P. Bykowski

MIKROSTRUKURY SPOŁECZE

MIKROSTRUKURY SPOŁECZE

GRUPA

GRUPA

SPOŁECZNA

SPOŁECZNA

i

i

ORGANIZACJA

ORGANIZACJA

P. Bykowski

Grupa społeczna

Grupa społeczna



–

–

zbiór co najmniej dwóch osób (w niektórych

zbiór co najmniej dwóch osób (w niektórych

ujęciach trzech), którego członkowie

ujęciach trzech), którego członkowie

współdziałają ze sobą w celu zaspokajania

współdziałają ze sobą w celu zaspokajania

własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą

własnych potrzeb, charakteryzujący się trwałą

strukturą i względnie jednolitym systemem norm i

strukturą i względnie jednolitym systemem norm i

wartości.

wartości.



cel (wyznacza solidarność, więź)

cel (wyznacza solidarność, więź)



wyraźna struktura wewnętrzna zbudowana

wyraźna struktura wewnętrzna zbudowana

z pozycji zajmowanych przez członków

z pozycji zajmowanych przez członków

i związanych z nimi ról, stosunki władzy

i związanych z nimi ról, stosunki władzy



tożsamość (wskazuje na jej odrębność)

tożsamość (wskazuje na jej odrębność)



określone wartości i normy

określone wartości i normy

P. Bykowski

Kryteria klasyfikacji grup

społecznych:

liczebność zbioru (małe, wielkie)

struktura grupy (małe -mikrostruktury i

duże -makrostruktury)

typ więzi społecznej (grupy pierwotne i

wtórne)

stopień formalizacji stosunków grupowych

(grupy formalne i nieformalne)

stopień trudności wejścia do grupy (grupy

ekskluzywne i inkluzywne)

trwałość grupy (krótkotrwałe i trwałe).

P. Bykowski

Mikrostruktury społ.

Małe grupy – to takie w których

wszyscy członkowie są w stanie

wchodzić ze sobą w osobiste,

bezpośrednie styczności i stosunki

społeczne (face –to-face relations).

P. Bykowski

Struktury wewnątrzgrupowe

Struktury wewnątrzgrupowe

W grupach społecznych wyróżnić można trzy typy struktur

W grupach społecznych wyróżnić można trzy typy struktur

społecznych:

społecznych:

strukturę komunikacji

strukturę komunikacji

,

,

strukturę

strukturę

przywództwa

przywództwa

(władzy) oraz strukturę socjometryczną.

(władzy) oraz strukturę socjometryczną.



Struktura socjometryczna

Struktura socjometryczna

określa wzajemne postawy

określa wzajemne postawy

jednostek względem siebie, przede wszystkim więzi

jednostek względem siebie, przede wszystkim więzi

emocjonalne, które spajają grupę. Struktura ta

emocjonalne, które spajają grupę. Struktura ta

kształtuje się pod wpływem indywidualnych potrzeb

kształtuje się pod wpływem indywidualnych potrzeb

afiliacyjnych jednostek.

afiliacyjnych jednostek.



Struktura komunikacji

Struktura komunikacji

odnosi się do sieci wzajemnych

odnosi się do sieci wzajemnych

interakcji w grupie, co jest istotne ze względu na

interakcji w grupie, co jest istotne ze względu na

szybkość przepływu informacji przy realizowaniu przez

szybkość przepływu informacji przy realizowaniu przez

grupę celów.

grupę celów.



Struktura przywództwa

Struktura przywództwa

określa relacje poddaństwa i

określa relacje poddaństwa i

dostęp do władzy jednostek znajdujących się w grupie.

dostęp do władzy jednostek znajdujących się w grupie.

W przypadku tej struktury istotne jest zarówno

W przypadku tej struktury istotne jest zarówno

przywództwo formalne w grupie, jak i istnienie

przywództwo formalne w grupie, jak i istnienie

przywództwa nieformalnego.

przywództwa nieformalnego.

P. Bykowski

P. Bykowski

Dlaczego ludzie przystępują

Dlaczego ludzie przystępują

do grup?

do grup?

(

(

także to co trzeba dać członkowi w nowo tworzonej

także to co trzeba dać członkowi w nowo tworzonej

grupie)

grupie)



BEZPIECZEŃSTWO:

BEZPIECZEŃSTWO:

ludzie

ludzie

należący do grup czują się silniejsi,

należący do grup czują się silniejsi,

mniej wątpią w siebie, są odporniejsi

mniej wątpią w siebie, są odporniejsi

na groźby

na groźby



POZYCJA:

POZYCJA:

przynależność do grupy

przynależność do grupy

uważanej przez innych za ważną

uważanej przez innych za ważną

zapewnia uznanie i prestiż jej

zapewnia uznanie i prestiż jej

członkom

członkom



WYSOKA SAMOOCENA:

WYSOKA SAMOOCENA:

oprócz

oprócz

prestiżu członkostwo może także dać

prestiżu członkostwo może także dać

członkom grupy poczucie własnej

członkom grupy poczucie własnej

wartości

wartości

P. Bykowski

P. Bykowski



PRZYNALEŻNOŚĆ:

PRZYNALEŻNOŚĆ:

ludziom sprawiają

ludziom sprawiają

przyjemność stałe wzajemne kontakty

przyjemność stałe wzajemne kontakty

wynikające z przynależności do grupy

wynikające z przynależności do grupy



SIŁA:

SIŁA:

to, czego nie da się osiągnąć na

to, czego nie da się osiągnąć na

własną rękę, często staje się możliwe

własną rękę, często staje się możliwe

dzięki działaniu grupy

dzięki działaniu grupy



OSIĄGANIE CELÓW:

OSIĄGANIE CELÓW:

niekiedy trzeba

niekiedy trzeba

więcej niż jednej osoby do wykonania

więcej niż jednej osoby do wykonania

określonego zadania – trzeba kojarzyć

określonego zadania – trzeba kojarzyć

uzdolnienia i wiedzę, żeby wykonać

uzdolnienia i wiedzę, żeby wykonać

określoną pracę

określoną pracę

Dlaczego ludzie przystępują do

Dlaczego ludzie przystępują do

grup?

grup?

P. Bykowski

P. Bykowski

Integracja:

Integracja:

(

(

w ramach tworzenia małej grupy)

w ramach tworzenia małej grupy)

Działania lidera

Działania lidera

:

:



dążenie do

dążenie do

mał

mał

ej

ej

liczebnoś

liczebnoś

ci

ci

(max 20

(max 20

osób)

osób)



konieczność

konieczność

przestrze

przestrze

gania

gania

norm

norm

,

,

wartości

wartości



stworzenie

stworzenie

łatw

łatw

ej

ej

i bezpośredni

i bezpośredni

ej

ej

komunikacj

komunikacj

i

i

między członkami

między członkami



poczucie

poczucie

różni

różni

cowania

cowania

się od innych

się od innych

grup

grup



wyznaczenie celu dla wszystkich; cel

wyznaczenie celu dla wszystkich; cel

jednostkowy i grupowy

jednostkowy i grupowy

P. Bykowski

P. Bykowski

Czynniki warunkujące zwartość grupy

Czynniki warunkujące zwartość grupy

:

:

(to także te działania, które muszą być zawarte przy

(to także te działania, które muszą być zawarte przy

budowie zespołu)

budowie zespołu)

Rywalizacja wewnątrz grup

Rywalizacja międzygrupowa

Brak akceptacji celów

Akceptacja celów

Duża liczebność grup

Mała liczebność grup

Zmniejszające

Zwiększające

Stosunkowo małe

możliwości częstego i

bezpośredniego

współdziałania.

Częstość i bezpośredniość

współdziałania

Brak atrakcyjności

osobowej

Atrakcyjność osobowa

P. Bykowski

P. Bykowski

Czynniki warunkujące zwartość grupy:

Czynniki warunkujące zwartość grupy:

(to także te działania, które muszą być zawarte

(to także te działania, które muszą być zawarte

przy budowie zespołu)

przy budowie zespołu)

Zmniejszające

Zwiększające

Krótkotrwałość grup

Względna stabilność grupy.

Mało interesująca praca.

Interesująca praca,

ciesząca się prestiżem.

Wynagradzanie

niezwiązane z poziomem

wykonania zadań, na ogól

niższe.

Wynagrodzenie adekwatne

do poziomu realizacji zadań

Zdominowanie grupy przez

jednostkę.

Nie ma dominacji jednostki.

Negatywne doświadczenia

związane z grupą.

Pozytywne opinie o grupie.

P. Bykowski

P. Bykowski

Zmniejszające

Zwiększające

Duże zróżnicowanie miedzy

członkami grupy ze względu na

ich cechy społeczno-

demograficzne.

Umiarkowane podobieństwu cech

społeczno-demograficznych

członków grupy(?)

Zbyt niski poziom zaspokajania

potrzeb przez grupę.

Satysfakcjonujący poziom

zaspokajania potrzeb (uznania,

przynależności, współpracy).

Nie ma możliwości udziału w

podejmowaniu decyzji.

Możliwość partycypacji w

podejmowaniu decyzji.

Pozytywne relacje z kierownikiem

grupy, akceptowanie go lub

antagonistyczny stosunek do

przełożonych.

P. Bykowski

P. Bykowski

ORGANIZACJA

OTOCZENIE:

Bliższe:

-konkurenci

-kooperanci

-makroekonomiczne
-technologiczne
-polityczno-prawne
-socjokulturowe

elementy

elementy

społeczne

społeczne

elementy

elementy

techniczne

techniczne

cele

i zadania

ludzie

struktura

wyposażenie

i technika

P. Bykowski

P. Bykowski

ZADANIE

ZADANIE

W grupach, proszę o stworzenie

W grupach, proszę o stworzenie

(naszkicowanie) układu / schematu

(naszkicowanie) układu / schematu

grupy ćwiczeniowej socjologii

grupy ćwiczeniowej socjologii

organizacji, z zaznaczeniem 4

organizacji, z zaznaczeniem 4

elementów charakterystycznych dla

elementów charakterystycznych dla

organizacji oraz krótkim opisem 3

organizacji oraz krótkim opisem 3

struktur wewnątrzgrupowych:

struktur wewnątrzgrupowych:

komunikacji, przywództwa i

komunikacji, przywództwa i

socjometrycznej.

socjometrycznej.

P. Bykowski

P. Bykowski

Rodzina jako grupa społeczna

Rodzina jako grupa społeczna



Związek intymnego, wzajemnego uczucia,

Związek intymnego, wzajemnego uczucia,

współdziałania i wzajemnej

współdziałania i wzajemnej

odpowiedzialności, w którym akcent pada

odpowiedzialności, w którym akcent pada

na wzmacnianie wewnętrznych relacji i

na wzmacnianie wewnętrznych relacji i

interakcji.

interakcji.



W tym ujęciu rodzina pełni funkcje

W tym ujęciu rodzina pełni funkcje

osobowe:

osobowe:



małżeńską

małżeńską



rodzicielską

rodzicielską



braterską

braterską

P. Bykowski

P. Bykowski

Rodzina jako instytucja społeczna

Rodzina jako instytucja społeczna

Funkcje:

Funkcje:



materialno-ekonomiczna

materialno-ekonomiczna



opiekuńczo-zabezpieczająca

opiekuńczo-zabezpieczająca



prokreacyjna

prokreacyjna



seksualna

seksualna



legalizacyjno-kontrolna

legalizacyjno-kontrolna



socjalizacyjna

socjalizacyjna



klasowa

klasowa



kulturalna

kulturalna



rekreacyjno-towarzyska

rekreacyjno-towarzyska



emocjonalna

emocjonalna