KOMPETENCJE DOWÓDCY -

NAUCZYCIELA

dr hab. inż. Andrzej Gałecki,

prof. UZ

2

ZAGADNIENIA

Wstęp
1. Kompetencje komunikacyjne

dowódcy – wychowawcy

2. Kompetencje w wymiarze

personalnym

3. Kompetencje pedagogiczne
4. Kwalifikacje
Zakończenie

3

LITERATURA

•

Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku,

Bellona, Warszawa 2006;

•

Bogusz J. – Dydaktyka wojskowa, Warszawa brw;

•

Kunikowski J., Wiedza i edukacja dla

bezpieczeństwa, Warszawa 2002;

•

Przygotowanie obronne społeczeństwa, pod red. J.

Kunikowskiego, Warszawa 2001;

•

Stępień R., Z zagadnień dydaktyki i wychowania w

wojsku, Warszawa 1993;

•

Tyrała P., Zarys dydaktyki ochrony cywilnej;

Pragmatyzm pedagogiki społecznej, Rzeszów

1998;

•

Żegnałek K., Dydaktyka obronna, Warszawa 2001;

•

Żegnałek K., Dydaktyka w edukacji obronnej,

Toruń 2003.

4

WSTĘP

Jednym z istotniejszych wyzwań

współczesności jest rozpoznanie potrzeb

w zakresie wychowania obronnego.
Prognoza przedstawiona w Strategii

rozwoju Polski do roku 2020 wskazuje, że

dalszy rozwój cywilizacji informatycznej

oraz wzrost roli nauki uświadamiają o

dezaktualizacji dotychczasowej wiedzy

i kwalifikacji

1

.

1

Strategia rozwoju Polski do roku 2020, Synteza, Warszawa 2000.

5

PODSYSTEM DZIAŁALNOŚCI

SPOŁECZNO-WYCHOWAWCZEJ

Jest integralną częścią systemu

dowodzenia i szkolenia w skład którego

wchodzą następujące dziedziny:

• Nastroje, dyscyplina wojskowa, stosunki

społeczne;

• Profilaktyka wychowawcza i

psychoprofilaktyka;

• Edukacja obywatelska, upowszechnianie

tradycji i ceremoniału wojskowego;

• Współpraca wojska ze społeczeństwem.

1

J. Zalewski, Wyzwania działalności społeczno-wychowawczej w wojsku a kompetencje dowódcze

absolwentów wyższych szkół wojskowych, AON, Warszawa 2002.

6

WSPARCIE DOWÓDCY

Elementami wsparcia dowódcy w zakresie
działalności społeczno-wychowawczej są:

• Ogniwa społeczno-wychowawcze, oddział

społeczno-wychowawczy, wydział społeczno-
wychowawczy, sekcja społeczno
wychowawcza, oficer społeczno-wychowawczy;

• Psychoprofilaktycy, przedstawiciele

wojskowego wymiaru sprawiedliwości;

• Departament Społeczno-Wychowawaczy.

1

J. Zalewski, Wyzwania działalności społeczno-wychowawczej w wojsku a kompetencje dowódcze

absolwentów wyższych szkół wojskowych, AON, Warszawa 2002.

7

REFLEKSJA

Wojsko jest z konieczności jedną
z najmniej demokratycznych instytucji;
procedury wojskowe i zwyczaje ścierają
się z indywidualną wolnością i
swobodami obywatelskimi.
W takich warunkach władza dowódcy,
kładąca nacisk na hierarchię wymaga
potwierdzenia wieloma kompetencjami

1

.

1

R. H., Kohn, Jak demokracje sprawują kontrolę nad siłami zbrojnymi, Warszawa 1998.

8

KOMPETENCJA KOMUNIKACYJNA

DOWÓDCY

Jest to świadomość znaczenia

komunikacji i jej wszechobecności, to
wiedza, w jaki sposób
maksymalizować potencjalne
korzyści i minimalizować potencjalne
problemy

1

.

1

R. W., Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 1996.

9

KOMUNIKOWANIE SIĘ Z MEDIAMI

Dowódca powinien posiadać wiedzę

i umiejętności komunikowania się z

mediami. Zadania związane z public

relations obejmują:

• Budowanie, utrwalanie i

korygowanie odpowiedniego

wizerunku jednostki w mediach;

• Informowanie mediów o jednostce,

jej działalności;

1

R. W., Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 1996.

10

KOMUNIKOWANIE SIĘ Z MEDIAMI

CD.

• Stymulowanie dla pożądanego dla

jednostki wojskowej zainteresowania ze

strony mediów;

• Reagowanie na to, co dzieje się w

sprawach jednostki wojskowej w mediach;

• Upowszechnianie poprzez media

uzasadnienia niektórych działań jednostki;

• Inne działania – dostarczanie mediom

informacji.

1

J. Cianciara, B. Uscińska, Komunikacja społeczna, Komunikowanie się z mediami w praktyce,

Wrocław 1999.

11

WIELOWYMIAROWOŚĆ WYCHOWANIA

Pojęcia wychowanie można używać w co
najmniej czterech znaczeniach:

• Oznaczających działanie wychowawcze;
• Oznaczających warunki, okoliczności,

bodźce, czyli sytuacje wychowawcze;

• Oznaczających wynik działań i warunków;
• Oznaczających zmiany w procesie

rozwoju człowieka.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

12

KOMPETENCJE W UJECIU

PERSONALNYM

Kompetencje w ujęciu

personalnym obejmują:

• Wiedzę;
• Umiejętności.

Można je utożsamić z

kwalifikacjami.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

13

KWALIFIKACJE ZAWODOWE

Kwalifikacje zawodowe to

udokumentowane prawne
kompetencje do wykonania
określonego zawodu, ze względu na
posiadaną wiedzę i osiągnięte
umiejętności praktyczne

1

.

1

J. Sztumski, Opiniowanie pracowników, Radom 1997.

14

KOMPETENCJE PEDAGOGICZNE

Kompetencje pedagogiczne należy

uznać za immanentną część
kwalifikacji zawodowych,
determinujących sprawne
i efektywne szkolenie i wychowanie
podwładnych żołnierzy.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

15

KOMPETENCJE PEDAGOGICZNE

W UJĘCIU STRUKTURALNO-

FUNKCJONALNYM

Na kompetencje pedagogiczne w ujęciu

strukturalno-funkcjonalnym składają się:

• Kompetencje intelektualne;
• Kompetencje komunikacyjne;
• Kompetencje sprawnościowe;
• Zdolności i talent pedagogiczny;
• Walory osobowościowe i system wartości.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

16

KOMPETENCJE PEDAGOGICZNE

Kompetencje pedagogiczne są

wypadkową:

• Wykształcenia;
• Talentu;
• Motywacji;
• Aktywności własnej;
• Walorów osobowościowych.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

17

PRIORYTETOWE UMIEJĘTNOŚCI

PEDAGOGICZNE

Proces nabywania i doskonalenia

umiejętności pedagogicznych przebiega

w trzech etapach:

1. Etap poznawczy – kodowanie w pamięci

wszelkich informacji, mediacja werbalna,

instruowanie;

2. Etap asocjacyjny – eliminacja błędów,

wygładzanie czynności;

3. Etap autonomiczny – doskonalenie

umiejętności.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

18

KLUCZOWE UMIEJĘTNOŚCI

PEDAGOGICZNE

• Poznawcze – dotyczące wiedzy, rozwoju

intelektualnego i moralnego;

• Komunikacyjne – umożliwiające

porozumiewanie się z podwładnymi;

• Organizacyjne – obejmujące

podejmowanie decyzji w praktyce

edukacyjnej i dyscyplinarnej;

• Badawcze – wskazującą na umiejętność

prowadzenia badań.

1

J. Gronskrejc, Intelektualno - sprawnościowe wyznaczniki kompetencji pedagogicznych dowódcy,

AON, Warszawa 2002.

19

Dziękuję za uwagę