LEKI
PRZECIWWYMIOTN
E



Najbardziej właściwe i skuteczne jest
usuwanie bodźców wyzwalających
odruch wymiotny - np. podawanie leków
spazmolitycznych w kolkach, podawanie
środków adsorpcyjnych, osłaniających i
znieczulających miejscowo w wymiotach
żołądkowych spowodowanych np.
zapaleniem błony śluzowej żołądka.



Prawdziwym problemem ze względu na
częstość występowania są wymioty
podczas choroby morskiej czy lotniczej,
czyli w tzw. kinetozach.



Staramy się wówczas przerwać odruch
wymiotny, głównie przez zahamowanie
ośrodka wymiotnego.



Według dzisiejszej oceny wątpliwą
wartość mają stosowane dawniej jako
leki przeciwwymiotne leki nasenne
(pochodne kwasu barbiturowego,
wodzian chloralu), leki narkotyczne czy
leki cholinolityczne.



Znaczenie praktyczne w zwalczaniu
wymiotów mają niektóre leki
przeciwhistaminowe, jak
dimenhydrynat, difenhydramina czy
prometazyna, przy czym ich działanie
przeciwwymiotne wynika głównie z ich
depresyjnego działania na ośrodkowy
układ nerwowy.



Niektóre leki neuroleptyczne, jak.
chlorpromazyna czy perfenazyna, mają
również właściwości przeciwwymiotne.



W wymiotach u ciężarnych podaje się witaminę
C z glukozą, chlorpromazynę oraz witaminę B

6

.



W wymiotach występujących w tzw. zespole
Meniere'a skuteczne okazały się leki obniżające
ciśnienie śródchłonki w błędniku, np.
acetazolamid, czy leki przeciwhistaminowe:
betahistyna.



W zapobieganiu wymiotom po
chemioterapii i prześwietleniach stosuje
się preparaty swoistych
antagonistów receptorów
serotoninowych.

Metoklopramid



Pochodna metoksybenzamidu o
nieznacznych właściwościach
neuroleptycznych, głównie dzięki
antagonistycznemu działaniu na
ośrodkowe receptory dopaminergiczne.



Posiada również właściwości uwalniania
ACh z zakończeń nerwowych.

Metoklopramid



Metoklopramid działa silnie
przeciwwymiotnie poprzez hamowanie
chemoreceptywnej okolicy ośrodka
wymiotnego (trigger zone) oraz poprzez
wzmożenie napięcia zwieracza wpustu.

Metoklopramid



Wzmaga również perystaltykę przewodu
pokarmowego, chociaż jego działanie
zależy od stanu czynnościowego
przewodu pokarmowego - jest zatem
również środkiem normalizującym
czynność motoryczną przewodu
pokarmowego.

Metoklopramid – działania
niepożądane



Może wywoływać zaburzenia napięcia
mięśni, objawy pozapiramidowe,
dyskinezy, senność i drżenia.



U kobiet może pojawić się laktacja, a u
mężczyzn ginekomastia i impotencja.

Metoklopramid -
wskazania



Wymioty, zwłaszcza pooperacyjne.



Zaburzenia motoryki przewodu
pokarmowego (atonia pooperacyjna,
choroba wrzodowa).



Zabiegi diagnostyczne (gastroskopia i
in.).

Metoklopramid -
przeciwwskazania



Metoklopramid jest przeciwwskazany w
krwawieniach z przewodu pokarmowego,
niedrożności mechanicznej jelit,
padaczce, nadciśnieniu tętniczym,
niewydolności nerek oraz w guzie
chromochłonnym nadnerczy.



Nie powinien być stosowany u dzieci!

Metoklopramid -
preparat



Metoclopramidum (Cerucal) - stosuje
się doustnie w tabletkach 0,01 w
ampułkach 0,01g/2 ml i.m. lub i.v.
dożylnie 1 amp.

Domperydon



Związek o silnym działaniu blokującym
obwodowe receptory dopaminergiczne.



Wzmaga napięcie wpustu i perystaltykę
żołądka.



Zwiększa perystaltykę dwunastnicy, nie
oddziałując na dalsze odcinki przewodu
pokarmowego i nie wpływając na jego
czynność wydzielniczą.

Domperydon - wskazania



Jest on stosowany w leczeniu wymiotów i
nudności po cytostatykach i
hemodializie.

Domperydon – działanie
niepożądane



Może powodować objawy
pozapiramidowe, ginekomastię i
zaburzenia miesiączkowania.

Domperydon -
przeciwwskazania



Domperydonu nie wolno stosować w
perforacji lub krwawieniach z przewodu
pokarmowego, w niedrożności
mechanicznej jelit, w ciąży, laktacji oraz
jatrogennych dyskinezach.

Domperydon – preparat



Motilium - tabletki powlekane 0,01 g;
stosuje się .doustnie 0,01-0,02 g.

Nowe leki
przeciwwymiotne



W praktyce onkologicznej poważnym

problemem są wymioty spowodowane radio- i

chemioterapią. Nie tylko są one bardzo

uciążliwe dla leczonych pacjentów, ale

również mogą być przyczyną niebezpiecznych

zachłyśnięć (np. w czasie zabiegów).



Dlatego do leczenia wprowadzono nowe

środki przeciwwymiotne, stosowane w

leczeniu wymiotów tego pochodzenia. Należą

do nich antagoniści receptorów

serotoninowych 5HT

3

.

Antagoniści receptorów
serotoninowych



Są to specyficzni antagoniści receptorów
serotoninowych typu B (ośrodkowych i
obwodowych). Poprzez blokowanie tych receptorów
hamują odruch wynikający z ich pobudzenia przez
uwalnianą pod wpływem promieniowania
jonizującego i cytostatyków serotoninę.



Nie wpływają na stężenie prolaktyny we krwi, nie
działają uspokajająco i nie wywołują objawów
pozapiramidowych.



Należą do nich ondansetron, tropisetron i
granisetron.

Antagoniści receptorów
serotoninowych -
zastosowanie



Stosowane w leczeniu i zapobieganiu
nudności i wymiotów spowodowanych
radio- i chemioterapią.

Antagoniści receptorów
serotoninowych - działanie
niepożądane



Mogą powodować bóle i zawroty głowy,
zaparcia lub biegunki oraz uczucie
zmęczenia.

Antagoniści receptorów
serotoninowych -
przeciwwskazania



Są one przeciwwskazane w okręcie ciąży
i laktacji oraz w przypadku
nadwrażliwości.

Preparaty



Zofran - ondansetron, tabletki 0,004 i 0,008 g

oraz ampułki 0,004 g/2 ml i 0,008 g/4 ml; stosuje

się doustnie 0,008 g co 12 godz. lub i.v. przed

radio- i chemioterapią 0,008 g.



Navoban - tropisetron, kapsułki 0,005 g oraz

ampułki 0,005 g/5 ml; stosuje się go w 6-

dniowych cyklach, pierwszego dnia przed

rozpoczęciem chemioterapii i.v. 0,005 g,

następnie doustnie 0,005 g.



Kytril - granisetron, ampułki 0,003 g/3 ml;

stosuje się i.v. bezpośrednio przed chemioterapią

0,003 g (maksymalnie do 0,009 g/dobę).