Produkt krajowy brutto

Produkt krajowy brutto

i dochód narodowy

i dochód narodowy

Wartość globalna

Wartość globalna

Jest sumą wartości ogółu i usług materialnych oraz

niematerialnych wytworzonych w gospodarce narodowej w
ciągu roku. Obliczana jest w jednostkach pieniężnych,
pieniądza krajowego lub światowego, w jednostkach
czasowych i w jednostkach rzeczowych.

Produkt globalny

Produkt globalny

Jest sumą wartości wszystkich dóbr i usług materialnych

wytworzonych w ciągu roku w gospodarce narodowej .

Produkt krajowy brutto

Produkt krajowy brutto

(PKB)

(PKB)

Wartość

rynkowa

towarów

usług

finalnych

wytworzonych w gospodarce narodowej w ciągu roku.

Wyrażona w jednostce pieniężnej wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonych w danym okresie przez

gospodarkę kraju.

Do PKB zalicza się również nadwyżkę eksportu nad importem, inwestycje kapitałowe czy wydatki administracyjne.

Często stosuje się procentowy wskaźnik zmiany PBK, który jest miarą szybkości rozwoju, bądź stagnacji gospodarki.

Produkt narodowy brutto

Produkt narodowy brutto

(PNB)

(PNB)

Produkt krajowy brutto uwzględniający saldo

przepływów dochodów z własności czynników
produkcji między krajem a zagranicą.

Odejmując od produktu narodowego brutto wartość

amortyzacji,

odzwierciedlającej

zużycie

kapitału

rzeczowego przy tworzeniu tego produktu, otrzymujemy
wartość produktu narodowego netto w cenach rynkowych.

Produkt narodowy netto

Produkt narodowy netto

(PNN)

(PNN)

Dochód narodowy (D)

Dochód narodowy (D)

Określa

się

go

pomniejszając

produkt

narodowy netto o podatki pośrednie (pdp).

Zależności między tymi kategoriami:

PNB > PKB > PNN > D

Ponieważ:

PNB = PKB plus saldo dochodów netto z własności za granicą

PKB = PNB minus saldo dochodów netto z własności za granicą

PNN = PNB minus amortyzacja

D = PNN minus podatki pośrednie

Dochód narodowy

Dochód narodowy

(D)

(D)

To suma dóbr i usług nowo wytworzonych w

danym roku w gospodarce narodowej.

Ustala się ją, sumując produkcję czystą, czyli wartość

dodatnią poszczególnych działów gospodarki narodowej.

Dochód narodowy jest mniejszy od PNN o sumę podatków

pośrednich, tj. wszelkiego typu podatków obrotowych łącznie z
podatkiem od wartości dodatniej i podatków specjalnych.

Inwestycj

e brutto

Wydatki

państwow

e

Konsump

cja

PNB

PNN

Inwestycj

e netto

Wydatki

państwow

e

Konsump

cja

Płace,

wynagrodzeni

a świadczenia

dodatkowe

Procenty

Dochód

przedsiębiorst

w

indywidualny

ch właścicieli

Renty

Zyski spółek

akcyjnych

D

Dochody

własne

ludności

Rządowe

wypłaty

transferow

e

konsumpcj

a

Oszczędnośc

i

indywidualne

amortyzacja

Dochód
narodowy

Podatki pośrednie

Suma nierozdzielnych
zysków spółek akcyjnych,
podatków dochodowych,
osobistych i od spółek
akcyjnych oraz potrąceń
na ubezpieczenia
społeczne

Dochód
do
dyspozyc
ji

Dochód
do
dyspozyc
ji

Słupek
przedstawi
a
rzeczywisty
dochód
konsument
ów

Podział
dochodu
między
konsumpcję
i
oszczędnoś
ci

Produkt
narodow
y netto

Dochód

narodow

y

Słupki przedstawiają
wartość wyprodukowanych
towarów i usług

Dochody z
produkcji

Produkt
narodow
y brutto

Podział dochodu

Podział dochodu

narodowego

narodowego

Wytwarzanie i podział dochodu narodowego są

procesami ciągłymi. W rzeczywistości w każdym
momencie ma miejsce wytwarzanie, dzielenie i
konsumpcja dochodu narodowego.

Wyróżnia się trzy rodzaje podziału dochodu narodowego, który dokonuje

się poprzez tworzenie i podział dochodów pieniężnych:



Pierwotny,



Wtórny



Ostateczny.

Podział pierwotny dochodu

Podział pierwotny dochodu

narodowego

narodowego



Dokonuje się w miejscach jego wytwarzania.



Polega na podziale nowo wytworzonej wartości między
pracowników przedsiębiorstwa w postaci wynagrodzeń i na
akumulację finansową przedsiębiorstwa, która stanowi źródło
zysków jego właścicieli.

Podział ten jest wynikiem ścierania się dwóch tendencji:

Dążenia pracowników najemnych do wzrostu wynagrodzeń, co powoduje
zwiększenie się kosztów działalności przedsiębiorców

dążenie przedsiębiorców do osiągnięcia możliwie największych zysków, co
motywuje ich do ścisłego kontrolowania poziomu i dynamiki wynagrodzeń
pracowników najemnych i przeciwstawiania się ich wzrostowi.

Podział pierwotny dochodu

Podział pierwotny dochodu

narodowego

narodowego

Udział pracowników najemnych w dochodzie
przedsiębiorstwa zależy od

realnej wartości

realnej wartości

siły roboczej

siły roboczej ukształtowanej na rynku pracy.

Realna wartość siły roboczej

Realna wartość siły roboczej – jest siłą nabywczą
wynagrodzeń pracowników najemnych w perspektywie
przyszłości wykazującą tendencję do wzrostu. Jest to wynik
rozwoju sił wytwórczych oraz wzrostu PKB i D w przeliczeniu
na 1 mieszkańca w większości gospodarek narodowych.

Podział wtórny dochodu

Podział wtórny dochodu

narodowego

narodowego

Dochody pierwotne pracowników i przedsiębiorstw
podlegają, za pośrednictwem rynku i budżetu państwa,
dalszemu podziałowi, czyli

podziałowi wtórnemu

podziałowi wtórnemu

dochodu narodowego.

dochodu narodowego.

Dokonuje się dzięki zakupom usług poprzez system cen i
system podatkowy. W wyniku podziału dochodów
pierwotnych powstają dochody właścicieli przedsiębiorstw i
jednostek usługowych, pracowników sfery nieprodukcyjnej
oraz dochody państwa.

Podział wtórny dochodu

Podział wtórny dochodu

narodowego

narodowego

Podział ten jest związany z koniecznością finansowania zadań gospodarczych i społecznych państwa.

Zasadniczymi dziedzinami wydatków państwa są:



administracja państwowa, wymiar sprawiedliwości



Obrona narodowa



obciążenia z tytułu kredytów zagranicznych



publiczna i powszechna nauka, edukacja i kultura,



Publiczna ochrona zdrowia i opieka społeczna,



dotacje do innych rodzajów działalności.

Podział ostateczny dochodu

Podział ostateczny dochodu

narodowego

narodowego

Wyraża proces jego podziału na dwie części tzn.

konsumpcję i akumulację.

konsumpcję i akumulację.

Do tego podziału dochodzi poprzez podział pierwotny i wtórny, tj. poprzez
redystrybucję strumieni wynagrodzeń, podatków, kredytów w wielu ogniwach
gospodarki.

Ostateczny podział dochodu narodowego polega na konkretnym jego zużytkowaniu. Część
przeznaczona na konsumpcję materializuje się w:

konsumpcji indywidualnej dóbr i usług wszystkich zatrudnionych i właścicieli przedsiębiorstw

Konsumpcji zbiorowej dóbr i usług zużywanej przez administrację państwową, sektor obronny
i instytucje publiczne świadczące usługi nieodpłatnie.

Podział ostateczny dochodu

Podział ostateczny dochodu

narodowego

narodowego

Część akumulowana

dochodu narodowego zużywana jest na:

inwestycje powiększające zdolność wytwórczą gospodarki,

Inwestycje w sferze usług nieprodukcyjnych

Przyrost środków obrotowych w gospodarce, obejmujący wyposażenie nowych przedsiębiorstw w surowce, materiały,
półfabrykaty, energię,

Przyrost zapasów i rezerw w gospodarce

Obsługę ujemnego bilansu płatniczego.

Dzięki akumulacji następuje przyrost:

• majątku narodowego,

• zdolności wytwórczych,

• PKB

• oraz dochodu narodowego.