Greta Jankowska-Poszwa
tworzenie zbiorów statystycznych dla
potrzeb analiz
pokazanie cech, podobieństw, różnic,
właściwości poszczególnych grup
(rodzajów) przedsiębiorstw
stosowanie zróżnicowanych regulacji
prawnych
wielkość
rodzaj działalności (Polska Klasyfikacja
Działalności)
charakter własności (publiczne, prywatne)
zakres odpowiedzialności (spółki
jednoosobowe, dominujące i zależne,
powiązane, publiczne)
źródło pochodzenia kapitału (krajowe, z
udziałem kapitału zagranicznego)
udział w rynku kapitałowym (giełdowe,
pozagiełdowe)
zakres internacjonalizacji
forma prawna
układ terytorialny (jednozakładowe,
wielozakładowe, sieciowe)
znaczenie potencjału intelektualnego –
według Tofflerów
wymogi prawne przy zakładaniu
przedsiębiorstwa
odpowiedzialność i ryzyko
rygory kapitałowe i źródła finansowania
działalności
obciążenia podatkowe
zarządzanie, kontrola właścicielska
Mikroprzedsiębiorstwa do 5 zatrudnionych
Małe 6 do 20 lub 50 zatr.
Średnie 51 do 500zatr.
Kryteria UE
Małe - do 50 zatr., obroty do 7mln euro,
suma bilansowa do 5 mln euro
Średnie - do 250 zatr., obroty do 40 mln
euro, suma bilansowa do 27 mln euro
lokalne
krajowe
międzynarodowe
wielonarodowe
globalne
sekcje
działy
rodzaje
Klasy
W PKD pięć poziomów klasyfikacji:
17 sekcji, w działalności przemysłowej, 16
podsekcji, 60 działów
grupa – 222 rodzaje działalności
klasa - 512 kategorii
podklasa (regon, nr statystyczny w rejestrze
jednostek gospodarki narodowej)
publiczne: państwowe
(przedsiębiorstwa państwowe,
jednoosobowe spółki Skarbu Państwa,
inne państwowe jednostki gospodarcze,
gospodarstwa pomocnicze budżetu
państwa, użyteczności publicznej)
prywatne: krajowe, zagraniczne, z
udziałem kapitału zagranicznego,
spółdzielnie
spółki jednoosobowe
spółki dominujące i zależne
spółki powiązane
spółki publiczne
krajowe,
z udziałem kapitału zagranicznego
nisko zintelektualizowane
średnio zintelektualizowane
wysoko zintelektualizowane
przedsiębiorstwa jednoosobowe
spółki cywilne
spółki prawa handlowego, w tym:
osobowe: jawna, partnerska,
komandytowa, komandytowo- akcyjna
kapitałowe: akcyjna, z ograniczoną
odpowiedzialnością
giełdowe
pozagiełdowe
jednozakładowe
wielozakładowe
sieciowe
koncern : przedsiębiorstwo -matka i
przedsiębiorstwa – córki
holding: spółka dominująca i spółki
zależne
grupa kapitałowa
przedsiębiorstwo sieciowe
przedsiębiorstwo wirtualne
przedsiębiorstwo uczące się
przedsiębiorstwo inteligentne
Spółka zależna to jednostka będąca
spółką handlową lub podmiotem
utworzonym i działającym zgodnie z
przepisami prawa handlowego,
kontrolowana przez jednostkę dominującą.
Oznacza to, że jednostka jest jednostką
zależną, gdy inna jednostka sprawuje nad
nią kontrolę,
To spółka kapitałowa, w której inna spółka
handlowa albo spółdzielnia dysponuje
bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20%
głosów na zgromadzeniu wspólników albo na
walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik
lub użytkownik, albo na podstawie
porozumień z innymi osobami lub która
posiada bezpośrednio co najmniej 20%
udziałów albo akcji w innej spółce
kapitałowej.
To spółka handlowa w przypadku, gdy:
dysponuje bezpośrednio lub pośrednio
większością głosów na zgromadzeniu wspólników
albo na walnym zgromadzeniu, także jako
zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie
innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także
na podstawie porozumień z innymi osobami, lub
jest uprawniona do powoływania lub
odwoływania większości członków zarządu innej
spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo
spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na
podstawie porozumień z innymi osobami, lub
członkowie jej zarządu lub członkowie jej
rady nadzorczej stanowią więcej niż połowę
członków zarządu innej spółki kapitałowej
(spółki zależnej) albo spółdzielni
(spółdzielni zależnej), lub
dysponuje bezpośrednio lub pośrednio
większością głosów w spółce osobowej
zależnej albo na walnym zgromadzeniu
spółdzielni zależnej, także na podstawie
porozumień z innymi osobami, lub
jest uprawniona do powoływania lub
odwoływania większości członków rady
nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki
zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni
zależnej), także na podstawie porozumień z
innymi osobami, lub
wywiera decydujący wpływ na działalność
spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni
zależnej, dotyczy to w szczególności
zawierania umów pomiędzy tymi spółkami
To spółka osobowa mająca na celu
prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną
firmą, w której za zobowiązania spółki
wobec wierzycieli co najmniej jeden
wspólnik odpowiada bez ograniczenia
(komplementariuszy), a co najmniej jeden
wspólnik jest akcjonariuszem.
Akcjonariusz nie odpowiada za
zobowiązania spółki.
Spółkę partnerską tworzą wspólnicy
(partnerzy) w celu wykonywania wolnego
zawodu w spółce prowadzącej
przedsiębiorstwo pod własną firmą. Wobec
czego niedopuszczalne jest tworzenie
spółek partnerskich w innym celu niż
wykonywanie wolnego zawodu, a także w
celu wykonywania jakiejś działalności
gospodarczej, np. produkcyjnej czy
handlowej, obok wykonywania wolnego
zawodu.
Może być utworzona przez jeden lub
kilka podmiotów (wspólników), w której
odpowiadają oni wobec wierzycieli
spółki tylko do wysokości imiennych
udziałów w spółce, zapisanych w
umowie spółki (wyjątkiem jest
zadłużenie podatkowe).
To spółka akcyjna, której choćby część
akcji została dopuszczona, po
przedstawieniu prospektu emisyjnego i
zatwierdzeniu go przez Komisję Nadzoru
Finansowego, do publicznego obrotu.
Do obowiązku tych spółek należy
wprowadzenie do obrotu publicznego
każdej nowej emisji akcji, nawet jeżeli
emisja ta jest w całości przeznaczona dla
jednego lub kilku „dużych” inwestorów.
Spółka publiczna – jest to spółka
akcyjna lub komandytowo - akcyjna,
której co najmniej jedna akcja jest
zdematerializowana.
Spółka osobowa mającą na celu
prowadzenie przedsiębiorstwa pod
własną firmą. Za zobowiązania spółki
wobec wierzycieli odpowiada w sposób
nieograniczony co najmniej jeden
wspólnik (komplementariusz), a
odpowiedzialność co najmniej jednego
wspólnika jest ograniczona
(komandytariusz).
To spółka prowadząca przedsiębiorstwo
pod własną firmą i nie będąca inną
spółką handlową.
Spółka jawna nie posiada osobowości
prawnej. Może jednak zawierać umowy,
może pozywać i być pozywana.
Posiada swój majątek, który stanowią
wkłady wniesione do spółki oraz mienie
nabyte przez spółkę w czasie jej
istnienia.
Rodzaj spółki kapitałowej. Kapitał
akcyjny spółek akcyjnych podzielony
jest na akcje o równej wartości. Akcje
te mogą być notowane (kupowane i
sprzedawane) na giełdzie.
spółka kapitałowa, której wszystkie udziały
albo akcje należą do jednego wspólnika
albo akcjonariusza.
W aktualnym stanie prawnym
jednoosobową może być więc zarówno
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
jak i spółka akcyjna.
Istotą wszystkich spółek jest współpraca co
najmniej dwóch wspólników.
Jednoosobowa spółka jest więc
wyjątkiem od tej reguły.
Podstawą takiego przedsiębiorstwa jest
podkreślenie roli wartości niematerialnych
jako potencjału i wykorzystania kapitału
intelektualnego własnych partnerów.
Dla sukcesu niezbędna jest tu zdolność
wyselekcjonowania jednostek obiektywnie
twórczych, wszechstronnie i dogłębnie
wykształconych, gdyż taka kadra jest w
stanie korzystać z potencjału otoczenia.
Forma współpracy prawnie
niezależnych przedsiębiorstw, instytucji
i/lub osób fizycznych, które dostarczają
na rynek dobra i usługi na bazie
wspólnego stosunku gospodarczego,
występując przy tym wobec innych
podmiotów gospodarczych jako
jednolite przedsiębiorstwo. Istotną rolę
w koordynacji działań odgrywają
informatyka i techniki komputerowe".
Organizacje sieciowe mogą przybierać
następujące formy:
sieć przedsiębiorstw,
organizacja wirtualna,
kontrakt/alians strategiczny,
franchising,
outsourcing,
To ekonomiczna forma organizacji
skupiającej przedsiębiorstwa o
odrębnej osobowości prawnej należące
do jednego właściciela; koncern
powstaje na skutek koncentracji
kapitału, w wyniku fuzji (łączenia) firm,
dokonywanej zazwyczaj w drodze
zakupu akcji lub udziałów innych firm.
Wyróżniamy dwa rodzaje powiązań
tworzących koncern:
1. koncern pionowy, w którym
przedsiębiorstwa łączą się kolejno
według technologicznych etapów
produkcji
2. koncern poziomy, grupujący
przedsiębiorstwa jednej branży
Organizacja grupująca za pomocą
mniej lub bardziej wyraźnych powiązań
różne samodzielne pod względem
prawnym podmioty gospodarcze, przy
czym jeden z podmiotów ma w tym
powiązaniu pozycję dominującą i
podporządkowuje sobie pozostałe.
Istotą holdingu jest zarządzanie przez
jedną organizację innymi podmiotami
oraz kontrolowanie działalności dzięki
zależnościom kapitałowym lub
personalnym.
Kumulacja może następować przez
przejmowanie słabszych
przedsiębiorstw, najpierw w swoich
branżach i pokrewnych, a później także
w innych obszarach gospodarki.
To struktura łącząca przedsiębiorstwa za
pomocą związków kapitałowych.
W grupie kapitałowej wyróżniamy:
jednostkę dominującą,
jednostki zależne (kontrolowane przez
jednostkę dominującą).
Dziękuję za
uwagę!
Greta Jankowska-Poszwa