ZABURZENIA CZYNNOŚCI
ZABURZENIA CZYNNOŚCI
TARCZYCY W CIĄŻY
TARCZYCY W CIĄŻY
Magdalena Cichocka
analityka medyczna III
Tarczyca a ciąża
Tarczyca a ciąża
U kobiet ciężarnych dochodzi do wielu
ważnych zmian w czynności tarczycy.
Istniejący w okresie ciąży
hiperestrogenizm jest odpowiedzialny
za zwiększenie stężenia w osoczu
globuliny wiążącej tyroksynę – TBG.
Podwyższone stężenie TBG pociąga za
sobą zwiększenie stężenia w osoczu
całkowitej tyroksyny (T4) i
trijodotyroniny (T3).
Tarczyca a ciąża
Tarczyca a ciąża
Ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG)
wykazuje podobieństwo w budowie do
hormonu przysadki – TSH.
Konsekwencją stymulacji receptora dla TSH
przez nadmiernie wysokie stężenie hCG jest
przejściowe zwiększenie stężenia wolnych T3
i T4, oraz kompensacyjne obniżenie stężenia
TSH.
W okresie ciąży istotnym zmianom podlega
również gospodarka jodem- może nastąpić
jego zmniejszenie w osoczu (jako następstwo
zwiększonego klirensu nerkowego).
Tarczyca a ciąża
Tarczyca a ciąża
U ciężarnych kobiet mogą wystąpić
wszystkie znane z ogólnej populacji
schorzenia tarczycy. Ciąża może jednak
modyfikować przebieg niektórych z
nich.
Na występowanie i przebieg chorób
tarczycy w ciąży mają również wpływ
takie czynniki, jak spadek aktywności
układu immunologicznego w II i III
trymestrze ciąży.
Nadczynność tarczycy
Nadczynność tarczycy
Tyreotoksykoza ciążowa
Ciążowa choroba trofoblastyczna
Choroba Gravesa- Basedowa
Wole guzkowe toksyczne
Poporodowe zapalenie tarczycy
Płodowa postać nadczynności
tarczycy
Inne postacie
Tyreotoksykoza ciążowa
Tyreotoksykoza ciążowa
Schorzenie jest wynikiem pobudzenia
receptora dla TSH przez hCG.
Przebieg jest zróżnicowany klinicznie: od
przypadków bezobjawowych do
umiarkowanie ciężkiej nadczynności
tarczycy.
Charakterystycznym objawem są
niepowściągliwe wymioty.
Przeważnie nie stwierdza się istnienia
chorób tarczycy przed ciążą, nie występuje
wole ani przeciwciała antytarczycowe.
Ciążowa choroba
Ciążowa choroba
trofoblastyczna
trofoblastyczna
Przebieg podobny to tyreotoksykozy
ciążowej.
Przyczyną zwiększonego
wytwarzania hCG jest zaśniad
groniasty lub nabłonek
kosmówkowy.
W badaniach laboratoryjnych
obserwuje się zwiększone stężenie
FT4 i FT3 , oraz obniżone stężenie
TSH (również w tyreotoksykozie).
Choroba Gravesa-
Choroba Gravesa-
Basedowa
Basedowa
Jest to bez wątpienia najczęstsza przyczyna
nadczynności tarczycy w ciąży, stanowiąca
ok. 85% wszystkich przypadków.
W ciąży choroba typowo przebiega w trzech
etapach:
1. Pierwszy trymestr – przejściowe nasilenie
dolegliwości.
2. Poprawa stanu chorych w późniejszym
okresie.
3. Zaostrzenie przebiegu choroby po
porodzie.
Objawy:
Objawy:
tachykardia
wzmożone pocenie
duszność
nadpobudliwość
uczucie gorąca
powiększenie tarczyny
wytrzeszcz gałek ocznych
drżenie mięśniowe
utrata masy ciała mimo wzmożonego
łaknienia
Badania
Badania
W badaniach laboratoryjnych
obserwuje się podwyższone
stężenie FT3 i FT4 oraz bardzo
niskie stężenie TSH.
Powikłania
Powikłania
Nadczynność tarczycy w okresie ciąży stanowi
zagrożenie zarówno dla matki jaki i dla dziecka.
Najczęstsze powikłania ciążowej nadczynności
tarczycy:
- ryzyko rozwoju nadciśnienia
- wystąpienie stanu przedrzucawkowego
- rzucawka porodowa
- obrzęk płuc
- przełom tyreotoksyczny
Powikłania
Powikłania
Choroba może być również
niebezpieczna dla płodu i być
przyczyną:
- niskiej masy urodzeniowej
- wewnątrzmacicznego zahamowania
wzrostu płodu
- przedwczesnych porodów
- przedwczesnego odklejania się łożyska
- poronień
Powikłania
Powikłania
Płodowa postać choroby G-B jest
konsekwencją przenikania przeciwciał
przeciwko receptorowi dla TSH przez
łożysko z organizmu matki do płodu w
okresie, w którym tarczyca
charakteryzuje się już wykształconą
funkcją hormonalną.
Niedoczynność tarczycy
Niedoczynność tarczycy
Pełnoobjawowa czyli jawna
niedoczynność tarczycy rozpoznawana
jest u około 0,5% kobiet ciężarnych.
U kobiet, które już chorują na chorobę
autoimmunologiczną (np.: cukrzyca
typu 1, niedokrwistość Addisona-
Biermera, bielactwo) ryzyko
zachorowania na chorobę Hashimoto
jest większe niż w ogólnej populacji.
Objawy niedoczynności tarczycy w
Objawy niedoczynności tarczycy w
ciąży
ciąży
W czasie ciąży przebieg niedoczynności
tarczycy może nie być już tak typowy i
prosty do rozpoznania. U części kobiet może
mieć charakter asymptomatyczny (brak
typowych objawów) lub objawy mogą być
nieznaczne. Do najczęściej zgłaszanych
należą: nadmierny dla danego tygodnia
ciąży wzrost masy ciała, uczucie zimna,
sucha skóra, zaparcia, senność.
Wpływ na matkę
Wpływ na matkę
Nieleczona lub nieprawidłowo leczona
niedoczynność tarczycy wiąże się ze
zwiększoną częstością niepłodności u
kobiet.
Niedoczynność tarczycy w okresie
ciąży zwiększa ryzyko poronienia,
odklejenia łożyska, krwawienia
poporodowego niedokrwistości,
nadciśnienia ciążowego.
Wpływ na płód i dziecko
Wpływ na płód i dziecko
Do powikłań ze strony płodu i noworodka
należą: przedwczesny poród, niska masa
urodzeniowa, noworodkowy zespół
zaburzeń oddechowych, zwiększone ryzyko
zgonu płodu i noworodka.
W przypadku dzieci matek z
niedoczynnością tarczycy w ciąży częściej
stwierdza się zaburzenia rozwoju
neuropsychologicznego, obniżenie ilorazu
inteligencji oraz przyszłych możliwości
edukacyjnych dziecka.
Bibliografia
Bibliografia
Patofizjologia kliniczna - Barbara
Zahorska-Markiewicz, Ewa Małecka-
Tendera, Wrocław 2009
Nadczynność tarczycy w ciąży –
Robert Krysiak, Bogusław Okopień,
Zbigniew Stanisław Herman; Śląska
Akademia Medyczna w Katowicach