Anna Baranowska
MSGP gr. I
Podejście mieszane
Podejście mieszane
Wartość określa się przy użyciu kombinacji
metod
stosowanych
w
podejściu
porównawczym, dochodowym i kosztowym lub
na
podstawie
procedur
wynikających
z
przepisów prawnych (specyfika nieruchomości
lub praw do niej). Stosowane, jeżeli istniejące
uwarunkowania nie pozwalają na zastosowanie
w/w podejść.
PODEJŚCIE MIESZANE
PODEJŚCIE MIESZANE
metody
metody
Pozostałościow
a
Kosztów
likwidacji
Wskaźników
szacunkowych
gruntów
METODA
METODA
POZOSTAŁOŚCIOWA
POZOSTAŁOŚCIOWA
stosowana do określenia wartości rynkowej, jeżeli na
nieruchomości mają być prowadzone roboty budowlane a
jednocześnie zgromadzone dane nie pozwalają na określenie
wartości w podejściu porównawczym lub dochodowym.
wymaga zgromadzenia różnorodnych danych oraz przyjęcia
założeń
dotyczących
rynku
nieruchomości,
procesu
rozwojowego i rynku finansowego.
dane muszą mieć charakter rynkowy i powinny wynikać z
przeprowadzonej analizy rynku.
wymaga
szczegółowego
uzasadnienia
w
operacie
szacunkowym.
w przypadku etapowania rozwoju należy w obliczeniach
uwzględnić liczbę etapów, czas ich realizacji, oraz poziom
dochodów i kosztów.
Metodę pozostałościową można
stosować, jeżeli łącznie zostaną
spełnione warunki :
istniejące uwarunkowania nie pozwalają na
zastosowanie podejścia porównawczego lub
dochodowego,
znany jest rodzaj i zakres robót budowlanych,
w przyjętych do tej metody elementach
odpowiednich podejść uwzględnia się dane
odwzorowujące stan rynku.
OKREŚLENIE
OKREŚLENIE
WARTOŚCI RYNKOWEJ
WARTOŚCI RYNKOWEJ
W
W
R
R
= W
= W
RN
RN
– (K
– (K
R
R
+ Z)
+ Z)
W
R
– wartość rynkowa nieruchomości
W
RN
– wartość rynkowa nieruchomości po
zakończeniu prac rozwojowych, określona w
podejściu porównawczym lub dochodowym,
K
R
- koszty całkowite rozwoju (w tym budowy
budynków).
Z - zakładany zysk inwestora
PROCEDURA SZACOWANIA
PROCEDURA SZACOWANIA
W METODZIE
W METODZIE
POZOSTAŁOŚCIOWEJ
POZOSTAŁOŚCIOWEJ
1. Określenie rynkowych kosztów związanych z
rozwojem nieruchomości (K
R
)
2. Określenie rynkowego poziomu zysku inwestora
(Z) uzyskiwanego na rynku podobnych inwestycji.
3. Określenie wartości rynkowej nieruchomości po
zrealizowaniu rozwoju
W
RN
= W
G
+ K
R
+ Z
W
RN
– wartość rynkowa nieruchomości po zakończeniu prac rozwojowych,
W
G
– wartość gruntu, na którym przewidziano określone prace rozwojowe lub jego
cena
K
R
- koszty całkowite rozwoju (w tym budowy budynków),
Z - zakładany zysk inwestora.
4. Określenie wartości rynkowej nieruchomości (W
R
)
W
R
= W
RN
– (K
R
+ Z)
5. Przeprowadzenie analizy otrzymanego wyniku np.
poprzez porównanie z transakcjami, ofertami i
odpowiednimi wskaźnikami.
PROCEDURA SZACOWANIA
PROCEDURA SZACOWANIA
W METODZIE
W METODZIE
POZOSTAŁOŚCIOWEJ
POZOSTAŁOŚCIOWEJ
Zasady Ustalania
Zasady Ustalania
Danych Wejściowych
Danych Wejściowych
Wartość rynkowa
Wartość rynkowa
nieruchomości po
nieruchomości po
zrealizowaniu zakładanego
zrealizowaniu zakładanego
rozwoju (W
rozwoju (W
RN
RN
)
)
przy założeniu, że rozwój ten ukończony jest w
dniu wyceny, według cen i warunków
rynkowych panujących w dniu wyceny
uwzględnienie równowagi popytowo-podażowej
rynku i wpływu zakładanego rozwoju na zmiany
tej równowagi
stanowić ją może suma wartości samodzielnych
lokali możliwych do wyodrębnienia i sprzedaży
Rynkowe koszty inwestycji
Rynkowe koszty inwestycji
związane z rozwojem (K
związane z rozwojem (K
R
R
)
)
1. Koszty uzyskania pozwoleń i uzgodnień
2. Koszty zakupu nieruchomości
3. Koszty wstępne
koszty związane z regulacją stanu prawnego
nieruchomości
koszty ustanowienia ograniczonych praw
rzeczowych i/lub zobowiązaniowych
koszty związane z ochroną środowiska
koszty prac przygotowawczych
koszty prac archeologicznych
4. Koszty budowy
5. Opłaty i inne koszty
doradztwo prawne oraz reprezentację prawną
koszty sprzedaży i/lub wynajmu
6. Koszty finansowania
odsetki
prowizje
opłaty
Sposób agregacji i prezentacji kosztów może
być dostosowany do rodzaju inwestycji, rodzaju
nieruchomości i projektu objętego rozwojem.
Rynkowe koszty inwestycji
Rynkowe koszty inwestycji
związane z rozwojem (K
związane z rozwojem (K
R
R
)
)
Zysk Inwestora
Zysk Inwestora
zależny jest od rodzaju inwestycji i stanowi
wynagrodzenie inwestora za ponoszone ryzyko
oraz zaangażowanie w proces inwestycyjny.
Przyjmuje się, że zysk inwestora stanowi
procent rynkowych kosztów związanych z
rozwojem (K
R
) lub wartości nieruchomości po
zrealizowaniu zakładanego rozwoju (W
RN
).
Zaleca się, aby poszczególne rynkowe koszty
inwestycji były szacowane przy udziale
odpowiednio wykwalifikowanego eksperta.
Najczęstsze przypadki
Najczęstsze przypadki
zastosowania metody
zastosowania metody
pozostałościowej
pozostałościowej
ustalenie ceny zakupu gruntu, na którym przewidywane
są prace polegające na zabudowie (rozwoju, ulepszeniu)
nieruchomości w celu sprzedaży z zyskiem
ustalenie ceny zakupu nieruchomości zabudowanej
budynkiem przewidzianym do modernizacji w celu
sprzedaży z zyskiem po zakończeniu modernizacji
ustalenie spodziewanego zysku developera przy
znanych kosztach zakupu gruntu i znanych kosztach
rozwoju nieruchomości
określenie aktualnej wartości rynkowej nieruchomości z
niedokończonymi pracami rozwojowymi
Należy ją traktować jako wartość rynkową
maksymalną
Wartość rynkową docelową należy zaliczyć do
wartości dla alternatywnego lub optymalnego
sposobu wykorzystania nieruchomości
Wartość obliczona metodą
Wartość obliczona metodą
pozostałościową
pozostałościową
Przykład
Przykład
Deweloper zamierza nabyć nieruchomość gruntową
niezabudowaną w celu wybudowania na niej
budynku z lokalami mieszkalnymi przeznaczonymi
na sprzedaż oraz z lokalami handlowo –
usługowymi, które zamierza przeznaczyć na
wynajem.
Program użytkowy zamierzenia inwestycyjnego :
I kondygnacja (parter) budynku - 10 lokali handlowo
- usługowych o łącznej p.u. 600 m
2
,
kondygnacje II-IV
20 lokali mieszkalnych każdy o p.u. 40 m
2
,
20 lokali mieszkalnych każdy o p.u. 80 m
2
Koszt inwestycji (K) został określony na 6000000 zł.
Planowany
zysk,
który
zamierza
osiągnąć
deweloper został określony na 10 % kosztów tzn.
600000 zł.
Należy obliczyć, ile maksymalnie może zapłacić
developer za grunt pod ww. inwestycję przy
następujących założeniach:
cena sprzedaży lokali mieszkalnych o p.u. 40 m
2
- 2400zł/m
2
,
cena sprzedaży lokali mieszkalnych o p.u. 80 m
2
- 2300zł/m
2
,
koszty sprzedaży lokali mieszkalnych (Ks) - 3% ich ceny,
czynsz rynkowy za wynajem lokali użytkowych - 50 zł/m
2
/m-c,
straty w czynszach z tytułu pustostanów - 10 %,
wydatki operacyjne łącznie - 60000zł/rok,
stopa kapitalizacji z analizy rynku - R =12 %.
Rozwiązanie
Rozwiązanie
W
G
= W
N
- ( K
C
+ Z)
1. Obliczenie wartości nieruchomości
W
N
= W
M
+ W
LU
W
M
– wartość lokali mieszkalnych
W
LU
– wartość lokali użytkowych
W
M
= (20 lok * 40 m
2
* 2400 zł/m
2
)+ (20 lok * 80 m
2
* 2300 zł/m
2
) = 5600000 zł.
W
LU
= DON/R
DON = 600 m
2
* 50 zł/m
2
* 12 * 0,9 - 60000 zł =
264000 zł.
W
LU
= 264000/0,12
= 2200000 zł
W
N
= 5600000 zł + 2200000 zł = 7800000 zł
2. Obliczenie kosztów całkowitych (K
C
)
K
C
= K
i
+ K
S
K
i
– koszty inwestycyjne
K
S
– koszty sprzedaży
Ki = 6000000 zł
K
S
= 0,03 * 5600000 zł = 168000 zł
K
C
= 6000000 zł + 168000 zł = 6168000 zł
Rozwiązanie
Rozwiązanie
3. Obliczenie wartości gruntu
W
G
= W
N
- ( K
C
+ Z)
W
N
– wartość nieruchomości
K
C
– koszty całkowite
Z – zysk inwestora
W
G
= 7800000 zł – (6168000 zł + 600000 zł) =
1032000 zł
Rozwiązanie
Rozwiązanie
METODA KOSZTÓW
METODA KOSZTÓW
LIKWIDACJI
LIKWIDACJI
Metodę kosztów likwidacji stosuje się, jeżeli części
składowe gruntu są przeznaczone do rozbiórki.
Koszty likwidacji części składowych gruntu ustala się
przy użyciu technik: szczegółowej, elementów
scalonych albo wskaźnikowej z uwzględnieniem
kosztów dokumentacji i nadzoru.
Wartość nieruchomości powiększa się o wartość
materiałów pozostałych po rozbiórce, jeżeli istnieje
możliwość ich odzyskania.
Zastosowanie metody kosztów likwidacji wymaga
szczegółowego
uzasadnienia
w
operacie
szacunkowym.
W
N
= W
G
- K
ROZB
+ W
M
W
G
- wartość rynkowa gruntu (koszt nabycia), o takich
samych cechach jak w wycenianej nieruchomości,
K
ROZB
- koszty rozbiórki części składowych gruntu (ich
likwidacji) wraz z uporządkowaniem terenu,
W
M
– wartość odzyskanych materiałów
porozbiórkowych.
METODA KOSZTÓW
METODA KOSZTÓW
LIKWIDACJI
LIKWIDACJI
Metoda Wskaźników
Metoda Wskaźników
Szacunkowych Gruntów
Szacunkowych Gruntów
Stosowana przy określaniu wartości
nieruchomości przeznaczonych na cele rolne lub
leśne, w przypadku braku transakcji rynkowych,
wartość gruntu określa się jako iloczyn
wskaźnika szacunkowego 1 ha gruntu i ceny 1
decytony ziarna żyta albo ceny 1 m
3
drewna.
Skąd pozyskać
Skąd pozyskać
potrzebne dane?
potrzebne dane?
Cena ziarna żyta - rynek lokalny.
Cena drewna, skorygowaną o koszty jego
pozyskania im przemieszczenia do miejsca
odbioru transportem mechanicznym - rynek
lokalny albo nadleśnictwo
Klasy gruntów - dane z katastru nieruchomości
Typy siedliskowe lasów - plany urządzania lasów
Okręg podatkowy - przepisy o podatku rolnym
Wskaźniki szacunkowe gruntów - załącznik do
rozporządzenia
W
g
= [ Σ (Nsz
i,j
* P
i
)]Cq(1 + V
1
+
…+ V
n
)
Metoda Wskaźników
Metoda Wskaźników
Szacunkowych Gruntów
Szacunkowych Gruntów
Nsz
i,j
- wskaźniki szacunkowe gruntów rolnych lub leśnych,
Pi - powierzchnia gruntu w i-tej klasie bonitacyjnej,
Cq - cena jednej dct. ziarna żyta lub odpowiednio 1 m
3
drewna
V
i
- współczynniki korekcyjne odpowiadające
poszczególnym cechom gruntów ustalane przez
rzeczoznawcę majątkowego.
Przy stosowaniu metody wskaźników
Przy stosowaniu metody wskaźników
szacunkowych gruntów uwzględnia
szacunkowych gruntów uwzględnia
się następujące cechy :
się następujące cechy :
w odniesieniu do nieruchomości
przeznaczonych na cele rolne:
położenie w stosunku do głównych dróg,
jakość dróg dojazdowych,
zagrożenie erozją,
trudność uprawy,
kulturę rolną,
wielkość zanieczyszczeń środowiska,
strukturę użytków gruntowych,
występowanie urządzeń melioracyjnych,
występowanie infrastruktury utrudniającej agrotechnikę
w odniesieniu do nieruchomości
przeznaczonych na cele leśne:
stopień degradacji siedliska leśnego,
szkodliwe oddziaływanie przemysłu na drzewostan,
masowe występowanie szkodników,
położenie w stosunku do siedlisk i głównych dróg,
możliwość przemieszczenia drewna do miejsca odbioru
transportem mechanicznym,
jakość dróg dojazdowych,
rodzaje gruntów przyległych,
walory rekreacyjne.
Przy stosowaniu metody wskaźników
Przy stosowaniu metody wskaźników
szacunkowych gruntów uwzględnia
szacunkowych gruntów uwzględnia
się następujące cechy :
się następujące cechy :
Wskaźniki szacunkowe dla
Wskaźniki szacunkowe dla
gruntu ornego
gruntu ornego
Rozpiętość norm decyton żyta między klasą bonitacyjną
pierwszą w pierwszym okręgu podatkowym a klasą najgorszą
w czwartym okręgu jest zbyt duża, co powoduje, że tylko w
pewnych przypadkach wartość gruntu obliczona metodą
wskaźników szacunkowych jest zbliżona do jego wartości
rynkowej.
Wskaźniki szacunkowe dla łąk i
Wskaźniki szacunkowe dla łąk i
pastwisk trwałych
pastwisk trwałych
Wskaźniki szacunkowe dla
Wskaźniki szacunkowe dla
gruntów leśnych
gruntów leśnych
Grupy typów siedliskowych
Grupy typów siedliskowych
lasów
lasów
Wskaźniki dla
Wskaźniki dla
pozostałych gruntów
pozostałych gruntów
dla gruntów stanowiących sady, wskaźnik odpowiada
klasie tego gruntu,
dla gruntów zabudowanych wskaźnik odpowiada I klasie
gruntu ornego,
dla gruntów pod wodami, innych niż stawy, wskaźnik
ustala się :
dla gruntów klasyfikowanych – jak dla danej klasy gruntu,
dla gruntów nieklasyfikowanych – jak dla kl. IV łąk i pastwisk,
dla zadrzewień śródpolnych wskaźnik ustala się :
dla gruntów klasyfikowanych – w wysokości 50 % wskaźnika
odpowiadającego klasie grunt ornego, z tym, że kl. III i IV
odpowiadają kl. IIIb i IVb,
dla gruntów nieklasyfikowanych – jak dla kl. VI gruntu ornego.
Przykład
Przykład
Określić wartość gruntu leśnego o
polu powierzchni 10438 m
2
.
Nieruchomość jest objęta planem
urządzania lasu, z którego wynikają
następujące dane :
Po analizie danych o cenach drewna oraz
kosztach pozyskania i zrywki z trzech ostatnich
lat w trzech sąsiednich nadleśnictwach,
średnią cenę 1 m
3
drewna ustalono na 70,00
zł.
Przykład
Przykład
Ustalenie wartości
poprawek Vi
Rozwiązanie
Rozwiązanie
Zestawienie danych dotyczących wycenianych
gruntów
W
g
= 9 * 1,0438 ha * 70,00 zł * 1,10
= 723,35 zł
Bibliografia
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce
nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603
ze zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września
2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i
sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 r.
Nr 196. poz.1628 ze zm.).
Nota interpretacyjna nr 4
Mączyńska, Prystupa, Rygiel „Ile jest warta
nieruchomość”
Cymerman, Hopfer „Wycena nieruchomości – zasady
i procedury”
Baranowski „Wycena nieruchomości w podejściu
mieszanym”
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę