Indukcja
elektromagnetyczna
Michael Faraday (1791 –
1867)
Prawo indukcji Faradaya
Strumień indukcji magnetycznej:
Wartość strumienia:
Prawo indukcji Faradaya:
SEM indukowana w obwodzie jest równa
szybkości zmiany strumienia
magnetycznego przenikającego obwód.
Jednostką strumienia magnetycznego jest weber!
S
B
A
d
B
cos
BdA
d
B
dt
d
B
ind
Reguła Lenza
Prąd indukowany w
obwodzie ma taki
kierunek, że
wytwarzane przez
ten prąd pole
magnetyczne
przeciwdziała
zmianie strumienia
magnetycznego.
Indukcja wzajemna
dt
d
B
ind
21
2
Dwa obwody z
prądem:
dt
dI
L
ind
1
21
2
1
21
21
I
L
B
L
21
, L
12
– współczynniki indukcji wzajemnej.
Indukcja własna
Jednostką współczynnika indukcji jest henr.
Współczynnik indukcji zależy tylko od cech
danego obwodu (rozmiarów geometrycznych i
rodzaju ośrodka otaczającego obwód).
dt
dI
L
dt
d
B
ind
LI
B
Zastosowanie zjawiska indukcji
dt
d
n
B
ind
2
2
•Amperomierze i woltomierze;
•Prądnica prądu zmiennego (ruch ramki w polu
magnetycznym);
•Transformator:
dt
d
n
B
ind
1
1
1
2
1
2
1
2
n
n
U
U
ind
ind
przekładnia
transformatora:
Oscylator LC
dt
dI
L
U
L
C
Q
U
C
2
2
dt
Q
d
L
dt
dt
dQ
d
L
dt
dI
L
C
Q
Oscylator LC
t
Q
Q
cos
0
0
1
2
2
Q
LC
dt
Q
d
Równanie drgań w obwodzie LC!
LC
1
t
I
t
Q
dt
dQ
I
sin
sin
0
0
t
U
t
C
Q
C
Q
U
cos
cos
0
0
Energia oscylatora LC
C
Q
E
C
2
2
Energia zgromadzona w
kondensatorze:
Energia zgromadzona w cewce:
Całkowita energia układu:
2
2
LI
E
L
2
2
2
2
0
2
2
CU
LI
C
Q
E
E
E
L
C
Drgania tłumione i wymuszone
Tłumienie drgań – opór R w obwodzie:
• Obwód RC:
• Obwód RL:
Drgania wymuszone – gdy do obwodu
podłączona jest zmienna SEM lub SEM
jest indukowana przez inny obwód.
RC
t
I
I
exp
0
L
Rt
I
I
exp
0
Szeregowy obwód prądu
zmiennego
C
X
C
1
L
X
L
2
2
1
C
L
R
Z
Rezonans
Minimalna
impedancja układu,
gdy:
Częstość
rezonansowa:
0
1
C
L
LC
1
0
Rezonans
Minimalna
impedancja układu,
gdy:
Częstość
rezonansowa:
0
1
C
L
LC
1
0
Przesunięcie fazowe
R
C
L
arctg
1
Wartości skuteczne prądu
Napięcie podawane
przez producenta,
wskazania
amperomierza i
woltomierza to
wartości
skuteczne!
2
0
I
I
sk
2
0
U
U
sk