wirusowych

• uzupełnienie brakujących szczepień

• ocena i poprawa rezerwy krążeniowo-płucnej

• ocena naczyń w obrębie j.brzusznej i miednicy mniejszej

Przygotowanie do transplantacji nerek u dzieci

•program przeszczepów nerek ze zwłok

•

program przeszczepów nerek od żywych

dawców rodzinnych

Programy przeszczepiania nerek u dzieci

Techniki przeszczepienia nerek u dzieci

Dzieci młodsze

Dzieci starcze

Leczenie immunosupresyjne

Protokóły wielolekowej lub sekwencyjnej immunosupresji

LEKI IMMUNOSUPRESYJNE

• sterydy

• cyklosporyna

• prograf /takrolimus/

• azatiopryna

• przeciwciała monoklonalne

• ostra martwica cewek nerkowych

• zakrzepica zespoleń naczyniowych

• nadciśnienie tętnicze

• odrzucanie /ostre, przewlekłe/

• infekcje

Powikłania po transplantacji nerek u dzieci